|
Cele:
- rozwijanie wiedzy o wydarzeniach z czasów II wojny św.
- wzbudzenie poszanowania dla wartości, o jakie walczyli nasi dziadkowie
-kształtowanie dumy narodowej
-rozbudzenie u uczniów wrażliwości
Przebieg uroczystości :
Uczeń 1
Pierwszego września 1939 roku o godzinie 4.45 wojsko niemieckie bez uprzedniego wypowiedzenia wojny przekroczyło północną , zachodnią i południową granicę Polski. Niemiecki okręt szkoleniowy „ Schleswig Hostein” , który przybył do Gdańska z „ wizytą” rozpoczął ostrzeliwanie Polskiej Placówki Wojskowej na Westerplatte. Inne okręty niemieckie atakowały port w Gdyni oraz półwysep Helski. W tym samym czasie lotniska na zachód od Wisły i części tych, które usytuowane były na wschód od niej, stanowiły cel ciężkich bombardowań. Dzięki przewadze technicznej Niemcy błyskawicznie zdobyły kontrolę nad polskim niebem oraz nad węzłami kolejowymi, pociągami, punktami koncentracji wojsk, posterunkami dowództwa.
17 września 1939 r. mimo pozorów Armia Czerwona nie przekroczyła granicy polskiej w przyjacielskich zamiarach. Połączenie się dwóch najeźdźców zadało ostateczny cios polskiej armii.
W następstwie wiarołomnej agresji do niewoli Armii Czerwonej dostało się około ćwierć miliona żołnierzy Wojska Polskiego, w tym 18 tys. oficerów. Wielu z nich zostało pozbawionych wolności z pogwałceniem zobowiązań przyjętych przez stronę sowiecką. Już we wrześniu dochodziło do mordowania oficerów oraz policjantów. Wkrótce osadzono ich w obozach specjalnych , urządzanych w obiektach poklasztornych-w Kozielsku, Starobielsku i w Staszkowie.
Uczeń 2
W Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie więziono ok. 15 tys. Polaków.
W Kozielsku przetrzymywano 4594 osoby. Około połowy jeńców stanowili oficerowie rezerwy, wśród których było m.in.: 21 profesorow, docentów i wykładowców szkół wyższych, ponad 300 lekarzy, kilkuset prawników, inżynierów, nauczycieli, wielu literatów, dziennikarzy i publicystów.
W Starobielsku więziono 3894 osoby, tu również znaczna część stanowili oficerowie rezerwy.
W Ostaszkowie więziono 6361 osób, wśród których przeważali policjanci, żandarmi i żołnierze Korpusu Ochrony Pogranicza.
Większość więźniów była przez władze sowieckie postrzegana jako warstwa narodu , wrogo nastawiona do ZSRR. Jeńcy poddawani byli przesłuchaniom przez funkcjonariuszy bezpieczeństwa państwowego NKWD.
5 marca 1940 zapadła ostateczna decyzja o rozstrzelaniu więźniów Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska, a także innych Polaków osadzonych w więzieniach.
Zbrodnicze dzieło rozpoczęto, gdy po zimowej przerwie przyroda budziła się do życia. Codziennie z obozów wyjeżdżało paręset jeńców , po wydaniu ostatniej racji żywności ładowano ich do pociągu pod eskortą żołnierzy. Charakterystyczne jest to, że jeńców przewożono zawsze w stronę zachodnią , aby stworzyć pozory , że jadą do domu- chodziło o efekt psychologiczny. Po przyjeździe do pobliskiej stacji kolejowej jeńców zabierano autobusem, który zawoził ich na miejsce kaźni. Po sprawdzeniu danych zabijano jeńca , strzałem w głowę. Używano wyłącznie niemieckiej broni.
Uczeń 3
Recytuje wiersz Michała Estreichera pt. „ Katyń”
6.30 odbierają pasy główne
Eskorta:
Słońce,
Żółty piasek,
Sucha palba,
Przerwany wpół krzyk-
„ Niech żyje”…
Biel stołów sekcyjnych
Gnijący odór trupi.
Przekreślone cieniem drzewa
Zamarłe w krzyku
Gnijące usta.
Krater, którym jak lawa
Wytrysnął mózg.
„ kochanie moje,
tak chciałbym być z wami”
Dwa listy – zdjęcie
Virtuti
„Kocham Was „
300 złotych, papierosy
„ Prawda”
Krwawa przepaść
Między narodami
Uczeń 4
Recytuje wiersz Alicji Patey-Grabowskiej pt. „ Impresje Katyńskie”
Ojcu
Jaka myśl, gdy klęczałeś
Przeszyła ci czaszkę
Jaki obraz przed oczy
Gdy chłód lufy w tył głowy
A uczucia : gniew bezsilność
Żal rozpacz w jednym błysku sekundy
Nie ma świadków?
A niebo przenikliwe i groźne
Drzewa długo szumiały
By wykrzyczeć tę zbrodnię
Słońce raną zachodzi
Ku pamięci POTOMNYCH
Uczeń 5
A oto jaki Józef Czapski (jeden z nielicznych ocalałych więźniów) wspomina likwidację obozu w Starobielsku:
Opuściłem Starobielsk w grupie 16 ludzi dopiero 12 maja. Już na stacji zaczęły się niespodzianki, zepchano naszą partię do więźniarek , po kilkunastu w wąziutkich przedziałach , prawie bez okien, z grubo zakratowanymi dzwiami. Obsługa wagonu była bardzo brutalna. Zasadniczo wypuszczano nas dwa razy na dobę do klozetu. Karmiono wyłącznie małymi śledziami i wodą. Był upał, ludzie mdleli, konwojenci okazywali zupełną obojętność. Wieziono nas przez nędzny i biedny kraj, przez zniszczone tak biedne wsie, jakich nigdy i nigdzie w Polsce nie widzieliśmy.
Uczeń 6
Oczekiwaliśmy wszyscy najgorszego. Zawieziono nas w okolicę gęsto zalesioną , znów do obozu. Prysły marzenia o Francji, o Polsce. „ Pawliszczew Bor” tak się ten obóz nazywał, był w głębi pięknych lasów.
Zastaliśmy tam 200 kolegów z Kozielska, 120 z Ostaszkowa i 63 ze Starobielska. Ci ostatni byli wysłani 25 kwietnia 1940 oprócz własnej grupy. Podkreślano im kilkakrotnie, że mają trzymać się oddzielnie, gdyż jadą na specjalnych warunkach. Ta grupa , w której byłem i ja , to wszystko co nie zginęło z tych 4000 jeńców, którzy spędzili zimę w obozie Starobielskim. W obozie Pawliszczew Bor było nas ok. 400. Po paru tygodniach wywieziono nas wszystkich dalej do Griazowca pod Wołogdą, gdzie trzymano nas do sierpnia 1941.
Uczeń 7
Byliśmy z początku przekonani, że taki sam los jak nasz spotkał innych naszych kolegów, że zostali oni rozesłani do podobnych małych obozów, rozsypanych po całej Rosji. Bardzo prędko zaczęliśmy się zastanawiać nad ich losem , dlatego że w prawie każdej kartce z kraju otrzymywaliśmy coraz bardziej niespokojne zapytania, co dzieje się z kolegami ze Starobielska, Kozielska i Ostaszkowa , od chwili gdy się z nimi rozstaliśmy. Na podstawie tych kartek z Polski stwierdziliśmy, że jesteśmy jedynymi jeńcami z tych trzech obozów, o których dochodzą wieści do kraju.
Uczeń 8
Recytuje wiersz Piero Oniflani pt. „ Wstyd”
Płacz
Łzami całego świata
Kiedy już wiesz o Katyniu
Łzami
Które nie znaczą twarzy
Ale wstrząsają wnętrzem człowieka
Sceny okrutne
Straszne, niewyobrażalne.
Pochylam wzrok
Wiedząc,
Że zrobili to przecież ludzie tacy jak ja.
Uczeń 9
Prawda o Katyniu, Charkowie i Twerze-była przez pół wieku ukrywana przez władze radzieckie. Pomagały w tym wasalne rządy Polski oraz dotknięci paraliżem strachu i układami sojusznicy zachodni. Dopiero w 1990 roku w komunikacie TASS przyznano oficjalnie i potwierdzono dokumentami , że zbrodnia obciąża najwyższe władze ZSRR. Społeczeństwo polskie wiedziało o nikczemnie zatajanej zbrodni już od 1940 roku, gdy zginęły ślady po jeńcach.
Przeszło 7000 Polaków znajduje się na liscie ukraińskiej – „Dalszy Ślad Katynia „. Dotąd nie odnaleziono miejsc spoczynku oficerów polskich zamordowanych w więzieniach lwowskich i białoruskich. Do dziś odkrywane są nowe tajemnice zbrodni katyńskiej…
Po recytacji wierszy szkolny chór śpiewał pieśni patriotyczne, a zespół mandolinistek grał nastrojowe melodie.
Opracowala: Anna Daciuk
|
