Postanowiłem opublikować moje sprawozdanie z realizacji stażu na nauczyciela kontraktowego, by pomóc stażystom w stworzeniu własnego sprawozdania.
Dnia 1 września 2004r. rozpocząłem staż, którego głównym celem było uzyskanie stopnia nauczyciela kontraktowego. Przygotowałem plan rozwoju zawodowego, który został pozytywnie zaopiniowany przez Panią Dyrektor XXX i którego realizacja przewidziana była na okres dziewięciu miesięcy. Plan obejmował 4 cele ogólne:
- poznanie zasad organizacji szkoły oraz jej funkcjonowania
- doskonalenie umiejętności prowadzenia zajęć dydaktycznych
- poszerzanie własnej wiedzy i umiejętności
- poznanie środowiska uczniów i współpraca z nimi
Poniższe sprawozdanie pokazuje realizację zaplanowanych przeze mnie we wrześniu 2004r. zamierzeń, zawiera także informacje o tych działaniach, które wynikły w trakcie trwania roku szkolnego,a których nie zawarłem w moim planie rozwoju zawodowego. Są one uzupełnieniem i poszerzeniem mojej pracy jako nauczyciela- stażysty.
I.POZNANIE ZASAD ORGANIZACJI SZKOŁY ORAZ JEJ FUNKCJONOWANIA.
W trakcie stażu udało mi się zrealizować następujące cele szczegółowe:
- poznałem procedury awansu zawodowego poprzez analizę Karty Nauczyciela, rozporządzeń MENiS oraz wewnątrzszkolnego regulaminu dotyczącego postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela kontraktowego
Zainteresowany szeregiem praw i obowiązków wynikających z pełnienia przeze mnie zawodu nauczyciela, wnikliwie przeanalizowałem dokumenty prawne dotyczące funkcjonowania systemu oświaty, jak również starałem się na bieżąco aktualizować własną wiedzę na temat obowiązujących przepisów. Zwracałem uwagę na to, by prawidłowo zastosować wszelkie prawa oświatowe w swych działaniach nauczycielskich. Zapoznanie zaś ze szczegółowymi wytycznymi dotyczącymi awansu zawodowego pozwoliło mi realizować swój staż w ścisłej korelacji z nimi.
- nawiązałem współpracę z opiekunem stażu, Panią mgr XXX
Jako nauczyciel rozpoczynający pracę w zawodzie zdawałem sobie sprawę z tego, iż niezwykle istotnym jej aspektem jest stały nadzór i pomoc doświadczonego opiekuna. We wrześniu 2004 roku podpisałem z mgr XXX umowę- kontrakt, w której zawarliśmy ustalenia dotyczące naszej rocznej współpracy. Ustaliśmy także harmonogram naszych spotkań i wzajemnych hospitacji.
- zapoznałem się z obowiązującą w szkole dokumentacją oraz ze sposobem jej prowadzenia
Realizując się w pracy nauczyciela zawsze uwzględnić należy specyfikę miejsca pracy. Zwróciłem baczną uwagę na atmosferę wewnątrzszkolną Szkoły Podstawowej nr XXX i na wszystkie aspekty pośrednio i bezpośrednio związane z działalnością tej szkoły jako placówki oświatowej. Zapoznałem się z regulującymi je dokumentami takimi, jak Statut Szkoły, jej program profilaktyczny i wychowawczy, regulamin rady pedagogicznej i wewnątrzszkolny system oceniania.
- poznałem przepisy dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy i nauki
Uczestniczyłem w szkoleniu BHP pracowników Szkoły Podstawowej nr XXX, jak również wnikliwie zapoznałem się z regulaminem dyżurów nauczycielskich i wszystkimi obowiązkami, jakie na mnie podczas ich pełnienia ciążą. Dowodami realizacji wyżej wymienionych celów są załączniki do tej części sprawozdania:
- kserokopia fragmentów Karty Nauczyciela
- kontrakt z opiekunem stażu
- kserokopie fragmentów szkolnych dokumentów
- zaświadczenie ukończenia szkolenia BHP
II.DOSKONALENIE UMIEJĘTNOŚCI PROWADZENIA ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH
W trakcie stażu udało mi się zrealizować następujące cele szczegółowe:
- uczestniczyłem w zajęciach prowadzonych przez opiekuna stażu, Panią mgr XXX
Miałem możliwość hospitacji 14 lekcji języka polskiego. Były one bardzo różnorodne, wszystkie przeprowadzone sprawnie, logicznie i ciekawie. Lekcje angażowały uczniów, były doskonale zaplanowane w czasie, jak również precyzyjnie zrealizowane. Hospitowane zajęcia opiekuna stażu zainspirowały mnie do tworzenia podobnych, aktywizujących ćwiczeń na moich lekcjach. Zwróciłem też uwagę na stanowczość, konsekwencję działań prowadzącej, które budują jej autorytet w oczach uczniów,a także na jasność i logiczność przekazywania wiedzy oraz skuteczne jej egzekwowanie. Wszystkie hospitowane lekcje zostały potem omówione i podsumowane.
- uczestniczyłem w zajęciach prowadzonych przez nauczyciela historii, Panią XXX i nauczyciela języka angielskiego, Panią XXX.
Lekcje, które miałem okazję widzieć odznaczały się wysokim poziomem przygotowania merytorycznego, szczególną uwagę zwracałem na sposoby przekazywania nowych treści z uwagi na to, że uczniowie zdobywali wiedzę rozwiązując rozmaite zadania (j. angielski) oraz analizując problem i dyskutując o nim (historia). Wszystkie moje obserwacje związane z uczestnictwem we wspomnianych lekcjach dokumentują arkusze, które znajdują się w załączniku.
- poznałem specyfikę prowadzenia zajęć bibliotecznych
Obserwowałem zajęcia, jakie w bibliotece szkolnej przeprowadził z klasą trzecią Pan XXX. Dotyczyły budowy książki i łączyły ze sobą pogadankę na temat poszczególnych elementów budowy książki, jak również ćwiczenia praktyczne, które silnie aktywizowały uczniów. Zapoznałem się również z konspektami innych zajęć bibliotecznych, które załączam do sprawozdania.
- prowadziłem zajęcia w obecności opiekuna stażu
Raz w miesiącu zapraszałem opiekuna stażu na hospitacje moich lekcji. Miały one dać dobre świadectwo o mojej pracy dydaktycznej i starałem się, aby forma zajęć zawsze była właściwa, dostosowana do tematyki lekcji, oczekiwań i umiejętności uczniów. Pani XXX zwracała uwagę na sposób przekazywania przeze mnie nowych treści, aktywizowanie uczniów, właściwość i jasność poleceń i zadań. Każdą lekcję dokładnie omówiliśmy, a dokumentacją spotkań są uwagi opiekuna stażu załączane do konspektów hospitowanych zajęć. Dodatkowo w załączniku znajdują się wybrane przeze mnie pod kątem różnorodności metod i tematyki konspekty zajęć, jakie prowadziłem od września do maja roku szkolnego 2004/ 2005.
- wykazałem interdyscyplinarność przedmiotu, którego nauczam
W każdym semestrze przeprowadziłem lekcję z wykorzystaniem Internetu i programu multimedialnego EduRom. Na lekcję multimedialną o temacie "Zabawy słowami", którą przeprowadziłem 17.XI.2004r. zaprosiłem koleżankę mgr XXX, jedna z lekcji internetowych przeprowadzona została jako lekcja koleżeńska w dniu 24.I.2005r. (obecne były na niej panie: ...). Lekcje z wykorzystaniem Internetu były dla mnie bazą do stworzenia jednej z prezentacji nauczycielskiej do programu "Lego Cogito Ago" (o wszystkich prezentacjach szerzej napiszę w dalszej części sprawozdania).
Na stronie internetowej szkoły opublikowany jest konspekt multimedialnej lekcji pokazowej, którą przeprowadzałem w minionym roku szkolnym. W załączniku do sprawozdania znajdują się konspekty lekcji z wykorzystaniem multimediów z okresu stażu.
- współuczestniczyłem w organizacji szkolnych imprez przedmiotowych
Opracowałem i przeprowadziłem szkolny konkurs ortograficzny dla klas IV- VI, jak również konkurs polonistyczny dla klas szóstych. Przygotowywałem uczniów do Konkursu Humanistycznego, którego szkolny etap odbył się w listopadzie. Wespół z Panią XXX przeprowadziliśmy eliminacje szkolne, a także sprawdzaliśmy i ocenialiśmy prace uczestników. W maju razem z koleżanką XXX przygotowaliśmy ogólny zarys konkurencji i tematyki tegorocznego Szkolnego Festiwalu Nauki. Opracowaliśmy hasła przewodnie scenek i plakatów, które zostały wykonane i zaprezentowane przez poszczególne klasy, ustaliliśmy także porządek i specyfikę zadań, jakich podczas Festiwalu podejmowali się uczniowie.
- przygotowywałem uczniów do pozaszkolnych konkursów: literackich i recytatorskich
Moje uczennice wzięły udział w dwóch pozaszkolnych konkursach literackich. W listopadzie 2004 r. XXX napisała opowiadanie w konkursie "Zwierzenia o zwierzętach", udział w którym pozwolił zasilić księgozbiór biblioteki szkolnej o cztery książki wydawnictwa Siedmioróg organizującego konkurs. W maju 2005r. przesłałem organizatorom Małopolskiego Konkursu na Bajkę Profilaktyczną tekst XXX. Konkurs zorganizowany został pod patronatem Pełnomocnika Zarządu Województwa Małopolskiego ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom, a jego rozstrzygnięcie planowane jest na październik 2005 roku. Przygotowywałem uczniów także do licznych konkursów recytatorskich:
- 27 października 2004r. uczestniczyliśmy w Konkursie teatralno- recytatorskim "By przyroda obudziła w nas piękno" organizowanym przez Dom Kultury Podgórze oraz Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Krakowa. W konkursie moi uczniowie zdobyli dwa pierwsze miejsca
- 18 stycznia 2005r. uczestniczyliśmy w konkursie recytatorskim poezji Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego "Siódme niebo" organizowanym przez Młodzieżowy Dom Kultury, ul. Beskidzka.
- 11 i 27 kwietnia 2005r. uczestniczyliśmy w II Krakowskim Konkursie Recytatorskim. Po eliminacjach szkolnych i dzielnicowych XXX reprezentowała Szkołę w miejskim finale konkursu.
- 26 kwietnia 2005r. uczestniczyliśmy w konkursie recytatorskim "Romantyzm i romantycy" organizowanym przez Dom Kultury Podgórze. XXX otrzymali wyróżnienia.
Oto działanie, którego nie uwzględniłem w planie rozwoju zawodowego, a które miało miejsce w trakcie trwania roku szkolnego:
- przygotowałem i przeprowadzałem humanistyczne testy kompetencji dla klas szóstych
Zdając sobie sprawę z ważności egzaminu na zakończenie szkoły podstawowej opracowałem, przeprowadziłem i oceniłem 11 testów w każdej klasie, w której uczyłem. Załączam do sprawozdania rozwiązane i ocenione testy jako dowód na to, że starałem się dobrać je tak, aby uczyć i doskonalić z uczniami umiejętność czytania ze zrozumieniem, analizy tekstu i wyszukiwania w nim potrzebnych informacji, pisania tekstów użytkowych oraz tworzenia własnej fikcji literackiej. Dowodami realizacji wyżej wymienionych celów są załączniki do tej części sprawozdania:
- harmonogram hospitacji
- arkusze obserwacji lekcji
- konspekty lekcji hospitowanych wraz z uwagami
- wybrane konspekty lekcji przeprowadzanych w roku szkolnym 2004/ 2005
- konspekty lekcji multimedialnych
- sprawozdania z konkursów
- dyplomy
- 11 ocenionych humanistycznych testów kompetencji
III. POSZERZANIE WŁASNEJ WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI.
W trakcie stażu udało mi się zrealizować następujące cele szczegółowe:
- uczestniczyłem w wewnątrzszkolnych formach doskonalenia zawodowego
Byłem obecny na wszystkich posiedzeniach rady pedagogicznej. Brałem w nich aktywny udział, jak również pisałem protokoły z przebiegu spotkań. Szczególnie cenna była dla mnie szkoleniowa rada pedagogiczna prowadzona przez kolegę mgr XXX. Podczas spotkania poszerzyłem wiedzę z zakresu środków multimedialnych i oprogramowania komputerowego. Było to dla mnie istotne, bo sam interesuję się nowoczesną technologią i wdrażam ją do mojej codziennej pracy.
- uczestniczyłem w zewnątrzszkolnych formach doskonalenia zawodowego
Kurs i szkolenie, w jakich wziąłem udział w trakcie stażu związane były ściśle z pracą, jaką wykonuję w trakcie zajęć pozalekcyjnych. 19 marca 2005r. uczestniczyłem w kursie "Dwa oblicza teatru" zorganizowanym przez Ośrodek Twórczej Edukacji Kangur. Zajęcia pozwoliły mi poszerzyć pracę z dziećmi na kółku teatralnym o nowe ćwiczenia aktywizujące, dały możliwość konfrontacji swoich poglądów na rolę teatru w życiu uczniów z poglądami innych, przybyłych na spotkanie nauczycieli. Nadal biorę udział w szkoleniu Treningu Zastępowania Agresji, zorganizowanym przez Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli. Ostatnia, trzecia sesja spotkań odbędzie się 28 i 29 czerwca br. Cenna jest dla mnie praktyczna strona szkolenia, uczę się efektywnie pracować z dziećmi mającymi deficyty umiejętności prospołecznych, problemy z agresywnym zachowaniem i wnioskowaniem moralnym. Doskonalę przy okazji swój codzienny warsztat pracy, albowiem współprowadzę z kolegą mgr XXX zajęcia Treningu Zastępowania Agresji na terenie szkoły (wspomnę o nich jeszcze w dalszej części sprawozdania) Oto działania, których nie uwzględniłem w planie rozwoju zawodowego,a które miały miejsce w trakcie trwania roku szkolnego:
- przygotowałem prezentacje nauczycielskie w ramach Akcji "Szkoła z klasą- Lego, Cogito, Ago"
Opracowałem sześć prezentacji nauczycielskich, które opublikowane zostały w internecie w ramach akcji "Lego, Cogito, Ago". Cztery z nich związane były z kształceniem i rozwijaniem umiejętności czytania ze zrozumieniem ("Lego"), dwie natomiast dotyczyły rozwijania w uczniach umiejętności krytycznego i twórczego myślenia ("Cogito"). Wszystkie prezentacje stanowią załącznik do niniejszego sprawozdania, zostały zrecenzowane i pozytywnie zaopiniowane przez nauczycieli szkół podstawowych z całej Polski. Efektem końcowym działań moich i moich koleżanek (przy opracowaniu prezentacji do etapu "Cogito") było przyznanie szkole certyfikatów zaliczających sprawność "Lego" i "Cogito".
Wszystkie prezezentacje, które opublikowałem są moimi autorskimi pomysłami na lekcje ciekawe, aktywizujące uczniów, przeprowadzone w sposób atrakcyjny i twórczy, chciałem podzielić się pomysłami z nauczycielami w kraju i dowiedzieć się tego, jak postrzegane są moje projekty. Wszystkie lekcje, które prezentowałem zostały przeze mnie przeprowadzone, do niektórych prezentacji załączałem prace dzieci na dowód tego, iż projekty idą w parze z praktyką i zostały efektywnie przeprowadzone.
Jako recenzent prezentacji innych szkół podczas Akcji "Lego Cogito Ago" miałem możliwość zapoznania się z wieloma ciekawymi pomysłami na lekcje języka polskiego. Część z nich wykorzystałem bądź wykorzystam w mojej pracy.
- opublikowałem trzy felietony w dwumiesięczniku "Twórcza Szkoła"
Łączę w pracy nauczyciela umiejętności zdobyte podczas Podyplomowych Studiów Dziennikarskich, jestem więc stałym współpracownikiem pisma "Twórcza Szkoła" skierowanego do nauczycieli, wychowawców i rodziców. W okresie trwania mojego stażu ukazały się tam trzy artykuły, każdy z nich został napisany pod wpływem doświadczeń, jakich nabyłem w trakcie pracy w Szkole Podstawowej nr XXX. Teksty te stanowią także swoistą autorefleksję i zawierają przemyślenia związane z moim codziennym życiem zawodowym.Felietony zamieszczam jako załączniki do sprawozdania.
To nie są moje pierwsze publikacje.W roku szkolnym 2003/ 2004 w kwartalniku "Język Polski w Liceum" ukazał się obszerny artykuł mojego autorstwa, który zamieszczony został także na stronie internetowej szkoły. Dowodami realizacji wyżej wymienionych celów są załączniki do tej części sprawozdania:
- harmonogram zebrań zespołu humanistycznego i rad pedagogicznych
- zaświadczenia o ukończonych szkoleniach
- prezentacje opublikowane w internecie w ramach akcji "Lego Cogito Ago" wraz z ich recenzjami
- kserokopie publikacji
IV. POZNANIE ŚRODOWISKA UCZNIÓW I WSPÓŁPRACA Z NIMI.
W trakcie stażu zrealizowałem następujące cele szczegółowe:
- organizowałem i przeprowadzałem zajęcia pozalekcyjne
Prowadzenie koła teatralnego na terenie szkoły było moją własną inicjatywą. Szczegółowy opis działań koła zawierają sprawozdania, jakie prezentowałem i zaprezentuję na plenarnych posiedzeniach rady pedagogicznej. Zajęcia miały zarówno praktyczny, jak i teoretyczny aspekt, cieszyły się bardzo dużą popularnością, także wśród uczniów klas młodszych. Moją osobistą refleksją, związaną z prowadzeniem tych zajęć jest artykuł "Szkolny teatr, teatr życia" opublikowany w dwumiesięczniku Twórcza Szkoła. Uczestnicy zajęć wielokrotnie startowali w konkursach recytatorsko- teatralnych, o których już wspominałem. Największym wspólnym przedsięwzięciem była szkolna inscenizacja, która uświetniła obchody XXX-lecia szkoły 20 maja 2005 roku. Wraz z podopiecznymi włożyłem wiele pracy w to, aby spektakl został odegrany profesjonalnie i efektownie, liczne próby (podzielone na etapy i ćwiczące poszczególne elementy gry scenicznej) odbywały się już od listopada 2004 roku.
W ramach zajęć pozalekcyjnych byłem także współprowadzącym Trening Zastępowania Agresji. Wespół z kolegą XXX pracowaliśmy z grupą chłopców z szóstych klas, mających problemy z opanowaniem negatywnych emocji i sprawiających problemy wychowawcze. Efekty naszych działań zostały dostrzeżone przez nauczycieli i innych uczniów, chłopcy nauczyli się samokontroli, a ich zachowanie zdecydowanie się poprawiło. Taka forma zajęć była dla mnie okazją do sprawdzenia swych umiejętności pedagogicznych na zupełnie innym polu. W trakcie stażu uczestniczyłem (i nadal uczestniczę) w szkoleniu TZA, podczas którego mogłem dokonać praktycznej ewaluacji moich działań jako trenera grupy na zajęciach. Szkolenie daje mi także możliwość wnikliwego zapoznania się z procedurami organizacji Treningu Zastępowania Agresji na terenie szkoły i szczegółowymi założeniami twórców tego programu.
- nawiązałem współpracę z wychowawcami klas i pedagogiem szkolnym
Przez cały okres stażu aktywnie współpracowałem z wychowawcami klas, w których uczyłem języka polskiego. Jeszcze we wrześniu starałem się zdobyć jak najwięcej informacji o moich podopiecznych, by indywidualizować pracę z każdym dzieckiem i mieć wiedzę na temat zdolności, umiejętności, temperamentu i zachowania poszczególnych uczniów. Bardzo cenne były dla mnie informacje pedagog szkolnego, Pani XXX, z którą na bieżąco rozmawiałem na temat pojawiających się problemów wychowawczych w celu szybkiego ich wyeliminowania. Pani pedagog zawsze służyła mi pomocą i radą, cenię sobie jej zdolności empatyczne i dużą serdeczność.
- nawiązałem współpracę z rodzicami uczniów
Moje spotkania z rodzicami były zawsze rozmowami na temat postępów w nauce i zachowania dzieci na lekcjach polskiego. Rodzice kilkakrotnie prosili mnie o opinię na temat ich dzieci, które przekazywane były do poradni psychologiczno- pedagogicznych. Indywidualne rozmowy odbywałem w zależności od potrzeb, poza nimi uczestniczyłem także w spotkaniu nauczycieli z mamą XXX, który pod koniec pierwszego semestru otrzymał kilka ocen niedostatecznych i przejawiał całkowite lekceważenie w stosunku do obowiązków szkolnych.
- przygotowywałem uczniów do konkursów przedmiotowych
Starałem się zachęcać podopiecznych do brania udziału nie tylko w szkolnych, ale również pozaszkolnych konkursach przedmiotowych. Sukcesywnie i systematycznie nadzorowałem pisanie prac literackich na konkursy (jeden ogólnopolski, jeden wojewódzki). Pomagałem w odnalezieniu potrzebnej literatury dla uczniów, którzy przygotowywali się do Wojewódzkiego Konkursu Humanistycznego, omawiałem z nimi treść utworów i wskazywałem właściwe interpretacje. Oto działanie, którego nie uwzględniłem w planie rozwoju zawodowego, a które miało miejsce w trakcie trwania roku szkolnego:
- prowadzenie nauczania indywidualnego
Uczennica przybyła do naszej szkoły w listopadzie 2004 roku. Praca z dzieckiem była dla mnie wyzwaniem i zmuszała do wnikliwego opracowania planu działań. Sandra bowiem wykazywała ogromne deficyty w zakresie opanowania podstawowych umiejętności, miała wielkie problemy z koncentracją uwagi i wymagała szczególnego nadzoru, a także takiego formułowania poleceń i zadań, by były one precyzyjne i dostosowane do jej poziomu rozwoju psychofizycznego. W trakcie zajęć zauważyłem, że uczennica często stawia psychiczny opór nauczycielowi i nie chce nawiązywać z nim dialogu. Udało mi się jednak ten opór przełamać, choć wymagania stawiane dziewczynce musiałem zminimalizować, a także na bieżąco weryfikować moje działania pedagogiczne, by osiągnąć choć niewielkie, ale dla dziecka znaczące postępy w edukacji. Dowodami realizacji wyżej wymienionych celów są załączniki do tej części sprawozdania:
- sprawozdania z działalności koła teatralnego i Treningu Zastępowania Agresji
- sprawozdanie dotyczące nauczania indywidualnego z języka polskiego
Podsumowując: okres minionych 9 miesięcy ,jak również czas w roku szkolnym 2003/ 2004, kiedy to pracowałem w Szkole Podstawowej nr 117 pozwolił mi na ustawiczne rozwijanie i doskonalenie moich umiejętności pedagogicznych. Udowodniłem, iż jestem nie tylko fachowym polonistą, ale także młodym, otwartym na wyzwania pedagogiem, który jest w stanie efektywnie prowadzić tak różne od siebie zajęcia jak koło teatralne i Trening Zastępowania Agresji. Starałem się przez cały czas wykonywać wszystkie powierzone mi zadania rzetelnie, wykazałem się inwencją twórczą i ciekawymi pomysłami, pracowałem traktując każdego ucznia podmiotowo, a koleżanki i kolegów z pracy z szacunkiem i sympatią.
mgr Jarosław Czechowicz
|
