Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Praca domowa na lekcjach języka polskiego

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 7304 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 Danuta Dybcio ddybcio@tlen.pl
nauczyciel języka polskiego w Zespole Szkół Publicznych
w Mrokowie

Praca domowa na lekcjach języka polskiego
    Praca ucznia w domu jest zupełnie innym rodzajem pracy niż w klasie. Dziecko wykonuje ją w domu samodzielnie, bez kompetentnej rady i pomocy, jaką ma zagwarantowaną w szkole. Praca domowa uczy samodzielności, odpowiedzialności i wdraża do samokształcenia i systematyczności. Ma ogromne znaczenie dla rozwoju ucznia, więc nie może być pominięta lub lekceważona. Stąd też tak ważna jest umiejętność odrabiania pracy domowej i to, by uczeń umiał się uczyć.
     Praca domowa z języka polskiego spełnia wiele zadań: kształtuje i doskonali umiejętność sprawnego i poprawnego wypowiadania się w mowie i piśmie, doskonali technikę czytania, kształci umiejętność rozumienia dzieła literackiego, rozwija umiejętność myślenia refleksyjnego, utrwala wiadomości i umiejętności zdobyte na lekcjach. Jednak, by była ona efektywna, dziecko musi w szkole nabyć umiejętność odrabiania pracy domowej.
    Pracą domową kieruje nauczyciel poprzez cztery ogniwa:

  • planowanie pracy domowej zintegrowanej z lekcją
  • zadawanie (nie może być mechanicznie podyktowana),
  • sprawdzenie zadań domowych
  • wykorzystanie na lekcjach rezultatów pracy domowej.
Na języku polskim możemy zadawać wiele rodzajów prac domowych, np.:
  • pisanie wypracowań
  • czytanie lektury
  • wyszukiwanie w różnych źródłach informacji na podany temat
  • wykonywanie ćwiczeń słownikowo – frazeologicznych, gramatyczno stylistycznych, ortograficznych, teoretyczno – literackich
  • uczenie się na pamięć wierszy i fragmentów prozy
  • doskonalenie techniki cichego i głośnego czytania
  • uczenie się z podręczników zadanych treści
  • obserwacje krajobrazu, zachowań, sytuacji
  • przygotowanie albumów, dekoracji, wystawek, wycinków prasowych itp.
    Spośród wszystkich rodzajów prac domowych najwięcej samodzielności, wymaga pisanie wypracowań.
    Nauczyciel musi więc zapoznać ucznia z metodami pracy nad wypracowaniem w domu. Musi tak prowadzić lekcje z zakresu kształcenia językowego, by kolejno zapoznać ucznia z zagadnieniami dotyczącymi pisania dłuższych form wypowiedzi:
  • doborem słownictwa i konstrukcjami składniowymi
  • formami wypowiedzi i ich cechami
  • kompozycją
  • poradami metodycznymi zawartymi w podręczniku
  • techniką i higieną pracy umysłowej w zakresie pisania wypracowań.
     Ponadto nauczyciel musi stworzyć motywację pisania. Dopiero wówczas może zadać wypracowanie do domu. Nie jest to jednak koniec jego roli, musi on kontrolować i oceniać prace pisane w domu oraz zachęcać do ich poprawy.

