Scenariusz lekcji przyrody zawiera liczne doświadczenia, które może uczeń wykonywać sam. Dzięki temu aktywnie uczestniczy w procesie dydaktycznym i osiąga przez to lepsze wyniki. Wiedza uzyskana tą drogą jest szybsza i trwalsza, co znajduje odbicie w myśli Konfucjusza: "Słyszę i zapominam, widzę i pamiętam, czynię i rozumiem".
Dział: Woda.
Temat: Roztwory wodne i zawiesiny
Cele:
Wiadomości:
• Zna pojęcia: roztwór, zawiesina
• Rozróżnia roztwór i zawiesinę.
• Nazywa składniki tworzące roztwór.
• Wymienia czynniki przyspieszające rozpuszczanie
• Podaje przykłady substancji rozpuszczalnych
• i nierozpuszczalnych w wodzie, z którymi styka się w życiu codziennym.
Umiejętności:
• Sporządza wodne roztwory soli, cukru.
• Wyjaśnia dlaczego sporządzony roztwór jest przykładem mieszaniny jednorodnej.
• Wykonuje proste doświadczenia według instrukcji.
• Posługuje się sprawnie sprzętem laboratoryjnym.
• Wyciąga wnioski z przeprowadzonych obserwacji i doświadczeń.
Postawy:
• Zachowuje ostrożność podczas wykonywania doświadczeń.
• Wykazuje cierpliwość i dokładność przy przeprowadzaniu doświadczeń.
• Czuje się odpowiedzialny za efekty pracy grupy.
Metody:
• Laboratoryjna (praktyczna), pogadanka.
Formy pracy:
• Grupowa i indywidualna.
Środki dydaktyczne:
• Probówki, zlewki, łyżeczka, cukier, sól, denaturat, rozkruszona kreda, olej, krzyżówka, rozsypanka zdaniowa.
Tok lekcji :
Faza wprowadzająca:
1. Przypomnienie wiadomości o rodzajach mieszanin.
2. Zapoznanie uczniów z tematem i celami lekcji.
Faza realizacyjna:
1. Zasady pracy grupowej – przypomnienie.
2. Rozdanie kart pracy.
3. Rozwiązanie krzyżówki (krzyżówka znajduje się na karcie pracy nr II.)
i uzupełnienie podanego schematu.
Hasła krzyżówki : ROSA, MORZE, ŁZA, TLEN, WODA, POWÓDŹ, CUKIER.
Hasło główne: ROZTWÓR.
ROZTWÓR = rozpuszczalnik + substancja rozpuszczana
4. Uczniowie pracują w grupach, przeprowadzają doświadczenia według instrukcji na karcie pracy nr II i III. Wpisują na kartę obserwacje i wnioski.
Karta pracy II.
Doświadczenie A.
Obserwacja: Denaturat rozpuścił się w wodzie bardzo dobrze.
Wniosek: Denaturat z wodą tworzy roztwór.
Doświadczenie B.
Obserwacja: Cukier rozpuszcza się w wodzie całkowicie.
Wniosek: Cukier tworzy z wodą roztwór.
Doświadczenie C.
Obserwacja: Olej pływa po powierzchni wody.
Wniosek: Olej nie rozpuszcza się w wodzie.
Doświadczenie D.
Obserwacja: Kreda nie rozpuszcza się w wodzie.
Wniosek: Kreda tworzy z wodą zawiesinę.
Karta pracy III.
Doświadczenie A.
Obserwacja: Sól całkowicie rozpuściła się w wodzie.
Wniosek: Otrzymany roztwór jest roztworem nienasyconym.
Doświadczenie B.
Obserwacja: Część soli rozpuściła się w wodzie, pozostała nie.
Wniosek: Otrzymany roztwór jest roztworem nasyconym.
Faza podsumowująca:
1. Prezentacja zespołów – omówienie, dyskusja na temat wyników.
2. Uzupełnienie tekstu na karcie pracy nr IV na podstawie zdobytych wiadomości.
Tekst:
* Niektóre substancje rozpuszczają się w wodzie np. CUKIER, a inne NIE ROZPUSZCZAJĄ SIĘ np. OLEJ, KREDA.
* Rozpuszczając cukier w wodzie otrzymujemy ROZTWÓR. Jest on przykładem mieszaniny JEDNORODNEJ. Woda jest tu ROZPUSZCZALNIKIEM, a cukier SUBSTANCJĄ ROZPUSZCZANĄ.
Kreda NIE ROZPUSZCZA się w wodzie. Tworzy z wodą ZAWIESINĘ.
* Uczniowie łączą w pary rozsypankę.
3. Utrwalenie wiadomości:
- Z czego składa się roztwór?
- Podać po 2 przykłady substancji dobrze i słabo rozpuszczalnych w wodzie.
- Jaki roztwór nazywamy roztworem nasyconym a jaki nienasyconym?
4. Ocena pracy zespołów.
5. Zadanie pracy domowej:
Podaj dwa przykłady innych rozpuszczalników niż woda.
Karta pracy I.
Krzyżówka
1.Kropelki wody pojawiające się rano na trawie.
2.Zbiornik wody słonej.
3.Słona kropla z oka.
4.Jest niezbędny do oddychania.
5.Wypełnia rzeki, jeziora itp.
6.Skutek wylewu rzek.
7.Słodzisz nim herbatę.
Uzupełnij schemat:
................................. = rozpuszczalnik + substancja rozpuszczana
hasło
Karta pracy II.
Do 4 probówek umieszczonych na statywie wlej jednakową ilość wody (tyle, ile pokazuje rysunek). Następnie kolejno do probówek dodawaj:
A – tyle samo, co wody denaturatu. B – szczyptę cukru.
C – oleju. D – szczyptę sproszkowanej kredy.
A. denaturat Obserwacja:...................................................
Wniosek: ............................................................
cukier
B. Obserwacja:.......................................................
Wniosek: ...........................................................
olej
C. Obserwacja: .......................................................
Wniosek:.............................................................
kreda
D.
Obserwacja: .......................................................
Wniosek: ............................................................
Karta pracy III.
Przygotuj 2 zlewki i do każdej wlej 5 łyżek czystej wody. Następnie wsyp do nich sól kuchenną:
Do pierwszej jedną łyżeczkę. Do drugiej trzy łyżeczki.
Wymieszaj energicznie zawartość zlewek.
I. sól 1 łyżeczka
Obserwacja: .......................................................
Wniosek: ............................................................
II.
sól 3 łyżeczki
Obserwacja.......................................................
Wniosek: ........................................................
Karta pracy IV.
Uzupełnij tekst:
* Niektóre substancje rozpuszczają się w wodzie np..................... , a inne ..................................................... np. ....................... , .........................
* Rozpuszczając cukier w wodzie otrzymujemy .......................... Jest on przykładem mieszaniny ...................................... Woda jest tu ................
.............................. a cukier ......................................................................
Kreda .............................................w wodzie. Tworzy z wodą ................
Połącz w pary:
1. Roztwór nasycony 2. Roztwór nienasycony
A - Taki roztwór, w którym w danej temperaturze rozpuści się jeszcze więcej substancji rozpuszczanej.
B - Taki roztwór, w którym w danej temperaturze nie może się już rozpuścić więcej substancji.
1 - ……………. 2 - ……………..
Praca domowa: Podaj 2 przykłady innych rozpuszczalników niż woda.
Opracowała: Ewa Landoch
|
