Niektóre dzieci pomimo dobrej sprawności intelektualnej także inteligencji powyżej ich wieku,szerokich zainteresowań i zdolności nie mogą nauczyć się czytać przy pomocy stosowanych najczęściej w szkole metod.U dzieci takich obserwuje się pewne opóźnienia w zakresie funkcji percepcyjno-motorycznych(wzrokowej,słuchowej,ruchowej).
W takich przypadkach mówi się,że dzieci przejawiają specyficzne trudności w czytaniu.Istnieje szereg metod poprawiających jakość czytania u takich dzieci. Czytanie jest umiejętnością złożoną wymaga współdziałania wielu funkcji równocześnie.Jeśli zostanie obniżona sprawność jednej z nich czytanie może zostać zaburzone.
METODY USUWANIA TRUDNOŚCI W CZYTANIU
Jedną z metod poprawiających jakość czytania są metody treningowe poprawiające szybkość i bezbłędność czytania.
W swojej pracy omówię pokrótce te metody przezwyciężania trudności w czytaniu na które napotyka coraz więcej dzieci.
1.CZYTANIE WYRAZÓW ŁATWYCH W POŁĄCZENIU Z TRUDNYMI
Łączymy dobrze znane odczytywane przez dziecko bez trudu wyrazy takie jak np. na,za,do,jest,dla z 1-2 wyrazami sprawiającymi dziecku kłopoty.W tekście przygotowanym do czytania składającym się z 30-40 wyrazów przeważają wyrazy łatwe,trudniejsze wyrazy piszemy w różnych ujęciach-jako wyrazy pełne lub niepełne np.pozbawione niektórych liter,zastąpionych kropką,bądź elementów wyrazowych.Wyrazy łatwe i trudne zestawiamy ze sobą i piszemy w znacznych od siebie odległościach.
Np.do kolor do ko.or za po
kolor jest kolo . dla droga na
do dro.a po tam kolor dla
Dziecko czyta tekst w różny sposób:
-tylko wszystkie wyrazy łatwe
-tylko wszystkie wyrazy trudne pełne i z lukami
-czyta wyrazy na czas
2.CZYTANIE WYRAZÓW 1 SYLABOWYCH SENSOWNYCH I BEZSENSOWNYCH
Test składa się z 20 krótkich(3 literowych) wyrazów sensownych i bezsensownych.Wyrazy sensowne mają podobny obraz grafofonetyczny do wyrazów bezsensownych np. dom-dum, mur-mor.
Informujemy dziecko,że niektóre wyrazy umieszczone w tekście nic nie znaczą,ale zarówno teraz inne które są do nich podobne,ale coś oznaczają trzeba dobrze,dokładnie przeczytać.
Polecamy dziecku czytać w różny sposób:
-wybierać tylko wyrazy sensowne
-wybierać tylko wyrazy bezsensowne
-wybierać tylko wyrazy powtarzające się
-wybierać tylko wyrazy niepowtarzające się
przykładowy zestaw wyrazów
kot mak mak dom kot
dem mok kot sen son
dom mur ket dom mer
sen ket dum kot dem
mur son dem sun mek
3.CZYTANIE WYRAZÓW WIZUALNIE PODOBNYCH
Posługujemy się tu wyrazami składającymi się tylko z 4 liter:A ,K,L,S wielokrotnie powtarzanych w utworzonych wyrazach:
AS SALA SKALA
LAS SSAK LALKA
LAK KASK SALKA
ALA KASA KALKA
LALA KLASA
Utworzone wyrazy są podobne.Polecamy dziecku:
-przeczytać wyrazy mające tylko jedną ;
-literę L
-literę S
-literę K
-posiadające dwa A
-wypisac wyrazy mające sylabę KA
-wypisać wyrazy mające sylabę LA
-wypisać wyrazy mające sylabę S.A.
4.CZYTANIE WYRAZÓW ZAWIERAJĄCYCH TĘ SAMĄ SYLABĘ
Metoda eksponuje w szczególny sposób sylaby.Wykorzystane do metody wyrazy są wielosylabowe.Każda sylaba składa się z 2 liter.W wyrazach powtarzają się sylaby MA ME MO.
Przykładowy zestaw wyrazów:
mewa materace tama lokomotywa malina makarony
modele moneta motyle rama komoda komary
samoloty makulatura
Dziecko dostaje polecenie;
-przeczytać wyrazy zawierające sylabęMA
-sylabę MO
-wypowiedzieć podyktowane przez nas wyrazy wyłączając eksponowane sylaby np.w wyrazie komary dziecko opuszcza sylabę MA i mówi „kory
5.CZYTANIE WYRAZÓW O OKREŚLONYCH UKŁADACH SAMOGŁOSKOWYCH
Podajemy dziecku wyrazy,w których występować będą różne konfiguracje dwóch samogłosek A,O np.
koło lato mapa łata koza noga balon
krata krowa kolor masło tramwaj stopa
błoto wazon woda
Po przeczytaniu wyrazów polecamy dziecku:
-przeczytać wyrazy na czas
-wypisać na kartce w kolumnie pionowej wyrazy mające litery a,a
-mające litery o,o
-mające litery a,o
Polecamy kolorystycznie różnicować a,o oraz pokazujemy poszukiwany układ samogłoskowy napisany na oddzielnych karteczkach.
Dziecko otrzymuje też polecenie do czytania:
-przeczytac tylko wyrazy mające:
-litery a,a
-litery o,o
-literyo,a
PODSUMOWANIE
Zaprezentowane metody treningowe przyczyniające się do przezwyciężania trudności w czytaniu należy stosować w sposób zindywidualizowany w zależności od stopnia umiejętności czytania(rodzaju błędów,sposobu, szybkości czytania),od sprawności funkcji wzrokowo-słuchowo-manualnych) a nie od wieku dziecka.We wszystkich przedstawionych tu metodach obowiązuje dwukrotne czytanie na czas-wstępne i finalne.Element czasu działa mobilizująco na dziecko.Zwiększa jego zainteresowanie wykonywaną pracą,pobudza emocje,wzmacnia koncentrację uwagi..Trening podnosi ogólną sprawność intelektualną dziecka i ułatwia proces uczenia się.Przed rozpoczęciem czytania zapewniamy dziecko,że już po kilkuminutowej pracy wyraźnie zwiększy się szybkość ponownie czytanego tekstu.Zapewnienie to utwierdza dziecko w przekonaniu,że czytanie jest sprawą łatwą i że już niewielki jego wysiłek może sprawić,że stanie się ono przyjemnością.
Opracowano na podstawie pozycji książkowych:
Barbara Zakrzewska "Moje dziecko źle czyta i pisze"
Barbara Zakrzewska " Trudności w czytaniu i pisaniu" - modele ćwiczeń
Opracowała Anna Wojciechowska
|
