Maciej Terlecki
Rola edukacyjna internetu
W ostatnich kilku latach nastąpiło upowszechnienie Internetu w szkole. Stało się to dzięki inicjatywie rządu, prezydenta i organizacji pozarządowych. Powstały projekty, których celem jest wyposażenie szkół w pracownie komputerowe z dostępem do Internetu, oraz programy które służą rozwojowi społeczeństwa informacyjnego. W ramach tych projektów zadbano także o przygotowanie nauczycieli do korzystania z otrzymanych pracowni.
Inicjatywy te to: Pracownia internetowa w każdej gminie, Pracownia internetowa w każdym gimnazjum, Pracownia internetowa w każdej szkole, czy Internet w szkole projekt Prezydenta
Internet dał wspaniałe możliwości do zdobywania i prezentacji wiedzy oraz komunikacji.
Internet jako źródło informacji
Internet w szkole stanowi przede wszystkim źródło szybko dostępnej informacji z bardzo wielu dziedzin potrzebnych zarówno uczniom jak i nauczycielom. Informacje te są łatwo przyswajalne, bo podane w formie multimedialnej. Daje możliwość ich wykorzystania w uczeniu się i rozwiązywaniu problemów. Z Internetu powinni cieszyć się także nauczyciele. Dla nich oznacza on przede wszystkim rzetelną i szybką informację docierającą do placówek oświatowych.
Sieć stwarza możliwość stałego dostępu do szybkiej i świeżej informacji bez konieczności poszukiwania po książkach i bibliotekach . Daje szansę natychmiastowego opracowania informacji za pomocą edytorów tekstów i programów graficznych. Łatwo można stworzyć „własną” pracę lub opracowanie. Sposób prezentacji informacji często jest wzbogacony o fonię, czy inne atrakcje, których nie daje kontakt z książką. Internet nie tylko oferuje gotową wiedzę, lecz także jest pomocny w jej poszukiwaniu. Za jego pomocą można korzystać z baz lektur i czasopism wielu bibliotek, a także uzyskać informację z przeróżnych dzienników, aktów prawnych, czy przepisów.
Za pomocą komputera można wybrać się na wirtualny spacer. Istnieje możliwość zobaczenia obiektów, zabytków, muzeów bez konieczności opuszczenia domu lub sali lekcyjnej. Dzięki tej metodzie możemy na przykład w ciągu jednego dnia zwiedzić obiekty znajdujące się w wielu miejscach świata i poznać ich historię. Istnieje wiele miejsc w sieci oferujących spotkanie z literaturą, zawierających teksty prawnicze, publikacje naukowe, lektury szkolne. Jest wiele encyklopedii i słowników językowych.
WWW- Wszechnica Wiedzy Wszelakiej jak nazwał kiedyś ten serwis Marek Car jeden z pierwszych popularyzatorów Internetu w Polsce. Ważne jest, aby w tejże wszechnicy znaleźć informację potrzebną do budowania naszej wiedzy, wydobyć to, co jest potrzebne i użyteczne. „Co z tego, że w Internecie znajdzie się tak wiele wiadomości, jeżeli uczeń nie będzie umiał sobie z nimi poradzić, nie będzie w stanie opanować ich intelektualnie? pyta prof. Wacław Strykowski.
Tu jawi się ważna rola nauczyciela, jako przewodnika po wiedzy, a nie dostarczyciela tej wiedzy. Uczniowi brakuje doświadczenia, by poruszać się w świecie wiedzy i umieć wybrać w ogromnym morzu informacyjnym, niezbędne mu wiadomości. Z pomocą powinien przyjść nauczyciel, który pomoże w dostosowaniu informacji do tematów programowych i podpowie, jak najlepiej wykorzystać zdobytą wiedzę. Nauczy wartościowania docierających zewsząd informacji.
Internet jako narzędzie wspierające proces kształcenia w szkole.
Internet może spełniać funkcję środka dydaktycznego. Dostęp do baz danych przeznaczonych dla uczniów i nauczycieli, do darmowego oprogramowania do archiwów sieciowych, który wymaga też zaangażowania wiedzy czysto operacyjnej, daje świetne rezultaty. Biernie wysłuchiwane lekcje mogą się dzięki Internetowi zamienić w pasjonujące rozmowy, w których wiedza przekazywana jest z aktywnym udziałem ucznia.
Korzystanie z poczty elektronicznej, publikacja danych na stronach www, transfer plików, czy rozmowy w czasie rzeczywistym to usługi, które szkoły powinny wykorzystywać w celu uatrakcyjnienia lekcji. W zreformowanej szkole uczeń nie będzie biernym słuchaczem. Wyposażenie szkoły ma stworzyć warunki, aby każdy uczeń miał możliwość wyszukiwania potrzebnych mu informacji oraz rozwiązania problemów i prezentowania wyników swojej pracy za pomocą technologii informacyjnej. Internet powinien służyć tworzeniu informacji, a nie wyłącznie ich odtwarzaniu. Internet dostarcza dodatkowych strategii nauczania i uczenia się zarówno dla nauczyciela, jak i dla ucznia są to strategie wyboru informacji i zastosowania informacji oraz zorganizowania pracy w grupach i strategia pamięci.
Wiele szkół nawiązało współpracę ze szkołami w Europie, czy na świecie. Współprace te rodzą potrzebę szybkiej i częstej wymiany informacji, co umożliwia Internet. Dzięki niemu możliwe jest wzajemne poznanie się uczniów partnerskich szkół na długo przed ich bezpośrednią wymianą. Jest to również narzędzie mobilizujące uczniów do nauki języków obcych i przełamywania bariery językowej w kontaktach zagranicznych.
Sieć pozwala na tanią i błyskawiczną świadomość uczestnictwa w globalnym przekazie informacji. Dzięki temu uczniowie mogą pracować w międzynarodowych grupach, nawiązywać znajomości i doskonalić swoje umiejętności językowe. Poznają doświadczenia i kulturę rówieśników z zagranicy, oswajają się ze zjawiskami nowymi.
Uczniowie mogą realizować różnorodne projekty w których komputer jest narzędziem umożliwiającym zaprezentowanie swojej pracy lub służącym do zinterpretowania wyników pomiarów. Najczęściej są to programy interdyscyplinarne w których uczniowie w różnych miejscach na świecie wykonują te same pomiary na przykład dotyczące oceny stanu środowiska w swojej miejscowości. Następnie porównują wyniki swoich badań z rówieśnikami z innych krajów.
Programy o charakterze międzynarodowym realizowane między innymi za pomocą sieci przez polskie szkoły to „Program Sokrates”, oraz „Leonardo da Vinci”.
Inna metoda wykorzystania Internetu to zachęcenie uczniów do wykonywania prezentacji komputerowych opartych na materiałach pozyskanych z możliwie różnych źródeł. Uczniowie w trakcie przygotowania prezentacji mogą wykorzystać swoje umiejętności w zakresie tworzenia stron www. Najciekawsze są tematy, które dają uczniom możliwość uporządkowania i rozszerzenia wiadomości z kilku przedmiotów. Dobrze jeżeli są to prace zespołowe wymagające współpracy i komunikacji grupy uczniów i koordynacji ich działań ze strony nauczyciela.
Do celów dydaktycznych można wykorzystać następujące możliwości komputera jako nowoczesnego narzędzia kształcenia:
· zdolność prowadzenia dialogu z uczniem.
· wykonywanie obliczeń lub kontrola obliczeń ucznia
· tworzenie barwnych animowanych obrazów na ekranie
· przetwarzanie i drukowanie grafiki i tekstu
· komponowanie i przetwarzanie muzyki.
Internet dla uczniów to nie tylko „wielka ściąga”, ale także kluby dyskusyjne z młodzieżą z całego świata, to oferta taniej poczty, a więc wymiany, myśli, spostrzeżeń i doświadczeń nie tylko z rówieśnikami ale także ze znanymi autorytetami, czy ekspertami. Nauczyciel korzysta w sieci z rozwiązań metodycznych swoich kolegów, może otrzymać materiały metodyczne, źródła tych materiałów lub dowiedzieć się jak postępować z uczniami ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania. Internet ze swoimi możliwościami wymaga zmian w temacie edukacji ze strony ucznia i nauczyciela.
Maciej Terlecki |
