Wszyscy dostrzegany zagrożenia w środowisku człowieka, które wynikają z zatrucia powietrza, gleby i wody, z zaśmiecenia ogromnych obszarów, rabunkowej eksploatacji bogactw, z powiększania się liczby chorób alergicznych i nowotworowych, których etiologię wyprowadza się ze skażenia środowiska.
Przez wiele lat temat ten był traktowany przez człowieka w sposób marginalny, a stosunek człowieka do środowiska był władczy i nadrzędny. Człowiek siebie i swoje bezmyślne działania wyniósł ponad prawa natury i zasady w niej panujące. Taka sytuacja, utrzymująca się wiele lat, doprowadziła obecnie do tego, że życie na Ziemi znalazło się w poważnym niebezpieczeństwie. Wiele naszych lasów jest chorych, nasze rzeki są zaśmiecone, nasze powietrze jest zanieczyszczone, nasza Ziemia jest w tysiącach miejsc zatruta, a z naszymi śmieciami już prawie nie możemy sobie poradzić.
Dlaczego śmieci sprawiają tyle problemów? Jedną z przyczyn jest to, że nie ulegają naturalnemu rozkładowi prowadzonemu przez bakterie i inne mikroorganizmy. Na przykład :
· jednorazowa pieluszka, ulega rozkładowi, kiedy jego praprapraprawnuki będą dorosłe, czyli za około 500 lat,
· pieluszka bawełniana, ulega rozkładowi 4 miesiące,
· gazeta – 5 miesięcy,
· skórka banana, skorupka jajka – 6 miesięcy,
· skarpeta wełniana – 1 rok,
· karton po mleku – 5 lat,
· niedopałek papierosa – 10 lat,
· skórzane buty 40 lat,
· puszki po konserwach – 100 lat,
· puszki aluminiowe – 350 lat,
· niektóre rodzaje plastiku – 400 lat,
· opony, szklane opakowania, styropian – ponad 500 lat.
Obojętnie jak byśmy się starali, nasz kosz na śmieci pewnego dnia będzie jednak pełen. To żadna katastrofa, dopóki przy jego napełnianiu będziemy postępować tak, aby nie szkodzić środowisku naturalnemu. Czyli nie będziemy wyrzucać wszystkich śmieci do jednego kubła. Podział odpadków jest bardzo ważny, nie tylko z tego powodu, że wiele z nich nadaje się do powtórnego przetworzenia, ale też dlatego, że można zmniejszyć w ten sposób ilość zużywanych surowców. Poza tym niektóre związki chemiczne w naszych śmieciach są bardzo szkodliwe dla środowiska naturalnego.
W jaki sposób można wykorzystać odpady nadające się do ponownego przetworzenia?:
· opakowania aluminiowe – można przerobić na nowe puszki na napoje,
· różne metale – nadają się do ponownego przetopienia i przerobienia np. na beczki, puszki,
· gazety, karton, papier – można ponownie zrobić z nich papier – zeszyty, opakowania, chusteczki higieniczne, papier toaletowy, wydrukować gazety, itp. W ten sposób oszczędza się lasy, ponieważ do produkcji papieru potrzebne jest dużo drewna,
· szkło – niektóre butelki i słoiki można po uprzednim zdezynfekowaniu ponownie napełnić. Inne opakowania szklane zostają potłuczone, przetopione i przerobione,
· odpady organiczne z ogrodów i gospodarstw domowych - można przerobić je na kompost,
· niektóre rodzaje opakowań plastikowych – butelki po napojach i środki czystości oraz różne opakowania przyjazne dla środowiska ulegają biodegradacji. Z innych po zmieleniu i przetworzeniu wyrabia się dywany, materiały budowlane i izolacyjne, meble ogrodowe, kosze na śmieci, zabawki itp..
Przyroda, mimo, że ma pewne zdolności samooczyszczania, sama nie jest w stanie sobie pomóc. Musi przyjść pomoc człowieka, który doprowadził do takiej sytuacji. Wszyscy musimy zdawać sobie z tego sprawę, a zarazem czuć się odpowiedzialni za skażenie środowiska, musimy zmniejszyć rozmiary katastrofy ekologicznej, która może dotknąć następne pokolenia.
W chwili obecnej ogromną rolę ma do spełnienia nauczyciel, którego zadaniem jest zmienić mentalność ludzi, zmienić sposób ich myślenia o środowisku, zmienić stare nawyki, a równocześnie nauczyć ponownie zachowań i działań proekologicznych.
Opracowała
Iwona Przyślak-Knap
nauczycielka gimnazjum w Łęknicy
