Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Terapia dziecka z zaburzoną artykulacją głosek

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 25330 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Terapia logopedyczna to przede wszystkim usuwanie wad wymowy, nauka prawidłowej artykulacji, ale także terapia językowa - wychowanie i kształcenie językowe. Cykl terapii logopedycznej obejmuje diagnozę wyjściową, okres wstępnej terapii, diagnozę weryfikującą i różnicującą możliwości dziecka. Na podstawie badań ustala się metody pracy wychowawczej i formy pracy logopedyczno - pedagogicznej biorąc pod uwagę to, że na pełny obraz zaburzeń ucznia składają się nie tylko zaburzenia mowy, ale również mikrozaburzenia rozwojowe i edukacyjne.
Wielki wpływ na uzyskanie określonych efektów w terapii i zachowaniu ma stworzenie wokół dziecka atmosfery życzliwości i akceptacji, która jest niezbędna do prawidłowego przystosowania społecznego i uznania każdej niepełnosprawności.
Celem przezwyciężania trudności mówieniu nauczyciel logopeda podczas zajęć dydaktycznych i terapeutycznych: odpytuje ucznia z ławki, nie wywołuje go na środek klasy, w czasie wypowiedzi ustnych nie oczekuje od niego natychmiastowej odpowiedzi, gdyż dziecko musi się rozluźnić, opanować oddech, przygotować w myśli pierwsze zdanie,
- mówi do dziecka niezbyt głośno, stonowana mowa działa na dziecko kojąco, niweluje napięcia, wprowadza przyjemny nastrój.,
- nie wyręcza, nie ogranicza, ale stara się iść z dzieckiem za jego tokiem myślenia i znając jego sposób mówienia, wyjść mu naprzeciw.

W czasie terapii logopeda szczególnie zwraca uwagę na:
- zmianę uczuć i postaw uczniów wobec swoich zaburzeń, każdy w jakimś stopniu jest niepełnosprawny lub sprawny inaczej,
- opanowanie lęku przed mówieniem,
- ćwiczenia oddechowe,
- ćwiczenia rozluźniające mięśnie warg, języka i żuchwy,
- utrzymywanie kontaktu wzrokowego,
cierpliwe słuchanie, gdy dziecko formułuje wypowiedź,
- wzmocnienia pozytywne ( pochwały, przyjazne dotykanie - pogłaskanie po głowie, ręce przytulenie).

Logopeda w szkole nie tylko prowadzi terapię, ale i na co dzień współpracuje z nauczycielami, obserwuje dziecko na lekcji, uczestniczy w przygotowaniu różnych form aktywności dziecka jest włączony w odpowiedzialność za sukces dziecka. Nawiązuje współpracę z rodzicami dzieci w szkole, czy też w czasie pobytu w domu i zaleca:
- wzmocnienie stabilnego życia w rodzinie ( spokój i radość w rodzinie)
- regularny i higieniczny tryb życia,
- codzienne ćwiczenia w domu.
Celem uzupełnienia pełnej diagnozy niektóre dzieci kierowane są na specjalistyczne badania do: foniatry, audiologa neurologa, laryngologa, stomatologa- chirurga, stomatologa - ortodonty.
Praca logopedy jest wielotorowa - logopeda to nie tylko terapeuta mowy, ale także:
- nauczyciel uczestniczący w posiedzeniach rady pedagogicznej,
- osoba biorąca udział w wywiadach środowiskowych w celu poznania warunków życia dziecka i jego sytuacji socjalno — bytowej,
- członek zespołu wychowawczego, konkretnie grup wychowawczych, uzgadnia z nauczycielami obiektywność ocen z różnych przedmiotów,
- współpracuje z nauczycielem języka polskiego - realizuje wybrane zagadnienia z wiedzy o języku, wychowaniu i kształcenia językowego,
- współpracuje z pedagogiem i psychologiem szkolnym,

Logopeda pracuje dla dziecka, a nade wszystko z dzieckiem. Kartoteka zaburzeń artykulacji składa się ze ściśle ustalonych, następujących po sobie etapów:
- przygotowawczego, który polega na prowadzeniu zespołu czynności przygotowujących do właściwej pracy logopedycznej. Są to różnego rodzaju ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne, oddechowe, rytmizujące i słuchowe. Przeprowadza sieje w formie zabaw i mają one na celu usprawnienie narządów mowy i słuchu,
- właściwej pracy logopedycznej, kiedy wywołuje się w izolacji prawidłową artykulację zaburzonej głoski. Przebiega to w następujący sposób:
a) logopeda pokazuje dziecku właściwy danej głosce układ artykulacyjny, uświadamia dziecku właściwe danej głosce odczucie kinetyczne
b) dziecko naśladując logopedę, podejmuje próbę odtworzenia obserwowanego układu artykulacyjnego,
c) dziecko podejmuje samodzielną próbę wypowiedzenia głoski, - utrwalania wywołanego dźwięku, który polega na utrwalaniu prawidłowej artykulacji w izolacji, w sylabach, i w wyrazach, we wszystkich możliwych pozycjach ( w nagłosie, śródgłosie, i wygłosie) i sąsiedztwach fonetycznych. Następnie przechodzi się do ćwiczeń, wykorzystując zdania, krótkie teksty i różnorodny materiał językowy. Początkowo ćwiczenia te dziecko wykonuje powtarzając je za logopedą, później robi to samodzielnie pod kontrolą logopedy. Materiał słowny dotyczący danej głoski zostaje przećwiczony na zajęciach i utrwalony podczas samodzielnych ćwiczeń dziecka w domu.



OPIS G£OSKI B .
W przypadku zaburzonej wymowy głoski [b] przyczynami mogą być: słaba praca mięśni warg, blizny na wargach, wady zgryzu, trudności z domykaniem ust, zaburzenia słuchu fonematycznego.
[b] jest spółgłoską dwuwargową, twardą, zwartą, ustną i dźwięczną. Przy jej wymowie zwierają się wargi i następuje wybuch.
Artykulacja spółgłoski [b] jest prosta i łatwa do przyswojenia sobie, gdyż polega na zwarciu warg. Język zachowuje się biernie. Ruchy warg można śledzić w lustrze. W pierwszej fazie artykulacji głoski [b] wargi zbliżają się do siebie, a w następnej fazie zwierają się. W trzeciej zaś -- zwarcie zostaje gwałtownie rozerwane strumieniem powietrza wydechowego, słychać wtedy szmer lekkiego wybuchu. Siłę powietrza można odczuć na wierzchu dłoni umieszczonej przed wargami. Przy artykulacji głoski [b] występuje drganie wiązadeł głosowych.
U dziecka przeprowadzono diagnozę w wyniku, której ustalono, że ma zaburzoną artykulację głoski „b”.
Po przeprowadzonym badaniu słuchu fonematycznego stwierdzono, że dziecko różnicuje głoskę, czyli ma wykształcony fonem głoski „b”. badanie to polegało na wymawianiu przez terapeutę 10-15 wyrazów, z których część zawierała głoskę „b” w dwóch pozycjach: nagłosie i śródgłosie. Wyrazów z głoską „b” w wygłosie nie bierzemy pod uwagę z tego względu, że traci ona dźwięczność na końcu wyrazu.

ĆWICZENIA ODDECHOWE

Mają one na celu pogłębienie oddechu, usprawnienie aparatu oddechowego, zwiększenie pojemności płuc, naukę różnicowania faz oddechowych (wdechu od wydechu), rozruszanie przepony, wydłużenie fazy wydechowej, a także zapobieganie takim niepożądanym zjawiskom, jak arytmia oddechowa, mówienie na wdechu, kolizja między rytmem oddychania a strukturą wypowiedzi.

ćwiczenia oddechowe ogólne tzn. mobilizujące aparat oddechowy:

- chłodzenie gorącej zupy na talerzu (ręce dziecka ułożone są na kształt głębokiego talerza)- dmuchanie ciągłym strumieniem,
- zdmuchiwanie kawałka papieru z gładkiej lub chropowatej powierzchni,
- dmuchanie na waciki zawieszone na nitkach różnej długości,
- zdmuchiwanie mlecza -- długo, aż spadnie ostatnie nasionko (długie strumienie powietrza),
- liczenie na jednym wydechu, powtarzanie zdań na jednym wydechu: zdania krótkie, dwu-, lub trzywyrazowe, potem coraz dłuższe. Nie należy dzielić zdań na wyrazy, zachować płynność.
- dmuchanie na pasek papieru tak, by jak najdłużej utrzymał się pod takim samym kątem,
- przenoszenie kolorowych papierków Jeżących na stoliku rurką z jednego miejsca w drugie miejsce,
- „burza w szklance wody"- dmuchanie przez rurkę do szklanki, w której jest trochę wody,
- powolne wciąganie powietrza nosem i wydychanie ustami,
- gwizdanie na jednym tonie (tylko wydech), samogłoski ciągnąć na jednym wydechu, jak w śpiewie. Łączyć samogłoski: ao, eo, aoe. Dzieci doskonale to wykonują naśladując syrenę: eu, eu, eu. Należy zwracać uwagę na prawidłowe otwieranie ust przy wymowie samogłosek,

ćwiczenia oddechowe przygotowujące do artykulacji głoski „b"

- parskanie wargami prr, brr...
„pociąg" stoi na stacji gotowy do odjazdu. Lokomotywa sapie - dziecko naśladuje sapanie lokomotywy: pach, pach, pach lub pf, pf, pf. Pociąg powoli rusza i jedzie coraz szybciej - dzieci naśladują cz-cz-cz-cz (na jednym wydechu),
- gaszenie płomienia świecy.
ĆWICZENIA FONACYJNE

Są to ćwiczenia głosowe, które mają na celu doskonalenie umiejętności kierowania własnym głosem i ochronę aparatu artykulacyjnego przed nadmiernym obciążeniem. Sprowadza się to w praktyce do likwidacji wszelkich nieprawidłowości, czyli nadmiernego napinania mięśni krtani i aparatu artykulacyjnego, zbyt dużego natężenia głosu, niewłaściwej wysokości głosu, twardego lub chuchającego nastawienia wiązadeł głosowych. Ćwiczenia te prowadzimy na samogłoskach oraz głoskach m i n. Najpierw powtarzamy pojedyncze głoski w izolacji wolno, szybko, głośno, cicho. Potem ćwiczymy na sylabach.

- Wymawiamy samogłoski ustne najpierw, oddzielnie, a potem płynnie, z wyrazistym otwieraniem warg:
a....a....a....a....a - aaaaa... o....o....o....o....o - ooooo... u....u....u....u....u - uuuuu... e....e....e....e....e - eeeee... y....y....y....y....y -yyyyy-i....L..i.....i....i - iiiii...

- Wymawiamy oddzielnie: a...o...u...e...y...i oraz płynnie aoueyi.

- Wymawiamy samogłoski a,o,e,u,i,y, kolejno: bezgłośnie, szeptem, półgłosem i głośno.

- Leżąc na wznak kładziemy otwartą dłoń lekko stroną wewnętrzną na twarzy i — nie uciskając dłonią nosa i warg wymawiamy głoskę mmm płynnie, a potem m...m...m...m w sposób przerywany. Staramy się zaobserwować wibracje i drżenia, jakie wywołuje głoska m.

To samo ćwiczenie wykonujemy z użyciem głoski nnn i n...n...n...n. W pozycji leżącej wymawiamy głoskę m, utrzymując dźwięk na jednym tonie, na przemian mmmm i m... m... m.

Dodajemy do głosek m i n samogłoski, pamiętając o utrzymaniu dźwięku na jednym tonie:
ma, mo, me, mu, mi, my,
na, no, ne, nu, ni,ny,
am, om. em, um. im. ym.
an, on, en, un, in, yn,
Powtarzanie głoski a coraz głośniej

Swobodnie wymawiamy: mniam, mniam, jakbyśmy delektowali się jakimś smakołykiem. Chodzi tu o znalezienie tzw. średnicy, tzn. takiego tonu, na którym mówi się najłatwiej.

ĆWICZENIA SŁUCHU FONEMATYCZNEGO

Ćwiczenia słuchu fizycznego wykonujemy w celu przygotowania do odbioru słuchowego mowy. Celem ćwiczeń słuchu fonematycznego jest kształcenie umiejętności różnicowania i identyfikowania dźwięków mowy ludzkiej, a także dokonywania ich analizy i syntezy. Wykorzystuje się do tego materiał językowy zawierający pary głosek, sylab opozycyjnych i wyrazów zbliżonych brzmieniowo, różniących się między sobą tylko jedną głoską (tzw. paronimy). Celem tych ćwiczeń jest - poprzez wielokrotne wymówienie i wysłuchanie prawidłowego wzorca - doprowadzenie do uświadomienia sobie przez dziecko różnic pomiędzy głoskami, wyrazami.
Przykładowe ćwiczenia słuchu fizycznego.
- Dziecko słucha różnych głosów odtwarzanych z taśmy magnetofonowej (np. głosy ptaków, zwierząt, gwizd lokomotywy), a następnie próbuje je naśladować.
- Rozpoznawanie różnych rzeczy w zamkniętym pudełku przez potrząsanie pudełkiem (groch, kamyki, gwoździe, cukier).
- Szukanie ukrytego zegarka, radia, dzwoniącego budzika. Przykładowe ćwiczenia słuchu fonematycznego.
- Logopeda wymawia wyrazy z głoską b i p . Jeżeli dziecko usłyszy wyraz z głoską b potrząsa grzechotką, jeżeli z głoską p siedzi cicho (paczka, beret, burak, parasol, baton, paw, buty, budowa, para, boczek, Barbara, budzik, pająk, pawilon, Bolek).
Nauczyciel wymawia różne wyrazy. Dziecko szeleści papierową kulą, gdy usłyszy wyraz z głoską b ( radio, żaba, beczka, sok, szyba, baran, samochód, betoniarka, bałwan, lato, fabryka, korek, koło, balon, pole).
Terapeuta wymawia wyrazy prawidłowo i źle. Gdy wymawia prawidłowo dziecko siedzi spokojnie, gdy źle - - tupie ( buda, puta? beczka, żapa, paca, burta, beton, mama, capka, palto, salik, fasola, buda).
- Nauczyciel wymawia wyrazy z głoską b i p . Dziecko- „komputer” zapala światełko czerwone, jeżeli usłyszy wyraz z głoską b , gdy usłyszy w wyrazie głoskę p zapala żółte światełko (bałagan, pani, bóbr, begonia, parter, farby, pasta, koszula, abażur, koza, komin, pająk, bajka, budowa).

Polecamy dziecku wyszukać na obrazku przedmioty, które zawierają głoskę b
Nauczyciel wypowiada wyrazy, dziecko dokonuje podziału na sylaby (E-wa, O-la, o-ko, bu-ty, bu-da, ko-za, ka-re-ta, pacz-ka, la-to, pa-jac,) Nauczyciel dyktuje zdanie, dziecko dzieli zdanie na wyrazy, schemat rysuje na kartce, np. Moja mama lubi gotować.
Nauczyciel wiesza trzy obrazki, dziecko nazywa obrazki i dzieli je na sylaby, wystukując ołówkiem liczbę sylab.
Nauczyciel wypowiada wyrazy, dziecko podaje pierwszą głoskę zupa, balon, zegar, barka, teczka, kasza, kura, tęcza, tata, cena, raki, foka. Nauczyciel wypowiada wyrazy i poleca wskazać ostatnią głoskę wyrazu sok, las, rower, fotel sufit, mak, ołówek, cebula, worek, kogut, palec. Nauczyciel wypowiada wyraz, dziecko dzieli go na głoski i rysuje schemat kreskami.
Woda Kogut
Burak Buraczek-----------
Parasol Kasztan ----------
Nauczyciel prosi, aby dziecko wypowiedziało wyrazy zawierające głoskę p na początku, w środku i na końcu np. palec, spodek, sklep. Nauczyciel rozkłada różne obrazki na stole i podaje ich nazwę, dzieląc na głoski, np. d-o-m. Dziecko podaje obrazki i mówi wyraz w całości Uderz w bębenek, gdy usłyszysz w wyrazie „rak", brak, burak, traktor, krew, nieborak, torba.

USPRAWNIANIE RUCHOMYCH NARZĄDÓW ARTYKULACYJNYCH.

We wstępnej fazie terapii mowy bezdźwięcznej stosuje się ćwiczenia zwiększające napięcie mięśniowe narządów artykulacyjnych. Ważną zasadą ćwiczeń artykulacyjnych jest wprowadzanie rozluźnienia.

a) Ćwiczenia żuchwy

- Energiczne opuszczanie żuchwy- najpierw spokojnie i powoli opuszczamy żuchwę , starając się otworzyć jamę ustną jak najszerzej, potem ruchy przyspieszamy. Szczęka w czasie opadania powinna być rozluźniona.
- Przeżuwanie - wykonujemy ruchy żuchwy jakbyśmy coś przeżuwali.
Po chwili łączymy ruch żucia z obniżaniem szczęki dolnej. Język swobodnie powinien spoczywać na dnie jamy ustnej.
- Przesuwanie dolnej szczęki rytmicznie na boki najpierw w wolnym tempie, potem w coraz szybszym.
- Przesuwanie żuchwy do przodu i do tyłu.

b) ćwiczenia warg

- Układamy wargi do samogłosek: u, i.
- Parskanie - wydychamy powietrze z wibracją dolnej i górnej wargi. Obie wargi muszą być maksymalnie rozluźnione.
- Układamy wargi jak do głoski u i nie gubiąc „dzióbka" przesuwamy wargi na bok - w prawo i w lewo, potem do góry i do dołu, a następnie ruchem okrężnym w jedną stronę i w drugą stronę. Istotne jest to, by w trakcie ćwiczenia zęby były zaciśnięte i żuchwa nieruchoma.
- „Rybka"- wykonujemy ustami ruch przypominający łapanie powietrza przez rybę.'
- „Nadmuchiwanie policzków nadymamy policzki przy zamkniętych wargach, a potem gwałtownie wypuszczamy powietrze.
- „Masaż warg - nagryzamy górnymi zębami dolną wargę i dolnymi zębami górną wargę.
- Zaciskanie warg.
Przy rozchylonych zębach wciągać wargi do środka jamy ustnej.
- Uśmiech z widocznymi zębami i bez pokazywania zębów.
- Układanie warg jak do głoski „u" i ściąganie policzków do środka.
- Ściąganie warg do przodu i wykonywanie ruchów kolistych.
- „Ryjek" mały (ściągnąć mocno). Ryjek duży (jak przy samogłosce o ).
- Dolną wargą zasłanianie dolnych zębów, górną - zębów górnych.
- Przesadne wymawianie samogłosek a, o e u y i.

