Dziecko sześcioletnie rozpoczynające edukację w najstarszej grupie przedszkolnej cieszy się gdyż wie ,że za rok podejmie naukę w szkole. Przejście z przedszkola do szkoły jest dla niego bardzo ważnym krokiem. To przekroczenie pierwszego progu edukacyjnego. Dla niektórych jest on wysoki i jego pokonanie wymaga wielkiego wysiłku. Inni przeskakują go łatwością , ale dość szybko okazuje się, że trudno jest odnaleźć się w nowym miejscu. Na nas nauczycielach, a także na rodzicach naszych wychowanków spoczywa bardzo ważne zadanie – PRZYGOTOWANIE DZIECKA DO ROLI UCZNIA.
Krystyna Borowska
Przedszkole Samorz. Nr. 42
Białystok
Przygotowanie dziecka do roli ucznia-DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA
Dziecko sześcioletnie rozpoczynające edukację w najstarszej grupie przedszkolnej cieszy się gdyż wie ,że za rok podejmie naukę w szkole. Przejście z przedszkola do szkoły jest dla niego bardzo ważnym krokiem. To przekroczenie pierwszego progu edukacyjnego. Dla niektórych jest on wysoki i jego pokonanie wymaga wielkiego wysiłku. Inni przeskakują go łatwością , ale dość szybko okazuje się, że trudno jest odnaleźć się w nowym miejscu.
Na nas nauczycielach, a także na rodzicach naszych wychowanków spoczywa bardzo ważne zadanie – PRZYGOTOWANIE DZIECKA DO ROLI UCZNIA.
Rola to zadanie do spełnienia. Zadaniem ucznia jest uczenie się, ponieważ w szkole występuje on w charakterze tego, który się uczy. Zależy nam na tym ,aby dziecko jak najpełniej wykorzystało swoje możliwości, aby rozwijało się , aby zdobywało wiedzę i nowe umiejętności, ale też doskonaliło swoją osobowość.
Dobremu funkcjonowaniu w roli ucznia pomaga :
- motywacja do uczenia się i do wysiłku intelektualnego.
- zainteresowanie treściami nauczania, chęć poznania czegoś nowego.
- umiejętność przyswajania nowych pojęć, logicznego myślenia, korzystania z posiadanych wiadomości.
- Umiejętność koncentracji, praca przez dłuższy czas, wytrwałość
- Umiejętność radzenia sobie z trudnościami; aby dziecko nie zniechęcało się, gdy cos mu się nie uda, by spontanicznie podejmowało kolejne próby poradzenia sobie z zadaniem.
- Umiejętność współpracy w grupie, podporządkowania się poleceniom, normom, a więc posłuszeństwo i współdziałanie z innymi.
- Samodzielność bardzo szeroko rozumiana.
- Odporność na stres, na sytuacje problemowe takie jak klasówka, proszenie do odpowiedzi, negatywna ocena, ale także konflikty z kolegami, nadmiar obowiązków.
Powyższe cechy są tymi , których oczekujemy od dziecka. Mają one pomóc w pełnieniu roli ucznia. Dziecko odznaczające się powyższymi cechami , to rezultat długoletniej praca z nim w przedszkolu. Praca ta ma być w rezultacie osiągnięciem przez nie dojrzałości szkolnej , rozumianej jako stopień rozwoju dziecka pozwalający na podjęcie obowiązku szkolnego.
S. Szuman dojrzałością szkolną nazywa osiągnięcie przez dzieci takiego poziomu rozwoju fizycznego, społecznego i psychicznego, który czyni je wrażliwymi i podatnymi na systematyczne nauczanie i wychowanie szkoły podstawowej.
Na pomyślny przebieg procesu kształcenia jaki rozpoczyna się w szkole , jego powodzenie wpływa stan w jakim dziecko 7 letnie przystępuje do niego, czyli jego gotowość do podjęcia nauki w szkole – dojrzałości szkolnej. Dobry start dziecka ma wpływ na jego stosunek do szkoły , do nauki, na jego nastawienie, na motywację do uczenia się
Mówiąc o dziecku dojrzałym do rozpoczęcia nauki szkolnej mówimy wówczas gdy osiągnie ono dojrzałość fizyczną, emocjonalno – społeczną i umysłową.
Spójrzmy zatem na model dziecka dojrzałego do szkoły.
- dojrzałość fizyczną:
- Dziecko jest ogólnie sprawne ruchowo. Posiada sprawność manualną i nie zaburzoną koordynację wzrokowo- ruchową. Charakteryzuje się poprawnym funkcjonowaniem organów zmysłowych .jest odporne na choroby i zmęczenie.
- dojrzałość emocjonalno – społeczna:
- Dziecko jest w znacznym stopniu samodzielne. Chętnie i łatwo nawiązuje kontakty z nauczycielem i kolegami. Posiada umiejętność podporządkowania się niezbędnym wymaganiom dyscypliny. Jest obowiązkowe, wytrwałe i wrażliwe na opinię nauczyciela. Cechuje je taki stan równowagi nerwowej, która umożliwia opanowanie reakcji emocjonalnych.
- dojrzałość umysłowa:
- Dziecko jest aktywne poznawczo, chce się uczyć. Interesuje się czytaniem i pisaniem. Dobrze orientuje się w najbliższym otoczeniu i środowisku, w którym żyje. Rozporządza zasobem doświadczeń i wyobrażeń będących podstawą do rozwoju pojęć. Potrafi uważnie i ze zrozumieniem słuchać tego, co mówi nauczyciel. Rozumie i spełnia polecenia nauczyciela. Posiada umiejętność swobodnego i zrozumiałego dla otoczenia wypowiadania się , opowiadania, wyrażania życzeń, pytań, własnych sądów i ocen.
- dojrzałość do czytania i pisania:
- Dziecko umie dokonywać analizy oraz syntezy wzrokowej i słuchowej niezbędnej w procesie rozróżniania kształtów, dźwięków, ich rozpoznawania, porównywania i odtwarzania. Rozumie znaczenie wyrazów jako graficznych odpowiedników słów. Posiada orientacje przestrzenną, która umożliwia mu rozpoznawanie i kierunków, położenia i proporcji wymiarów odwzorowanych form graficznych. Ma pamięć ruchową czyli umiejętność przetwarzania obrazu graficznego na obraz ruchu. Umiejętność kontrolowania wzrokiem własnych ruchów pozwala mu świadomie nimi kierować.
- dojrzałość do matematyki:
- Dziecko rozumie i umie określić stosunki przestrzenne, czasowe i ilościowe w praktycznym działaniu. Potrafi sklasyfikować przedmioty według przeznaczenia, wielkości, kształtu i koloru. Umie na konkretach dodawać i odejmować w zakresie 10.
Przedszkole niezaprzeczalnie ma przygotować dziecko do pełnienia przez nie roli ucznia , jednak powinno być wspierane w swych działaniach przez rodziców wychowanków. Ich rola jest tu również ważna i ma polegać na :
- Dbałości o zdrowie fizyczne dziecka poprzez kontrole lekarskie, stosowanie się do wskazań i stworzenie odpowiednich warunków bytowych.
- Kształtowanie prawidłowej wymowy, rozwoju słownictwa poprzez częsty kontakt z dzieckiem, rozmowy, zapewnianie mu towarzystwa rówieśników.
- Rozwijanie logicznego myślenia, zapamiętywania poprzez pobudzanie dziecka do obserwacji, rozmowy na określone tematy, wyjaśniania, wyciąganie wniosków, interpretowanie widzianych zjawisk i rzeczy.
- Wyrabianiu umiejętności słuchania, koncentracji , uwagi i żądanie, aby dzieci zaczętą pracę zawsze kończyły.
- Wyrabianie umiejętności spostrzegania istotnych szczegółów, analizowania ,syntezowania poprzez np. gry i zabawy z dzieckiem ćwiczące w/ w czynności.
- Dbałość o prawidłowy rozwój ruchowy dziecka- ćwiczenie sprawności rak poprzez rysowanie, kalkowanie, zamalowywanie, wycinanie według wzoru, lepienie z plasteliny itp.
- Nauczenie szanowania pomocy szkolnych poprzez przyzwyczajanie dziecka do utrzymania porządku w zabawkach.
- Rozbudzenie zainteresowania szkołą , poprzez odpowiednio prowadzone rozmowy.
- Przygotowanie do samodzielności w obsługiwaniu siebie poprzez wcześniejsze wymagania w tym zakresie.
- Wyrabianie umiejętności współżycia w grupie poprzez zapewnianie kontaktów z rówieśnikami i kierowanie nimi.
Podsumowując rozważania na temat przygotowania dziecka do szkoły należy wspomnieć ,że osiągnięcie dojrzałości szkolnej jest momentem równowagi miedzy wymaganiami szkoły , a możliwościami dziecka. Niezmiernie ważne jest więc, byśmy zwracali uwagę na wszelkie braki i deficyt rozwojowe w miarę wcześnie, by móc podejmować odpowiednie działania .
Literatura:
- A. Kargulowa - Dojrzałość szkolna, a jakość startu edukacyjnego.
- M. Pelcowa - Uspołecznienie dziecka rozpoczynającego naukę szkolną .
- B. Wilgucka – Okoń- Dojrzałość szkolna dziecka , a środowisko .
- . S Szuman- O dojrzałości dzieci siedmioletnich.
- Życie szkoły- Badanie dojrzałości szkolnej nr. 6, 2001
|
