Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Przemoc domowa a zachowanie w szkole

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 3251 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 Małgorzata Gąsior
Nauczyciel Zespołu Szkół Nr 3 w Olkuszu

Przemoc domowa a zachowanie w szkole.

W obecnych czasach można zaobserwować niebezpieczne zachowania społeczne młodzieży w szkołach. Środki masowego przekazu informują, że uczniowie zachowują się agresywnie nie tylko wobec swoich rówieśników , ale także wobec nauczycieli, deprecjonując ich rolę w szkole i poniżając. Powodem mojego zainteresowania się problematyką przemocy prezentowanej przez młodzież szkolną była próba zrozumienia tego zjawiska w celu ograniczenia jego rozmiarów , chociażby w niewielkim zakresie.
Potocznie, w węższym znaczeniu, przemoc traktowana jest jako synonim agresji fizycznej. Według Pospiszyla „Przemoc to wszystkie nieprzypadkowe akty godzące w osobistą wolność jednostki lub przyczyniające się do fizycznej lub psychicznej szkody osoby, wykraczające poza społeczne zasady wzajemnych relacji”. Powszechnie znaną jest też definicja przyjęta przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie według której „Przemoc domowa, zwana też przemocą w rodzinie, to zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie skierowane przeciw członkom rodziny, które narusza prawa i dobra osobiste, powodując cierpienie i szkody”. W wielu przypadkach droga do przemocy zaczyna się już w dzieciństwie od przemocy doznawanej w domu. Polega ona na naruszaniu praw lub dóbr osobistych członków rodziny, w tym dzieci, które stanowią jej najdelikatniejsze i zarazem najsłabsze ogniwo. Dzieci padają ofiarą różnych form przemocy, pozbawia je miłości , akceptacji i bezpieczeństwa, jako warunków koniecznych do prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego i duchowego. Powoduje, że przeżywają ciągłe frustracje, a nierzadko poczucie beznadziei. Dzieci bywają świadkami ciężkiej przemocy fizycznej, gróźb, straszenia przemocą, przemocy seksualnej wobec matki czy innej osoby. Przemoc wobec dziecka ma długotrwałe konsekwencje. Obserwuje się, że łatwo one odreagowują zgromadzone napięcia poprzez agresję. Częściej ,w porównaniu z dziećmi, które nie doznawały przemocy, mogą stawać się sprawcami bądź ofiarami przemocy. Uczą się zachowań agresywnych jako sposobu komunikowania się z innymi, rozwiązywania codziennych problemów , zaspokajania swoich potrzeb. Dorośli poprzez swoje agresywne zachowania dostarczają dzieciom negatywnych wzorców zachowania, które naśladując dorosłych przejmują ich sposób myślenia, postawy, normy, sposoby radzenia sobie z codziennymi trudnościami. Pociąga to za sobą wzrost zachowań agresywnych i niweczy efekty wychowania podejmowanego przez szkołę.
Powtarzając zachowania dorosłych, upodabniają się do nich, co stanowi dla nich gratyfikację.. Dzieci te muszą się „znieczulić”, odciąć się od swoich emocji, aby przetrwać w rodzinie. Skutki tego przejawiają się potem w „znieczuleniu” na problemy innych w swoich środowiskach.
Przemoc w rodzinie należy do najsłabiej rozpoznanych zjawisk społecznych na całym świecie, trudno więc uchwycić jej prawdziwe rozmiary. W wielu rodzinach w naszym kraju dochodzi do przemocy, w postaci agresji fizycznej (popychanie szarpanie , bicie, kopanie), emocjonalnej (wyklinanie, grożenie, krzyczenie, upokarzanie, ignorowanie, obwinianie, wyzywanie, wyśmiewanie się z dziecka, ciągłe uznawanie je za winne) , seksualnej. Zwykle ta przemoc trwa przez długi okres czasu i obejmuje wszelkie odmiany złego traktowania tych członków rodziny, którzy nie są w stanie skutecznie się bronić. Sprawcy tych zachowań często chcą przedstawiać się jako osoby silne, nie pozwalają sobie na pokazywanie słabości, chociaż pod tym pancerzem kryją się osoby zalęknione i samotne. Obserwowano wielokrotnie problemy psychiczne u sprawców , takie jak: niskie poczucie własnej wartości, trudności w kontrolowaniu emocji (zwłaszcza gniewu), skłonność do impulsywnych zachowań, małą odporność na stres, a także zniekształcenia poznawcze polegające na spostrzeganiu ofiary w zniekształcony sposób obarczając ją odpowiedzialnością za własne zachowanie i doznawane emocje.
Wielu badaczy wykazało, że istnieje zależność pomiędzy dorastaniem w rodzinie, gdzie stosowano przemoc, a funkcjonowaniem w wieku dojrzałym w roli ofiary bądź sprawcy przemocy.
Przenoszenie przemocy z pokolenia na pokolenie może być wynikiem procesu uczenia się .Dzieci – będąc świadkami opartych na znieważaniu i przemocy zachowań rodziców – uczą się, że przemoc jest skutecznym i akceptowanym zachowaniem, że jest jedną z cech bliskiego związku i uchodzi bezkarnie. Znaczące w tym zakresie okazują się doświadczenia nabyte w dzieciństwie. Rodzina jest więc środowiskiem, w którym przekazywane są i utrwalane normy zezwalające na stosowanie agresji w relacjach międzyludzkich w tym i w szkole.