c) Ćwiczenia języka

- „Młynek" przy ustach zamkniętych krążymy językiem w ustach najpierw w lewo, a potem w prawo. Obroty wykonujemy spokojnie i równomiernie.
- „Młynek" przy otwartych ustach - układamy wargi jak do wymawiania głoski a i nie zmieniając kształtu wykonujemy spokojne i równomierne obroty w lewo, potem w prawo.
- Językiem sięgamy na przemian do nosa i do brody, przy średnio otwartych ustach. Potem szybko uderzamy językiem na przemian w górną i dolną wargę. Szczękę dolną staramy się trzymać nieruchomo.
- „Wahadełko" -wykonujemy językiem poziome, wahadłowe ruchy.
- „Łopata i zwężenie" - rozluźniony język lekko wysuwamy do przodu, a następnie ściągamy boczne mięśnie języka.
- Czubek nosa kierujemy do kącików ust.
- „Huśtawka" czubek nosa unosimy w kierunku nosa i brody.
- Rulonik -język wysuwamy do przodu, a boki języka unosimy ku górze. Dmuchamy.
- Czubkiem języka liczymy zęby górne, dotykając językiem do każdego zęba po kolei.
- Oblizywanie zębów górnych potem dolnych od wewnątrz i od zewnątrz (buzia otwarta).

d) Ćwiczenia podniebienia miękkiego

- Powoli wdychać i wydychać powietrze przez nos, przy zamkniętych ustach.
- Powtórzyć ćwiczenie zaciskając skrzydełka nosa palcami.
- Zasysanie przez rurkę styropianowych kulek i przenoszenie ich z talerza na talerz.
- Chrząkanie. Pokasływanie / buzia szeroko otwarta /.
- Zabawa „ Żywe lusterko" - dziecko siedzi naprzeciwko nauczyciela i naśladuje miny przez niego prezentowane; po pewnym czasie zmiana.
- Zabawa „Chory miś", wykorzystuje się tutaj kaszlenie przy wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej języku i chrapanie na wdechu i wydechu. Dziecko pokazuje, jak kaszle chory miś, przychodzi pan doktor, który bada misia i podaje mu lekarstwa; miś połyka leki, płucze gardło i zasypia. Urozmaiceniem może być kolorowanie lub rysowanie misia.
- Płukanie gardła ciepłym płynem.
- Unoszenie i opuszczanie podniebienia miękkiego przy szeroko otwartych ustach - obserwować w lustrze.

8. WYWOŁANIE PRAWIDŁOWO BRZMIĄCEJ GŁOSKI B.

Prawidłowa wymowa głoski b wymaga:
- płaskiego ułożenia języka,
- zwarcia warg,
- skierowania strumienia powietrza na zwarte wargi, co powoduje ich lekkie rozwarcie,
- wibracji wiązadeł głosowych.

1. Na etapie wywoływania głoski b u dziecka, które nie wymawia jej dźwięcznie, rozpoczynamy ćwiczenia udźwięczniające od głoski m:
- długie mruczenie mmm,
- następnie łączymy je z odpowiednimi głoskami zwartymi,w naszym przypadku dodajemy b , w sylabach:
mmmb, mmmba, mmmbo, mmmbe, mmmbu, mmmby, ammmba, ammmbo, ammmbe, ammmbu, ammmby, ommmba, ommmbo, ommmbe, ommmbu, ommmby, emmmba, emmmbo, emmmbe, emmmbu, emmmby, ummmba, ummmbo, ummmbe, ummmbu, ummmby, ymmmba, ymmmbo, ymmmbe, ymmmbu, ymmmby,
- potem powoli wycofujemy się z m i ćwiczymy na sylabach: aba, abo, abe, abu, aby, oba, obo, obe, obu, oby, eba, ebo, ebe, ebu, eby, uba, ubo, ube, ubu, uby, yba, ybo, ybe, ybu, yby, ba, bo, be, bu, by,

2. Innym sposobem na wywołanie głoski b jest jeden z wariantów metody substytucyjnej Seemana, która polega na tym, że w trakcie wymawiania głoski m zaciska się dziecku nozdrza, co pozwala uzyskać głoskę b.

3. Kolejną metodą, która pozwoli wywołać dźwięczność głoski b może być metoda fonetycznej asymilacji, polegająca na powtarzaniu określonych sylab, czy wyrazów. Ta asymilacja może być wsteczna lub postępowa, lepsze rezultaty osiąga się w drugim przypadku. Tak więc możemy wykorzystać głoskę dz do ćwiczenia b wyrazie dzbanek, lub w przy wypowiadaniu słowa wbrew (Kania 1982).

4. Niekiedy do wywołania tej głoski wystarczy jedynie sam pokaz. Jeśli nie przyniesie on skutku, prosi się dziecko o zaciśnięcie warg i gwałtowne wypchnięcie powietrza z ust (Rodak 1994).

5. Z głoski p, prosimy dziecko by uruchomiło więzadła głosowe w trakcie wymawiania głoski p (włącz motorek), po wcześniejszym uświadomieniu przykładając dłoń do krtani i wyczuwając wibrację u logopedy lub u dziecka


9. UTRWALANIE GŁOSKI B.

a) utrwalanie głoski w sylabach ba, bo, be, bu, by,

aba, abo, abe, abu, aby,
oba, obo, obe, obu, oby,
eba, ebo, ebe, ebu, eby,
uba, ubo, ube, ubu, uby,
yba, ybo, ybe, ybu, yby,

Dziecko powinno posiadać zeszyt do logopedii, w którym znajdą się instrukcje do ćwiczeń oraz materiał językowy do pracy nad poprawną artykulacją. Podany poniżej materiał do ćwiczeń dzieli się na partie ćwiczeniowe. Ilość materiału zadawana dziecku do ćwiczenia zależy od indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka.

b) utrwalanie głoski b w wyrazach w naglosie

bajka, bal, balon, banan, baran, bałwan, balkon, Bałtyk, bańka, baton, bank, borowik, borówka, bojownik, bochenek, bocian, boczek, bokser, boks, borsuk, beret, berek, beton, belka, bekon, beczka, berecik, benzyna, beczy, becik, bukiet, buty, butelka, ból, bójka, bułka, buzia, budzik, budzik, butelka,
byk, Bytom, bystry, blok, błoto, blat, brat, brud, bluza, brzoza, brzuch, bliźniaki, broń, baba, babuleńka, barbakan, Barbara, bombonierka, bóbr,

c) utrwalenie głoski w śródgłosie

żaba, zabawa, taboret, kabel, tabela, tuba, tuba, kubek, tabela, rabuś, choroba, obolały, sobota, obora, robota, oberek, obóz, obywatel, kobyła, robotnik, ryba, cebula, obecny, dziobek, szyba, szybowiec, wyborowy,
Kuba, fabuła, huba, tabela, ubywa, robak, wróbel, śruba, abażur, obóz, obecny, rybacki, szabla, obrus, obrazek, żebrak,

d) utrwalenie głoski b w zwrotach dwuwyrazowych
barwny balon
bankowy bankrut
betonowe boisko
baran beczy
Bolek - baca
bajki i baśnie
bak benzyny
brat bramkarza
brzydki brzuch
bukiet bzu
]bystra Bożena
barczysty Bolek
buraki i banany
błazen - Błażej
bryła błota

bunt burmistrza
beret Basi
bywalec Bytomia
wyborna herbata
torba z ubraniem
choroba rybaka
sobotnia zabawa
ubranie żebraka
dziobek wróbelka
meble z Lublina
wróbel na jabłoni
obozowa zabawa
obywatel Kuby


e)utrwalenie głoski b w zdaniach
Basia je bułkę.
Dzieci ulepiły bałwana.
Na stole stoi kubek.
Bartek pije herbatę.
Basia kupiła w bufecie baleron.
W baku jest bezołowiowa benzyna.
Babcia czyta bajkę o bocianie.
Na balkonie rosną bratki.
W sobotę był bal.
Bolek ma nowe farby.
W banku można wymienić banknoty.
Baran beczy, bo baca nie bawi się z nim.
Boks to brutalny sport.
Bawełniana bluza Błażeja błyszczy się.
Bolek i Basia bawią się w berka.
Kubek stoi obok taboretu.
Barbara tańczyła oberka na balu.
Obecna choroba rybaka budzi obawy.
Na obrusie leżą kabanosy i cebula.
Na brzeg bajora wypłynęła ryba.
Obywatel Bąk został brutalnie zaatakowany przez rabusia.
Łabędź i wróbel bawią się na brzegu jeziora.
Meble pomalowano brązową bejcą.
Bracia Borkowscy trenują boks.

f) utrwalenie głoski b w wierszach i zagadkach

BOCIAN I ŻABY
Raz pewien bocian
zaprosił żaby,
aby zagrały z nim w warcaby.
A żaby na to: - Nie! Nic z tego!
]bawmy się lepiej w chowanego...
R. Przymus
ODWAŻNA ŻABA
Żyła sobie kiedyś żaba, Co nie bała się bociana.
- Ja nie jestem taka słaba! Przechwalała się od rana.
- Niech no tu przyleci bociek! Tak krzyczała do wieczora.
- To go wnet zanurzę w błocie, sama wnet się z nim uporam!
- Zobaczymy - tak kumkała.
- Kto silniejszy jest na łące! Choć przy boćku jestem mała, lecz mu zaraz dziób przetrącę!
Rechotała bardzo rada, cały staw już znał jej krzyki! Bocian nic nie odpowiadał, bo... pofrunął do Afryki.
W. Scisłowski

Gdy na naszej babci barki kłopotów bagaż spadnie i trosk, balonem szybko w obłoki bryka.
Nasza babcia to jest ktoś!
Do kosza wrzuca zapasów tony:
Banany, jabłka, dwie bombonierki,
świeżego mleka cztery butelki.
A gdy jej przyjdzie na to ochota
zabiera z sobą Bartosza kota.
Frrr...
i już jej niema.

ZAGADKI

1. Zasuszone listki,
smakują wszystkim.
W imbryku je zaparzamy
i napój z nich smaczny mamy
(herbata)

2. Taka jest z natury wścibska,
że nam z oczu łzy wyciska,
(cebula)
3. Jednakowi braciszkowie
zawsze chodzą w jednej parze.
Mają noski i języki, lecz nie mają twarzy.
A wieczorem chcą być czyste
i chcą stanąć razem,
byś bez trudu bez kłopotu mógł je rano znaleźć
(buty)
4. Łatwą tu zagadkę damy:
kim jest dla nas mama mamy?
( babcia)
5.Czy znacie zabawkę, którą
6.w karnawale kupują dorośli i biorą na bale?
(balonik)
7.Powrócił do nas z dalekiej strony,
ma długie nogi i dziób czerwony.
Dzieci się śmiały, gdy go witały,
żabki płakały przez dzionek cały.
(bocian)





g) utrwalenie głoski b w tekstach

BASIA I BOLEK
Basia mieszka w Borkowie, w pobliżu Bydgoszczy. Ma brata Bolka oraz psa Burka i kota Bazylego. Kocha swoją rodzinę i uroczy, na beżowo pomalowany dom. Basia chodzi do pobliskiej szkoły, a brat do przedszkola, które mieści się; w wyremontowanym baraku. Basia jest brunetką, przyjaźni się z Bożenką, która jest blondynką z sąsiedniego bloku. Razem bawią się, najchętniej w brodziku, który zrobił dla Basi i Bolka ich tata. Lubią też zabawę w berka, w której bierze udział również Bolek. Brat Basi woli bawić się w wojnę. Stacza bitwy, bójki i ubolewa, że Basia i Bożenka wolą robić coś innego.
Podczas deszczu dzieci grają w warcaby. Jest sobota. Bolek jedzie z tatą na ryby. Zabiera sprzęt wędkarski oraz bardzo dużo jedzenia. Jadą wyboistą drogą do pobliskich stawów rybnych. Torba pełna jest wybornego jedzenia: kanapki z baleronem i boczkiem, brzoskwinie, banany, kabanosy, a na deser batonik, biszkopty i herbata z cytryną. Wracają zmęczeni, ale wesoło usposobieni. Na obiad jest biały barszcz i schabowe. To ulubione jedzenie Basi i Bolka. Każdy w tej rodzinie ma swoje hobby: tata i Bolek lubią łowić ryby, Basia zbiera stare banknoty, a mama pasjonuje się baletem.

h) ćwiczenie głoski b w mowie spontanicznej

1. Ułóż opowiadanie używając wyrazów;
BOGDAN RYBY BURZA BRZEG
Narysuj ilustrację do swojego opowiadania.

BOGDAN I KUBA

Bogdan i Kuba to dwaj bracia, którzy mieszkają w Borowie, w bardzo starym dworku otoczonym bukami. Dom jest oddalony od innych zabudowań. Ci dwaj chłopcy to bliźniaki, mają bardzo podobne upodobania. Lubią jazdę konną. W każdą sobotę, ubrani w bluzy i spodnie dresowe, odbywaj ą podróż do pobliskiej stadniny, aby tam dosiąść swych ulubieńców. Koń Bogdana jest chudy i nazywa się Ben. Koń Kuby to Saba — dostojna gruba klacz. Oba konie zdobyły już wiele medali na zawodach sportowych. Chłopcy dbają o nie. Pan Bogumił -- opiekun stadniny - doradza, jak je karmić, by miały dobrą kondycję.
Chłopcy wracają do domu bardzo głodni na dobry obiad. Na deser mama zrobiła im budyń z sokiem borówkowym. Odrabiają lekcje. Po obejrzeniu dobranocki kładą się spać.

- Przypomnij sobie opowiadanie pt. „Bogdan i Kuba", uporządkuj rysunki według kolejności zdarzeń, następnie wytnij i naklej na kartce w odpowiedniej kolejności.
- Opowiedz tę historyjkę.


ZAKOŃCZENIE

Dziecko od urodzenia cały czas pokonuje trudności. Pokonanie jednych, zwykle rozbudza chęć pokonania następnych a związane są z nauką np. chwytania, siadania, chodzenia, mówienia itd. W swych najmłodszych latach życia najczęściej za każdą przyswojona umiejętność są chwalone i nagradzane, a przy tym w pokonywaniu trudności ktoś nie tylko, że służy pomocą, ale zachwyca się wręcz jego nieporadnością. Zwykle jednak dzieci sukcesywnie uczą się same (np. ssanie, łapanie zabawki, raczkowanie itp.) należy im tylko to umożliwić, zapewnić bezpieczeństwo i koniecznie nagrodzić. Zaszczepiona pochwala niejako wręcz zmusza dzieci do samodzielności, która nie tylko, że sprawia dziecku przyjemność, ale rozbudza jego ciekawość.
Bywa jednak i tak, że nadmierna opiekuńczość ze strony dorosłych, pozbawia niejako dziecko tej radości i sposobi go na „ wiecznego nieudacznika". Dla takiego dziecka nawet najmniejsze zadanie jest trudnością
ponad jego siły, wynikające z braku doświadczenia. W szkole takie dziecko z góry skazane jest na niepowodzenie.
Nie wszystkie trudności napotkane na drodze dziecko pokonuje chętnie,
są takie do których pokonania należy niejednokrotnie zmuszać. Ważne jest jednak to, by trudności sprawiające dziecku kłopoty w miarę szybko zauważyć.
Żadnych trudności bagatelizować nie można. Przy jednych należy dać natychmiastową pomoc, przy innych śledzić niejako sposób pokonywania ich przez dziecko. Trudności niesprawiające uczniowi większych kłopotów są trudnościami zwykłymi i nie są one groźne dla ucznia, może on pokonać je sam a przynajmniej starać się.
Groźne natomiast są trudności specyficzne, które mimo chęci, zaangażowania i wysiłku dziecko nie jest w stanie samo pokonać. Często nie chcąc ujawniać swoich trudności wynikających z różnych powodów (wstydzi się, że nie nadąża za innymi dziećmi, lub z powodu np. deficytów rozwojowych, itp.) doprowadza do trudności nadmiernych. Tych trudności na pewno dziecko w pierwszej klasie nie jest w stanie samo pokonać. Musi otrzymać pomoc. Ważne jest by ta pomoc udzielona była w miarę szybko. Jak jednak się okazuje najczęściej przychodzi ona dopiero wtedy kiedy proces naprawiania i korygowania trudności z powodu ich wielkości wydłuża się w czasie. Spowodowane jest to tym, że zanim uzupełni się wiadomości zaległe, narastają bieżące. Należy wziąć pod uwagę czas potrzebny na zbadanie przyczyn powstania nadmiernych trudności, czego one dotyczą, jaki jest ich charakter i wielkość. Dopiero wtedy można dopasować najbardziej optymalną formę pomocy dziecka z nadmierny mi trudnościami w nauce.
Pomoc ta musi być fachowa i różnorodna a klimat wyraźnie sprzyjający i przyjazny dla dziecka. Należy wypracować takie "porozumienie z dzieckiem, poprzez które miałoby do nas zaufanie.
Celem niniejszej pracy jest to, by przez cały czas od samego początku dbać o poprawność wymowy. Tworzymy sytuacje do wykazania się przez dziecko przy wielu okazjach posługiwania się językiem mówionym, do wyrażania myśli, wypowiadania się na tematy bliskie i nowo poznane. Jest to okres wielu ćwiczeń słuchowych, wzrokowych, ruchowych w formie gier i zabaw.
Organizując ćwiczenia w mówieniu, należy się starać przede wszystkim o to, aby dziecko miało, o czym mówić i aby chciało mówić, a dopiero potem poprawić formę tej wypowiedzi.
Przy wymawianiu należy zwracać dziecku uwagę na narządy mowy i pokazywać układ warg, położenie języka u prowadzącego podczas wymawiania głosek.
Po przeprowadzonych ćwiczeniach prawdopodobnie terapia zostanie zakończona i dziecko w mowie spontanicznej będzie posługiwało się głoska [b]. Zostanie wypracowana umiejętność autokontroli i auto korekcji. Osiągnięta zostanie pełna automatyzacja, która polega na oderwaniu od świadomości faktu wymowy, dzięki utrwalaniu wzorców kinestetyczno- ruchowych i autokontroli słuchowej. Dziecko w każdej sytuacji i nadarzającej się okazji będzie posługiwało się głoską [b].

BIBLIOGRAFIA

1. Demel G., „Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola", Warszawa 1994.
2. DemelowaG., „Elementy logopedii", Warszawa 1982.
3. Grabias S., „Mowa i jej zaburzenia", „Audiofonologia" 1997.
4. Kania J., „Szkice logopedyczne", Warszawa 1982.
5. Logopedia - pytania i odpowiedzi — podręcznik akademicki pod red. T. Gałkowskiego i G. Jastrzębowskiej, Opole 2001.
6. Nowak J., „Wybrane problemy logopedyczne", Bydgoszcz 1993.
7. Rodak H., „Terapia dziecka z wadą wymowy", Warszawa 997.
8. Skórek E., „ Z logopedią na ty", Kraków 2000.
9. Stec J., „Zagadki dla najmłodszych", Kielce 1997.
10. Styczek L, „Logopedia", Warszawa 1979.
11. Styczek L, „Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego", Warszawa 1982.
12. Wierzchowska B., „Fonetyka i fonologia języka polskiego", Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1980.
13. Wiśniewska B., „ Uczymy się poprawnie mówić", Warszawa 1998.

Maria Bukowska
Szkoła Podstawowa w Chalinie

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie