Teatr odgrywał w życiu Greków ogromną rolę : bawił, uczył i wychowywał. Stanowi nasze greckie, jakże ważne dziedzictwo. Przesłania sztuk antycznych przetrwały próbę czasu i po dziś dzień grane są na deskach całego świata. Niosą ze sobą wartości ciągle aktualne, uniwersalne i na nowo odczytywane. Są również inspiracją dla współczesnych dramaturgów.Przedstwiam scenariusz lekcji poświęconej tej tematyce.
TEATR GRECKI
CELE ZAJĘĆ
Po zajęciach uczniowie powinni umieć:
- opowiedzieć jak obchodzono święto boga Dionizosa
- wyjaśnić pojęcia: Dionizje, komedia, tragedia, dramat
- wyjaśnić znaczenie teatru w życiu Greków
- wyjaśnić różnice między teatrem greckim a współczesnym
- wymienić związki między kulturą grecką a współczesną
Ś RODKI DYDAKTYCZNE
Tekst źródłowy:” Teatr sumienia i prawdy” Cz. Jędraszko, ilustracje i plansze przedstawiające wygląd teatrów greckich, ilustracje masek teatralnych, przygotowane argumenty do obrony racji Kreona i Antygony, krzyżówka
METODY
Praca z tekstem źródłowym, dyskusja, pokaz, elementy dramy /ćwiczenia rzeźba ,stop klatka/
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1.Wprowadzające ćwiczenie dramowe. Na podany, umowny znak nauczyciela uczniowie przyjmują minę odzwierciedlającą nastrój, emocje w jakich się znajdują. Krótkie omówienie ćwiczenia. Uczniowie podają także odpowiedź na pytanie co to był Akropol i przypominają kim byli: Atena, Dionizos i Zeus
2. Analiza tekstu źródłowego rozdanego uczniom, poprzez który poznamy początek Wielkich Dionizji
Jesteśmy w słonecznej Helladzie, w jej sercu Atenach .Druga polowa wieku VI przed Chrystusem.(...)Wiosenny miesiąc marzec. Ucichły burze zimowe, po błękitnym morzu w słonecznym blasku płyną wydarte zimowym snom okręty ze wszystkich końców małego, antycznego świata, bowiem zbliżają się święta boga wesela i wina Dionizosa.
Na południowym stoku Akropolu od 6 dni słychać uderzenia młotów, zwożą tam grube bale i deski, aby na czas odnowić trybuny ogromnego, liczącego 17000 ludzi teatru, postawić ołtarz całopalny bogu, pomalować i odnowić drewnianą szopę-scenę.
Wreszcie nadchodzi upragniony dzień. W uroczystej procesji prowadzonej przez kapłana Dionizosa, wśród radosnych okrzyków chóru ”
Io Bacche!”idą piękni efebowie ateńscy z pochodniami w dłoniach, idą mieszkańcy Aten aby złożyć Dionizosowi ofiarę oczyszczalną z kozła zwanego
tragos. Młodzieńcy niosą do teatru posąg boga, gdzie go ustawiają na środku aby stał tam do końca przedstawienia. Po złożeniu ofiary archont ogłasza początek przedstawień.
Cz.Jędraszko ,
Teatr sumienia i prawdy,ss.17-18,Warszawa 1976
Na podstawie powyższego tekstu odpowiedz na pytania
1.Kiedy i ku czci jakiego boga odbywały się powyższe wydarzenia?
2.Co ustawiano na środku teatru?
3.Co składano w ofierze Dionizosowi?
3. Omówienie budowy teatru – położenie na stokach wzgórz ,wykonane z kamienia ,doskonała akustyka, części teatru czyli widownia ,orchestra, scene i miejsce na ołtarz. Poparte to jest szeregiem ilustracji. podkreślenie faktu, że prawie w każdym mieście greckim znajdował się teatr. Pokazanie jakie współczesne budowle wzorują się na greckim teatrze
4. Wyjaśnienie jak grali aktorzy czyli do czego służyły koturny i maski oraz odpowiedź na pytanie dlaczego kobiety nie brały udziału w spektaklach jako aktorki. Wprowadzenie pojęć dramat , tragedia i komedia. Podkreślenie faktu dostępności teatru dla wszystkich obywateli/opłata 2 oboli i darmowe bilety dla najbiedniejszych/.
5.Uczniowie na znak nauczyciela przyjmują miny i zastygają w pozach obrazujących smutne , a nawet tragiczne emocje. Stop klatka i omówienie ćwiczenia. Wprowadzenie nazwisk największych tragików Ajschylosa ,Eurypidesa i Sofoklesa.
Nauczyciel wprowadza uczniów w treść „Antygony”, a potem wspólnie analizuje argumenty popierające postępowanie Antygony i Kreona
Komu przyznacie rację?
Antygona
|
Kreon
|
Jako wolna jednostka mam prawo do swojej religii i jej obrządków!
|
Polinejkes jest zdrajcą. Należy przykładnie go ukarać, by odstraszyć od zdrady innych
|
Siostrę obowiązuje miłość do brata i powinność odpowiedniego pochówku.
|
Muszę dbać o swój kraj, o porządek, bezpieczeństwo i o autorytet władzy.
|
Muszę pozostać wierna religii i tradycji, a te każą opłakiwać zmarłego i pomóc wędrówce duszy do Hadesu
|
Stawiam dobro ojczyzny ponad dobro jednostki - nawet siostrzenicy i syna. Rozkaz dotyczył wszystkich.
|
Uczucia jednostki nie mogą zostać zdeptane przez ustawę lub bezduszny dekret.
|
Żądam posłuszeństwa obywateli wobec władzy.
|
Władza winna służyć ludziom, a nie odwrotnie
|
Jestem odpowiedzialny za kraj, muszę bronić ustalonych praw
|
Prawo boskie wyżej stawiam od państwowego.
|
Rządzenie krajem nie może ulegać uczuciom.
|
Klasa głosuje nad możliwymi rozwiązaniami
1. Czy Antygona pochowa Polinejkesa?
2. Czy Kreon ulegnie namowom syna i pozwoli Antygonie pochować brata?
3. Kto w tym sporze ma rację Antygona czy Kreon?
Dokończenie treści „Antygony” przez nauczyciela i pokazanie na czym polegał tragizm.
6.Maska komiczna , komedia i Arystofanes. Uczniowie wykonują podobne jak przy tragedii ćwiczenie dramowe ,tym razem przedstawiające uczucia pogodne.
7.Szukanie razem z uczniami odpowiedzi czym był dla Greków teatr i jakie pełnił funkcje?
Zapisanie wniosku na tablicy. Odpowiedź na pytanie czy dziś takie wartości jak miłość do ojczyzny, wierność, uczciwość i wierność poglądom oraz ideałom jest aktualna. Poparciem twierdzeń pozytywnych są przedstawione repertuary polskich teatrów współczesnych /nauczyciel przygotowuje je wcześniej /.
8. Zebranie wiadomości z lekcji to ułożenie i uzupełnienie krzyżówki do podanych haseł. Krzyżówkę może przygotować nauczyciel.
TEATR ANTYCZNY
1. Grecki bóg wina i winnej latorośli
2. Aktorzy nosili je na twarzach
3. Na nogach greckich aktorów
4. Najsłynniejsza tragedia Sofoklesa
5. Rodzaj sztuki o smutnym , poważnym charakterze
6. Z tej rośliny robiono wieńce dla zwycięzców
7. Wprowadził drugiego aktora na scenę, autor „Prometeusza w okowach”
8. Wprowadził trzeciego aktora, autor „Króla Edypa”
HASŁO..........................................................Obchody tych świąt dały początek greckiemu teatrowi
9.Jako zadanie domowe uczniowie mają porównać teatr grecki ze współczesnym.
Dla osób chętnych na 1 punkt dodatkowy ” Jakie współczesne ( lub pochodzące z minionych epok) utwory literackie były inspirowane tragedią grecką?”
Scenariusz opracowała Iwona Warnieło-Szurko ZS nr 10 w Gdyni.
Jest przeznaczony na 1 godzinę historii w klasie I gimnazjum
