|
Konspekt lekcji języka polskiego w gimnazjum.
Joanna Stachowiak
Gimnazjum w Jasieniu
Konspekt lekcji dyplomowej przeprowadzonej dnia 10. 04. 2000 w Gimnazjum w Dzierżoniowie w kl. Ib
Temat: Co było na początku? Wizja narodzin świata w mitologii greckiej i w Biblii.
Cele: 1. Uczniowie usystematyzują w postaci wykresów i porównają opisy stworzenia
świata przedstawione w mitologii i w Biblii;
2. Uczniowie poszerzą słownictwo o terminy biblijne i mitologiczne oraz znaczenie słów „politeizm” i „monoteizm”.
3. Uczniowie ćwiczą umiejętność współpracy w grupie
I. Z A A N G A Ż O W A N I E
Przebieg lekcji:
· Uczniowie w domu zapoznali się z fragm. „Mitologii” J Parandowskiego i „Biblii” mówiącymi o stworzeniu świata. W odpowiedzi na polecenie nauczyciela formułują opinię dotyczącą tematyki obu tekstów.
· Podział uczniów na 2 grupy, które w zależności od liczebności od liczebności klasy, można podzielić na 5-6 osobowe zespoły.
· Każdy zespół otrzymuje planszę przedstawiającą narysowany schemat z pustymi miejscami do uzupełnienia oraz kopertę z przylepnymi kartonikami zawierającymi „elementy” stwarzanego świata. Plansze noszą tytuły: „Stworzenie świata według Biblii” i „Stworzenie świata według Mitologii” (załączniki nr 3 i nr 4)
· Uczniowie mają uzupełnić schematy, wklejając kartoniki we właściwe miejsca na planszy, a następnie wytłumaczyć, jak powstał „ich” świat.
Czynności nauczyciela
· zadaje pytania,
· zapowiada temat zajęć i zapisuje go na tablicy
· dzieli uczniów na grupy
· daje wskazówki dotyczące sposobu pracy
· rozdaje potrzebne materiały
Czynności uczniów – umiejętności
· kilku uczniów wypowiada swoje spostrzeżenia na temat tekstów
· zapisują temat w zeszytach
· organizują pracę w grupach: wyznaczają referującego oraz kontrolera czasu
II. B A D A N I E
Przebieg lekcji
· Praca zespołów uczniowskich: z otrzymanych materiałów konstruują swoje wersje powstania świata sprawdzając w tekstach prawidłowość usytuowania poszczególnych elementów.
Czynności nauczyciela
· pomaga,
· kontroluje przebieg pracy
· czuwa nad współpracą w grupach
Czynności uczniów – umiejętności
· czytają teksty,
· selekcjonują wiadomości i porządkują je nanosząc na schemat,
· posługują się terminami biblijnymi lub mitologicznymi,
· współdziałają ze sobą.
III. PREZENTACJA
Przebieg lekcji
· Następuje prezentacja powstałych schematów – zespoły, które konstruowały wizję świata wg jednego źródła wieszają swoje plansze na tablicy,
· Przedstawiciel zespołu opowiada, jak narodził się świat i ilustruje opowieść pokazem na wykresie.
Czynności uczniów – umiejętności
· przedstawiciele grup opowiadają jak powstawał „ich” świat,
· słuchają, wnoszą uwagi, gdy pojawią się usterki w wypowiedziach kolegów.
IV. P R Z E K S Z T A Ł C A N I E
Przebieg lekcji
· Uczniowie mają w zespołach wymyślić znak graficzny - logo, dla stworzenia świata, który przedstawili na planszach.
· Chodzi o uzmysłowienie im, że w wersji greckiej świat jest , tylko panuje w nim chaos i bałagan; w wersji biblijnej świat stwarzany jest z niczego.
· Jeśli uczniowie mają z tym zadaniem kłopot, nauczyciel proponuje swoje znaki ( załącznik nr 5 i nr 6), a dzieci odgadują, który przedstawia biblijny, a który mitologiczny sposób stworzenia.
Czynności nauczyciela
· zachęca do nie zrażania się brakiem uzdolnień plastycznych,
· rysuje na tablicy tabelę potrzebną w następnej fazie lekcji.
Czynności uczniów – umiejętności
· transponują tekst na wizję plastyczną,
· współdziałają podczas rysowania.
V. PREZENTACJA
Przebieg lekcji
· Wybrani z zespołu uczniowie przedstawiają wyniki pracy i objaśniają rysunki.
Czynności nauczyciela
· przedstawia przygotowane przez siebie znaki i prosi o odgadnięcie, którego sposobu stworzenia dotyczą.
Czynności uczniów – umiejętności
· rozumieją myśl zawartą w pracy plastycznej.
VI. P O D S U M O W A N I E
Przebieg lekcji
· 2 – 3 uczniów odczytuje zawartość swoich tabel,
· pozostali uczniowie zgłaszają inne dostrzeżone różnice i wszyscy uzupełniają notatki o spostrzeżenia kolegów
· na końcu tabeli zostają wpisane dwa słowa: w jednej rubryce - monoteizm, w drugiej – politeizm. Uczniowie mają je objaśnić, korzystając ze zdobytych wiadomości i dostępnego słownika języka polskiego.
Czynności nauczyciela
· formułuje polecenie,
· czuwa nad przebiegiem działań,
· wybiera prace do głośnej prezentacji.
· wprowadza termin „politeizm” i „monoteizm”, prosi o ich wyjaśnienie (np. dla młodszego kolegi).
Czynności uczniów – umiejętności
· analizują i porównują ,
· formułują notatkę w formie tabeli. kilku uczniów odczytuje swoje notatki,
· analizują i uzupełniają wypowiedzi kolegów oraz własne tabele,
wyjaśniają podane nazwy (może to być zadanie do domu)
Uwagi:
1.Materiały:
- kserokopie fragm. „Biblii Młodych” opisującego stworzenie świata oraz fragm. „Mitologii” J. Parandowskiego pt. „Narodziny świata” (załączniki nr 1 i 2 )
- plansze na arkuszach brystolu (załączniki nr 3 i 4 ) w ilości takiej, jak przewidywana
liczba zespołów;
- koperty z kartonikami podklejonymi dwustronnie przylepną taśmą;
Na kartonikach w kopertach z napisem „Biblia” są następujące hasła: 1-szy dzień, 2-gi dzień ... , 7-my dzień, Bóg, dzień, noc, niebo, ziemia, morze, rośliny zielone, trawy, drzewa, słońce, księżyc, gwiazdy, zwierzęta wodne, ptaki, zwierzęta lądowe, człowiek-mężczyzna, kobieta, odpoczynek.
Na kartonikach w kopertach z napisem „Mitologia” są takie hasła: Chaos, Uranos-Niebo, Gaja-Ziemia, tytani, cyklopi, sturęcy , Erynie, giganci, Kronos, Reja, Dzeus, Hades, Posejdon, Hera, Demeter, Hestia, Prometeusz, człowiek.
- karty z logo nauczycielskim ( załączniki nr 5 i 6 ).
2. Komentarz do lekcji:
- lekcję oparto na porównaniu dwóch wyobrażeń stworzenia świata, których
obraz, w różnych kontekstach, funkcjonuje w kulturze europejskiej;
- skrócony został nieco tekst mitu o stworzeniu świata a przekaz biblijny wybrany z wersji dla młodzieży głównie ze względu na sposób rozmieszczenia na kartce;
- ponieważ teksty są dosyć długie, poprosiłam uczniów o przeczytanie ich w domu;
- zaplanowałam pracę w grupach polegającą na uzupełnianiu „pustych kratek”, ponieważ dzieci lubią zagadki , a ich rozwiązanie wymagało kilkakrotnego zajrzenia do tekstów; chciałam wykorzystać oświeceniowe „bawiąc – uczyć”;
- zastosowałam system, w którym dwa zespoły rozwiązują to samo zadanie – rywalizacja działała mobilizująco, a porównanie prac umożliwiło eliminację usterek;
- w celu poruszenia wyobraźni uczniów wprowadziłam element „plastyczny” w postaci projektu znaku będącego skrótem myślowym, symbolem. Przygotowałam własne znaki, ale uczniowie chętnie projektowali swoje obrazki i te wcześniej przygotowane okazały się tylko dodatkową ilustracją;
- lekcja bardzo intensywna, uczniowie aktywnie uczestniczyli w zaplanowanych działaniach;
- ponieważ obawiałam się, że indywidualne formułowanie różnic między wizjami stwarzania świata będzie zbyt trudne dla niektórych uczniów zastosowałam pracę parami ( w znanej klasie można zaproponować pracę indywidualną);
- dzieci w skupieniu, z uwagą słuchały prezentacji kolegów, bezbłędnie wyłapując nieścisłości i domagając się korekty;
- w sytuacji, gdy nauczyciel planuje ten temat zrealizować w znanej sobie grupie uczniów, proponowałabym poświęcić nań dwie jednostki lekcyjne i wzbogacić je o materiał ikonograficzny w postaci przeźroczy lub reprodukcji fresku Michała Anioła „Stworzenie świata” z Kaplicy Sykstyńskiej lub witraża Stanisława Wyspiańskiego „Bób Ojciec” („Stań się”). Można wówczas zaproponować opis dzieła sztuki .
Joanna Stachowiak
|