     Kolejnym ważnym ze względu na stopień trudności i znaczenie dla rozwoju umysłowego ucznia rodzajem pracy domowej jest czytanie lektury.
    Przygotowanie do czytania odbywa się w szkole. Uczeń czytając w domu lekturę, wykorzystuje dla jej zrozumienia posiadany już zasób wiedzy i wykształcone umiejętności.
    Przed zadaniem lektury należy udzielić uczniom pewnych wskazówek dotyczących sposobu czytania, czyli zorganizować czytanie ukierunkowane. Uczeń musi czytać z odpowiednim nastawieniem, które zwiększa stopień zapamiętania i pogłębia zrozumienie treści.
     Nauczyciel musi tak formułować polecenia, by zmuszały one ucznia do wyodrębniania i selekcji określonych treści, porównywania, ustalania związków między postaciami, zdarzeniami, zjawiskami, odszukania głównej myśli, szukania odpowiedzi na różne pytania spoza lektury i na odwrót na znajdywanie w lekturze problemów, których rozwiązanie znajduje się nie w świecie fikcji, lecz w rzeczywistości.
     Czasem zwłaszcza przy omawianiu dłuższych pozycji zachodzi potrzeba czytania powtórnego. Nie może ono jednak dotyczyć całości utworu, z wyjątkiem krótkich tekstów. Aby uniknąć przeciążenia ucznia pracą domową oraz znudzenia lekturą nauczyciel powinien wskazać odpowiednie rozdziały lub ich części, strony, a czasem akapity, gdzie uczeń znajdzie żądany materiał, potrzebny do pracy na lekcji.
     Należy przyzwyczaić również ucznia do czytania dokładnego. Ma ono miejsce, kiedy uczeń dostaje od nauczyciela konkretne polecenia związane z tekstem. Czytanie takie wymaga posługiwania się ołówkiem lub zakładkami, na których zapisuje się numery stron i odpowiednie informacje. Należy uświadomić uczniom, że czytanie z ołówkiem ułatwia przyswajanie treści, sprzyja lepszemu pamiętaniu, wyrabia pamięć wzrokową i ruchową, a przede wszystkim umożliwia szybki powrót do wybranych treści tak często potrzebny przy omawianiu lektury.
      Inną formą pracy z lekturą jest sporządzanie notatek. Na polecenie nauczyciela uczeń robi: plan, streszczenie, wyliczenie, np. dat, zdarzeń, postaci, zapis cytatów, itp.
     Oprócz swych podstawowych wartości czytanie tego typu może być formą kontroli - nauczyciel, łatwo może sprawdzić czy lektura została przez ucznia przeczytana, przeglądając wyłożone na brzeg ławki książki lub karteczki czy notatki.
     Nie znaczy to, że należy zrezygnować z czytania swobodnego, wręcz przeciwnie. Jednak powinno ono dotyczyć lektur uzupełniających, zadanych w szkole, lecz nie przeznaczonych do omawiania w klasie.
     Następną formą pracy domowej, której warto poświęcić trochę uwagi jest wyszukiwanie w różnych źródłach informacji na podany temat. Forma ta nie wymaga w zasadzie przygotowania ze strony nauczyciela, nie jest też czymś trudnym dla ucznia, jednak warto na nią zwrócić uwagę ze względu na coraz większe możliwości w docieraniu do informacji przez Internet oraz możliwość korzystania z różnorodnych programów multimedialnych. Coraz więcej dzieci ma dostęp do komputera w domu. Dzieci bardzo chętnie odrabiają lekcje na komputerze. Nie należy więc bać się zadawania prac domowych z wykorzystaniem komputera. Od czasu do trzeba pozwolić uczniom nawet na napisanie wypracowania na komputerze, a już na pewno na szukanie i przetwarzanie informacji. Jeśli praca domowa była wykonana w edytorze tekstu należałoby przy kontroli zwracać również uwagę na zasady składania tekstów. Jednak uwagi traktować jako instruktaż dla ucznia, a nie błędy, a już na pewno nie obniżać ocen za np. niewłaściwe sformatowanie tekstu Trzeba jednak pewnych rzeczy nauczyć w szkole. Oprócz umiejętności posługiwania się różnymi programami, uczeń musi znać zasady korzystania z Internetu. Musi wiedzieć, że każdy skopiowany fragment należy opisać, podając jego źródło. Uczyć, że informacje należy selekcjonować, a nie drukować wszystkie strony, jakie udało nam się znaleźć. Zamiast wyszukiwania informacji na dany temat można polecić uczniom jedynie skopiowanie adresów stron, na których jest mowa o interesujących nas treściach. Warto nauczyć uczniów tworzenia dokumentu z ważnymi „aktywnymi” adresami internetowymi. Można do nich sięgać wielokrotnie a zapisane na dyskietce wykorzystać w szkole do pracy grupowej i wspólnej selekcji potrzebnych informacji Taka praca domowa ma jeszcze dodatkowe zalety, uczy, że komputer może być bardzo przydatnym narzędziem pracy i zmusza ucznia, by wykorzystywał go nie tylko do gier.

     Pozostałe rodzaje prac domowych nie wymagają tak głębokiej analizy i przygotowania ze strony nauczyciela. Jednak musi on pamiętać, by zadania były zaplanowane, wyjaśnione i wprowadzane systematycznie. By nie zaskakiwały ucznia zupełnie nowym, nieznanym materiałem.
      Nauka domowa może być związana z lekcją poprzednią lub następną, ale mogą też być zadania zaspokajające własne potrzeby i zainteresowania uczniów (czytanie książek, oglądanie ciekawych programów telewizyjnych, prowadzenie obserwacji, doświadczeń, rozmów itp.).
     By praca domowa przyniosła oczekiwane efekty uczeń musi znać cel jej wykonania (musi usłyszeć, że to zadanie pozwoli mu utrwalić..., kształcić umiejętność ..., wykorzystać w praktyce ..., pogłębić wiadomości ..., rozwinąć uzdolnienie w zakresie ... itp.)
    Powinna też:
  1. być jak najczęściej zindywidualizowana (dostosowana do możliwości uczniów)
  2. często być przeznaczona dla chętnych czy zdolnych (przygotowanie materiałów, zdjęć, krótkich referatów, wycinków prasowych, itp.)
  3. uwzględniać czas dostosowany do możliwości ucznia lub możliwości zgromadzenia materiałów
  4. być objaśniona i omówiona (zadania, oczekiwania) oraz wyjaśniona (wątpliwości)
  5. każde zadanie winno być sprawdzone ilościowo (na lekcji, na którą było zadane), oraz jakościowo poza lekcją, jeśli praca jest obszerniejsza.
  6. być CIEKAWA.


Literatura:
  1. Maria Nagajowa: A,B,C metodyki języka polskiego
  2. Maria Nagajowa: O zadawaniu prac domowych z języka polskiego
  3. Czesław Kupisiewicz: Podstawy dydaktyki

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie