|
Słowo „ekologia” stało się modne. Niemalże wszyscy kandydaci do pracy w lokalnych samorządach w swoich programach „stawiają na ekologię”, proponują „ekologiczny tryb życia”, chcą budować „ekologiczne oczyszczalnie ścieków” bądź „ekologiczne spalarnie śmieci”. Jednak bardzo często przymiotnik „ekologiczny” bywa nadużywany. Wynika to z używania tego słowa w innym, niewłaściwym znaczeniu, mianowicie na określenie ochrony środowiska naturalnego.
Początki ekologii jako samodzielnej dziedziny nauki sięgają ostatnich lat XIX wieku. Sama nazwa została zaproponowana przez Ernesta Haeckela w 1869 roku i pochodzi od greckich słów: oikos – dom, mieszkanie, otoczenie, gospodarstwo oraz logos – nauka, słowo.
Wynika z tego, że ekologia to nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody. Przedmiotem zainteresowań ekologa są wzajemne zależności między żywymi istotami, między nimi a ich zespołami, między nimi a ich środowiskiem żywym i nieożywionym. Badając układy ekologiczne ekologia interesuje się raczej „działaniem” przyrody, a w znacznie mniejszym stopniu tym, jak „wygląda” przyroda.(H. Wiśniewski, G. Kowalewski-„Ekologia z ochroną i kształtowaniem środowiska” 2000)
Słowo to stało się skutecznym chwytem reklamowym. Nazwa „rolnictwo ekologiczne” ma jakiś sens, chociaż każde dobre rolnictwo powinno być ekologiczne. Powinno opierać się na znajomości praw „gospodarstwa przyrody” i nie powinno niszczyć naszego środowiska naturalnego. Natomiast nazwy takie, jak: „ ekologiczny proszek do prania”, „ ekologiczny papier toaletowy”, „ ekologiczne futra”, „ ekologiczna skóra” , z której wykonano damskie torebki, budzą u mnie wątpliwości. Czy mają one oznaczać, że proszek, kiedy już popłynie wraz że ściekami w świat, nie będzie zatruwał środowiska; papier zaś nie był przyczyną wycinania drzew, gdyż zrobiono go z makulatury? A „futra i torebki ekologiczne” są wykonane z plastiku? Jeśli już „muszą” być „ekologiczne”, to przecież powinny być wykonane z naturalnej skóry. Dla takich produktów weszła już zresztą w użycie nazwa „przyjazne środowisku”, która bardzo dobrze określa, czym one są. Ostatnio słyszałam określenie „ekologiczne ryby” a nawet „ekologiczny człowiek” (!)
Na szczęście coraz częściej w środkach masowego przekazu używa się właśnie określeń: „naturalny”, „przyjazny środowisku”. Moje zżymanie się dotyczy oczywiście nadużywania określenia „ ekologiczny”. To określenie po prostu już się przyjęło. Warto natomiast podkreślać na każdym kroku, jak bardzo potrzebna, wręcz niezbędna dla ekologów – społeczników jest ekologia – nauka, tworzona przez ekologów – badaczy. Należy również pamiętać o tym, że podejmując własne działania ochroniarskie trzeba wiedzieć bardzo dużo i bardzo dokładnie o ekologii. Tak zwani ekolodzy – działacze niejednokrotnie spowodowali więcej szkód niż pożytku.( T. Umiński-„Ekologia, środowisko, przyroda” 1995).
Ogromną rolę w edukacji na temat ochrony przyrody lub na temat ekologii powinni odgrywać (i odgrywają!) nauczyciele biologii i przyrody. Nie bez znaczenia jest współpraca z ludźmi wspierającymi pracę biologów np. ekologami-praktykami, czyli pracownikami Nadleśnictwa w Czarnej Białostockiej. Problemami ekologii niech zajmują się w sposób profesjonalny ekolodzy. Natomiast „przeciętny” obywatel niech zastanowi się nad tym, co może zrobić dla ochrony środowiska. Najlepiej zacząć od „własnego podwórka”: zadbać o czystość na klatkach schodowych, podwórkach przed blokiem, segregować odpady, przestać wywozić śmieci do pobliskiego lasu. Bez poszanowania najbliższego „oikos” trudno zrozumieć potrzebę poszanowania przyrody w ogóle.
mgr Alicja Halicka
SP nr 2 w Czarnej Białostockiej.
|
