Moje kilkunastoletnie obserwacje nauczyciela bibliotekarza dowodzą, że uczynienie uczniów sprzymierzeńcami i współgospodarzami szkoły ma niebagatelny wpływ na rozwój i samokształcenie wychowanków, a co za tym idzie i na funkcjonowanie biblioteki szkolnej. Problem spadku zainteresowania książką nie jest czymś nowym i nie jest właściwy tylko polskiej społeczności uczniowskiej. Istnieje on również w innych krajach. W dobie gwałtownego rozwoju mediów obserwuje się spadek zainteresowań czytelniczych na rzecz telewizji i Internetu oraz gier komputerowych. Media te są dla dziecka z pewnością atrakcyjne, ponieważ ułatwiają spędzanie wolnego czasu, nie wymagając wysiłku intelektualnego, koncentracji uwagi i myślenia. Jawią się niestety jako podstawowe źródło kontaktów z kulturą i środek, który wypełnia znaczną część czasu wolnego. W świetle powyższego ogromnego znaczenia nabiera wyedukowanie małego odbiorcy do świadomego, krytycznego odbioru informacji. Droga do tego wiedzie m.in. poprzez książkę i zainteresowanie go działalnością biblioteki.
W tym celu w szkole działa Koło Przyjaciół Książki. Skupia ono uczniów zainteresowanych nie tylko czytaniem literatury pięknej, ale i propagowaniem czytelnictwa. Na początku każdego roku szkolnego zachęcam uczniów klas III-VI do udziału w pracach koła poprzez artykuły w gazetce szkolnej, rozmowy indywidualne w bibliotece. Uczestnicy koła, zainteresowani pracą w bibliotece przyprowadzają też swoich kolegów i koleżanki. W roku 2004/2005 działała grupa ponad 20 osób. Wśród chętnych byli zarówno uczniowie wybitnie zdolni, jak i uczniowie mający trudności w nauce, którzy lubili przebywać w bibliotece, gdyż znaleźli tutaj serdeczne przyjęcie, zainteresowanie ich problemami i pomoc w ich rozwiązywaniu.
3.
ZNACZENIE PROBLEMU
W KPK działają, zgodnie z zainteresowaniami uczniów, sekcje: organizacyjno-techniczna, imprez kulturalnych, plastyczna, informatyczna oraz sekcja łączników klasowych. Podczas pracy koła uczestnicy nabywają praktycznych umiejętności z zakresu techniki bibliotecznej (konserwacja książki, oprawianie w folię). Aktywnie uczestniczą z życiu kulturalnym biblioteki i szkoły, a nawet są jego inicjatorami i organizatorami rozwijając przy tym różnorodne zdolności (recytatorskie, plastyczne, organizacyjne). Rozwijają zainteresowania czytelnicze, uczą się pracy w zespole, odpowiedzialności i terminowości. Biorąc udział w działalności pozalekcyjnej biblioteki uczniowie przygotowują się do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym. Swoją pracą pomagają w sprawnym funkcjonowaniu biblioteki. Poprzez ich działania( konkursy czytelnicze, wystawy tematyczne, apele) biblioteka postrzegana jest przez uczniów i nauczycieli jako inicjator imprez kulturalnych w szkole. W związku z tym ważnym dla biblioteki i jej rozwoju jest aktywna działalność Koła Przyjaciół Książki.
4. PROGNOZA
Zadałam sobie pytanie: jak może funkcjonować biblioteka, jeśli nie podejmę pracy z Kołem Przyjaciół Książki?
NEGATYWNA w przypadku zaniechania oddziaływań
· Ze zbiorów biblioteki będzie korzystać mniejsza liczba uczniów
· Prace bibliotekarsko-organizacyjne będzie wykonywał wyłącznie bibliotekarz, a co za tym idzie, będzie tych wykonanych prac znacznie mniejsza ilość
· Gorszy przepływ informacji między wychowawcami i biblioteką
· Mniej sprawne funkcjonowanie wypożyczalni i czytelni podczas przerw ( brak dyżurów uczniów)
· Mniejsza dbałość o wystrój biblioteki (gazetki)
· Mniejsza ilość imprez czytelniczych organizowanych przez bibliotekę
· Mniejsza ilość recenzji ciekawych książek do propagowania wśród czytelników
· Uczniowie nie będą czuć się współgospodarzami szkoły
· Działalność biblioteki będzie mniej widoczna w środowisku szkolnym i poza nim
POZYTYWNA w przypadku wdrożenia oddziaływań
· Ze zbiorów biblioteki skorzysta większa liczba czytelników
· Zwiększy się liczba wykonanych przez uczniów prac bibliotekarsko- organizacyjnych ( konserwacja książki, oprawianie w folię)
· Polepszy się przepływ informacji miedzy wychowawcami i biblioteką
· Podczas przerw uczniowie będą pełnić dyżur w czytelni i podczas i przy wypożyczeniach, co zapewni sprawniejszą obsługę użytkowników biblioteki
· W bibliotece odbędzie się większa ilość imprez czytelniczych (z udziałem uczniów)
· Uczniowie napiszą większą ilość recenzji i przedstawią je czytelnikom gazetki szkolnej ”Dwójka” oraz swoim kolegom i koleżankom na apelach i lekcjach wychowawczych
· Uczniowie nauczą się odpowiedzialności i terminowości kończenia prac
· Uczniowie poczują się współgospodarzami szkoły, zaspokajając tym samym istotne potrzeby psychiczne – przynależności, uznania i szacunku
· Działalność biblioteki stanie się bardziej widoczna w szkole i poza nią
· Wzrośnie prestiż biblioteki w środowisku lokalnym
5. PROPOZYCJE ROZWIĄZANIA PROBLEMU
Cele:
· Motywowanie uczniów do brania czynnego udziału w życiu biblioteki
· Docenianie pracy pozalekcyjnej uczniów
· Stworzenie warunków do rozwijania zainteresowań uczniów
Zadania:
· Opracowanie programu pracy KPK uwzględniającego zainteresowania uczniów i różnorodne imprezy czytelnicze
· Stworzenie w bibliotece atmosfery zaufania, serdeczności
· Rozpropagowanie działalności KPK w szkole( plakaty, gazetki zachęcające do udziału)
· Rozmowy w wychowawcami klas i wyłonienie łączników klasowych
· Umożliwienie uczniom pracy w wybranych przez siebie sekcjach (informatycznej, organizacyjno-technicznej, imprez kulturalnych, plastycznej i sekcji łączników klasowych )
· Pozyskanie sponsorów na zakup atrakcyjnych nagród na konkursy i imprezy
6. EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ
W wyniku podjętych działań w pracy biblioteki dały się zauważyć istotne zmiany, mające wpływ na jej sprawniejsze funkcjonowanie. Podczas przerw w czytelni i wypożyczalni dyżurują uczniowie, pomagając czytelnikom w wyborze książek. Członkowie sekcji organizacyjno- porządkowej dbają o rośliny w pomieszczeniach i książki na pólkach, oraz zajmują się naprawą zniszczonych egzemplarzy i oprawianiem ich w folię.
Sekcja plastyczna czuwa nad wystrojem biblioteki, wykonując gazetki okolicznościowe i prowadząc kronikę biblioteki. W pracach nad wykonywaniem gazetek wspierają ich koledzy z sekcji informatycznej, wyszukujący potrzebne informacje w Internecie.
Nad przygotowaniem imprez organizowanych w bibliotece pracuje cały zespół KPK, zapewniając sprawną organizację i oprawę plastyczną ( plakaty, napisy informacyjne, dekoracje). Członkowie koła współpracują także z gazetką szkolną „Dwójka”, zamieszczając w niej recenzje ciekawych książek oraz sprawozdania z imprez. Swoje artykuły na temat biblioteki zamieszczają także na stronie internetowej szkoły. Dzięki łącznikom klasowym polepszył się przepływ informacji między wychowawcami i biblioteką. 2 razy w ciągu semestru wychowawca i uczniowie są informowani o stanie wypożyczeń, o imprezach organizowanych przez bibliotekę. Łącznicy zgłaszają także zapotrzebowanie na materiały biblioteczne potrzebne nauczycielom do realizacji lekcji. Członkowie koła uczą się także zasad marketingu, biorąc udział w kiermaszach książek i zbiórkach książek dla biblioteki. Pomagają także w rozprowadzaniu gazetki szkolnej wśród uczniów. Uczniowie z KPK rozwijają kulturę czytelniczą wśród całej społeczności uczniowskiej. W czasie akcji „Cała Polska czyta dzieciom” starsi uczniowie czytali baśnie Andersena uczniom klas młodszych. Opowiadali także o swoich zainteresowaniach czytelniczych, ulubionych książkach. Uważam, że realizowanie tak różnorodnych zadań ma ogromne znaczenie dla uczniów. Każdy może tutaj znaleźć coś dla siebie, każdy może się wykazać, może czuć się potrzebny i akceptowany. Korzyści odnoszą nie tylko uczniowie. Dzięki współpracy z uczniami należącymi do koła biblioteka stała się bardziej postrzegana w środowisku szkolnym i lokalnym.
Mogę stwierdzić, że praca Koła Przyjaciół Książki wpływa w znaczący sposób na działanie biblioteki szkolnej.
Wanda Mika 
