Artykuł został napisany na podstawie materiałów zebranych przez uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 w Szklarskiej Porębie dotyczących zmian przyrody w okolicy Szklarskiej Poręby na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat . Wywiady i badania przeprowadzono w ramach konkursu „Parki narodowe skarbem naszej małej ojczyzny” zorganizowanego przez Centrum Edukacji Ekologicznej Karkonoskiego Parku Narodowego .
„Szklarska Poręba – kiedyś i dziś”
Początki Szklarskiej Poręby związane są ze szklarstwem. Kiedy więc powstawała tutaj osada ludzka , a było to w wieku XIV, wszystko było podporządkowane produkcji szkła. Korzystano z wielkich połaci leśnych potrzebnych do przetapiania kwarcu w piecach szklarskich. Najlepszym materiałem palnym było drewno drzew liściastych – bardzo twarde i przy tym bardzo kaloryczne. Stąd też Sudety były oazą przepięknych lasów liściastych. W wieku XVIII, a szczególnie w wieku XIX zapotrzebowanie na surowiec palny było tak duże, że zaczynało brakować drewna. Zaczęto więc nasadzać drzewa iglaste, które szybciej rosły, ale powodowało to także monokulturę leśna, która była nieodporna na wszelkiego rodzaju choroby czy szkodniki. Charakter Szklarskiej Poręby zaczął się zmieniać pod koniec XIX w. Z typowo szklarskiego na turystyczny. Ten drugi stał się dominującym, a z wielu manufaktur szklarskich wyodrębniła się jedna duża huta nazwana Józefiną. Wraz z rozwojem cywilizacji zaczęło zmieniać się również otoczenie Szklarskiej Poręby. Szczególnie w okresie międzywojennym powstało wiele domów wypoczynkowych, sanatoriów, pensjonatów i hoteli. Większość z tych budynków przetrwało do dziś, choć niektóre z nich utraciły swój pierwotny urok i zamieniły się w rudery. Budując te domu pozostawiono przyrodę w nienaruszonym stanie, dzięki czemu możemy dzisiaj podziwiać piękne okazy buka, jesionu, świerka czy tui. Okres powojenny był bardzo nieszczęśliwy tak dla miasta jak i jego otoczenia. Ulokowanie potężnych zakładów celulozowych w Jeleniej Górze, a przy granicy z Niemcami i Czechami bardzo uciążliwego przemysłu ciężkiego jak huty, koksownie i kopalnie powodowało, że wiatry wiejące z zachodu i południowego zachodu przenosiły wszelkie zanieczyszczenia w Kotlinę Jeleniogórską. I tak za sprawą tzw. ”kwaśnych deszczów” następowała całkowita degradacja środowiska. Lasy zaczęły atakować szkodniki, z którymi nie można było sobie poradzić. Drzewa umierały stojąc. Tak było z Karkonoszami jak również z Górami Izerskimi. Brak drzew powodował znaczną erozję skalną i gdyby ten proces nie został zahamowany na początku lat 90 – tych ubiegłego wieku pewnie za set lat mielibyśmy polskie Góry Skaliste. Wyginęło wiele gatunków roślin i zwierząt. Nie spotkamy już na górskich ścieżkach muflona czy głuszca. Dopiero od niedawna zaczęto sobie zdawać sprawę jak wielkim dobrem jest przyroda i zaczęto o nią prawdziwie dbać. Usprawniono i pobudowano kanalizacje ściekowe i burzowe, zachęca się mieszkańców do używania kotłowni ekologicznych, zlikwidowano w okolicy uciążliwy przemysł. Jednak jeszcze wiele musi się zmienić w głowach mieszkańców i turystów, żeby pamiętali o tzw. małej ekologii i dbali o swoje najbliższe otoczenie. Przerażającą jest ilość śmieci w rzekach, lasach, parkach czy skwerach. Szklarska Poręba jako miejscowość turystyczna musi znaleźć wspólny język z przyrodą, tak jak znalazło ten język wiele państw świata. Przyroda może współistnieć z narciarzami, rowerzystami i innymi turystami pod jednym warunkiem – będzie się ono opierało na wzajemnym szacunku. Przyroda jest dla człowieka, ale także człowiek jest dla przyrody.
Rozwój cywilizacji miał niewątpliwy wpływ na degradację środowiska naturalnego. Jest jednak nadzieja, że powoli wszyscy rozumieją potrzebę chronienia i dbania o to, co stworzyła Natura dla dobra człowieka. Bo tylko w pełnej harmonii człowieka z przyrodą możliwe jest zdrowe i przyjazne życie.
Artykuł został napisany na podstawie materiałów zebranych przez uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 w Szklarskiej Porębie dotyczących zmian przyrody w okolicy Szklarskiej Poręby na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat . Wywiady i badania przeprowadzono w ramach konkursu „Parki narodowe skarbem naszej małej ojczyzny” zorganizowanego przez Centrum Edukacji Ekologicznej Karkonoskiego Parku Narodowego .
Autor : Agata Michalak uczennica kl. VI Szkoły Podstawowej nr 2
W Szklarskiej Porębie
Opiekun zespołu konkursowego : Alicja Fabrowska
|
