Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Ćwiczenia w pisaniu tekstu własnego - kl. III

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5389 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 Ćwiczenia w pisaniu tekstu własnego - kl.III. - język polski
Przygotowując uczniów do nowej matury należy zwrócić przede wszystkim uwagę na kształcenie umiejętności pisania tekstu własnego. Moją propozycję można wykorzystać na lekcji ćwiczeniowej w klasie III , w formie pracy domowej lub pracy klasowej. Jest to doskonały trening przed maturą.

Poziom podstawowy.
Porównaj wizje końca świata zaprezentowane w utworach "Dies irae" J. Kasprowicza i w "Piosence o końcu świata" Cz. Miłosza.

Jan Kasprowicz "Dies irae" / 1/

Trąba dziwny dźwięk rozsieje,
Ogień skrzepnie, blask ściemnieje,
w proch powrócą światów dzieje.
Z drzew wieczności spadną liście
na Sędziego straszne przyjście,
by świadectwo dać Psalmiście...
A ty psalmisto Pański, nastrój harfę swoją
już na ostatni ton!

Grzech krwią czarną duszę plami...
Bez obrońcy staniem sami
któż zlituje się nad nami?
Kyrie elejson!...
O Boże! Ty bądź naszą łaską i obroną!
Kyrie elejson!
[...]
O Głowo, owinięta cierniową koroną,
Ty, co rozpieraszswej męki ogromem
pierś Konieczności! O Głowo,
której źrenice, jako dwie pochodnie
dogasające, płoną
nad krętą, pustą, nieskończoną drogą
i gasną, gasną, a zgasnąć nie mogą,
zawrzyj swe oczy nad nami,
nie patrz na boleść i zbrodnię!...
[...]
Niechaj mnie sądzą,
niechaj mnie karzą -
tak, mnie, Adama, com na barki swoje
zabrał z Ogrodu to nadludzkie brzemię
przygniatającej winy
i wieki wieków pnę się z tym ciężarem
ku wiekuistej wyży,
i zbladłą nie śmiem odwrócić się twarzą
tam, ku tym zmrokom, co zaległy ziemię,
tam, ku piekielnej przełęczy,
na której siadała jasnowłosa Ewa
z padalcem grzechu u swych białych stóp...

Miliardy krzyży,
opromienione okręgami tęczy,
z padolnych Styksów powstają głębiny
w Pańskiego gniewu nieskończony dzień.
I rosną, rosną w jakiś straszny las,
co wierzchołkami swych bolesnych drzew
przeszywa wszystkie mgły
i wszystkie blaski, które lśnią nad mgłami,
wypływające z Wszechmocy Istnienia.
[...]
Światy pochłania nieprzebyty muł,
światy, od bożych odepchnięte bram.
A spod korzeni jadowitych ziół,
spod kęp sitowia i trzciny, i traw,
z rowów, przepadlisk, wądolców i jam,
pokrytych opalowym szkliwem zgniłych wód,
zaczyna wypełzywać żmij skłębiony płód:
czarne pijawki, zielone jaszczury
wiją się naprzód wpław
i oplatają kręgami śliskiemi
męczeńskich krzyży smutne miliardy,
z bagnistej wyrosłe ziemi,
zapadłe w bagnisty kał...
I oto głowy swoje, dziwne, ludzkie głowy,
świecące trupim tłuszczem zżółkłych, łysych czół,
o szczękach, otulonych kłębem czarnych bród,
kładą na łonach tych pomarłych ciał...
I skośne, mętne oczy podnoszą do góry
ku ich schylonym skroniom...
I biodra opasawszy w lubieżnym uścisku,
zwilgotniałymi usty
szepcą im słowa rozpusty...
[...]
Idą na się zmartwychwstali -
w oku mściwy skrzy się gniew,
kroplisty pot oblewa policzki zapadłe,
kudły włosów zlewa gęsta krew.
Z wyciem hyjen, z rykiem lwów,
z psów szczekaniem, z rżeniem koni,
które cugli nie zaznały,
łkając, jęcząc, grożąc, klnąc,
poszarpane nie chcąc skargi,
pędzi tuman ludzkich żądz.
Ten upada, ten się broni,
temu dłoń ścisnęła krtań,
ten się w swego brata paznokciami wrył,
a tamten zęby szczerzy, poszarpawszy ramię,
i a ten olbrzyma ręką pochwycił dwie nogi
i rozdarł na dwie szczypy tułów Heraklowy,
i w ciemną rzucił bezdeń, w Sądu straszną noc...
A z parą szklanych martwych kul,
rozsadzających oczodoły,
biegnie bez końca, bez końca, bez końca,
gnając przed sobą bratobójczy huf,
niemy i głuchy Strach...
Zakryj błędne źrenice, ścigany Adamie!
Nad tobą tam! u szczytu
Złocistowłosa Ewa!
Jej grzechu ciężar zgniótł cię, stanąłeś w pół drogi!
Zakryj błędne źrenice i na wieki wieków
rzuć się w przepastny żleb!...
[...]
Mą duszę pali wieczna , nie zamknięta rana!
Któż mi lekarstwo poda?
Ojcze rozpusty! Kyrie elejson.
Nic, co stało się pod sklepieniem niebiosów,
bez Twej się woli nie stało!
Kyrie elejson!
O źródło zdrady! Kyrie elejson!
Przyczyno grzechu
i zemsty, i rozpaczy szaleńczego śmiechu!
Kyrie elejson!

Sądź, Sprawiedliwy!
Krusz światów posady,
rozżegnij wielki pożar w tlejącej iskierce,
na popiół spal Adama oszukane serce
i płacz!
Z nim razem płacz, kamienny, lodowaty Boże!
Niech Twa surma przeraźliwa
echem płaczu się odzywa
nad pokosem Twego żniwa...
[...]


Czesław Miłosz " Piosenka o końcu świata"

W dzień końca świata
Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji,
Rybak naprawia błyszczącą sieć.
Skaczą w morzu wesołe delfiny,
Młode wróble czepiają się rynny
I wąż ma złotą skórę jak powinien mieć.

W dzień końca świata
Kobiety idą polem pod parasolkami,
Pijak zasypia na brzegu trawnika,
Nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa
I łódka z żółtym żaglem do wyspy podpływa,
Dźwięk skrzypiec w powietrzu trwa
I noc gwiaździstą odmyka.

A którzy czekali błyskawic i gromów,
Są zawiedzeni.
A którzy czekali znaków i archanielskich trąb,
Nie wierzą, że staje się już.
Dopóki słońce i księżyc są w górze,
Dopóki trzmiel nawiedza różę,
Dopóki dzieci różowe się rodzą,
Nikt nie wierzy, że staje się już.

Tylko siwy staruszek, który byłby prorokiem, /2/
Ale nie jest prorokiem, bo ma inne zajęcie,
Powiada przewiązując pomidory:
Innego końca świata nie będzie,
Innego końca świata nie będzie.

/1/ dies irae - to po łacinie " dzień gniewu" i mianem tym w tradycji chrześcijańskiej zwykło się określać dzień Sądu Ostatecznego.
/2/ prorok - ten, kto zna i przepowiada przyszłość.

Model odpowiedzi i schemat punktowania:

I. ROZWINIĘCIE TEMATU ( maksymalnie 25 punktów )

" Dies irae" J. Kasprowicza

1. Dies irae, czyli dzień gniewu, odwołanie do zapowiedzianego w Apokalipsie św. Jana dnia Sądu Ostatecznego.
2. Koniec świata jest jednoznaczny z Sądem Ostatecznym.
3. Nastrój grozy, zapowiedź niesamowitych wydarzeń ( ogień skrzepnie, blask ściemnieje )
4. Wizja końca świata i Sądu Ostatecznego budzi strach, ludzie są bezbronni, słabi wobec gniewu Boga.
5. Symbole : Adam i Ewa symbolizują grzech pierworodny obciążający ludzkość, szatan jako symbol kuszenia, Chrystus w koronie cierniowej symbolizuje odkupienie z grzechu.
6. Dwa przedstawienia Boga : Głowa w koronie cierniowej i surowy Sędzia, pozbawiony miłosierdzia, obojętny na losy ludzi.
7. Wizja zagłady - na powierzchnię ziemi wypełzną żmije, pijawki, jaszczurki.
8. Ludzie powstają zmartwych i w pochodzie udają się na Sąd Ostateczny, w drodze toczą walkę, są pełni obaw i strachu, przeczuwają swój nieuchronny los.
9. Zachowanie ludzi jest wyrazem postawy jaką przyjęło pokolenie przełomu XIX i XX w. - koniec wieku namiastką końca świata.
10. Poeta obarcza winą Boga za to, że stworzył ludzi skłonnych do grzechu, niedoskonałych.
11. Nie ma ludzi zbawionych, są tylko potępieni.
12. Zwrócenie uwagi na środki stylistyczne, np. oksymoron : ogień skrzepnie, blask ściemnieje.

" Piosenka o końcu świata" Cz. Miłosza

13. Zaprzeczenie wizji katastroficznej, koniec świata będzie zwyczajnym dniem.
14. Przyroda i ludzie będą zaskoczeni końcem świata, nie spodziewają się go, nie ma żadnych zwiastunów.
15. Koniec świata nie jest równoznaczny z Sądem Ostatecznym, nie musi być zapowiedziany, sygnalizowany.
16. Nastrój beztroski, pogody, obrazy są bardzo plastyczne, barwne, tętniące życiem.
17. Staruszek - mądry, doświadczony, nie wykazuje zdziwienia, wypowiada swego rodzaju proroctwo, tylko on zauważa, że nadszedł koniec świata, przyjmuje koniec świata spokojnie, z godnością.
18. Wiersz uczy jak żyć - wzorem może być postawa staruszka - mądrość życiowa polega na rozumieniu śmierci.
19. Daje ludziom nadzieje, że koniec świata nie musi być cierpieniem.
20. Próba odpowiedzi, dlaczego taka wizja końca świata ( np. aby być zawsze przygotowanym, żyć zgodnie z dekalogiem, nie bać się końca świata itd.)
21. Tytuł - użycie wyrazu " piosenka" jako zapowiedź czegoś radosnego, pogodnego, drugi człon tytułu kwestionuje taką interpretację ; zwrócenie uwagi na charakter ironiczny, sprzeczność w tytule.
22. Prosty, przystępny język, zdania oznajmujące pojedyncze.

WNIOSKI:
1. Pełne podsumowanie, np. dostrzeżenie różnic w prezentacji wizjikońca świata, odwołanie do Biblii, zwrócenie uwagi na tytuły utworów - kontrast. / 4pkt./
2. Częściowy wniosek, np. dostrzeżenie różnic w prezentacji końca świata, polemiki poetów./ 2pkt./
3. Próba podsumowania, np. dostrzeżenie różnic w prezentacji końca świata. /1pkt./

II. KOMPOZYCJA ( maksymalnie 5 punktów )
Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za rozwinięcie tematu.
- podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie, przejrzysta i logiczna ; pełna konsekwencja w układzie graficznym /5pkt./
- uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna ; graficzne wyodrębnieniegłównych części, /3pkt./
- wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogół spójna /1pkt./
Jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione nie przyznaje się punktów.

III. STYL ( maksymalnie 5 punktów )
- jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi ; urozmaicona leksyka / 5pkt./
- zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny ; wystarczająca leksyka /3pkt./
- na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe /1pkt./
Jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione nie przyznaje się punktów.

IV. JĘZYK ( maksymalnie 15 punktów )
- język w całej pracy komunikatywny, poprawna urozmaicona składnia, poprawne : słownictwo, frazeologia, fleksja, interpunkcja i ortografia / 12pkt./
- język w całej pracy komunikatywny, poprawne : składnia, słownictwo, frazeologia i fleksja, w większości poprawna ortografia ( naruszenie normy w zakresie błędów drugorzędnych ) i interpunkcja / 9pkt./
- język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne : składnia, słownictwo, frazeologia, ortografia ( sporadyczne błędy różnego stopnia ) i interpunkcja / 6pkt./
- język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, leksykalnych ( słownictwo i frazeologia ), fleksyjnych, ortograficznych ( różnego stopnia ) i interpunkcyjnych / 3pkt./
- język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów składniowych, leksykalnych, ortograficznych ( różnego stopnia ) i interpunkcyjnych./1pkt./
Jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione nie przyznaje się punktów.

V. ZAPIS ( maksymalnie 3 pkt. )
- bezbłędna ortografia ; poprawna interpunkcja ( nieliczne błędy ) /3pkt./
- poprawna ortografia ( nieliczne błędy II stopnia ); na ogół poprawna interpunkcja / 2pkt./
- poprawna ortografia ( nieliczne błęy różnego stopnia) ; interpunkcja niezakłócająca komunikacji ( mimo różnych błędów ) / 1 pkt./
Jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione nie przyznaje się punktów.

VI. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY 0-4 pkt.
W wypracowaniu krótszym niż ok. 250 słów ocenia się tylko rozwinięcie tematu.

opracowała : Joanna Glapińska
nauczyciel języka polskiego
LO Błaszki

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie