Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Aktualna kategoria: Wiadomości » 30 listopada 2022 » Cyfry rzymskie - co warto o ...

Cyfry rzymskie - co warto o nich wiedzieć?



Cyfry rzymskie to system zapisywania liczb, który sprawia niemały kłopot najmłodszym uczniom. Warto jednak go znać, ponieważ ta nietypowa numeracja to spadek po starożytnych Rzymianach. A ich prawo i porządek wciąż zachwycają i zastanawiają badaczy, jak ludziom tak prymitywnym udało się stworzyć tak niezwykłą cywilizację. Zobacz więc, co warto wiedzieć o znakach rzymskich.


Skąd wziął się rzymski system liczbowy?

Większość osób na to pytanie odpowie po prostu, że ze starożytnego Rzymu. Ale to tylko część prawdy. Początki rzymskiego systemu liczbowego datuje się na około VI-V w. p.n.e. Wówczas Rzymianie przyjęli cyfry od wysoko rozwiniętej cywilizacji Etrusków. Ten starożytny lub zamieszkiwał środkową Italię, a jego kultura miała duży wpływ na Rzymian. Niektórzy badacze są nawet zdania, że cywilizacja rzymska jest kontynuacją cywilizacji etruskiej. A dowodem na to jest właśnie system liczbowy. Rzymianie co prawda dokonali w nim kilku zmian, zwiększając liczbę symboli z pięciu do siedmiu, jednak to właśnie Etruskowie byli twórcami znanego nam dzisiaj rzymskiego systemu liczbowego.

Podstawowe założenia rzymskiego systemu liczbowego

Cyfry rzymskie mają postać liter alfabetu łacińskiego. Cały system zapisuje się według następujących liter: I - 1, V - 5, X – 10, L – 50, C – 100, D – 500 oraz M – 1 000. Warto znać jeszcze kilka zasad. Najważniejsze z nich to:

  • Wartość danej liczby oblicza się na podstawie systemu wartości jej znaków cyfrowych, np. liczbę 16 należy zapisać za pomocą dostępnych liter XVI – 10-5-1.
  • Od powyższej zasady istnieje wyjątek. Liczby takie jak 4, 9, 40, 90, 400 i 900 zapisuje się, odejmując odpowiednio jedynkę, dziesiątkę lub setkę od piątki – V, dziesiątki – X, setki – C lub tysiąca – M.
  • Obok siebie nie może znajdować się więcej niż 3 te same znaki – I, X, C, M. Obok siebie nie mogą też stać dwa znaki: V, L i D.
  • Nie stawia się dwóch symboli oznaczających liczby mniejsze bezpośrednio przed symbolem, który wskazuje na liczbę większą.
  • Znaki poprzedzające symbol oznaczający większą liczbę to zawsze: I, X oraz C.

Przykłady liczb rzymskich

  • 1 – I
  • 4 – IV
  • 17 – XVII
  • 31 – XXXI
  • 152 – CLII
  • 2024 – MMXXIV.

Więcej o tworzeniu liczb w systemie rzymskim przeczytasz na https://www.rodzice.pl/znaki-rzymskie/.

Jak ułatwić dzieciom zapamiętywanie rzymskich znaków liczbowych?

Zapamiętywanie rzymskiego systemu liczbowego nie jest wcale łatwe. O ile zapisanie liczb od 1 do 100 nie jest trudne, tak zapisywanie dat lub wysokich liczb może przysporzyć wielu problemów. Na szczęście są skuteczne sposoby na zapamiętywanie rzymskich oznaczeń. Można na przykład skojarzyć z każdą literą konkretne słowo – I jak igła, L jak lawa, M jak motyl itd.

Młodszym dzieciom zapamiętywanie ułatwi praca z patyczkami. Wybierz kolorowe patyczki i ustalcie np. że żółte to 1, z czerwonych będą tworzone V, z zielonych 10 itd. W ten sposób stworzysz skojarzenia, które będzie dziecku łatwiej odtworzyć z pamięci.

Zapamiętywanie ułatwisz dziecku, usprawniając jego pamięć. Skorzystaj np. z piktogramów, łańcucha skojarzeń czy haków pamięciowych. Ćwicz również pamięć dziecka, bawiąc się z nim w gry słowne, memo (łączenie obrazów w pary) czy chociażby rozwiązując zagadki, rebusy i łamigłówki. O tym, jak ćwiczyć z dzieckiem pamięć i koncentracje przeczytasz na portalu rodzice.pl. Przyjemnej lektury!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie