Tytuł programu: „Dbam o swoje bezpieczeństwo” – program edukacji komunikacyjno- drogowej
Geneza
Zgodnie z ustawą – prawo o ruchu drogowym z dnia 31 grudnia 1991 roku, dziecko, które ukończyło 7 lat może samodzielnie uczestniczyć w ruchu drogowym na drogach publicznych. Wiadomo jednak, że ze względu na swoje predyspozycje fizyczne i psychiczne siedmiolatek nie jest pełnosprawnym uczestnikiem ruchu drogowego.
Zasadne jest więc kształtowanie u dziecka określonych predyspozycji niezbędnych dla jego bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym. Dzieci 7-10-letnie nie mają dobrze rozwiniętej spostrzegawczości, dość często zauważają szczegóły, a nie istotne zjawiska. Otaczającą rzeczywistość spostrzegają przede wszystkim za pomocą wzroku i częściowo słuchu. Tymczasem ze względu na swój niski wzrost, ograniczone możliwości koordynacji wzrokowo-słuchowej oraz psychomotorycznej dzieci te mają niezbyt szerokie pole widzenia oraz poważne trudności w ocenie kierunku, z którego dochodzą dźwięki, a stąd mają trudności w ocenie kierunku i odległości źródła dźwięku, np. pojazdu.
Wiedza i doświadczenie dzieci siedmioletnich w zakresie ruchu drogowego są niewielkie. Ponadto nie posiadają one jeszcze zbyt dobrze ukształtowanej umiejętności przetransponowania wiadomości słownych na czynności praktyczne. Każda nieomal sytuacja w ruchu drogowym jest dla nich nowym, trudnym problemem do rozwiązania, ponieważ nie posiadają one zbyt dobrze rozwiniętej wyobraźni i myślenia przyczynowo-skutkowego. Nie potrafią zatem przewidzieć skutków podejmowanych przez siebie decyzji.
Opracowany program ma ukształtować w dzieciach nawyki właściwego poruszania się po drogach.
Inspiracją do opracowania tegoż programu jest troska o bezpieczeństwo naszych uczniów w drodze do i ze szkoły, zwłaszcza, że szkoła, w której pracujemy mieści się w bliskim sąsiedztwie ruchliwej ulicy oraz kilku niebezpiecznych skrzyżowań dróg.
Cele ogólne:
- kształtowanie u dzieci bezpiecznych zachowań w ruchu drogowym poprzez praktyczne wdrażanie ich do rozumienia i przestrzegania podstawowych zasad ruchu drogowego;
- zapobieganie wypadkom drogowym poprzez uświadomienie dzieciom zagrożeń;
- wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie w sytuacjach niebezpiecznych na drodze.
Cele szczegółowe:
Uczeń
- pozna różne możliwości i zasady poruszania się w miejscu rekreacji i na drodze;
- pozna różne rodzaje dróg: droga leśna, gruntowa, utwardzona, ulica;
- pozna podstawowe obowiązki uczestników ruchu drogowego jako pieszy i jako pasażer;
- zapozna się z regułami i wykształci umiejętność poruszania się na drodze poza miastem;
- wykształci umiejętność przechodzenia przez jezdnię, zastosuje w praktyce zasady przechodzenia przez jezdnię;
- zrozumie znaczenie znaków i sygnałów świetlnych w ruchu drogowym;
- będzie potrafił przewidzieć skutki lekceważenia znaków drogowych;
- wykształci wyobraźnię i umiejętność przewidywania skutków zabaw w pobliżu jezdni;
- pozna niebezpieczne sytuacje drogowe oraz miejsca na drodze, w których nie można przekraczać jezdni;
- pozna warunki atmosferyczne utrudniające poruszanie się po drogach;
- pozna znaczenie noszenia elementów odblaskowych;
- nabędzie umiejętności określania odległości w terenie;
- wykształci orientacje przestrzenną;
- rozwinie spostrzegawczość;
- rozwinie wyobraźnię i myślenie przyczynowo-skutkowe.
Postawy:
· uwrażliwianie na niebezpieczeństwo wypadku drogowego;
· budzenie poczucia odpowiedzialności za swoje bezpieczeństwo na drodze;
· wdrażanie do zachowania dyscypliny na jezdni.
Tematyka zajęć
1. Swobodny ruch na boisku szkolnym i uporządkowany ruch drogowy
2. Drogi w mieście i poza miastem
3. Uczestniczymy w ruchu drogowym
4. Jak zachować się na drodze poza miastem?
5. Jak przechodzimy przez drogę?
6. Gdzie i w jakich sytuacjach nie wolno przechodzić przez jezdnię?
7. Chodzenie po drogach w trudnych warunkach
8. Przechodzenie przez jezdnię w miejscach wyznaczonych
9. Czerwone, żółte, zielone – sygnały świetlne
10. Niebezpieczeństwo zabaw w pobliżu jezdni – droga zatrzymania pojazdu
11. Bliżej – dalej; określanie odległości
12. Bezpieczna droga do szkoły
13. Znaki drogowe
14. Jestem uczestnikiem ruchu drogowego
Metody pracy
Metody aktywizujące: wycieczka, „burza mózgów”, metoda „trójkąta”, metoda graffiti, inscenizacja, wywiad, plakat, metoda „linia czasu”, metody integracyjne, diamentowe uszeregowanie.
Formy pracy
Zbiorowe, grupowe, indywidualne.
Warunki realizacji
Programu przeznaczony jest do realizacji z uczniami klasy pierwszych w ramach zajęć zintegrowanych oraz okazjonalnie jako zajęcia pozalekcyjne.
Istotnym elementem realizacji programu jest współpraca z policją.
Ewaluacja
Ewaluacja nastąpi w oparciu o przygotowany test i sprawdzian praktyczny.
Przykładowy scenariusz zajęć
Temat: Jak przechodzimy przez drogę?
Cele:
uczeń
- potrafi prawidłowo przejść przez ulicę,
- stosuje w praktyce zasady przechodzenia przez jezdnię,
- posiada poczucie odpowiedzialności za swoje bezpieczeństwo na drodze,
- zna sposoby oznakowania przejść dla pieszych.
Metody: inscenizacja, pokaz, ćwiczenia na makiecie, zabawy na boisku, ćwiczenia na drodze
Środki: wiersz W. Chotomskiej pt. „Gdy zamierzasz przejść ulicę.”, opowiadanie
W. Dodelskiej pt. „Dlaczego chodzę po pasach?”, makieta, ilustracje, piosenka
„Zebra twoim przyjacielem”
Przebieg zajęć:
1. Powitanie.
2. Zabawa „Tam i z powrotem na chodniku”.
3. Odpowiadanie na pytanie „Z czym kojarzy się wam słowo bezpieczeństwo?” za pomocą „burzy mózgów”.
4. Próba odpowiedzi na pytanie „Kiedy jesteś bezpieczny na drodze?”.
5. Rozmowa z dziećmi nt. ich drogi do szkoły i ewentualnej konieczności przechodzenia przez jezdnię.
6. Zapoznanie dzieci z treścią opowiadania pt. „Dlaczego chodzę po pasach?”
7. Wysłuchanie piosenki „Zebra twoim przyjacielem”.
8. Rozmowa z uczniami na temat roli zebry w ruchu ulicznym.
9. Przypomnienie 5 zasad przechodzenia przez ulicę. Nauka na pamięć wiersza „Gdy zamierzasz przejść ulicę”.
10. Inscenizacja poszczególnych zasad przechodzenia przez ulicę.
11. Porządkowanie ilustracji przedstawiających przechodzenie przez jezdnię, uzasadnianie zachowania się dzieci na kolejnych obrazkach.
12. Ćwiczenia przechodzenia przez jezdnię na makiecie z zastosowaniem modeli pojazdów i ludzików.
13. Zabawa na boisku szkolnym (dzieci dzielimy na „pojazdy” i „pieszych”, rysujemy kredą ulicę).
14. Przygotowanie uczniów do wyjścia na drogę publiczną. Omówienie dyscypliny, reguł i bezpieczeństwa na drodze.
15. Ćwiczenia przechodzenia przez jezdnię po pasach. Zapoznanie ze sposobami oznakowania przejść dla pieszych.
16. Ewaluacja zajęć. Dzieci odbijają swój paluszek pod „buzią” uśmiechniętą, jeżeli potrafią bezpiecznie zachować się na jezdni, lub pod „buzią” smutną, jeżeli jeszcze dobrze nie utrwaliły zasad prawidłowego poruszania się po ulicy.
Materiały do zajęć
„Gdy zamierzasz przejść ulicę” (Wanda Chotomska)
Gdy zamierzasz przejść ulicę,
musisz poznać tajemnicę.
- Na chodniku przystań bokiem.
- Popatrz w lewo bystrym okiem.
- Skieruj w prawo wzrok sokoli.
- Znów na lewo spójrz powoli.
- Jezdnia wolna – więc swobodnie
mogą po niej przejść przechodnie.
Piosenka „Zebra twoim przyjacielem”
Zebra twoim przyjacielem
na ulicach gwarnych miast!
Każdy jej zawdzięcza wiele
Przed wypadkiem strzeże was!
Zebra twoim przyjacielem
w jej życzliwość zawsze wierz!
Ona do twych stóp się ściele,
Gdy przekraczasz jezdnię wszerz!
Zebra twoim przyjacielem
tam gdzie sznur pojazdów gna!
W dzień powszedni i w niedzielę
Ona chroni cię od zła!
Zebra twoim przyjacielem!
Po jej pasach zawsze idź,
a osiągniesz swoje cele,
i nie stanie ci się nic!
„Dlaczego chodzę po pasach?” (W.Dodelska)
Pojechaliśmy do miasta po sprawunki. Bardzo lubię jeździć do miasta. Tyle ciekawych rzeczy można tam zobaczyć. Są piękne sklepy, auta, wygodne chodniki i szerokie jezdnie, pomalowane gdzieniegdzie w białe pasy. Tylko ludzie są tu okropnie wychowani. Zamiast przechodzić sobie zwyczajnie z jednej strony ulicy na drugą, wszyscy pchają się na pasy. Chciałem im na to zwrócić uwagę, że tak nie można, bo pasy się pobrudzą, ale Kuleczka warknął na mnie ze złością:
- Nie wygłupiaj się!
Obraziłem się. I cóż takiego głupiego chciałem powiedzieć? Chyba miałem rację, prawda?
Opracowały: B. Tobolska
M. Wawrzyniak
| 
