Trzy aspekty zdrowia : fizyczny , psychiczny i społeczny są elementami nierozdzielnymi . Nie możemy uczyć młodych ludzi co robić aby być fizycznie zdrowym , nie uwzględniając samopoczucia psychicznego oraz wpływu środowiska , które czasem ułatwia , a czasem utrudnia dokonywanie zdrowych wyborów .
Np. chcemy aby młodzi ludzie nie palili papierosów , lecz nie uzyskamy tego mówiąc tylko o zagrożeniu dla zdrowia fizycznego . Konsekwencje zdrowotne palenia są odsunięte zbyt daleko w przyszłość , żeby mogły przeważyć bliższą potrzebę bycia akceptowanym przez kolegów . Chcąc uchronić młodzież przed uzależnieniem trzeba nauczyć ich jak zachować poczucie własnej wartości gdy rówieśnicy ich krytykują , jak opierać się presji otoczenia oraz jak asertywnie powiedzieć „nie” .
Wg Masłowa dopiero gdy człowiek zaspokoi swoje potrzeby fizjologiczne (czyli pożywienie , dostęp do wody, schronienie , bezpieczeństwo itd. ) mogą ujawnić się jego potrzeby emocjonalne . Najważniejszą potrzebą emocjonalną jest potrzeba miłości i przynależności . Gdy nie jest ona zaspokojona człowiek , człowiek nie może czuć się ze sobą dobrze i nie ma poczucia własnej wartości .
Szkoła , która koncentruje się na potrzebach intelektualnych uczniów (takich jak poszukiwanie prawdy , uczenie moralności i racjonalności) , chcąc działać skutecznie , nie może ignorować podstawowych potrzeb fizjologicznych i emocjonalnych uczniów.
Rozpatrując relacje międzyludzkie nie możemy zapomnieć
o najważniejszej jaką jest kontakt z samym sobą , czyli poczucie własnej wartości . Poczucie własnej wartości w bardzo dużym stopniu zależy od tego , jak byliśmy traktowani w przeszłości przez innych ludzi oraz od naszych doświadczeń . Decydującymi czynnikami dla kontaktu z samym sobą wydaje się być traktowanie nas przez osoby dla nas znaczące (ich szacunek , akceptacja , zainteresowanie) oraz liczba osiąganych sukcesów.
Uczniowie przychodzą do szkoły z wyobrażeniem o sobie już ukształtowanym przez swoje wcześniejsze doświadczenia . Nie mniej jednak szkoła i nauczyciele wpływają na ich obraz samego siebie –
w sposób negatywny lub pozytywny . Ważne jest aby nauczyciele co jakiś czas upewniali się czy wszyscy uczniowie czują się szanowani, lubiani czy osiągają sukces na miarę swoich indywidualnych możliwości . Odpowiednio ukształtowane poczucie własnej wartości może „uodpornić” ucznia na ewentualne złe doświadczenia w przyszłości . Dodatkową pomocą jest uświadomienie dziecku, że nie musi podobać się wszystkim ,
w każdym momencie .
Świadomość ta , wraz z pozytywną samooceną , pozwoli młodemu człowiekowi pozostać lojalnym wobec własnych wartości , nawet gdy znajdzie się pod presja otoczenia . Jest to fundament osobistej autonomii , wolności wyboru i odpowiedzialnego zachowania .
Im więcej zrozumienia , szczerości i szacunku okazuje nauczyciel , tym uczniowie więcej i lepiej uczą się . Rozwijanie tych umiejętności , zarówno u nauczyciela jak i ucznia , powinno więc nieodłącznie towarzyszyć procesowi edukacji .
W wielu szkołach udaje się tworzyć dobre relacje między uczniami , nauczycielami , rodzicami i innymi pracownikami szkoły . Jednakże ciągle jeszcze zbyt wielu uczniów odbiera szkołę jako taką , która raczej „podkopuje” niż podbudowuje ich poczucie własnej wartości . Nauczyciele , a także rodzice , muszą być więc ostrożni , gdyż „podkopywanie” wiary w siebie uczniów , którym trudno jest się uczyć , staje się źródłem poważnych problemów wychowawczych .
Umiejętność współżycia z ludźmi jest chyba najważniejsza spośród tych , które pomagają aby nasze życie było wartościowe i satysfakcjonujące .
W funkcjonowaniu szkoły umiejętność ta stanowi fundament , na którym zbudowany jest obraz tej instytucji jako całości . Dlatego tak ważne jest aby wszyscy przedstawiciele społeczności szkolnej stale tą umiejętność rozwijali i doskonalili . Jest to także ważne z punktu widzenia efektów edukacji zdrowotnej .
Jeżeli nauczyciele i uczniowie nie czują się szczęśliwi , doceniani
i rozumiani oraz nie komunikują się otwarcie ze sobą nawzajem , to żaden program edukacji zdrowotnej nie może być naprawdę skuteczny .
