Program autorski
Opracowały:
Małgorzata Noga
Beata Radwan
Spis treści:
1. Wstęp
a) Charakterystyka programu
b) Założenia ogólne
2. Treści edukacyjne.
3. Obudowa dydaktyczna.
4. Warunki wdrażania programu.
5. Informacja o ewaluacji programu.
6. Literatura.
WSTĘP
„Dziecinne lata są górami, w których rzeka życia
bierze swój początek, rozpęd i kierunek”
J. Korczak
Przytoczone słowa są dowodem na ważność lat dziecięcych- okresu, który jest fundamentem życia i ukierunkowuje jego bieg. Tak więc obok domu rodzinnego, przedszkole jest miejscem, gdzie dziecko uczy się jak żyć, postępować, jak współżyć z innymi, myśleć, marzyć i odczuwać.
Korzystając z możliwości jakie dała nam reforma oświaty, a także biorąc pod uwagę doświadczenia kadry pedagogicznej, jej umiejętności i predyspozycje, a także potrzeby środowiska, dzieci i rodziców, Rada Pedagogiczna wraz z dyrektorem przedszkola przyjęła wizję przedszkola artystycznego.
Realizacja obranej wizji rozpoczęła się w roku szkolnym 2000/2001 i trwa nadal. Głównym zadaniem utworzonej wizji stała się edukacja teatralna.
Mając na uwadze zdobyte doświadczenia oraz opinie rodziców i nauczycielek naszej placówki widzimy konieczność opracowania programu autorskiego po to, by prowadzić pracę z dzieckiem zdolnym. Chcemy, aby dzieci o szczególnych uzdolnieniach miały możliwość dalszego rozwoju. Praca z dzieckiem zdolnym w kierunku teatralnym jest ściśle związana z obraną i realizowaną wizją naszej placówki.
Charakterystyka programu
Chcąc wychować przyszłego twórcę i odbiorcę sztuki teatralnej, dajemy dzieciom możliwość poszerzenia zainteresowań, twórczego działania oraz prezentowania swoich umiejętności.
Aby usprawnić język i wymowę „małych aktorów” pracujemy nad ich prawidłową artykulacją i dykcją. W tym celu prowadzimy opracowane przez nas zestawy ćwiczeń artykulacyjnych i emisyjnych.
Nie mając możliwości pozyskania sponsorów, postanowiłyśmy uaktywnić naszą współpracę z rodzicami, w celu zwiększenia zasobów placówki. We wcześniejszych naszych działaniach z rodzicami została założona przedszkolna garderoba teatralna, a w salach powstały kąciki teatralne.
Proponując rodzicom aktywny udział w wykonaniu strojów, rekwizytów, chcemy uczynić ich współautorami sukcesów artystycznych swoich dzieci.
W ramach zajęć dzieci będą pracowały poszerzonym programem w zakresie edukacji teatralnej, mając bezpośredni kontakt z aktorem oraz środowiskiem teatralnym, realizując jego cele i zadania.
Naszą propozycję kierujemy do dwóch grup przedszkolnych: tj do grupy dzieci 5- letnich i grupy dzieci 6- letnich. Czas realizacji naszego programu przewidujemy na okres jednego roku. Stanowi on poszerzenie programu: „W świecie przedszkolaka” Brygidy Łojewskiej (DKW-4013-7/01)
Jeżeli po rocznej realizacji programu przewidywane efekty będą znaczące, to po dokonanej ewaluacji nauczycielki mogą go realizować w pozostałych grupach wiekowych.
Założenia programowe
W myśl założeń proponowanego programu chcemy zbliżyć dzieci do teatru, uwrażliwić je na odbiór sztuki teatralnej poprzez przygotowanie dzieci do samodzielnego tworzenia sztuki teatralnej. Poprzez przygotowanie do tworzenia rozumiemy zapoznanie dzieci z terminami używanymi w teatrze, pracę ludzi teatru, oglądanie przedstawień teatralnych w wykonaniu aktorów. Chcemy stworzyć dzieciom okazję do wykazania się swoimi zdolnościami i wczucia się w rolę małego aktora.
Realizacja celów wynikających z założeń programowych odbywa się podczas całego dnia przedszkolnego. W założeniach programu dużą rolę kładziemy na aktywność rodziców, którzy biorą czynny udział w przygotowaniu strojów, dekoracji, a także włączają się w tworzenie krótkich przedstawień.
Cele programu:
Celem programu „Dziecko twórcą i odbiorcą sztuki teatralnej” jest uczynienie przedszkolaka wrażliwym, twórczym, myślącym i otwartym, a także stopniowe uczenie dzieci interpretacji odbioru sztuki teatralnej oraz odczuwania jej piękna”.
Naszym zamiarem jest zrealizowanie tego celu w 2 etapach:
1. Przygotowanie do tworzenia sztuki teatralnej
2. Tworzenie sztuki teatralnej
Z powyższych celów ogólnych wynikają cele etapowe, które z kolei warunkują przypuszczalne osiągnięcia dzieci. I tak:
Cel ogólny: Przygotowanie do tworzenia sztuki teatralnej
Cele etapowe:
- zwiedzanie teatru i jego zaplecza
- rozwijanie możliwości głosowych poprzez ćw. artykulacyjne, oddechowe, dykcyjne, ortofoniczne
- uczestniczenie w ćw. i zabawach słownych organizowanych przez nauczyciela
Cele szczegółowe.
Przypuszczalne osiągnięcia:
Dziecko
- potrafi wymienić niektóre terminy związane z teatrem
- ogląda przedstawienia teatralne w wykonaniu aktorów
- potrafi wysłuchać wierszy recytowanych przez nauczycielkę
- korzysta z kącików teatralnych
- bierze udział w ćwiczeniach dykcyjnych, artykulacyjnych, oddechowych
- potrafi tworzyć własne historie
- potrafi wyjaśnić jak należy zachować się w teatrze
- potrafi wymienić ludzi pracujących w teatrze
Propozycje działań:
- oglądanie krótkich przedstawień teatralnych w wykonaniu aktorów lub kukiełek
- poznanie terminów związanych z teatrem
- zapoznanie z teatrem, z ludźmi pracującymi w teatrze
- słuchanie tekstów inscenizowanych za pomocą pacynek, kukiełek, lalek, sylwet
- słuchanie wierszy recytowanych przez nauczycielkę
- słuchanie opowiadań wygłaszanych lub czytanych przez nauczycielkę, ilustrowanych serią obrazków
- ćwiczenia artykulacyjne kształtujące mięśnie narządów mowy, ze szczególnym uwzględnieniem trudniejszych spółgłosek występujących w tekstach
- ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia przepony, ćwiczenia poprawnej dykcji
- prawidłowe oddychanie podczas śpiewania piosenek, mówienia wierszy i swobodnych wypowiedzi
- współpraca z kółkami teatralnymi
- korzystanie z kącików teatralnych i systematyczne ich wzbogacanie
Cel ogólny: Tworzenie sztuki teatralnej
Cele etapowe:
- samodzielne tworzenie zabaw twórczych w oparciu o znany tekst lub wymyślony
- improwizowanie scenek z życia codziennego z wykorzystaniem elementów dramy i teatru cieni
- próby zabawy w teatr z wykorzystaniem rekwizytów
- prezentacja dorobku artystycznego utworzonej grupy teatralnej w organizowanych przeglądach oraz dla środowiska lokalnego
Przypuszczalne osiągnięcia:
Dziecko:
- potrafi nauczyć się krótkich wierszy
- potrafi bawić się w teatr z wykorzystaniem różnych rekwizytów
- podejmuje zabawy w teatr
- potrafi ruchem interpretować muzykę
- wykonuje kukiełki, pacynki, dekorację z różnych materiałów
- próbuje inscenizować bajki, utwory literackie w teatrzyku kukiełkowym
- uczestniczy w przeglądach na terenie miasta
- potrafi zaprezentować swoje umiejętności w konkursach i przeglądach
Propozycje działań:
- uczenie się krótkich wierszy o bliskiej dzieciom treści
- samodzielne tworzenie zabaw twórczych w oparciu o znany tekst lub wymyślony z wykorzystaniem rekwizytów
- samorzutne zabawy w teatr
- przedstawienie różnych scenek sytuacyjnych za pomocą dramy i pantomimy
- interpretowanie słuchanej muzyki
- wykonywanie kukiełek, rekwizytów, dekoracji z różnych materiałów
- inscenizowanie bajek w teatrzyku kukiełkowym
- uczestniczenie w różnych przeglądach na terenie miasta
W związku z tym, że nasze działania przewidują większe zachęcanie rodziców do współpracy działania skierowane na płaszczyźnie przedszkole- środowisko rodzinne dziecka mają za zadanie stwarzanie takich sytuacji, które będą korzystne dla każdej ze stron.
Współpraca przedszkola z rodzicami będzie przybierać w myśl proponowanego programu następujące formy:
- indywidualne kontakty rodziców z wychowawcami
- udział rodziców w zajęciach otwartych
- pomoc rodziców w przygotowaniu dekoracji, strojów do przedstawień
- na bieżąco uzupełnianie i wzbogacanie garderoby teatralnej w potrzebne rekwizyty
Warunki wdrożenia programu.
Chcemy położyć nacisk, aby treści zawarte w opracowanym programie dotyczące pracy z dzieckiem zdolnym odbywały się cyklicznie w ramach utworzonej grupy teatralnej. W naszej pracy położymy szczególny nacisk na stosowanie metod aktywizujących oraz na samodzielne przeżywanie sztuki teatralnej przez dzieci. Spotkania w ramach utworzonej grupie teatralnej będą się koncentrować na:
- przełamywaniu strachu i tremy
- wzmacnianiu poczucia własnej wartości
- rozwijaniu ekspresji twórczej
W celu przygotowania dziecka do właściwego odbioru i zrozumienia sztuki teatralnej nawiązałyśmy cykliczną współpracę z aktorem Teatru Ateneum, który w czasie organizowanych przedstawień będzie przybliżał dzieciom warsztat swojej pracy. Pragniemy aby dzieci zapoznały się z teatrem, jego pracownikami i pomieszczeniami teatralnymi. Dzieci będą uczestniczyć w lekcji teatralnej oraz aktywnie uczestniczyć w wystawionej tam bajce.
Rodzice wyrazili gotowość pomocy w działalności kółka teatralnego, a my zachęcimy ich do dalszego współdziałania.
Będziemy kierować swoje działania na rodziców i organizować comiesięczne spotkania popołudniowe. W czasie tych spotkań rodzice będą przygotowywać stroje, dekorację, garderobę do przedstawień. Pragniemy, aby rodzice dzielili się swoimi uwagami dotyczącymi scenariuszy przedstawień, a my postaramy się uwzględnić ich pomysły w realizacji. Podczas wspólnie spędzanego czasu chcemy, żeby został nawiązany kontakt personelu z rodzicami co będzie sprzyjało rozwijaniu atmosfery wzajemnej otwartości i zaufania. Rodzice powinni czuć się współodpowiedzialni za sukcesy swoich dzieci i stać się naszymi partnerami w dążeniu do osiągnięcia wytyczonego celu.
Efektem podjętych działań będzie prezentacja dorobku artystycznego utworzonej grupy teatralnej w organizowanych przeglądach na terenie miasta oraz dla środowiska lokalnego: dzieci przedszkolne i szkolne.
Informacja o ewaluacji programu.
Analizując opracowany przez nas program autorski uwzględniono zawarte w nich treści w zakresie edukacji teatralnej. Zostały na placówce zebrane pomoce i materiały umożliwiające realizację założonych celów.
Monitoring realizacji programu przewidziano na jeden rok:
Rok szkolny 2003/2004
- zapoznanie rodziców z programem i uzyskanie ich akceptacji
- ankieta skierowana do rodziców; wrzesień 2003r
- prowadzenie albumu przedstawiającego osiągnięcia teatralne dzieci i ich spotkanie z aktorami, teatrem
- ankieta skierowana do nauczycieli
- podsumowanie efektów wdrożonego programu autorskiego na rozwój umiejętności teatralnych dzieci- ankieta skierowana do rodziców;
LITERATURA:
1. Awgulowa J., Świątek W.: Małe formy sceniczne w pracy przedszkola, Warszawa 1981
2. Geller D.: Deszczowy król- teatrzyki dziecięce, Warszawa 1994
3. Giermakowski M.: Propozycje programu autorskiego
4. Glotton R.: Twórcza aktywność dziecka
5. Kujawiński J.(red): Rozwijanie aktywności twórczej uczniów klas początkowych, Warszawa 1990
6. Kwiatowska M.: Podstawy pedagogiki przedszkolnej, Warszawa 1992
7. Łojewska B.: W świecie przedszkolaka. Program wychowania przedszkolnego, Kraków 2001
8. Majchrzak M.: Przedszkolaki na scenie czyli rozbawione przedszkole
9. Marianowicz A., Świerczyńska A.: Kurtyna w górę, Warszawa 1989
10. Piaścik H.: Nasz teatrzyk, Warszawa 1989
11. Portman R: Gry i zabawy kształtujące pewność siebie
12. Rybotycka L.: Gry dramatyczne, Warszawa 1976
13. Rychel J.: Jak tworzyć programy autorskie
14. Skowrońska J.- Feldmanowicz, St. Hełczyńska- Rejmowa: Teatr cieni, Warszawa 1982
15. Stankiewicz B.: Zabawy twórcze i widowiska lalkowe w wychowaniu przedszkolnym, Warszawa 1975
16. Zaleska E.: Nasz mały teatrzyk, Warszawa 1989
17. Żuchowski H.: Bawimy się w teatr, Warszawa 1967
18. Żuchowska W.: Oswajanie ze sztuką słowa, Warszawa 1992
ANKIETA DLA RODZICÓW
DOTYCZĄCA PROGRAMU „Dziecko twórcą i odbiorcą sztuki teatralnej”
Program autorski „Dziecko twórcą i odbiorcą sztuki teatralnej” został przedstawiony na zebraniu z rodzicami w dniu.......................
Szanowni Państwo!
W bieżącym roku szkolnym pragniemy objąć Wasze dzieci oddziaływaniami specjalnie opracowanego programu, którego celem jest ułatwienie im przekroczenia progu przedszkola.
Proszę podkreślić TAK lub NIE
1. Czy akceptują Państwo przedstawiony program?
TAK NIE
2. Czy można liczyć na Państwa pomoc przy organizowaniu różnych spotkań i uroczystości?
TAK NIE
3. Czy są Państwo zainteresowani pomocą przy organizowaniu i działalności kółka teatralnego?
TAK NIE
Jeśli TAK to w jakim zakresie?
- szycie strojów
- wykonanie dekoracji
- przeróbki garderoby
- inne............................................................................ ....................................
4. Czy odpowiada Państwu forma comiesięcznych spotkań popołudniowych w ramach podjętej współpracy?
TAK NIE
ANKIETA EWALUACYJNA
AUTORSKIEGO PROGRAMU „DZIECKO TWÓRCĄ I ODBIORCĄ SZTUKI TEATRALNEJ”
skierowana do rodziców dzieci objętych programem
Szanowni Państwo!
Zwracamy się z prośbą o wypełnienie poniższej ankiety, dotyczącej wdrażania proponowanego programu. Wasze cenne, obiektywne uwagi pozwolą na wprowadzenie ewentualnych korekt i dadzą ocenę celowości podjętego przedsięwzięcia.
Proszę podkreślić TAK lub NIE
1. Czy Państwa zdaniem dzieci po rocznej zabawie w kółku teatralnym
a) chętnie bawią się w teatr?
TAK NIE NIE WIDZĘ RÓŻNICY
b) szybciej uczą się tekstów i ról?
TAK NIE NIE WIDZĘ RÓŻNICY
c) wyzbywają się strachu i tremy przed publicznym występem?
TAK NIE
2. Czy widzicie Państwo celowość naszych spotkań popołudniowych w ramach podjętej współpracy?
TAK NIE
3. Czy chcecie Państwo aby Wasze dzieci nadal uczestniczyły z zajęciach kółka teatralnego ?
TAK NIE
4. Czy mają Państwo własne propozycje odnośnie naszej wspólnej zabawy w teatr?
TAK NIE
Jeśli TAK to proszę napisać jakie
................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ....................................................
Dziękujemy za wypełnienie
powyższej ankiety
ANKIETA EWALUACYJNA
AUTORSKIEGO PROGRAMU „DZIECKO TWÓRCĄ I ODBIORCĄ SZTUKI TEATRALNEJ”
skierowana do nauczycielek
Szanowne Koleżanki!
Zwracamy się z prośbą o wypełnienie poniższej ankiety, dotyczącej wdrażania programu autorskiego. Wasze cenne, obiektywne uwagi pozwolą nam na wprowadzenie ewentualnych korekt.
1. Czy założenia proponowane w opracowywanym przez nas programie są zgodne z Waszymi oczekiwaniami?
TAK NIE
Jeśli NIE to dlaczego
................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ......................................
2. Czy zauważyła Pani u dzieci efekty wprowadzonego programu?
- dzieci są bardziej otwarte TAK NIE
- dzieci szybciej uczą się tekstów TAK NIE
- dzieci przyjmują rolę inicjatora w zabawie TAK NIE
Jeśli TAK to dlaczego
................................................................................ ................................................................................ ..............................................................................
3. Czy Pani zdaniem rodzice objęci programem chętnie współpracują z przedszkolem?
TAK NIE
4. Czy wyraża Pani chęć włączenia opracowanego programu do realizacji w swojej grupie?
TAK NIE
5. Jeśli ma Pani jakiekolwiek uwagi dotyczące programu i zaproponowanych przez nas sposobów jego realizacji to proszę je wypisać.
................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ............................................................................
Dziękuję za wypełnienie powyższej ankiety |
