mgr Jolanta Jutrzonka
nauczyciel chemii
Zespół Szkół Profilowanych i Ogólnokształcących nr 5
w Katowicach
ROZKŁADY MATERIAŁU Z PLANANAMI WYNIKOWYMI
CHEMIA – ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY
LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
Przedstawiony rozkład materiału może być stosowany w klasach o profilu podstawowym oraz rozszerzonym. Treści przewidziane wyłącznie dla zakresu rozszerzonego zaznaczono literą „R”. Plan wynikowy jest napisany w wersji uproszczonej - do stosowania podczas prowadzenia lekcji, a także układania testów lub powtórzenia przed maturą. Przewidywane osiągnięcia zostały opracowane w oparciu o informator maturalny.
DZIAŁ - BUDOWA ATOMU – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Liczba atomowa i masowa.
- uczeń rozumie sens i znaczenie tych liczb
- na podstawie tych dwóch liczb określa liczbę cząstek elementarnych i skład jądra
2. Izotopy.
- rozumie znaczenie pojęcia izotopy
- rozpoznaje izotopy w zbiorze pierwiastków
- obliczyć średnią masę atomową pierwiastka na podstawie procentowego składu izotopowego - R
- obliczyć procentowy skład izotopowy dla pierwiastków występujących w postaci dwóch różnych izotopów- R
3. Naturalne przemiany promieniotwórcze.
- zna i rozumie pojęcia związane z naturalnymi przemianami promieniotwórczymi
- zapisuje równania i przewiduje produkty naturalnych przemian promieniotwórczych alfa i beta
- porównuje trwałość izotopów na podstawie okresów półtrwania
- opisuje zagrożenia związane z promieniotwórczością i sposoby ochrony przed szkodliwym promieniowaniem – REFERAT
4. Sztuczne przemiany promieniotwórcze.
- zna i rozumie pojęcia związane ze sztucznymi przemianami promieniotwórczymi - R
- zapisuje równania i przewiduje produkty reakcji jądrowych - R
- stosuje pojęcie okres półtrwania do sporządzania wykresów rozpadu pierwiastków promieniotwórczych i szacowania ilości materiału promieniotwórczego - R
- oblicza zmianę masy izotopu promieniotwórczego w określonym czasie, znając jego okres półtrwania - R
4. Model atomu Bohra.
- rozumie pojęcie powłoka i podpowłoka, powłoka i elektrony walencyjne
- stosuje wzór 2n do obliczania ilości elektronów na powłokach
- zapisuje konfigurację atomów pierwiastków o Z=1 – 40 (zapis pełny)
5. Ćwiczenia w zapisie konfiguracji
- stosuje zapis pełny, skrócony, „klatkowy”(reguła Hunda),typu K, L, M...
6. Wzbudzenie i jonizacja.
- zna i rozumie pojęcia stan wzbudzony, jonizacja
- zapisuje konfigurację atomów w stanie wzbudzonym oraz jonów
- przewiduje typowe stopnie utlenienia pierwiastków na podstawie ich konfiguracji
7. Liczby kwantowe
- rozumie sens fizyczny liczb kwantowych, zna i stosuje zakaz Pauliego - R
- dla dowolnego atomu podaje wartość liczb kwantowych - R
- na podstawie wartości liczb kwantowych określa położenie elektronu w atomie - R
- dla podanej głównej liczby kwantowej podaje pozostałe liczby - R
8. Związek budowy atomu z położeniem pierwiastka w układzie okresowym.
- określa związek pomiędzy budową atomu, konfiguracją elektronową a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
- określa przynależność pierwiastków do bloku s, p, d
- ustala położenie pierwiastka w układzie na podstawie jego konfiguracji - R
DZIAŁ - WIĄZANIA CHEMICZNE – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Wzory elektronowe pierwiastków – elektroujemność.
- uczeń potrafi narysować wzór elektronowy dowolnego pierwiastka
- określić zmiany elektroujemności pierwiastków w okresach i grupach
2. Wiązania kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe i koordynacyjne
- rozumie istotę tworzenia tych wiązań
3,4. Ćwiczenia w zapisie wzorów elektronowych cząsteczek – wiązania „sigma” i „pi”.
- określa na podstawie różnicy elektroujemności i liczby elektronów walencyjnych atomów łączących się pierwiastków rodzaj wiązania ( kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe i koordynacyjne)
- określa wiązania „sigma” i „pi” w typowych cząsteczkach organicznych i nieorganicznych
- zapisuje wzory określające budowę typowych związków jonowych (tlenki, wodorotlenki, sole), związków kowalencyjnych oraz węglowodorów z uwzględnieniem wiązań pojedynczych i wielokrotnych
5. Określanie kształtu cząsteczek – hybrydyzacja (+1godz).
- określić kształt prostych cząsteczek organicznych i nieorganicznych
6. Polarność cząsteczek – moment dipolowy.
- znając kształt cząsteczki określić czy jest ona polarna
7. Oddziaływania międzycząsteczkowe.
- przedstawia przyczyny i sposób tworzenia wiązań wodorowych ( woda , alkohole, białka) - R
- rozumie istotę oddziaływań dipol – dipol. - R
8. Właściwości fizykochemiczne substancji a budowa wewnętrzna cząsteczki.
- przewidzieć lotność i stan skupienia
- rozpuszczalność w podanym rozpuszczalniku
- wyjaśnić właściwości substancji w oparciu o budowę cząsteczki
REFERAT – Alotropia wybranych pierwiastków. - R
DZIAŁ – ZWIĄZKI NIEORGANICZNE cz.I – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Metale i niemetale.
- uczeń podaje typowe właściwości fizyczne pierwiastków Na, K, Ca, Al., Zn, Fe, Cu, H, O, N, Cl, Br, C, Si, P, S, Cr, Mn, Ag
2. Tlenki – wzory, nazwy, metody otrzymywania.
- uczeń stosuje poprawną nomenklaturę i symbolikę tlenków
- zapisuje reakcje pierwiastków (p.1) z tlenem
3. Wodorotlenki – wzory, nazwy, metody otrzymywania.
- stosuje poprawną nomenklaturę i symbolikę wodorotlenków
- zapisuje reakcje otrzymywania wodorotlenków I i II grupy dwoma metodami
- zapisuje reakcje rozkładu termicznego wodorotlenków
- zapisuje reakcje dla ciągów przemian ( pierwiastek – tlenek – wodorotlenek)
4. Kwasy – wzory, nazwy, metody otrzymywania.
- dzieli kwasy na tlenowe i beztlenowe
- zna wzory i nazwy podstawowych kwasów
- tworzy bezwodnik dowolnego kwasu tlenowego
- zapisuje reakcje otrzymywania kwasów
- zapisuje reakcje dla ciągów przemian ( pierwiastek – tlenek – kwas)
5. Charakter chemiczny związków – związki amfoteryczne.
- rozumie pojęcie związek amfoteryczny - R
- uczeń potrafi określić charakter chemiczny podanego związku
- podaje przykład związku o zadanym charakterze
- potrafi zbadać odczyn związku i na tej podstawie wnioskuje o jego charakterze chemicznym
DZIAŁ – SOLE – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Reakcje zobojętnienia.
- uczeń potrafi przewidzieć czy dana reakcja zajdzie
- zapisuje produkty podanej reakcji.
2. Charakter chemiczny związku – zapis reakcji.
- uczeń zapisuje równania reakcji wykazujące charakter chemiczny podanego związku.
3. Różne metody otrzymywania soli.
- zna różne metody otrzymywania soli
- projektuje reakcję otrzymywania podanej soli
- zapisuje wszystkie możliwe reakcje otrzymywania podanej soli.
4. Otrzymywanie soli i wodorotlenków metodami strąceniowymi
- uczeń korzysta z tabeli rozpuszczalności
- dopisuje produkty w podanej reakcji i przewiduje czy jest ona możliwa
- projektuje doświadczenie – otrzymywanie podanej soli lub wodorotlenku, zapisuje równanie reakcji.
5. Wodorosole i hydroksysole.
- uczeń posługuje się prawidłową nomenklaturą - R
- zapisuje reakcje otrzymywania tych związków. - R
6. Rozkład termiczny soli.
- uczeń wie które sole ulegają rozkładowi termicznemu - R
- zapisuje reakcje rozkładu termicznego soli i wodorotlenków. - R
DZIAŁ – STECHIOMETRIA – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Mol, masa molowa, atomowa, cząsteczkowa.
- uczeń zna pojęcie mola
- odczytuje z układu masę atomową i cząsteczkową pierwiastków
- oblicza masę cząsteczkową i molową cząsteczek
2. Objętość molowa gazów.
- zna prawo Avogadro
- wykonuje obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęć: masa atomowa, cząsteczkowa, mol, masa molowa i molowa objętość gazów
3. Rozwiązywanie zadań.
- wykonuje obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęć: masa atomowa, cząsteczkowa, mol, masa molowa i
molowa objętość gazów
4. Równanie Clapeyrona.
- stosuje do obliczeń równanie Clapeyrona - R
5. Obliczenia stechiometryczne.
- wykonuje obliczenia stechiometryczne na podstawie równania reakcji
6. Rozwiązywanie zadań – 2 godz.
- wykonuje obliczenia stechiometryczne dla reagentów zmieszanych w stosunku niestechiometrycznym - R
- wykonuje złożone obliczenia – stechiometria połączona ze stężeniem - R
DZIAŁ – STĘŻENIA – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Roztwory właściwe, koloidalne i zawiesiny.
- uczeń odróżnia roztwór właściwy od zawiesiny i koloidu – jako przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych
- zna charakterystyczne cechy koloidów – roztworów
- podaje przykłady roztworów właściwych, zawiesin i koloidów
- proponuje metody rozdziału
2. Stężenie procentowe i molowe.
- oblicza stężenie
- oblicza masę rozpuszczalnika, substancji rozpuszczonej i roztworu
3. Obliczenia związane z gęstością.
- stosuje gęstość w obliczeniach
4. Zmiana stężenia roztworu.
- rozwiązuje zadania dotyczące rozcieńczania, mieszania i zatężania roztworów - R
5. Przeliczanie stężeń.
- przelicza stężenie procentowe na molowe i odwrotnie – R
6. Rozpuszczalność.
- rozumie pojęcia roztwór nasycony i nienasycony - R
- rozumie mechanizm rozpuszczania w wodzie związków jonowych i niejonowych, zna pojęcie
hydratacja - R
- korzysta z krzywych rozpuszczalności - R
7. Rozpuszczalność.
- wykonuje obliczenia związane z rozpuszczalnością - R
DZIAŁ – KINETYKA I STATYKA CHEMICZNA – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Rodzaje reakcji chemicznych.
- uczeń zna różne kryteria podziału reakcji chemicznych: analizy, syntezy, wymiany; addycji, substytucji, eliminacji, kondensacji; cząsteczkowe i jonowe; z wymianą elektronów lub nie; odwracalne i nieodwracalne; egzo, endotermiczne i bez efektu cieplnego
- kwalifikuje reakcje do różnych typów
2. Efekt cieplny reakcji.
- rozumie pojęcia reakcje egzo i endotermiczne
- podaje przykłady tych reakcji
- rysuje wykresy zmiany energii układu reagującego w czasie
- zna pojęcie entalpii i posługuje się zapisem „delta” H
3. Czynniki wpływające na szybkość reakcji.
- potrafi wymienić czynniki wpływające na szybkość reakcji
- wyjaśnia mechanizm działania katalizatora, rysuje wykres zależności energii układu od czasu z katalizatorem i inhibitorem
- zna wzór na szybkość reakcji i oblicza ją mając czas i stężenie produktu
4. Równanie kinetyczne reakcji.
- określa cząsteczkowość i rzędowość podanej reakcji - R
- podaje postać równania kinetycznego dla reakcji I i II rzędu - R
- stosuje równanie kinetyczne do obliczania szybkości reakcji - R
5. Prawo Hessa.
- zna prawo Hessa - R
- stosuje je do obliczania efektów energetycznych reakcji - R
6. Stała równowagi reakcji.
- rozumie pojęcie reakcji odwracalnej i nieodwracalnej
- podaje przykłady tych reakcji
- zapisuje stałą równowagi dla podanej reakcji, rozumie pojęcie równowagi dynamicznej
- oblicza wartość stałej mając stężenia reagentów w stanie równowagi
7. Obliczenia z wykorzystaniem stałej równowagi.
- oblicza stałą równowagi, stężenia początkowe i równowagowe reagentów - R
8. Reguła przekory.
- wymienia czynniki wpływające na położenie stanu równowagi
- przewiduje zmiany położenia stanu równowagi pod wpływem czynników zewnętrznych
DZIAŁ – REAKCJE JONOWE – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Dysocjacja elektrolityczna.
- uczeń potrafi wyjaśnić mechanizm reakcji dysocjacji
- dzieli związki na elektrolity i nieelektrolity na podstawie budowy i rozpuszczalności
- zapisuje reakcje dysocjacji kwasów, zasad i soli (etapowo dla kwasów wieloprotonowych)
2. Ćwiczenia w zapisie reakcji dysocjacji.
- zapisuje reakcje dysocjacji podanych związków lub podaje że reakcja nie zachodzi
3. Stała i stopień dysocjacji. +1godz.
- zapisuje wyrażenie na stałą dysocjacji dla podanej reakcji - R
- rozumie pojęcie moc elektrolitu, rozróżnia elektrolity słabe i mocne - R
- określa moc elektrolitu na podstawie wartości stałej dysocjacji - R
- oblicza stopień dysocjacji, stężenie jonów w roztworze, stężenie cząsteczek niezdysocjowanych, stałą dysocjacji (stosuje w obliczeniach prawo rozcieńczeń Ostwalda) - R
4. Skala pH.
- posługuje się pojęciem pH dla określenia odczynu roztworu - R
- wymienia wskaźniki kwasowo – zasadowe - R
- zapisuje wyrażenie na iloczyn jonowy wody - R
- oblicza stężenie jonów wodorowych i wodorotlenowych w roztworach kwasów i zasad -R
- oblicza pH roztworów kwasów i zasad - R
5. Reakcje zobojętnienia i wytrącania osadów.
- pośród podanych reakcji wskazuje reakcje zobojętnienia i wytrącania osadów
- zapisuje te reakcje w formie jonowej i cząsteczkowej
- projektuje doświadczenia ilustrujące te reakcje ( zapisuje odpowiednie reakcje w formie cząsteczkowej i jonowej )
6. Teorie kwasowo – zasadowe.
- podaje definicję kwasu w/g Arrheniusa i Bronsteda, podaje przykłady tych związków - R
- klasyfikuje podane związki do kwasów lub zasad j. w., podaje odpowiednie równania reakcji, wskazuje sprzężone pary kwas – zasada - R
7. Hydroliza soli.
- w podanym zbiorze wskazuje sole ulegające i nie ulegające hydrolizie - R
- zapisuje reakcje hydrolizy w formie cząsteczkowej i jonowej ( wskazuje czy jest to hydroliza kationowa czy anionowa) - R
- określa odczyn roztworu wskazanej soli - R
DZIAŁ – REAKCJE REDOKS – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Stopnie utlenienia.
- uczeń definiuje pojęcie stopień utlenienia
- oblicza stopnie utlenienia pierwiastka w cząsteczce lub jonie
2. Bilansowanie reakcji redoks. + 1godz.
- zna i rozumie pojęcia: utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja, reakcja redoks, reakcja dysproporcjonowania
- kwalifikuje podaną reakcję do reakcji redoks
- zapisuje reakcje połówkowe
- wskazuje procesy utleniania i redukcji
- wskazuje utleniacz i reduktor
- przeprowadza bilans elektronowy i materiałowy
3. Bilansowanie jonowych równań reakcji redoks.
- j. w. dla jonowych reakcji redoks - R
4. Typowe reakcje redoks.
- uczeń wymienia typowe utleniacze i reduktory (tlen, chlor, metale, kwasy, nadtlenek wodoru) – R
- przewiduje produkty w reakcji redoks ( z udziałem tlenu i chloru, kwasów z metalami, z udziałem nadtlenku wodoru) - R
- projektuje doświadczenia zachodzące z udziałem typowych utleniaczy i reduktorów -- R
5. Utleniające właściwości związków manganu.
- opisuje zmianę właściwości kwasowo – zasadowych i utleniająco - redukujących związków manganu w zależności od stopnia utlenienia, zapisuje odpowiednie równania reakcji - R
- zapisuje reakcje z udziałem jonu MnO w układach o różnym pH
- projektuje doświadczenia ilustrujące utleniające właściwości jonu MnO , zapisuje odpowiednie równania reakcji
6. Utleniające właściwości związków chromu.
- opisuje zmianę właściwości kwasowo – zasadowych i utleniająco – redukujących związków chromu w zależności od stopnia, utlenienia, zapisuje odpowiednie równania reakcji - R
- zapisuje równania reakcji z udziałem jonu Cr O w układach o różnym pH
- projektuje doświadczenia ilustrujące utleniające właściwości jonu Cr O , zapisuje odpowiednie równania reakcji
UWAGA - W przypadku profilu podstawowego lekcje 5 i 6 przeprowadza się w czasie jednej godziny lekcyjnej
REFERAT: 1. Wyjaśnij pojęcie korozji, jej mechanizm i sposoby zapobiegania.
2. Wyjaśnij pojęcie przeciwutleniacze, omów ich rolę w gospodarce człowieka.
DZIAŁ – OGNIWA CHEMICZNE, ELEKTROLIZA – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Szereg elektrochemiczny metali.
- uczeń zna pojęcia :szereg elektrochemiczny, potencjał normalny elektrody - R
- przewiduje kierunek reakcji pomiędzy metalem a roztworem soli, zapisuje odpowiednie równanie reakcji - R
- przewiduje wynik reakcji kwasu z metalem (również dla kwasów utleniających), zapisuje odpowiednie równania reakcji - R
2. Półogniwa i ogniwa chemiczne.
- omawia budowę i działanie półogniwa I rodzaju - R
- wyjaśnia pojęcie potencjał normalny półogniwa - R
- zapisuje schemat i równania procesów elektrodowych dla dowolnego ogniwa zbudowanego z półogniw I rodzaju, określa które półogniwo jest katodą, które anodą - R
3. SEM ogniwa.
- definiuje pojęcie SEM - R
- oblicza SEM ogniwa złożonego z dwóch półogniw I rodzaju - R
- posługuje się wzorem Nernsta dla półogniw o innym stężeniu niż 1 mol/dm - R
4. Elektroliza.
- zapisuje procesy elektrodowe zachopdzące podczas elektrolizy kwasów, zasad, roztworów soli i soli stopionych oraz reakcje sumaryczne - R
5. Prawa elektrolizy.
- zna treść I i II prawa Faradaya - R
- oblicza masę substancji wydzielonej na elektrodach, czas lub natężenie prądu - R
- przeprowadza obliczenia ze stechiometryczną interpretacją równań elektrodowych - R
6. Korozja.
- definiuje pojęcie i wyjaśnia mechanizm korozji - R
- wymienia czynniki przyspieszające korozję - R
- wymienia metody zapobiegania korozji i objaśnia mechanizmy ich działania - R
DZIAŁ - WĘGLOWODORY – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Szereg homologiczny alkanów.
- uczeń zna wzory i nazwy pierwszych 10 alkanów,
- rozumie pojęcie szereg homologiczny
- zna wzór ogólny i stosuje go
- rozumie pojęcie izomerii
- potrafi narysować izomery podanego alkanu
- w zbiorze wzorów wskazuje izomery i homologi.
2. Nazewnictwo alkanów
- potrafi nazwać związek na podstawie wzoru półstrukturalnego
- rysuje wzór półstrukturalny na podstawie nazwy.
