KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM
1. Zgodnie z „Wewnątrzszkolnym regulaminem oceniania” ustala się następującą skalę ocen bieżących i klasyfikacyjnych śródrocznych:
· Celujący – 6
· Bardzo dobry – 5
· Dobry – 4
· Dostateczny – 3
· Dopuszczający – 2
· Niedostateczny 1
2. Zakres materiału obowiązującego
· Kinematyka - ruch
· Dynamika – siły w przyrodzie, praca, moc, energia.
· Ciążenie powszechne. Układ Słoneczny.
· Ruch drgający i falowy.
· Właściwości materii.
3. Metody sprawdzania osiągnięć uczniów:
· „Samosprawdzanie”, czyli samokontrola.
· Zbiorowa dyskusja – która może być podstawą do indywidualnych ocen uczniów.
· Obserwacja uczniów w trakcie uczenia się – odpowiedzi ustne, aktywność w trakcie lekcji.
· Sprawdzanie i ocenianie prac pisemnych:
- nauczyciel sprawdza i ocenia wypracowania przygotowane na podstawie literatury popularno-naukowej, telewizji, itp.
- Nauczyciel sprawdza i ocenia wyniki testów i sprawdzianów (godzinny sprawdzian po każdym z działów, krótkie kartkówki i testy bez uprzedniego zapowiedzenia)
- Nauczyciel ocenia zadania domowe.
· Sprawdzanie i ocenianie działalności praktycznej uczniów:
- ocenie podlegają projekty, modele i zabawki wykonane samodzielnie przez uczniów.
4. Ogólne kryteria na poszczególne oceny:
KINEMATYKA
I. NIEDOSTATECZNY
- Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia.
II. DOPUSZCZAJĄCY
- uczeń wie, że różne wielkości fizyczne wyraża się w różnych jednostkach i zna te jednostki (1m, 1kg, 1h, 1s, 1m/s, 1km/h, itd.).
- uczeń rozróżnia ruchy prostoliniowe i krzywoliniowe,
- uczeń umie się posługiwać zegarkiem i stoperem do zmierzenia czasu trwania zjawiska,
- uczeń wie, że ciało poruszające się ruchem jednostajnym w każdej jednostce czasu przebywa taką samą drogę,
- uczeń potrafi rozpoznać na przykładach które ciało porusza się z mniejszą, a które z większą szybkością średnią,
- uczeń wie, że szybkościomierz samochodu pokazuje szybkość chwilową,
- znając położenie początkowe i końcowe ciała, uczeń potrafi narysować wektor obrazujący przemieszczenie,
III. DOSTATECZNY :
· obejmują wszystkie wymagania na stopień mierny i ponadto:
- uczeń zna proste związki między jednostkami tych samych wielkości podstawowych,
- uczeń potrafi rozpoznać spoczynek i ruch w różnych układach odniesienia,
- uczeń potrafi odczytać współrzędną położenia ciała poruszającego się po linii prostej,
- uczeń odróżnia tor ruchu od drogi przebytej przez ciało,
- uczeń potrafi obliczyć drogę w ruchu jednostajnym bez formalnego posługiwania się wzorem,
- uczeń potrafi intuicyjnie posługiwać się pojęciem szybkości średniej,
- uczeń odróżnia ruch przyśpieszony od jednostajnego czy opóźnionego,
- uczeń potrafi rozpoznać na przykładach ruchy odbywające się z przyśpieszeniem o mniejszej lub większej wartości
- uczeń wie, że w ruchu jednostajnie przyśpieszonym w każdej jednostce czasu szybkość wzrasta o tę samą wartość,
- na podstawie wyników podanych w tabeli uczeń potrafi sporządzić wykres s(t) i v(t),
IV. DOBRY:
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie wyższe i ponadto:
- uczeń rozumie na czym polega mierzenie i potrafi to wyrazić własnymi słowami,
- uczeń umie znaleźć bardziej skomplikowane związki między wielkościami fizycznymi,
- uczeń potrafi poprawnie skomentować przykład dotyczący układów odniesienia i względności ruchu,
- uczeń potrafi obliczyć wartość przyśpieszenia ciała na podstawie znajomości położenia początkowego i końcowego w jednowymiarowym układzie współrzędnych,
- uczeń potrafi narysować wektor obrazujący przemieszczenie i odróżnia tę wielkość od drogi przebytej przez ciało,
- uczeń wie, że w ruchu prostoliniowym jednostajnym w tę samą stronę wartość przemieszczenia jest równa drodze,
- uczeń rozumie i potrafi poprawnie objaśnić, co to znaczy, że w ruchu jednostajnym droga przebyta przez ciało jest wprost proporcjonalna do czasu trwania ruchu,
- uczeń wie, że w ruchu prostoliniowym jednostajnym stale w tę samą stronę wartość prędkości (szybkości) obliczamy dzieląc przebytą drogę przez czas trwania ruchu,
- uczeń potrafi obliczyć drogę przebytą przez ciało ruchem jednostajnym na podstawie znanych wartości v i t,
- uczeń potrafi rozpoznać (spośród innych wykresów) wykres s(t) dla ruchu jednostajnego i obliczyć z wykresu wartość prędkości (szybkości) ciała,
- na podstawie znajomości szybkości w ruchu jednostajnym uczeń potrafi sporządzić wykres s(t),
- uczeń potrafi obliczyć szybkość średnią ze wzoru v= scałkowita/t, a także korzystając z wykresu s(t),
- uczeń potrafi na wybranych przez siebie przykładach objaśnić różnicę między szybkością średnią i chwilową,
- uczeń wie jaki jest sens fizyczny wartości przyśpieszenia,
- uczeń rozumie i rozpoznaje na podstawie przyrostów szybkości w jednakowych odstępach czasu ruch jednostajnie przyśpieszony
- uczeń zna własności ruchu jednostajnie przyspieszonego i umie z nich korzystać,
- uczeń potrafi na podstawie wykresu rozpoznać ruch dla którego ten wykres sporządzono i odczytywać z niego wielkości fizyczne,
- uczeń potrafi na podstawie znajomości wartości przyśpieszenia sporządzić wykres v(t),
- uczeń rozumie co to znaczy, że ciało porusza się ruchem jednostajnie opóźnionym i potrafi korzystać ze znajomości własności tego ruchu i z wykresu v(t) obliczyć czas i drogę hamowania,
- uczeń rozumie co to znaczy, że prędkość i przyśpieszenie są wektorami,
III. BARDZO DOBRY:
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- uczeń potrafi swobodnie przekształcać jednostki,
- uczeń potrafi swobodnie korzystać ze wzorów: v= s/t, a= v/t, v= a*t, s= (at2)/2 i przekształcając je obliczać każdą z wielkości fizycznych,
- uczeń rozróżnia pytanie „o ile” od pytania „ile razy”
- na podstawie wykresu s(t) dla kilku ruchów jednostajnych, uczeń potrafi prawidłowo je rozpoznać i nazwać, a następnie na podstawie informacji uzyskanych z tego wykresu sporządzić wykres v(t)
- uczeń potrafi sporządzić skomplikowany wykres v(t) znając drogi przebyte różnymi rodzajami ruchów w kilku kolejnych znanych odstępach czasu,
- uczeń potrafi obliczyć średnią szybkość na podstawie wykresu v(t),
- uczeń potrafi prawidłowo rozpoznać rodzaj ruchu w zadaniu problemowym,
- uczeń potrafi wyznaczyć wielkość fizyczną na podstawie wykresu,
- uczeń wie, że przemieszczenie, prędkość, przyspieszenie są wektorami i potrafi to objaśnić na przykładach podając w każdym przypadku wszystkie cechy wektora,
- uczeń potrafi samodzielnie wyjaśnić, dlaczego do opisu ruchu jest konieczne przyjęcie układu odniesienia,
- uczeń potrafi samodzielnie objaśnić, jak w fizyce przedstawia się zmiany wielkości fizycznych i podać przykłady,
- uczeń potrafi poprawnie wypowiedzieć definicje wartości przyspieszenia i przyspieszenia, objaśnić różnicę i poprzeć przykładami,
IV. CELUJĄCY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe a ponadto:
· zaangażowanie
· wykazywanie własnej inicjatywy i własnych poglądów na przedstawienie danego zagadnienia
· rozwiązywanie zadań i problemów nietypowych
SIŁY W PRZYRODZIE
I. NIEDOSTATECZNY
- Uczeń nie panował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce.
II. DOPUSZCZAJĄCY
- Potrafi wymienić niektóre rodzaje oddziaływań; wie, że oddziaływania mają charakter wzajemny.
- Wie, że siła jest miarą oddziaływania ciał.
- Zna jednostkę siły.
- Wie, że do pomiaru siły służy siłomierz.
- Wie, kiedy siły równoważą się.
- Wie, że działanie kilku sił można zastąpić jedną.
- Wie, kiedy występuje tarcie, a kiedy opory ruchu.
- Wie jak zmniejszyć tarcie i opory ruchu.
- Wie, że opory ruchu są przyczyną zatrzymania ciał bez napędu.
- Wie, co się dzieje z ciałem gdy nie działają na nie siły.
- Wie, że ciało o większej masie ma większą bezwładność i odwrotnie.
- Wie, że ciało o większej masie trudniej wprawić w ruch, bądź zatrzymać.
III. DOSTATECZNY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Zna cechy siły.
- Wie, że obrazem graficznym siły jest wektor.
- Umie zmierzyć wartość siły za pomocą siłomierza.
- Zna warunek równowagi dwóch sił.
- Zna pojęcia: siła wypadkowa, siła równoważąca, składowe i potrafi się nimi posługiwać.
- Wie, że istnieje związek między masą a siłą grawitacji.
- Zna cechy siły grawitacji i umie ją narysować.
- Podaje przykłady wzajemności oddziaływań.
- Zna przykłady ilustrujące odrzut i zderzenia ciał.
- Wie, że siła tarcia występuje na styku powierzchni trących.
- Zna rodzaje tarcia i wie, kiedy występują.
- Zna I zasadę dynamiki.
- Potrafi wskazać na przykładach co się dzieje z ciałem gdy siła wypadkowa wynosi zero.
- Stwierdza, że do zmiany ruchu potrzeba siły.
- Wie, że masa jest miarą bezwładności ciała.
- Podaje proste przykłady gdzie przejawia się bezwładność.
- Wie, że ciało pod działaniem stałej siły porusza się ze stałym przyspieszeniem.
IV. DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Umie graficznie przedstawić siłę o danych cechach i odczytać jej cechy z obrazu.
- Zna budowę i zasadę działania siłomierza.
- Umie znaleźć siłę równoważącą daną siłę.
- Umie odczytać wartość sił wypadkowych i przedstawić je graficznie.
- Umie obliczyć wartość siły grawitacji.
- Zna wartość współczynnika g.
- Określa cechy sił wzajemnego oddziaływania i rysuje je.
- Zna podział tarcia dynamicznego.
- Zna korzyści i szkody występowania tarcia.
- Wie, że tarcie zależy od siły nacisku.
- Rysuje siły działające na ciało np. leżące na stole.
- Widząc obrazy sił potrafi powiedzieć co dzieje się z ciałem.
- Zna związek a=F/m i umie określić dynamiczną jednostkę siły.
- Wie, że podczas odrzutu pędy ciał są równe co do wartości.
- Wie, że podczas zderzeń następuje wymiana pędów.
