Scenariusz został opracowany na "Konkurs dla nauczycieli na scenariusz lekcji poświęcony życiu i twórczosci Henryka Sienkiewicza",organizowany przez Szkołę Podstawową nr 1 w Szczebrzeszynie. Autorka tego scenariusza zajęła II miejsce.
Chcę udostępnić swój scenariusz innym nauczycielom, ponieważ uważam, że jest ciekawy, wzbogacony o czynności umysłowe ucznia, które mam taką nadzieję, przybliżą nauczycielom sposób myślenia uczniów w czasie zajęć lekcyjnych.
Zespół Szkół – Szkoła Podstawowa w Michalowie
Scenariusz zajęć zintegrowanych poświęconych życiu i twórczości
Henryka Sienkiewicza
Klasa III
Autor scenariusza: Ewa Maciąg- nauczycielka kształcenia zintegrowanego
Temat zajęć: Witamy pana, panie Henryku.
Ogólne zadania edukacyjne:
- poznanie fragmentów biografii Henryka Sienkiewicza;
- rozwijanie umiejętności wypowiadania się;
- kształcenie umiejętności uważnego słuchania;
- stosowanie zasad pisowni wielką literą imion, nazwisk, tytułów;
- poznanie różnorodnych publikacji dla dzieci i młodzieży;
- kształcenie umiejętności określania nastroju utworów muzycznych
i literackich;
- rozwijanie zainteresowań czytelniczych;
- rozwijanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji;
- doskonalenie umiejętności rozpoznawania rzeczowników, czasowników
i przymiotników;
- rozwijanie umiejętności układania zdań;
Cele operacyjne:
Uczeń: - wypowiada się w formie wielozdaniowej na określony temat;
- określa nastrój utworów muzycznych;
- rozpoznaje opracowane części mowy;
- uważnie słucha wypowiedzi innych osób;
- zna różne publikacje dla dzieci i młodzieży;
- efektywnie współpracuje w zespole;
- stara się dobierać słowa tak, by trafnie wyrażały jego myśli i odczucia;
- pisze wielką literą imiona, nazwiska i tytuły;
- poszerza wiadomości na temat Henryka Sienkiewicza i jego twórczości;
- potrafi prezentować efekty własnej pracy i zespołu;
- układa odpowiedzi na postawione pytania;
- porządkuje zdarzenia zgodnie z ich chronologicznym przebiegiem;
- potrafi dokonać samooceny własnej aktywności;
Metody pracy: pokaz, rozmowa, praca w grupach, ekspresja muzyczno - ruchowa,
problemowa, działań praktycznych;
Formy pracy: zbiorowa, grupowa, indywidualna;
Środki dydaktyczne:
- egzemplarze książek Henryka Sienkiewicza:„W pustyni i w puszczy”, „Krzyżacy”,
„Potop”, „Ogniem i mieczem” itp., portret pisarza,
- encyklopedia dla dzieci i rodziców„Świat wokół nas” nr 48,wydawnictwo „Hachette”,
- encyklopedia szkolna-„Literatura Polska”, wydawnictwo: „Podsiedlik – Raniowski
i Spółka”,
- notatki nt. życia i twórczości Henryka Sienkiewicza,
- karty pracy dla uczniów, karteczki z symbolami, znaczki ze słoneczkiem z uśmiechniętą
buzią i słoneczkiem za chmurką;
- nagrania: utworu B. Kozidrak „Rzeka marzeń”, odgłosów z pola bitwy, „Wesoła Szkoła”
WS i P, Warszawa, 2002r, kl. I;
- filmy DVD -ekranizacje powieści H. Sienkiewicza.
Czas realizacji
|
Kompetencje
kluczowe
|
Przebieg zajęć
|
Zakładane efekty
aktywności ucznia
|
Czynności umysłowe
ucznia
|
Część wstępna
Czynności organizacyjno- porządkowe
|
Wykorzystywanie
języka do opisywania
własnych uczuć,
przeżyć, doświadczeń,
doznań
|
1.Zajęcie rozpoczyna się w kręgu słuchaniem przez
uczniów fragmentów utworów muzycznych:
-„ Rzeka marzeń” Beaty Kozidrak,
- nagrania odgłosów walki z pola bitewnego.
( uczniowie słuchają nagrań z zamkniętymi oczami)
2. Rozmowa nauczyciela z uczniami na temat
wysłuchanych nagrań;
- Jakie uczucia towarzyszyły Wam w czasie
słuchania nagrań?
- Z czym się kojarzą wysłuchane utwory?
- Z jakim filmem lub filmami?
- Dlaczego słuchamy właśnie takich utworów?
|
- uczeń potrafi uważnie słuchać utworów muzycznych,
- określa ich nastrój,
- wypowiada się na
temat własnych
przeżyć, doświadczeń,
wspomnień,
- uważnie słucha
wypowiedzi innych
osób,
- stara się dobierać
słowa tak, by trafnie
wyrażały jego myśli,
odczucia,
|
- analiza i synteza
słuchanych utworów
muzycznych
polegająca na
wybraniu tych treści
i elementów, które
dotyczą ekranizacji
powieści Henryka
Sienkiewicza
„W pustyni
i w puszczy”,
„ Krzyżacy” lub
„ Ogniem i mieczem”
|
Podanie tematu
zajęć.
Sprawdzenie pracy domowej.
|
Wykorzystywanie doświadczeń,
zdobywanie wiedzy
|
3. Przyniesienie przez uczniów materiałów
potrzebnych na zajęciach (Encyklopedii, książek
H. Sienkiewicza, materiałów z Internetu, notatek,
itp.)
- prezentacja zgromadzonych materiałów,
- uświadomienie uczniom ,po co to wszystko
przynieśliśmy,
-o czym będziemy rozmawiać w czasie
dzisiejszych zajęć?
|
- zna różne publikacje
dla dzieci
i młodzieży,
- poszerza wiadomości
na temat życia
i twórczości
H. Sienkiewicza,
|
-analiza wcześniej zdobytych wiadomości,
-synteza
-właściwa odpowiedź na postawione pytania
w oparciu
o wcześniejsze informacje i przeżycia
|
Część właściwa
Praca w grupach.
Ciche czytanie
ze zrozumieniem.
Układanie
i pisanie odpowiedzi
na pytania.
Utrwalenie zasad pisowni wielką literą.
Głośne czytanie odpowiedzi.
|
Zdobywanie wiedzy
Poszukiwanie informacji w różnych źródłach
Zdobywanie wiedzy
Wykorzystywanie języka do opisywania rzeczywistości
|
4. Podział klasy na trzy grupy ( może być więcej,
w zależności od liczebności klasy)
- uczniowie losują karteczki z różnymi
symbolami, ci którzy mają takie same
symbole pracują wspólnie.
-praca uczniów polega na przygotowaniu
odpowiedzi na pytania dotyczące twórczości
H. Sienkiewicza:
-grupa I – życie Henryka Sienkiewicza,
-grupa II – podróże i nagrody
- grupa III- twórczość pisarza,
5. Wyjaśnienie uczniom , na czym będzie polegała ich praca, rozdanie kart pracy dla poszczególnych grup.
6. Przypomnienie zasad pisowni wielka literą
(imion, nazwisk, tytułów utworów).
7. Prezentacja efektów pracy poszczególnych grup
przez wybranych przedstawicieli.
|
- korzysta z różnych
źródeł informacji
- efektywnie
współpracuje
w zespole,
- pisze wielką literą
imiona, nazwiska,
tytuły utworów,
- układa odpowiedzi
na postawione
pytania,
- prezentuje efekty
pracy zespołu,
|
- analiza
czytanego tekstu,
-synteza- wybranie
fragmentów,
które zawierają
odpowiedź na
pytania w kartach
pracy,
-umiejętność
zapisania poprawnych odpowiedzi
- czynności
praktyczne:
- wyjaśnianie
polegające na umiejętności zastosowania zasad pisowni w pisanych wyrazach i zdaniach,
-rozumowanie
umiejętność odpowiedzi na pytanie: dlaczego piszemy tak a nie inaczej?
|
Głośne odczytywanie całości
przygotowanego tekstu.
Improwizacja ruchowa
|
Zdobywanie wiedzy
Wykorzystywanie doświadczeń
|
8. Uporządkowanie przygotowanych odpowiedzi zgodnie z ich chronologicznym przebiegiem.
Odczytanie całości przygotowanego tekstu
przez wybranych uczniów.
9. Krótkie podsumowanie działań uczniów.
10. Zabawa muzyczno- ruchowa
„Pajace i rycerze”
- nauczyciel odtwarza muzykę z płyty, uczniowie naśladują ruchem podskoki
pajacyków , bądź marsz rycerzy
w zależności od charakteru słuchanej melodii.
11. Uczniowie po skończonej zabawie wracają
na swoje stanowiska pracy.
|
- porządkuje zdarzenia
zgodnie z ich
chronologicznym
przebiegiem,
- naśladuje ruchem
muzykę,
|
- analiza wypowiedzi przedstawicieli poszczególnych grup,
-synteza
polegająca na uporządkowaniu usłyszanych informacji zgodnie z
ich przebiegiem
-analiza linii melodycznej
i rytmicznej
słuchanej muzyki,
-synteza polegająca na doborze właściwego ruchu do odpowiedniej melodii
|
Utrwalenie części mowy.
Głośne czytanie odpowiedzi.
|
Wykorzystywanie
doświadczeń
|
12. Uczniowie otrzymują karty pracy.
Ich zadanie polega na wpisaniu poznanych
części mowy w odpowiednie miejsce w tabeli,
(na kartach pracy znajdują się rzeczowniki,
czasowniki i przymiotniki związane
z twórczością H. Sienkiewicza)
13. Ocena poprawności wykonania zadania
przez uczniów.
|
- rozpoznaje opracowane
części mowy
|
czynności praktyczne
- wyjaśnianie polegające
na umiejętności zastosowania poznanych wiadomości dotyczących części mowy,
- rozumowanie
umiejętność wpisania wyrazów zgodnie
z przyjętymi kryteriami,
|
Część końcowa
Podsumowanie
zajęć.
Ocena aktywności uczniów.
Zakończenie zajęć.
|
Prezentowanie własnego punku widzenia
|
14. Podsumowanie zdobytych wiadomości.
- O kim rozmawialiśmy na dzisiejszych
zajęciach?
- Jakie utwory napisał H. Sienkiewicz?
- Jak myślicie, który utwór mógł być pisany
z myślą o dzieciach?
- Czy znacie jakieś filmy, które powstały
w oparciu o utwory H. Sienkiewicza?
15.Ocena własnej pracy w czasie zajęć
przez poszczególnych uczniów przez dobór odpowiedniego znaczka:
-słoneczko z uśmiechniętą buzią- jestem zadowolony,
- słoneczko za chmurką- następnym razem
postaram się bardziej.
|
- odpowiada na postawione pytania
- uważnie słucha
wypowiedzi innych osób
- dokonuje samooceny
swojej pracy w czasie
zajęć
|
-analiza wcześniej zdobytych wiadomości dotyczących życia
i twórczości
H. Sienkiewicza,
-synteza polegająca
na udzieleniu właściwych odpowiedzi na postawione pytania,
- analiza własnej aktywności
i zaangażowania
w czasie zajęć,
-synteza polegająca
na obiektywnej ocenie swojej pracy.
|
KARTA PYTAŃ I ODPOWIEDZI GRUPA I
1. Kim był Henryk Sienkiewicz?
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
2. Gdzie spędził swoje dzieciństwo?
……………………………………………………………………………………………….......
…………………………………………………………………………………………………...
3. Jakie zdobył wykształcenie?
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
KARTA PYTAŃ I ODPOWIEDZI GRUPA II
1. Dokąd podróżował Henryk Sienkiewicz?
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………....
2. Jaką nagrodę otrzymał?
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………...
3. Za co otrzymał tę nagrodę?
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
KARTA PYTAŃ I ODPOWIEDZI GRUPA III
1. Jakie utwory napisał Henryk Sienkiewicz?
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
2. O czym opowiadają powieści historyczne Henryka Sienkiewicza?
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
3. Jaka powieść przyniosła Henrykowi Sienkiewiczowi światową sławę?
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
KARTA PRACY NR 1
Podane wyrazy wpisz we właściwe miejsce w tabeli:
Staś, rycerze, uciekali, dzika, lew, mała, bawili się, Nel, walczyli, dzielni, chorowała, odważny,
Rzeczowniki
|
Czasowniki
|
Przymiotniki
|
………………………………
………………………………
………………………………
………………………………
|
………………………………..
………………………………..
………………………………..
………………………………...
|
……………………………..
……………………………..
……………………………..
……………………………...
|
Notatka uczniów po zakończeniu pracy w grupach może brzmieć tak:
Henryk Sienkiewicz był polskim pisarzem. Swoje dzieciństwo spędził w Woli Okrzejskiej
na Podlasiu. Studiował prawo, historię i filozofię. Podróżował do Ameryki i Afryki.
Otrzymał Nagrodę Nobla za całokształt swojej twórczości. Henryk Sienkiewicz był autorem powieści „Krzyżacy”, „W pustyni i w puszczy”, „ Ogniem i mieczem”, „ Potop” itp.. Powieści Henryka Sienkiewicza opowiadają o dawnych czasach i wydarzeniach z historii Polski. Światową sławę Henrykowi Sienkiewiczowi przyniosła powieść „Quo Vadis”.
Opracowała: Ewa Maciąg
