Scenariusz lekcji można z powodzeniem wykorzystać na zajeciach geografii w gimnazjum, realizując tematykę regionalną.
Konspekt lekcji geografii w klasie II gimnazjum.
Temat: Pojezierze Wielkopolskie- mój region.
Cel główny: po znanie środowiska geograficznego, poziomu rozwoju gospodarczego własnego regionu
Cele lekcji w ujęciu operacyjnym:
a) uczeń zna, pamięta:
- nazwy jednostek tworzących Pojezierze Wielkopolskie
- nazwy największych miast regionu
- polodowcowe formy terenu charakterystyczne dla regionu
- nazwy największego jeziora oraz kulminacji regionu
b) uczeń rozumie:
- walory i problemy swojego regionu
- problemy mieszkańców regionu
c) uczeń potrafi:
- czytać tekst ze zrozumieniem
- czytać mapę gęstości zaludnienia
- analizować dane statystyczne
- wskazać na mapie obszar Pojezierza Wielkopolskiego
- wskazać na mapie jednostki ( mezoregiony) wchodzące w skład Pojezierza Wielkopolskiego
- wskazać na mapie własną miejscowość
- wskazać na mapie największe miasta regionu
Metody pracy: praca z mapą, analiza danych statystycznych, SWOT
Formy pracy: zbiorowa, praca w grupach
Środki dydaktyczne: mapa Polski, atlasy, podręcznik, zdjęcia, karta pracy
Przebieg lekcji:
I. Wstęp.
1.Czynności organizacyjne.
2.Powtórzenie:
-Gdzie w Polsce występuje krajobraz młodoglacjalny?
-Podaj cechy krajobrazu młodoglacjalnego?
-Rozpoznaj na ilustracji formy rzeźby młodoglacjalnej.
3.Określenie celów lekcji.
II. Realizacja nowego tematu.
I. Praca zbiorowa
1.Określ położenie Pojezierza Wielkopolskiego.
(w zachodniej i środkowej Polsce, pomiędzy doliną Obry na zachodzie a doliną Wisły na wschodzie, pomiędzy Pradoliną Notecką na północy a Pradoliną Berlińską na południu)
2.W jaki sposób ukształtowała się rzeźba Pojezierza Wielkopolskiego?
(Rzeźba regionu jest związana z fazą poznańską ostatniego zlodowacenia, rzeźba młodoglacjalna,)
3.Jakie formy rzeźby młodoglacjalnej występują na wskazanym pojezierzu?
Nauczyciel przedstawia zdjęcia zapisane na CD-ROM, a ucz niowie próbują rozpoznać określone formy polodowcowe np. największe jezioro regionu Gopło, faliste wysoczyzny moreny dennej z ciągami wzgórz moren czołowych- kulminacje moren w okolicach Poznania osiągające 154 m n.p.m. w Górze Moraskiej, a w okolicach Gniezna 167 m n.p.m., zaś na północy pod Chodzieżą Gontyniec191 m n.p.m.
II. Praca grupowa.
Podział klasy na grupy. Instrukcja pracy zawarta w karcie pracy. Karta pracy- złącznik 1
III. Referowanie rozwiązań. Ocena wypowiedzi i pracy uczniów.
IV. Zadanie domowe- załącznik 2
Załącznik 1
KARTA PRACY 1.Na podstawie tekstu oraz mapy wykonajcie polecenia.
Pojezierze Wielkopolskie to jeden z trzech wielkich regionów pojeziernych Polski. Zajmuje niecałe 10% powierzchni kraju. Rzeźba regionu jest związana z fazą poznańską ostatniego zlodowacenia. Obszar za sprawą moren i pagórków polodowcowych wznosi się do 192 m n.p.m.( Gontyniec w pobliżu Chodzieży ).Występuje tu ponad 1000 jezior, z których największym jest Gopło o powierzchni 21,8 km2. Pojezierze Wielkopolskie obejmuje tereny między pradolinami Toruńsko-Eberswaldzką na północy i Warciańsko-Odrzańską na południu; przełom Warty pod Poznaniem i rynna jezior goplańskich dzieli na Pojezierze Wielkopolskie 3 wysoczyzny jeziorne — pojezierza: Poznańskie, Gnieźnieńskie, Kujawskie; ponadto wyróżnia się: Poznański Przełom Warty, Pojezierze Chodzieskie i równiny — Inowrocławską i Wrzesińską; gł. m. — Poznań . · Wpiszcie w odpowiednie miejsca na mapie nazwy geograficzne: Pojezierze Lubuskie, Pojezierze Poznańskie, Poznański Przełom Warty, Pojezierze Chodzieskie, Pojezierze Gnieźnieńskie, Równinę Wrzesińską, Równinę Inowrocławską i Pojezierze Kujawskie. Wpiszcie nazwy pradolin.
· Podpiszcie największe miasto regionu oraz Gniezno, Inowrocław, Bydgoszcz, Toruń. Zaznaczcie na mapce Czerlejno.
2.Na podstawie mapki „ Mapa gospodarcza Pojezierzy” i tabeli „ Zróżnicowanie gęstości zaludnienia i poziom rozwoju gospodarczego pojezierzy” uzupełnij tekst.(mapa i tabela w podręczniku)
Pojezierze Wielkopolskie to region …………….zaludniony. Gęstość zaludnienia ………mieszk. na km2 (w Polsce ……..). Są to tereny …………….zurbanizowane niż przeciętnie w kraju, …… %stanowi ludność miejska. Jest to region przemysłowo- rolniczy. Bardzo dobrze, w skali kraju, rozwinięte jest………………, pomimo przeciętnych warunków przyrodniczych uzyskuje się …………….. plony ziemniaków i zbóż. Większość przemysłu przetwórczego zlokalizowana jest w ………………… i okolicach, m.in. w dynamicznie rozwijającej się gminie Tarnowo Podgórne (w przeliczeniu na 1 mieszk. najwyższe inwestycje zagr. w Polsce). Walorem regionu jest…………………. sieć komunikacyjna. Największe znaczenie mają tranzytowe szlaki handlowe (kolejowe i drogowe) z Berlina do Warszawy i dalej na wschód oraz do: Szczecina, Wrocławia, Katowic, Bydgoszczy. Stopa bezrobocia kształtuje się na ………………poziomie aniżeli w całym kraju. 3. Pojezierze Wielkopolskie to region szybko rozwijający się, o dużym potencjale dalszego dynamicznego rozwoju. Wielkopolskie zaliczane jest przez ekspertów do grupy 3 regionów o najwyższej atrakcyjności inwestycyjnej w kraju. Jaki czynniki o tym decydują? Uzupełnij tabelę.
|
Dobre strony regionu
|
Słabe strony regionu
|
|
|
|
|
Szanse
|
Zagrożenia
|
|
|
|
Załącznik 2 –zadanie domowe
|
PYTANIA
|
ODPOWIEDZI
|
|
Krainy sąsiadujące z Pojezierzem Wielkopolskim.
|
|
|
Krainy wchodzące w skład Pojezierza Wielkopolskiego.
Formy powierzchni ziemi.
|
|
|
Temperatury powietrza w styczniu i lipcu, długość okresu wegetacyjnego, opady.
|
|
|
Bogactwa mineralne.
|
|
|
Typy gleb.
|
|
|
Ważniejsze rzeki i jeziora.
|
|
|
Najważniejsze ośrodki przemysłowe.
|
|
|
Najważniejsze ośrodki krajoznawczo- turystyczne. Zabytki.
|
|
Przykład analizy SWOT
|
Dobre strony regionu
|
Słabe strony regionu
|
|
-położenie geograficzne
-położenie na szlaku handlowym
- szybkie połączenia kolejowe z dużymi miastami kraju
-chłonny rynek, zamożność mieszkańców
-atrakcyjne krajobrazy: jeziora położone wśród lasów, WPN, zabytki
-obecność lotniska
- potencjał wytwórczy przedsiębiorstw
- wysoki poziom edukacji społeczeństwa
|
-niski poziom infrastruktury poza Poznałem
-stosunkowo mało lasów
- słabo rozbudowana baza turystyczna
|
|
Szanse
|
Zagrożenia
|
|
- rozwój turystyki rowerowej, kajakarstwa, jeździectwa, wędkarstwa, myślistwa…
- turystyka weekendowa, budownictwo letniskowe
- rozwój bazy hotelowej oraz infrastruktury turystycznej
-modernizacja zakładów i unowocześnienie ich technologii
- inwestycje w infrastrukturę techniczną obszarów wiejskich
|
- brak nowych inwestycji podnoszących jakość produkcji, wnoszące myśl techniczną, nowe technologie
-zastój w handlu
-obniżenie poziomu życia mieszkańców
| |