- Ilustruje zasadę zachowania pędu przykładami z życia dotyczącymi zjawisk odrzutu i zderzeń.
- Rozwiązuje proste zadania na odrzut i zderzenie z ciałem spoczywającym.
V. BARDZO DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Podaje przykłady sił o tych samych i różnych cechach.
- Umie z wykresu odczytać wydłużenie.
- Umie podać przykłady równoważenia się sił w swoim otoczeniu.
- Wie, co się dzieje z ciałem gdy siły działające równoważą się.
- Umie dla kilku sił składowych znaleźć siłę równoważącą ich działanie.
- Umie obliczyć masę ciała gdy znana jest siła ciężkości.
- Wie, że siły wzajemnego oddziaływania nie równoważą się i uzasadnia to.
- Rozwiązuje zadania nietypowe.
- Wie, że siła tarcia nie zależy od powierzchni trących.
- Doświadczalnie ilustruje słuszność I zasady dynamiki.
- Na podstawie doświadczeń zna związki między przyspieszeniem oraz siłą i między przyspieszeniem i masą.
- Formułuje II zasadę dynamiki.
- Rozwiązuje zadania z jej wykorzystaniem, także złożone związane z kinematyka.
- Wie, że mv jest miarą pędu.
- Rozwiązuje zadania rachunkowe i problemowe z zastosowaniem wzorów na zderzenia ciał poruszających się zgodnie i na wprost siebie.
- Zna dynamiczną miarę siły.
VI. CELUJĄCY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Opanował wiedzę i umiejętności wkraczające poza program nauczania
WYRUSZAMY W KOSMOS
I. NIEDOSTATECZNY
- Uczeń nie panował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce.
II. DOPUSZCZAJACY
- Wie, ze siła dośrodkowa nie zmienia wartości prędkości, tylko jej kierunek i zwrot.
- Zna pojęcie okresu obiegu.
- Potrafi zademonstrować ruch po okręgu.
- Umie wymienić obiekty Układy Słonecznego.
- Wie, czym dla Ziemi jest Księżyc.
III. DOSTATECZNY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Potrafi określić cechy siły dośrodkowej.
- Wie, że wszystkie masy oddziałują na siebie wzajemnie siłami grawitacji.
- Wie, od czego i jak zależą siły grawitacji.
- Zna pojęcie pola fizycznego.
- Wie, co to jest pole grawitacyjne.
- Wie, że w przypadku ruchu planet rolę siły dośrodkowej spełnia siła grawitacji.
- Wie, na czym polegało odkrycie M. Kopernika.
- Wie, co to jest I i II prędkość kosmiczna.
- Zna jednostki używane w astronomii i wie co one oznaczają.
IV. DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Umie graficznie przedstawić wektor prędkości w ruchu ciała po okręgu.
- Umie określić kierunek, zwroty i punkty przyłożenia sił grawitacji, działających między dwoma ciałami.
- Zna skalę odległości planet w Układzie Słonecznym.
- Odróżnia gwiazdy od planet.
V. BARDZO DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Potrafi uzasadnić wzór v= 2πR/T, jako konsekwencje zależności: v=s/t.
- Umie określić jak zmienia się siła wzajemnego oddziaływania w zależności od zmian mas i odległości między ich środkami.
- Potrafi zastosować III zasadę dynamiki do oddziaływań grawitacyjnych.
- Potrafi podać krótki rys historyczny rozwoju poglądów na miejsce naszej planety w Układzie Słonecznym.
- Potrafi opisać kilka najważniejszych wydarzeń z dziejów podboju kosmosu.
- Potrafi omówić cele podboju kosmosu.
- Potrafi powiązać siły grawitacji z ruchem satelitów oraz możliwościami i ograniczeniami podróży kosmicznych.
VI. CELUJĄCY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Uczeń opanował wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania.
PRACA, MOC, ENERGIA
I. NIEDOSTATECZNY
- Uczeń nie panował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce.