3. Właściwości alkanów.
- zna tendencję zmian właściwości fizycznych w szeregu homologicznym
- zapisuje reakcje spalania dowolnego węglowodoru
- zapisuje reakcje sybstytucji wolnorodnikowej alkanów
- podaje nazwy otrzymanych produktów
- potrafi zapisać reakcję otrzymywania węglowodorów metodą Wurtza - R
- zna reakcję otrzymywania metanu z węgliku glinu - R
4. Alkeny nazewnictwo i izomeria.
- zna i posługuje się wzorem ogólnym, zna zasady nazewnictwa
- rysuje izomery alkanów ( z uwzględnieniem izomerii cis – trans )
- rozróżnia izomery w zbiorze wzorów
- podaje prawidłowe nazwy izomerów
5. Właściwości alkenów.
- zapisuje reakcje spalania alkenów
- zapisuje reakcje addycji z uwzględnieniem reguły Markownikowa
- zapisuje reakcje polimeryzacji
- podaje prawidłowe nazwy produktów reakcji
6. Alkiny – budowa, nazewnictwo, właściwości.
- zna i stosuje zasady nazewnictwa i wzór ogólny alkinów
- zapisuje reakcje addycji i polimeryzacji alkinów
- zna reakcję otrzymywania acetylenu z karbidu - R
7. Ćwiczenia w zapisie reakcji
- przewiduje produkty podanej reakcji
- projektuje doświadczenia prowadzące do otrzymania podanego związku i zapisuje równania reakcji
- proponuje metody rozróżnienia węglowodorów różnych grup
- rozróżnia reakcje addycji i substytucji, podaje przykłady, określa rodzaj podanej reakcji
8. Węglowodory cykliczne
- zapisuje reakcje otrzymywania węglowodorów cyklicznych metodą Wurtza - R
- zapisuje reakcje substytucji chlorowca - R
9. Budowa wewnętrzna węglowodorów
- rysuje wzory elektronowe - R
- określa rodzaje wiązań (sigma i pi) - R
- określa kształt przestrzenny i polarność - R
10. Benzen i jego pochodne – budowa, wzory, nazwy.
- zna budowę cząsteczki benzenu
- rozróżnia homologi i pochodne benzenu
- podaje prawidłowe nazwy homologów i pochodnych
11. Reakcje arenów.
- zapisuje reakcje substytucji elektrofilowej dla benzenu ( 4 reakcje )
- rozróżnia podstawniki I i II rodzaju
- zapisuje reakcje substytucji dla pochodnych i homologów benzenu
- rozróżnia reakcje substytucji chlorowca do toluenu w obecności światła i katalizatora
12. Obliczenia chemiczne. – 2 godz.
- wyznacza wzór ze składu procentowego związku - R
- wyznacza wzór na podstawie stechiometrii równania chemicznego. - R
DZIAŁ – JEDNOFUNKCYJNE POCHODNE WĘGLOWODORÓW – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Alkohole i fenole – budowa i nazewnictwo.
- uczeń na podstawie wzoru półstrukturalnego odróżnia alkohol od fenolu
- podaje nazwy dowolnych alkoholi i fenoli
- tworzy wzór na podstawie nazwy
2. Właściwości alkoholi i fenoli.
- zapisuje reakcje lub zaznacza, że nie zachodzą:
a). z sodem, potasem...
b). z NaOH, KOH...
c). z HCl
d). dysocjacji – podaje odczyn i charakter chemiczny
- zapisuje reakcje otrzymywania alkoholi i fenoli (dwie metody)
3. Właściwości alkoholi wielowodorotlenowych.
- zapisuje reakcje otrzymywania - R
- zapisuje reakcję z Cu(OH)2 - R
- projektuje doświadczenia pozwalające odróżnić alkohol jedno i wielowodorotlenowy, zapisuje odpowiednie równania reakcji - R
4. Aldehydy i ketony.
- zna i stosuje zasady nazewnictwa
- pisze reakcje otrzymywania
- pisze reakcje Tollensa i Trommera dla aldehydów
5. Badanie właściwości aldehydów i ketonów.
- projektuje i wykonuje doświadczenia pozwalające na identyfikację związku i odróżnienie go od innych( dotyczy alkoholi, aldehydów i ketonów) - R
6. Kwasy karboksylowe.
- uczeń zna nazwy systematyczne i zwyczajowe pierwszych pięciu kwasów i trzech kwasów tłuszczowych
- zna właściwości kwasów i zapisuje odpowiednie reakcje ( dysocjacja, reakcje z wodorotlenkami, tlenkami metali i metalami)
7. Reakcje estryfikacji.
- zapisuje reakcje estryfikacji dla podanych substratów
- podaje prawidłowe nazwy estrów
- zapisuje reakcje hydrolizy estru
- projektuje doświadczenia otrzymywania danego estru i zapisuje odpowiednie równania reakcji
- rysuje wzory izomerycznych estrów i podaje ich nazwy
8. Tłuszcze jako rodzaj estrów.
- dzieli tłuszcze wg stanu skupienia i pochodzenia
- zapisuje reakcje estryfikacji prowadzące do otrzymania tłuszczu
- zapisuje reakcje zmydlania i hydrolizy tłuszczu tłuszczu
- zna metodę odróżnienia tłuszczu od oleju mineralnego
- zna funkcje tłuszczu w organiźmie
9. Właściwości mydeł.
- zna budowę mydeł
- potrafi wyjaśnić mechanizm mycia
10. Ćwiczenia w zapisie reakcji. + 1 godz.
- dopisuje produkty w podanej reakcji
- projektuje reakcje otrzymywania podanych związków
- projektuje reakcje pozwalające na identyfikację danego związku
- zapisuje reakcje do ciągów przemian - R
DZIAŁ - WIELOFUNKCYJNE POCHODNE WĘGLOWODORÓW – rozkład materiału i plan wynikowy
1. Cząsteczki optycznie czynne.
- uczeń rozumie pojęcia: chiralność, enancjomery, mieszanina racemiczna, diastereoizomery - R
- wskazuje asymetryczne atomy węgla w cząsteczce - R
- w podanym zbiorze cząsteczek wskazuje cząsteczki optycznie czynne - R
- rysuje izomery optyczne - R
- rysuje diastereoizomery - R
2. Cukry proste
- dzieli cukry wg ilości atomów węgla i grupy funkcyjnej
- zna wzory półstrukturalne glukozy i fruktozy
- rysuje wzory Fischera i Hawortha dla form pierścieniowych
- zna właściwości fizyczne i chemiczne glukozy i fruktozy ( właściwości redukujące, enolizacja)
3. Dwucukry – sacharoza i maltoza.
- zna wzory pierścieniowe sacharozy i maltozy, wskazuje wiązanie glikozydowe
- wyjaśnia różnice w budowie tych cukrów
- zapisuje reakcje hydrolizy tych związków
- tłumaczy występowanie właściwości redukujących lub ich brak
4. Polisacharydy.
- zna wzory skrobi i celulozy
- tłumaczy różnice w budowie
- zapisuje reakcje hydrolizy
- tłumaczy brak właściwości redukujących
- zna reakcję charakterystyczną dla skrobi
5. Aminy.
- zna wzory i nazwy amin
- określa rzędowość amin
- wyjaśnia zasadowy charakter amin
- zapisuje reakcje otrzymywania
- zapisuje reakcje z HCl
6. Aminokwasy
- zna wzory glicyny i alaniny
- tworzy nazwy systematyczne pozostałych aminokwasów
- rozróżnia aminokwasy białkowe
- zapisuje reakcje wyjaśniające kwasowo – zasadowe właściwości aminokwasów (jon obojnaczy)
- zapisuje reakcje tworzenia peptydów (di, tri)
- w podanym łańcuchu peptydowym wskazuje wiązanie peptydowe i podać nazwy aminokwasów
7. Struktura białek.
- zna kryteria podziału białek (podaje przykłady)
- opisuje strukturę pierszo, drugo, trzecio i czwartorzędową
8. Właściwości białek.
- zna właściwości fizyczne białek
- zna czynniki powodujące denaturację białka
- zna czynniki powodujące wysolenie białka
- zna reakcje identyfikacyjne dla białek |
