Komputer jest nowoczesnym narzędziem edukacyjnym, o szerokich możliwościach zastosowania. Stosowanie komputerów na zajęciach dydaktycznych sprawia, iż nauczanie staje się ciekawsze, wydajniejsze, łatwiejsze.
Opracowanie: mgr Wioletta Ruszczyńska
Szkoła Podstawowa nr 1 w Tarnowie
Komputer jako środek dydaktyczny w nauczaniu zintegrowanym
Komputer jako urządzenie ułatwiające dostęp do informacji wkroczył w codzienne życie dzieci i dorosłych. Pojawił się w wielu domach, szkołach i jest coraz chętniej wykorzystywany przez wielu ludzi.
Komputer jest nowoczesnym narzędziem edukacyjnym, o szerokich możliwościach zastosowania. Stosowanie komputerów na zajęciach dydaktycznych sprawia, iż nauczanie staje się ciekawsze, wydajniejsze, łatwiejsze.
Wiele programów służy do nauki i do sprawdzania wiadomości dzieci w młodszych klasach szkoły podstawowej. Znaczna ich część opracowana jest na zasadzie "uczmy się – bawiąc", zgodnie z zasadą zreformowanego szkolnictwa. Są one przydatne szczególnie dla młodszych dzieci, które nie uświadamiają sobie jeszcze procesu uczenia się. Zabawa jest jedną z najważniejszych form ich aktywności .Dzięki niej dziecko poznaje świat, wyraża swoje potrzeby, dążenia i możliwości. Wprowadzanie komputerów do nauczania przedmiotów szkolnych zwiększa możliwości prezentacji i wspomagania komputerami metod czysto werbalnego nauczania.
Miejsce i sposoby tego wspomagania powinny być określone w programach poszczególnych przedmiotów. Może to dotyczyć zarówno istniejących w programach treści, jak i nowych treści i umiejętności, których przekazanie jest możliwe tylko dzięki posłużeniu się metodami i środkami technologii informacyjnej.
Na zajęciach szkolnych innych niż informatyka lub technologia informacyjna (w tym również na zajęciach nauczania zintegrowanego), komputer może występować jako:
- pomoc dydaktyczna wspomagająca proces uczenia się i nauczania,
- element zintegrowany z daną dziedziną nauczania, czyli element nierozerwalnie związany z tą dziedziną.
Między wspomagającą a kreującą funkcją komputera w edukacji można wyróżnić cztery grupy powiązań komputerów z nauczanymi treściami i formami przekazu:
- Wspomaganie tradycyjnych treści i form przekazu – treści kształcenia pozostają takie same, wspomagamy je jedynie komputerem.
- Wzbogacanie tradycyjnych treści i form przekazu- użycie komputera istotnie wzbogaca i urozmaica to, co dotychczas wykonywano bez komputerów.
- Nowe możliwości w zakresie tradycyjnych treści nauczania i umiejętności - posłużenie się komputerem i technologią informacyjną stwarza nowe możliwości przy realizacji i kształtowaniu tradycyjnych treści i umiejętności, czyli tych, które dotychczas znajdowały się w programie nauczania.
- Nowe treści - wnoszone do poszczególnych dziedzin nauczania za sprawą posłużenia się komputerem lub technologią informacyjną.
Komputerowe środki dydaktyczne stosowane na zajęciach nauczania zintegrowanego mają wiele zalet. "Bawiąc się z komputerem", dzieci ćwiczą pamięć, wyrabiają koncentrację i spostrzegawczość. Ćwiczą koordynację ręki i oka, a więc umiejętności niezbędne podczas nauki szkolnej.
Twórczy kontakt z komputerem, polegający na rozwiązywaniu z jego pomocą problemów z różnych dziedzin lub na samodzielnym budowaniu własnych programów przynosi określone korzyści wychowawcze. Jest to bardzo konsekwentny , wymagający i nieprzekupny partner. Dzięki niemu wzrasta dyscyplina myślenia, podnosi się poziom skuteczności procesów podejmowania decyzji. Dziecko cały czas działa, samo decyduje, jakie funkcje ma wykonać. Może przerwać te, które go nudzą, lub kontynuować te, które go szczególnie interesują. Przeciwieństwem jest bierne oglądanie telewizji. Komputery na zajęciach pomagają w procesach poznawania przyrody. Uczniowie mogą przez tzw. symulacje obserwować i zrozumieć niedostępne dla nich bezpośrednio zjawiska, procesy i prawa. W Internecie mogą mieć wizualny dostęp do odległych rejonów geograficznych, oglądać egzotyczną faunę i florę.
Komputer umożliwia łatwy dostęp do informacji. Dzieci, korzystając z multimedialnych encyklopedii, a także z Internetu, mają szybki kontakt ze światem, uczą się wyszukiwania informacji. Jest to ważna umiejętność, która będzie przydatna w dalszym kształceniu.
Komputer używany jako środek dydaktyczny stymuluje zdobywanie wiedzy lub umiejętności. Może być wykorzystywany jako nowy środek wyrazu na zajęciach plastycznych lub muzycznych, gdzie potrafi zastąpić kartkę papieru, kredki i farby lub flet prosty czy dzwonki. Dzięki odpowiednim funkcjom oprogramowania jakich nie da się przypisać kredkom i fletowi, komputer może stanowić twórczy impuls i uruchamiać wyobraźnię ucznia.
Zaletami stosowania komputerów w edukacji są:
- efektywne oddziaływanie na zmysł wzroku i słuchu,
- duża skuteczność w przekazywaniu informacji,
- zaciekawienie dzieci,
- umożliwienie pokazania procesów niedostępnych w bezpośredniej obserwacji,
- pobudzanie klasy do pozytywnej aktywności,
- możliwość gromadzenia i przetwarzania wielkich ilości informacji,
- szybkość,
- dokładność,
- zdolność do ciągłego powtarzania tych samych operacji,
- uczeń przy komputerze czuje się swobodnie.
Prawidłowe wykorzystanie komputera w młodszych klasach szkoły podstawowej rozwija umiejętności niezbędne w edukacji szkolnej, np.:
- łączenie prostych elementów w jedną konstrukcję,
- wypełnianie kolorem narysowanych konturów, rozpoznawanie i nazywanie kształtów, kolorów, rozpoznawanie figur,
- łączenie w pary różnych przedmiotów,
- określenie podobieństw i różnic w przedmiotach,
- różnicowanie w otoczeniu wielkości i ujmowanie stosunków w przestrzeni typu: wyższy- niższy, duży- mały, itp.,
- ćwiczenie orientacji przestrzennej i kierunkowej,
- ćwiczenie koncentracji uwagi i wyobraźni.
Wykorzystywanie komputerów na zajęciach innych niż informatyka należy rozpoczynać w szkole możliwie najwcześniej. Nie trzeba czekać na odbycie zajęć z informatyki, by stosować komputer jako pomoc dydaktyczną, wspomagającą nauczanie i uczenie się.
Posługiwanie się komputerem na zajęciach nauczania zintegrowanego może przybierać różne formy w zależności od wyposażenia szkoły a przede wszystkim od określonej przez nauczyciela roli komputera w zajęciach. W dobie powszechnej dostępności komputerów każde dziecko powinno mieć szansę zetknięcia się z tym urządzeniem już w młodszych klasach szkoły podstawowej.
Bibliografia:
- 1.Bednarska E.- Komputer w życiu dziecka, Życie Szkoły nr 7/2001.
- Gregorczyk G.- Programy edukacyjne dla nauczania początkowego, Komputer w Szkole – dwumiesięcznik MEN, rocznik 2000.
- Juszczyk S.- Komputer w edukacji wczesnoszkolnej, Życie Szkoły nr 2/1996.
- Kołodziej J.- Komputer - niewyczerpane źródło inspiracji, Wychowanie Techniczne w Szkole nr 1/1998.
- Marciszewska A.- Nauczanie zintegrowane z udziałem komputera, Życie Szkoły
|
