Program edukacji regionalnej Zespołu Szkół Specjalnych Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 2 w Ostrowcu Św. dla I etapu edu. kl. I-III ( kszt. zintegrowane) i II etapu edu. kl. IV-VI
I. Wstęp.
Ministerstwo Edukacji Narodowej wprowadziło do programów szkolnych ścieżkę edukacyjną „Edukacja regionalna –dziedzictwo kulturowe w regionie”. Zasadniczym celem edukacji regionalnej jest powrót do życia każdego człowieka , do źródeł kultury rodzinnej ,lokalnej i narodowej.
Edukacja regionalna powinna stanowić w szkole część procesu kształcenia ogólnego .Trudno mówić o wykształceniu ogólnym bez wiedzy własnym regionie czyli o małej ojczyźnie.
Chodzi o to , by ukształtować w uczniach naszej szkoły ,
na miarę ich indywidualnych możliwości, tożsamości regionalnej poprzez poznanie własnej kultury ,wyposażenie w wiedzę o własnym regionie.
Przekazywanie dziedzictwa kulturowego kraju powinno odbywać się poprzez poznanie najbliższego środowiska , w którym dziecko żyje na co dzień –małej ojczyzny.
Mała ojczyzna to to co złożyło się na jej obecny kształt , jaki zastaliśmy i w jakim przyszło nam żyć , to przeszłość i tradycja ,która jest we wszystkim co stworzyli nasi poprzednicy, istnieje w pamięci ludzi , dokumentach ,legendach , obyczajach.
Zasadniczym warunkiem zachowania własnej kultury i jej trwania jest przekaz dziedzictwa kulturowego , które odbywa się przede wszystkim poprzez przyjęcie wartości tkwiących w bezpośrednim , przyrodniczym i kulturowym otoczeniu człowieka , czyli regionie.
Edukacja regionalna sprzyja kształtowaniu wartości etycznych , humanistycznych i patriotycznych. Pozwala podnieść poziom edukacji kulturalnej , daje możliwość poznania własnego dziedzictwa kulturowego. Jest źródłem wiedzy o najbliższej okolicy, jej krajobrazie , zabytkach , folklorze ,walorach turystycznych oraz żyjących tu ludziach .
II. Założenia edukacji regionalnej.
Najważniejszym celem w nauczaniu i wychowaniu dzieci upośledzonych umysłowo jest zapewnienie im optymalnych warunków do wszechstronnego rozwoju oraz uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym.
Edukacja regionalna w szkołach dla dzieci upośledzonych w stopniu umiarkowanym i znacznym powinna być szczególnie szeroko wykorzystywana.
Stwarzanie możliwości poznania przez uczniów własnego dziedzictwa kultury ,przygotowanie do twórczego uczestnictwa w życiu kulturalnym i kształtowanie postawy otwartości wobec świata ,wspiera wszechstronny rozwój osobowości dziecka niepełnosprawnego intelektualnie.
Program oparty jest na obowiązującej Podstawie programowej
kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej i gimnazjum(Dz.U.Nr 5 z dnia 24.01.2001r oraz Dz. U. Nr 6 z dn.19.06.2001.poz.625) , która reguluje zasady nauczania edukacji regionalnej .
Poprzez edukację regionalną można także realizować szereg celów kształcących , przekazywać konkretną wiedzę z zakresu np. kształcenia zintegrowanego ,a także funkcjonowania w środowisku , plastyki , muzyki - jako elementu owego dziedzictwa kulturowego, rozwijać , kształtować posiadane zachowania i postawy .
Zapoznanie młodego człowieka z rzeczywistością szkolną ma odwzorowywać pewien porządek naturalny , gdzie uczeń zaczyna swoje poznanie od doświadczeń osób najbliższych ,pokoju, mieszkania ,domu ,podwórka, osiedla , gminy itd.
III. Cele edukacyjne .
Główne cele edukacji regionalnej :
*zapoznanie z dziedzictwem kulturowym i historycznym
*zaciekawienie tradycją i historią
*włączenie dzieci do aktywnego uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych
Cele szczegółowe:
•przybliżenie wiedzy o własnym regionie
•zapoznanie z najbliższym środowiskiem
•dostrzeganie specyfiki przyrodniczej i kulturowej najbliższej okolicy
•zaznajomienie z folklorem
•uwrażliwienie na wartości kulturowe środowiska rodzinnego
•budzenie zainteresowania historią i kulturą własnego środowiska i regionu czyli małej ojczyzny
•rozwijanie i wzmacnianie aktywnego udziału dziecka w środowisku rodzinnym , szkolnym, lokalnym
•kształcenie szacunku wobec dorobku przeszłych pokoleń wraz z potrzebą ochrony tradycji
•rozwój wyobraźni ,fantazji ,ekspresji artystycznej w różnych dziedzinach (teatr ,muzyka ,plastyka ,taniec)
•przybliżenie niektórych zwyczajów ,tradycji , obrzędów
•zapoznanie z wytworami ludzi kultywujących tradycję ludową
IV. Zadania szkoły.
•umożliwienie poznania regionu jego kultury
•wprowadzenie w życie kulturalne wspólnoty lokalnej
•współuczestnictwo w kultywowaniu tradycji lokalnej i regionalnej
V. Formy i metody pracy dotyczące edukacji
regionalnej.
Ze względu na cechy i możliwości psychofizyczne uczniów naszej szkoły zakładam realizację treści regionalnych poprzez bezpośredni kontakt z materiałem poglądowym , poprzez odkrywanie , przeżywanie i działanie , zachowując zasadę od bliskiego do dalszego;
od tego co dzieciom bliskie i znane , do tego co dalsze i trudniejsze do wyobrażenia.
Aby aktywizować i pobudzać zainteresowania uczniów problematyką dziedzictwa kulturowego będą stosowane:
•spacery , wycieczki w celu poznania zabytków miasta ( historii)
i najbliższej okolicy
•kultywowanie tradycji i obrzędów ludowych
•spotkania z artystami i ciekawymi ludźmi
•wykorzystywanie twórczości poetów i pisarzy w zajęciach i lekcjach
•urządzanie kącików regionalnych z wykorzystaniem eksponatów i pamiątek gromadzonych również przez rodziców
•prac o tematyce regionalnej w placówkach kulturalno – oświatowych
•spotkania z przedstawicielami dawnych zawodów ( szewc, kowal, garncarz)
•gromadzenie materiałów źródłowych i literatury dotyczącej poznawania historii i tradycji
Edukacja regionalna realizowana będzie we współpracy z :
*muzeum , bibliotekami , MCK , BWA, osiedlowymi domami
kultury ,”cepelią”
*indywidualnymi osobami , twórcami , reprezentantami folkloru
VI. Treści edukacji regionalnej .
Dla klas I-III - kształcenie zintegrowane oraz klas IV-VI
Treści należy tak wykorzystywać by zachować zasadę stopniowania trudności. W klasach IV-VI edukacja regionalna powinna łączyć wiedzę kilku przedmiotów , integrować ją i umożliwiać całkowite postrzeganie świata.
„Ja i otoczenie”
1. Dom rodzinny -
a/ja jako członek rodziny-
-dzieje rodziny w przekazie jej członków ,
-więzi pokoleniowe
-udział i rola dziecka w kultywowaniu tradycji rodzin-
nych –pamiątki rodzinne, zdjęcia,
-zajęcia i zawody członków rodziny –teraz i w prze –
złości
2. Moja szkoła -
b/ja jako uczeń –
-historia szkoły ,tradycje szkoły(tworzenie tradycji,
święta szkolne i regionalne obchodzone w placów-
ce)
-kronika szkoły
3.Miejscowość -
c/ja w społeczności lokalnej ,ja jako przyszły pra-
cownik-
-życie jej mieszkańców
-nazwa miejscowości ,jej pochodzenie i historia
-zawody mieszkańców dawniej i dziś
-zabytki , miejsca kultury i pamięci
4.Tradycje-
d/ja w świecie kultury , mój czas wolny –
-zwiedzanie ciekawych miejsc w regionie związa-
nych z twórczością ludową , rzemiosłem artystycz
nym,obyczajami
-zbieranie eksponatów do kącika regionalnego
-ekspresja artystyczna –inscenizacje , teatrzyki
muzykowanie ,taniec i ruch przy muzyce,
twórczość plastyczna.
VII. Propozycje tematów zajęć:
1.Moje miasto Ostrowiec Św. –położenie na mapie , herb,
instytucje i zakłady, władze miasta( wycieczka do
Urzędu Miasta, do zakładów i instytucji, spacery po
mieście)
2.Historia mojego miasta – podania i legendy ,najważniejsze
wydarzenia, słuchanie opowiadań i legend , gromadze
nie zbiorów zdjęć ,fotografii i widokówek.
3.Śladami przeszłości –budowa grodu, pamiątki przeszłości
widokówki i zdjęcia(kolekcje prywatne , wycieczka
do muzeum ,oglądanie makiety grodu , zbiorów przed
miotów codziennego użytku.
4.Zabytki mojego miasta-kamieniczki, porównywanie z budyn
kami współczesnymi , kościół –zabytki
a także:
5.Spotkania z ciekawymi ludźmi .
6.Dawne zawody. Życie codzienne dawnych mieszkańców.
7.Początki państwa Polskiego.
8.Warszawa stolicą Polski .
9.Sławni Polacy.
10.Sposoby podróżowania dawniej i dziś.
11.Tradycje ludowe.
VIII. Przewidywane osiągnięcia uczniów.
1. Poznanie dziejów rodziny ,historii szkoły oraz elementów
historii i kultury najbliższego środowiska
2. Świadome i aktywne uczestnictwo w życiu wspólnoty lokalnej
w zachowaniu i pomnażaniu dziedzictwa kulturowego.
3.Poszanowanie tradycji ,osiągnięć i pracy innych ludzi .
IX. Ocena osiągnięć.
Każda forma działalności powinna być przez nauczyciela
dostrzeżona i pozytywnie oceniona.
Podczas zajęć należy dzieci pozytywnie wzmacniać poprzez
aprobatę , wyróżnienie ,co wytworzy w ostatecznym efekcie
silniejszą motywację i zachętę do pracy.
Ważnym elementem wychowawczym jest dowartościowanie
dziecka.
Ocenianie uczniów poprzez:
-obserwację pracy i aktywności na zajęciach
-rozmowy uczniem
-analiza wytworów uczniów
-zaangażowanie włożony w pracę wysiłek
-udział w uroczystościach
X. Ewaluacja programu.
Aby sprawdzić w jakim stopniu program ten okazał się
skuteczny i jakie wymierne korzyści przyniósł konieczne jest
przeprowadzenie ewaluacji.
Informację zwrotną otrzymam poprzez:
-analizę kart osiągnięć uczniów z zakresu w/w treści
programowych
-analizę prac uczniów
-wyciągnięcie wniosków z ankiet skierowanych do rodziców
i nauczycieli
Wyniki ewaluacji będą wskazówką do dalszej pracy.
XI. Termin realizacji .
Edukacja regionalna realizowana będzie przez nauczycielkę Małgorzatę Czyż w prowadzonej przez nią klasie od września 2004 r. do 18 czerwca 2006 r. oraz w następnych latach w kształceniu zinte-
growanym.
mgr Małgorzata Czyż
|