II. DOPUSZCZAJĄCY
- Wie, kiedy jest wykonywana praca mechaniczna.
- Wie, że każde urządzenie ma określoną moc.
- Zna wzór i jednostkę pracy.
- Zna wzór i jednostkę mocy.
- Odróżnia dźwignię dwu- od jednostronnej na modelach i schematach.
- Podaje i wskazuje przykłady dźwigni dwustronnej.
- Wie, że stosując dźwignię nie zyskujemy na pracy tylko na sile.
- Potrafi wymienić rodzaje energii mechanicznej i wskazać ciała je posiadające.
- Wie, że ciało umieszczone na pewnej wysokości ma energię potencjalną ciężkości.
- Wie, że odkształcone ciało ma energię potencjalną sprężystości.
- Wie, że ciało będące w ruchu ma energię kinetyczną.
- Wie, że podczas spadania swobodnego maleje energia potencjalna a rośnie kinetyczna.
III. DOSTATECZNY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Umie obliczyć pracę i moc ze wzorów.
- Wie, kiedy praca jest równa zero.
- Wie, że pracę wykonuje się przy podnoszeniu i przy ruchu z tarciem.
- Rysuje schemat dźwigni dwustronnej i nazywa jej elementy.
- Zna warunek równowagi sił na dźwigni i potrafi go zapisać.
- Zna inne maszyny proste i ich praktyczne wykorzystanie w życiu codziennym.
- Wie, że ciało zdolne do wykonania pracy ma energię mechaniczną.
- Zna wszystkie rodzaje energii mechanicznej i wskazuje odpowiednie przykłady.
- Wie, że jednostką energii jest dżul.
- Wie od czego zależy energia potencjalna ciężkości.
- Potrafi obliczyć energię potencjalną ciężkości dla danego ciała.
- Wie, że energia kinetyczna zależy od masy i prędkości ciała – zna wzór.
- Potrafi obliczać energię kinetyczną.
- Umie podać przykłady zjawisk gdzie występują przemiany energii mechanicznej.
- Zna zasadę zachowania energii mechanicznej.
IV. DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Zna jednostkę pracy – 1 kWh i umie ją zamienić na dżule.
- Umie przekształcać wzory i zamieniać jednostki.
- Umie wykazać za pomocą wzorów, że przy użyciu maszyn prostych nie zyskujemy na pracy.
- Umie podać praktyczne wykorzystanie energii mechanicznej występującej w przyrodzie.
- Wie, że zmiana masy wpływa na zmianę energii potencjalnej ciężkości.
- Wie, że miarą zmiany tej energii jest praca.
- Wie, że energia potencjalna sprężystości wiąże się z oddziaływaniem międzycząsteczkowym.
- Oblicza m i h ze wzoru na energię potencjalną ciężkości.
- Wie, jak się zmienia energia kinetyczna gdy zmienia się prędkość ciała.
- Potrafi doświadczalnie wykazać, że energia kinetyczna zależy od masy i prędkości.
- Potrafi wykazać, że zasada zachowania energii mechanicznej jest spełniona przy spadaniu swobodnym.
- Umie rozwiązywać typowe zadania problemowe i rachunkowe.
V. BARDZO DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Wykorzystując wzory z kinematyki oblicza wartość pracy i mocy.
- Mając dane F i v oblicza moc urządzenia.
- Rozwiązuje zadania nietypowe z wykorzystaniem warunku równowagi sił na dźwigni.
- Umie rozwiązywać zadania na obliczanie pracy przy użyciu maszyn prostych.
- Bez dokonywania obliczeń szacuje wielkość pracy przy wciąganiu ciała po równi i podczas podnoszenia.
- Wie co wpływa na wartość energii mechanicznej.
- Rozwiązuje zadania nietypowe z wykorzystaniem wzoru na Epc.
- Przelicza jednostki.
- Wie, że Eps jest proporcjonalna do x2.
- Znając energię kinetyczną i masę potrafi obliczyć prędkość ciała.
- Do rozwiązywania zadań korzysta ze wzorów z kinematyki.
- Stosuje zasadę do ruchu wahadła i przy rzucie pionowym w górę.
VI. CELUJĄCY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Opanował wiedzę i umiejętności wkraczające poza program nauczania
WŁAŚCIWOŚCI MATERII
I. NIEDOSTATECZNY
- Uczeń nie panował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce.
II. DOPUSZCZAJĄCY
- Wie, że substancja występuje w trzech stanach skupienia.
- Wie, na czym polega topnienie i krzepnięcie; podaje przykłady.
- Wie, na czym polega parowanie, skraplanie, wrzenie; podaje przykłady.
- Wie, jak sporządzić roztwór.
- Wie, że substancje zbudowane są z cząsteczek.
- Zna budowę cieczy, ciał stałych i gazów.
- Wie, że substancje różnią się gęstością.
- Wie, że w ruchu z tarciem wzrasta temperatura ciała.
- Wie, co to jest energia wewnętrzna ciała.
- Zna sposoby zmiany energii wewnętrznej.
III. DOSTATECZNY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Wie, że stan skupienia zależy od temperatury substancji.
- Umie nazwać trzy stany skupienia wody.
- Umie opisać zjawisko rozszerzalności temperaturowej na konkretnych przykładach.
- Wie, kiedy zachodzi zjawisko topnienia i krzepnięcia.
- Zna temperatury topnienia i krzepnięcia wody i wie, że są równe.
- Wie, w jakich warunkach zachodzi parowanie, wrzenie, skraplanie.
- Wie, co znaczą pojęcia roztwór, rozpuszczalnik, substancja rozpuszczona.
- Wie, że cząsteczki są bardzo małe i że między nimi są wolne przestrzenie.
- Wie, że miarą gęstości jest masa w jednostce objętości.
- Wie, że w ruchu z tarciem nie jest spełniona zasada zachowania energii mechanicznej.
- Wie, że temperatura ciała zależy od energii kinetycznej cząsteczek tego ciała.
- Zna treść I zasady i umie zapisać ją wzorem.
- Wie, co to jest ciepło właściwe.
IV. DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Umie określić związek stanu skupienia wody z jej temperaturą.
- Umie podać typowe zjawiska rozszerzalności temperaturowej.
- Wie, że temperatura topnienia i krzepnięcia ciał krystalicznych są równe.
- Wie, co wpływa na szybkość parowania, rozróżnia parowanie od wrzenia.
- Rozróżnia roztwór od mieszaniny.
- Umie obliczyć gęstość ze wzoru.
- Umie wyznaczyć gęstość doświadczalnie.
- Umie wskazać przykłady, że w ruchu z tarciem wzrasta temperatura ciała.
- Wie, że podczas zmiany temperatury zmienia się energia kinetyczna cząsteczek.
- Umie dokonać analizy typowych przykładów.
V. BARDZO DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Umie odróżnić parę wodną od mgły.
- Umie podać nietypowe przykłady rozszerzalności temperaturowej i praktyczne wykorzystanie tego zjawiska.
- Wie, jak topią się ciała krystaliczne i bezpostaciowe.
- Na jednym wykresie przedstawia proces ogrzewania ciała stałego.
- Wie, jak otrzymać z roztworu substancję rozpuszczoną.
- Wie, czym różni się roztwór nasycony od nienasyconego.
- Umie zamieniać jednostki gęstości.
- Umie wyznaczyć gęstość ciała nieforemnego, cieczy.
- Wie, ze kosztem wykonanej pracy powstaje nowa forma energii.
- Umie rozwiązywać zadania problemowe.
VI. CELUJĄCY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Opanował wiedzę i umiejętności wkraczające poza program nauczania
|