Skutki przemocy odbijają się więc negatywnie nie tylko na wszystkich członkach rodziny i są dotkliwe w chwilach rozgrywania się rodzinnego dramatu. Jest wysoce prawdopodobne, że ich negatywny wpływ będzie także odczuwany w okresie dorastania tych dzieci i w każdym środowisku, w którym będą przebywać. Co prawda nie wszystkie osoby doznające przemocy w domu rodzinnym same ją stosują, ale proporcja agresywnych jest istotnie wyższa w porównaniu z tymi , które w rodzinie nie doznawały przemocy. Dorastająca młodzież , doznająca przemocy w rodzinie, nie nauczy się prawidłowo funkcjonować, ani też zachowywać się w sposób powszechnie akceptowany społecznie, ani też konstruktywnie rozwiązywać swoje problemy. Będzie powielać przyswojony sobie model relacji międzyludzkich wraz z przejętymi z rodziny macierzystej agresywnymi wzorami zachowania. Gdy będzie dorastać i sama stawać się silną, wówczas będzie mocno przekonana, że jedynym skutecznym sposobem wpływania na ludzi jest występowanie z pozycji silniejszego i nie pozwalanie sobie na okazywanie słabości. Sprawca wychowywany w apodyktycznej i agresywnej rodzinie, nie pomyśli i nie będzie miał potrzeby zadać sobie pytania, dlaczego miałby postępować inaczej. Nie przyswoił sobie bowiem innych wzorów zachowania, Będzie żył w przekonaniu, ze tylko wykorzystywanie siły, dominacji, narzucania innym swojej woli i domaganie się zaspokojenia własnych oczekiwań , gwarantuje mu dobre samopoczucie nie tylko w rodzinie ale i w każdym innym środowisku, w którym się znajdzie. Młodzież w wieku szkolnym, będąca ofiarą bądź świadkiem przemocy domowej, będzie prawdopodobnie sprawiała problemy wychowawcze, polegające na tym , że. będzie posłuszna tylko wobec osób o silnej osobowości i takich, których się boi i które stanowią dla niej zagrożenie. Będzie reagowała tylko na polecenia związane z bezpośrednią kontrolą zewnętrzną i jednocześnie będzie unikać tej kontroli w sytuacjach , kiedy tylko będzie mogła mieć nieco samodzielności..
W środowisku szkolnym osobą mającą bezpośrednią władzę nad młodym człowiekiem jest nauczyciel. Często dziecko przenosi obraz rodzica agresywnego na swojego nauczyciela i reaguje na niego jak na rodzica. Może zachowywać się agresywnie w sytuacjach, które kojarzą mu się z domem, w którym funkcjonuje przemoc, czyli z sytuacją kontroli i oceny oraz wynikającym z tego poczuciem zagrożenia oceną, naganą czy karą. Dla ucznia doświadczającego przemocy domowej, sam proces dydaktyczny jest źródłem zagrożenia. Utożsamia go z sytuacją kontroli i oceny, czyli z sytuacją zbliżoną do braku bezpieczeństwa w domu rodzinnym. Obawia się niepowodzeń, złośliwych uwag pod swoim adresem, zbyt dużych wymagań, braku swobody wypowiadania swojego zdania. Z tego względu, że agresji ucznia w sytuacjach wychowawczych sprzyja także nieprawidłowe spostrzeganie i interpretacja postawy nauczyciela (zachowanie, wypowiedzi, stosowane przez niego kary i nagrody), przebieg procesu kształcenia zależy od kompetencji , umiejętności, wiedzy , oraz znajomości zjawiska przemocy przez nauczycieli To nauczyciel decyduje w jakiej atmosferze przebiega proces kontroli i oceny. W pracy pedagogicznej niezbędne są takie sposoby oddziaływania na ucznia, które uwzględniają poszanowanie jego godności, takt, zdolność empatii, powstrzymywanie się przed poniżającymi komentarzami i opiniami. Wówczas procesy kontroli i oceny będą przebiegać w atmosferze życzliwości i będą mobilizować do dalszego wysiłku i dążenia do poprawy.
Uczeń doświadczający przemocy, przenosząc model funkcjonowania z domu do szkoły, może wywoływać w nauczycielu szereg negatywnych emocji. Znajomość problematyki przemocy pozwala zrozumieć mechanizm takich zachowań i nie dopuszczać do ich nasilenia. Niezbędna jest stanowczość i nie pozwalanie na manipulowanie sobą. Często konieczne jest skierowanie takiego ucznia - a w konsekwencji całej rodziny - po pomoc specjalistyczną. Nauczyciel nie powinien występować w roli psychologa, może jednak być sojusznikiem ucznia w drodze do zmiany na lepsze i spokojniejsze życie.
W obecnych czasach szkoła stała się terenem zmagań, tak jakby nieco zapomniano o jej głównej roli wychowawczej. Uczniowie spostrzegani przez siebie i innych, jako agresywni, będą powielać zachowania agresywne, należałoby więc wskazywać im ich mocne strony i zasoby, które mogą rozwijać. Uczniowie agresywni poprzez swoje zachowanie wołają o pomoc.

Bibliografia:
Bakuła A.: Jak motywować sprawcę do zmiany?, W: Świat Problemów nr 1, 2003
Bakuła A.:Kim jest sprawca?, W: Świat Problemów nr 10, 2000
B.D.: Ofiary i sprawcy, W: Świat Problemów nr11, 1998
Lipowska – Teutsch A.: Rodzina a przemoc, Warszawa 1995
Mellibruda J.: Ofiary i sprawcy, W: Świat Problemów nr 5, 1997
Mellibruda J.: Patrząc na przemoc, W: Świat Problemów nr 5, 1996
Milkowska – Olejniczak G.: Szkolne uwarunkowania agresywnych zachowań uczniów W:Agresja i przemoc we współczesnym świecie red.: Kuźma J., Szarota Z. ,Kraków 1998
Ostaszewska A.: Po kampanii w mediach „Powstrzymać przemoc domową”, W: Świat Problemów nr 11, 1998
Sasal D: Aby lepiej pomagać osobom krzywdzonym, W: Świat Problemów nr1, 2003
Sasal H. D.: Niebieskie Karty, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,1998
Pospiszyl I.: Przemoc w rodzinie, Warszawa 1994
Ranschburg J.: Lek, gniew, agresja. Warszawa1993


Małgorzata Gąsior
Nauczyciel Zespołu Szkół Nr 3 w Olkuszu

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie