Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Dialog międzyreligijny w Kościele

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5578 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

W artykule chciałabym przedstawić nauczanie Kościoła katolickiego dotyczące dialogu międzyreligijnego: historii, obowiązujących zasad, sposobów. Rozważania mogą być  szczególnie przydatne dla nauczycieli religii gimnazjum, szkół średnich  jako materiał dydaktyczny w katechezie.
  Znakiem współczesnej doby, jest otwarcie się Kościoła na świat, w tym również na dialog z innymi religiami. H..Burkle w swoim opracowaniu leksykograficznym  „Dialog międzyreligijny “ stwierdza: „Pojecie dialogu, które od czasu Platona odegrało ważną rolę (… ), nabrało w ostatnich  dziesięcioleciach szczególnego znaczenia”.
Źródła dialogu należy szukać w Soborze Watykańskim II i przede wszystkim w następujących dokumentach: Lumen gentium, Gaudium et spes, Ad gentes, Nostre aetate, Dignitatis Humanie.

          Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich (Nostra aetate) podaje główną przyczynę która skłania Kościół do dialogu z innymi religiami: ”ludzkość coraz bardziej się jednoczy i wzrasta wzajemna zależności między różnymi  narodami” Obok Soboru Watykańskiego II, który przedstawił Kościół jako otwarty na całą rzeczywistość i służący ludziom dobrej woli, należy jeszcze zasygnalizować, że przyczynami otwarcia się na dialog jest powrót do źródeł biblijnych, aby ukazać zbawczą wolę Bożą; bliższe poznanie innych tradycji religijnych, które pozwoli na usunięcie uprzedzeń, a przede wszystkim pozwoli na powstanie teologii religii, która badając religie z punktu widzenia  chrześcijańskiego Objawienia, pozytywnie zmienia sposób patrzenia na te religie; rozwój teologii patrystycznej który pozwolił dostrzec bogactwo i różnorodność spojrzenia patrystyki na religie niechrześcijańskie. Wreszcie nowy klimat myślowy, jaki powstał po II wojnie światowej. Ludzkość, po doświadczeniach wojennych, zaczęła dążyć do jedności, stała się bardziej skłonna do dialogu. Należy zaznaczyć, że często pojęcie dialog międzyreligijny jest mylone z ekumenizmem, które jest działaniem zmierzającym do przywrócenia jedności wszystkich uczniów  Jezusa Chrystusa. Dotyczy więc relacji Kościoła katolickiego z Kościołem prawosławnym protestanckim, anglikańskim. Dialog międzyreligijny związany  jest podejmowanymi kontaktami z islamem, judaizmem, hinduizmem, buddyzmem i innymi religiami.

         Źródłem i wzorem dialogu jest Trójca Święta jako jedność i wspólnota Boskich osób. W pierwszym Liście do Tymoteusza czytamy, że Bóg „pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy. Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi”(1Tm 2, 4–6). Jednocześnie „chrześcijanin powinien mieć świadomość, że natura człowieka, odkupionego przez Jezusa Chrystusa, nakazuje mu wejść w dialog z innymi ludźmi, a więc także z innymi religiami”, a więc powszechna wola zbawienia Boga Ojca i powszechne dzieło zbawcze Chrystusa to główne argumenty przemawiające za koniecznością angażowania się  chrześcijan w dialog.

         Karol Wojtyła w dziele „ U podstaw odnowy. Studium Vaticanim II” przedstawił dwa rodzaje dialogu: w znaczeniu aktualnym oraz w znaczeniu potencjalnym. Dialog w znaczeniu aktualnym stanowi wymianę myśli, oznacza komunikację, składającą się z cyklu pytań i odpowiedzi. A potencjalna oznacza gotowość do jego podjęcia i prowadzenia. Dialog jest metodą wzbogacenia wiary, jest postawą. Oznacza nie tylko rozmowę, ale także ogół relacji między spotykającymi się osobami jak i wspólnotami. Szczególną postacią dialogu jest dialog międzyreligijny. Uczestniczą w nim różne strony, którymi są wyznawcy określonych religii. W powszechnym rozumieniu dialog międzreligijny oznacza rozmowy i spotkania przedstawicieli Kościołów chrześcijańskich i innych religii współczesnych (buddyzm, hinduizm, shinotoizm, islam, judaizm, in.) w celu wzajemnego poznania i współpracy w zakresie wspólnych wartości humanistycznych i wymiany wartości religijnych, które mogą wzbogacić wyznawców poszczególnych Kościołów i religii. Przedstawiona definicja wskazuje, że dialog jest rozmową, ale także spotkaniem. Jego celem jest poznanie, a potem podjęcie współpracy. „Dialog polega na dzieleniu się, czyli na wzajemnej wymianie wartości religijnych, ubogacających jego uczestników”.
          Krótka jest historia pojęcia „dialog międzyreligijny”. W okresie przedsoborowym, Kościół wskazał na konieczność porozumienia między „ludźmi różnych przekonań”. W ogłoszonej przez Kongregację Świętego Oficjum Instrukcji „De motione oecumenica” (20XII1949) została podana zasada kontaktów katolików z niekatolikami. Jednak w dokumencie tym nie padło ani razu słowo dialog, ale ma on wielkie znaczenie jako zapowiedź dialogicznego zaangażowania Kościoła.
     Sobór Watykański II (1962-1965) problematykę religii niechrześcijańskich zawarł w deklaracji „O stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich”. U podstaw dialogu miała miejsce świadomość Kościoła odnośnie do własnej natury i początków, a dialog ma charakter religijny i teologiczny. W „Nostre aetate” znalazła się zachęta: „Święty Sobór pragnie ożywić i zalecić obustronne poznanie się i poszanowanie, które osiągnąć można przez studia biblijne i teologiczne oraz braterskie rozmowy”. W latach po II Soborze to zalecenie zostało przyjęte było realizowane. Należy wspomnieć, że do chwili ogłoszenia deklaracji, dialog był stanowczo odrzucany oraz zabroniony przez Urząd Nauczycielski Kościoła.
     Dialog uznany za normę i ideał został w Kościele dowartościowany przez Pawła VI i jego encyklikę „Ecclesiam suam”, ogłoszoną 6 VIII 1964r. Trzecia część encykliki jest całkowicie poświęcona dialogowi. Papież zachęca Kościół do nawiązania dialogu z wszystkimi ludźmi dobrej woli, a są nimi: cała ludzkość, wierzący w Boga, Bracia odłączeni oraz członkowie Kościoła katolickiego. Paweł VI uznał dialog za nakaz dla współczesnego Kościoła. Celem dialogu jest wzajemne zrozumienie, poznanie, nieustannie wzrastające wsłuchanie się w to co jedna religia ma drugiej do powiedzenia i to świadczy, że dialog międzyreligijny można traktować jako odrębny od misji. Nie utożsamiano dialogu z misją, lecz zgodnie z nauczanie Pawła VI w „Ecclesiam suam”, dialog winie stanowić wstępny etap działalności misyjnej. O misyjnym, zbawczym charakterze dialogu w „Ecclesiam suam” świadczą słowa: „Dialog (…) należy uważać jakby za pewien sposób wypełnienia obowiązku apostolskiego”
     W pierwszej fazie dialogu, bezpośrednio po Soborze uważano, iż dialog należy prowadzić nie z systemami filozoficznymi, ale z konkretnymi ludźmi. Dla Pawła VI dialog ma być głownie narzędziem przełamywania przesądów i braku zrozumienia między grupami ludzkimi, ma być środkiem do  zdobycia wolności religijnej, kultury, porządku publicznego i innych dóbr społecznych.    O dialogu, jako wartości samej w sobie można przeczytać w dokumencie z 1967 r., czyli „Sugestiach”. Autorzy zachęcają by chrześcijanie wobec wyznawców innych religii głosili naukę, dawali świadectwo, ale również nawiązywali dialog na płaszczyźnie ludzkiej i „współpracowali (…) w nawiązaniu dialogu ściśle religijnego.”
         Następca Pawła VI papież Jan Paweł II zasługuje na miano papieża dialogu. Jan Paweł II zmienił nazwę Sekretariatu na Papieską Rade do Spraw Dialogu Międzyreligijnego (1 III 1988). Okazał się papieżem otwartym na dialog międzyreligijny, nie będący składową działalności misyjnej. Motywem do podjęcia przez chrześcijan takiego dialogu jest refleksja ukazana w encyklice Redemptor hominis: „czy niejednokrotnie zdecydowane przekonanie w wierze wyznawców religii pozachrześcijańskich, będące również owocem Ducha Prawdy przekraczającego w swym działaniu widzialny obręb Mistycznego Ciała Chrystusa – nie mogłaby wprawić w zakłopotanie chrześcijan?” Dlatego papież zachęca do podjęcia działań, które mają na celu zbliżenie z przedstawicielami innych religii, a które wyrażają się w „Dialogu, spotkaniach, we wspólnej modlitwie, w odkrywaniu tych skarbów ludzkiej duchowości, których (…) nie brak również wyznawcą innych religii.” Refleksja ta stanowi zachętę dla Kościoła, aby pogłębił własną tożsamość, aby chrześcijanie byli bardziej gorliwi w swej wierze.
                  W encyklice „Redemtoris mision” Jana Pawła II czytamy: „ dialog międzyreligijny należy do misji ewangelizacyjnej Kościoła (…), jest z nią w szczególny sposób powiązany i stanowi jej wyraz”, a także: „dialog nie rodzi się z taktyki czy wyrachowania, ale jest działaniem mającym swe uzasadnienie, wymogi, godność: wypływa z głębokiego szacunku dla tego wszystkiego, co w każdym człowieku zdziałał ten Duch, który <>” W takim rozumieniu dialogu widać niespójność, gdyż papież pojęcie to uzasadnił progmatycznie, mając na uwadze nową sytuację w miedzy ludzkich kontaktach. Dalej papież wyjaśnia relację między dialogiem a przepowiadaniem następująco: „trzeba bowiem, aby oba te elementy, zachowały swą ścisłą więź i zarazem swą odrębność, zatem nie należy ich mieszać ani nimi manipulować, ani uważać ich za równoważne, tak jakby były zmienne.” Rozumiany przez papieża dialog, to metoda i środek wzajemnego poznania i ubogacenie. Inne religie pobudzają Kościół „zarówno do odkrywania i rozpoznawania znaków obecności Chrystusa i działania Ducha, jak też do pogłębienia własnej tożsamości i dawania świadectwa integralności objawienia, którego jest stróżem dla dobra wszystkich.” Chodzi nie o nawracanie innych  na chrześcijaństwo, lecz o nawrócenie do Boga wszystkich partnerów dialogu. Rozumienie dialogu jako misji ewangelizacyjnej, znajdujemy w encyklice w której czytamy: „ dialog należy do misji ewangelizacyjnej Kościoła (…). Nie przeciwstawia się misji ad gentes, ale przeciwnie, jest z nią w szczególny sposób powiązany i stanowi jej wyraz.” 
         Katechizm Kościoła Katolickiego, który zaczął obowiązywać od 11 X 1992 r., problematykę religii niechrześcijańskiej porusza w następujących numerach tego dzieła: 27,28,39,839,841-848,856,1149,1565,2104. człowiek zaproszony został przez Boga do rozmowy z drugim człowiekiem. Każda osoba, uzasadnia Katechizm, może być nazwa istotą religijną. Świadectwem tego jest fakt, iż „ludzie w rozmaity sposób wyrażali swoje poszukiwanie Boga przez wierzenia i akty religijne (modlitwy, ofiary, kulty, medytacje itd.).” Kolejne fragmenty KKK traktują o więzi Kościoła z religiami niechrześcijańskimi, o poszukiwaniu Boga przez te religie, o błędach oraz ograniczeniach w postawach religijnych wyznawców innych religii, o Kościele, który powołany został do zgromadzenia „rozproszonych” i błądzących z powodu grzechu ludzi. Każda bowiem religia jawi się jako poszukiwanie zbawienia i ukazuje drogi do jego osiągnięcia. W numerze 856 zwrócono uwagę, że „wierzący mogą wyciągnąć dla siebie korzyści z tego dialogu, ucząc lepiej poznać .
 Dialog jest przede wszystkim stylem działania, postawą i duchem, który przyświeca postępowaniu. Zakłada uwagę, szacunek i przychylność wobec drugiego człowieka, a także uznanie jego osobowej tożsamości. Każdy wyznawca Chrystusa, na mocy swego ludzkiego i chrześcijańskiego powołania, wezwany jest do przeżywania dialogu w codziennym życiu. Aby prawdziwy dialog zaistniał muszą być spełnione następujące warunki: strony musza się wzajemnie słuchać, a nie tylko wygłaszać monologi; partnerzy dialogu muszą znać zasady swej wiary, wcielać je w życie, niezbędnym warunkiem jest szczerość i autentyczność jego uczestników; autentyczny dialog nie może być okazją do działalności misjonarskiej.


Opracowała:
Stanisława Cybińska –
Katechetka gimnazjum

Literatura:
         Sobór Watykański II: Konstytucje, Dekrety, Deklaracje.Poznań 1968
H.Burkle. Dialog międzyreligijny . w: H..Waldenfels (red.). Leksykon religii. Warszawa 1997
J. Urban. Dialog międzyreligijny w posoborowych dokumentach Kościoła. Opole 1999
         E. Sakowicz. Dialog Kościoła z Islamem według dokumentów Soborowych i          posoborowych 1963-1999. Warszawa 2000.
         Redemtoris misio nr 55-56, Encyklika Jana Pawła II
         Redemtor hominis nr 6, Encyklika Jana Pawła II
         M. Rusecki. Teologiczne interpretacje religii niechrześcijańskich. Lublin 1995

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie