Chciałabym podzielić się swoimi doświadczeniami, refleksjami i pomysłami w zakresie wykorzystania muzyki oraz tekstów utworów muzycznych na lekcjach języka angielskiego. Niektóre z pomysłów zaczerpnęłam ze szkoleń organizowanych w ramach programu English Teaching, inne z zajęć na studiach, z propozycji zawartych w przewodnikach metodycznych, część wymyśliłam sama.
Powszechnie wiadomo, że odpowiednio dobrana muzyka pozytywnie oddziałuje na emocje, obniża poziom stresu, pobudza wyobraźnię, a co za tym idzie, sprzyja przyswajaniu wiedzy. Przy tym działa na każdego ucznia – niezależnie od jego wieku czy zdolności. Dlatego muzyka oraz teksty utworów muzycznych są wykorzystywane w nauczaniu języka angielskiego nie od dziś. Chciałabym podzielić się swoimi doświadczeniami w tym zakresie.
Jednym z pomysłów jest wykorzystanie fragmentów "Czterech pór roku" Vivaldiego do utrwalenia słownictwa związanego z porami roku i pogodą*. Uczniowie w 4 grupach pracują nad zebraniem słownictwa związanego z poszczególnymi porami roku. Mogą je zapisywać na tablicy lub dużych kartkach papieru lub stworzyć grupy mieszane (chodzi o wymianę słownictwa między poszczególnymi grupami). Następnie słuchają fragmentów "Czterech pór roku" i próbują zgadnąć, jaką porę roku ilustrują poszczególne fragmenty muzyczne.
Następne ćwiczenie utrwala słownictwo dotyczące cech charakteru**. Uczniowie mają przed sobą zestaw wprowadzonych wcześniej cech charakteru. Słuchają krótkich fragmentów muzycznych w różnych stylach. Wypisują cechy charakteru, jakie ich zdaniem posiada człowiek słuchający danego typu muzyki.
Na osobną wzmiankę zasługuje muzyka klasyczna, szczególnie muzyka Mozarta, której pozytywne oddziaływanie na uczących się zostało już udowodnione (n.p. Don Campbell i jego "Efekt Mozarta"®). Poszczególne utwory mogą być wykorzystywane jako tło. Gdy są odtwarzane bardzo cicho, nie rozpraszają uwagi uczniów, a ich dobroczynne działanie jest i tak utrzymane. Można je także wykorzystać do ruchowych ćwiczeń śródlekcyjnych lub relaksujących.
A oto kilka pomysłów wykorzystania tekstów utworów muzycznych:
Najbardziej znane ćwiczenie to słuchanie utworu i uzupełnianie tekstu z lukami (w zależności od poziomu zaawansowania grupy oraz stopnia trudności słownictwa podajemy słownictwo lub nie). Odmianą tego ćwiczenia jest uzupełnianie jednym z dwóch zbliżonych znaczeniowo słów – uczniowie skupiają się na wymowie, rytmie lub/i rymach.
Ćwiczenie w tłumaczeniu: uczniowie mają podane polskie odpowiedniki wyrazów, którymi powinni uzupełnić luki w tekście. Trudniejsza wersja powyższego ćwiczenia: uczniowie mają tekst angielski z luką oraz pełny tekst polski. Porównując oba teksty orientują się, jakich słów brakuje w tekście angielskim i wstawiają je. Oczywiście, oba te ćwiczenia są wykonywane przed słuchaniem utworu, z wykorzystaniem słowników.
Wstawianie odpowiedniej formy gramatycznej wyrazu, n.p. form czasu przeszłego od podanych bezokoliczników. To ćwiczenie uczniowie wykonują przed wysłuchaniem utworu.
Rozdzielanie słów: uczniowie otrzymują tekst bez podziału na słowa, "zlepiony". Słuchając utworu rozdzielają wyrazy - skupiają się na korelacji postaci graficznej z wymową poszczególnych słów.
Ustalanie kolejności wersów. Uczniowie ustalają właściwą kolejność na podstawie treści, przed wysłuchaniem utworu.
Ćwiczenia bez tekstu, jedynie z listą słów, które pojawią się w piosence. Słuchając, numerują je. Wariant tego ćwiczenia: uczniowie mają listę pomieszanych słów kluczowych oraz takich, które się nie pojawią w utworze. Zaznaczają te, które usłyszą.
Wprowadzanie lub utrwalanie struktur gramatycznych – w zasadzie każdą konstrukcję gramatyczną można zilustrować przykładem muzycznym.
Muzyka i humor to połączenie sprzyjające uczeniu się. Polecam stronę internetową Misheard Lyrics, a w niej parodie tekstów, żarty i quizy muzyczne do wykorzystania na zajęciach:
http://www.amiright.com/
Zasoby tej strony można wykorzystać w różnoraki sposób – na przykład dając uczniom tekst z zamienionymi słowami. W trakcie słuchania uczniowie wpisują poprawne słowa.
Wybór utworów muzycznych zależy oczywiście od upodobań danej grupy uczniów oraz nauczyciela. Na szczęście istnieją setki utworów, które można wykorzystywać w celu urozmaicenia zajęć.
* pomysł zaczerpnięty z warsztatu przeprowadzonego przez Małgorzatę Witczak
** pomysł zaczerpnięty z warsztatu prowadzonego przez Izabelę Arcykiewicz-Zamecznik
Opracowała:
Edyta Doroszko
Szkoła Podstawowa w Boguszach | 
