Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Wpływ mediów na dzieci i młodzież

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 25201 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

WPŁYW MEDIÓW NA DZIECI I MŁODZIEŻ
OPRACOWAŁA: mgr Sylwia Kożuch

WSTĘP
Żyjemy w czasach, w których świadomość społeczna jest nieomal w całości zdominowana przez środki masowej komunikacji. O czym nie mówi telewizja czy radio, nie pisze prasa czy Internet, tego nie ma lub się nie liczy. Natomiast najmniejsza nawet błahostka, przepuszczona przez media, urasta do rangi wręcz kosmicznej.
Oto przykład... „Uwaga! Uwaga! Wczoraj o 17.15 czasu lokalnego w Warszawie przy ulicy Kowalskiej opadł z drzewa liść. Znalazcę czeka nagroda”. Wystarczy, że wiadomość tę powtórzą wszystkie serwisy radiowe, a telewizja pokaże portret pamięciowy zguby, a już rozdzwonią się telefony. Następnego dnia w codziennej prasie ukażą się błyskawiczne relacje, zaś prasa tygodniowa poprosi o wypowiedź socjologów i psychologów. Takie to czasy i anomalie. Trzeba być ciągle przytomnym na umyśle, aby nie ulec medialnej psychozie. Równocześnie jednak nie można nie dostrzegać wielu pożytków, jakie płyną z mediów, pod warunkiem, że nadawcy są wiarygodni, a odbiorcy umieją z mediów korzystać. Dzieci są szczególnie podatne na medialne oddziaływania. Nie posiadają jeszcze w miarę solidnej wiedzy, nie mają też ukształtowanych postaw i systemów wartości, nie potrafią zatem samodzielnie, w sposób trafny i mądry wybierać i oceniać przekazywanych informacji. Środki masowego przekazu angażują czas dzieci i odrywają je od ambitniejszych zajęć. Szczególnie chodzi tu o telewizję i komputer. Wyliczono, że statystyczny uczeń szkoły podstawowej spędza przed telewizorem i komputerem 3-5 godzin dziennie. Zajmuje to w domowym budżecie czasu trzecią pozycję po szkole i śnie. Zostawia to zapewne ślad w osobowości i zachowaniach młodych odbiorców. Jest to ślad głęboki i trwały.

ODDZIAŁYWANIE TELEWIZJI
W życiu codziennym człowieka telewizja odgrywa coraz większą rolę. Z uwagi na swoją powszechność odbiornik telewizyjny jest często traktowany jako najważniejszy element wyposażenia mieszkania. Wokół niego koncentruje się życie wielu rodzin. Większość rodziców pochłoniętych pracą zawodową i swoimi problemami ma coraz mniej czasu dla własnych dzieci, na codzienne rozmowy z nimi. Nie zwracają oni uwagi na to, jak wygląda i jaki ma wpływ kontakt ich pociech z telewizją.
Negatywne oddziaływanie telewizji dotyczy przede wszystkim czterech spraw. Pierwsza to obrazy przemocy, które można spotkać już w kreskówkach. Brzydkie jak noc, szkaradne ludziki wyzywające się od „głupków” i „durniów” w bajkach – teoretycznie adresowanych dla maluchów – z pewnością nie uczą dzieci piękna i dobra. Długotrwały i intensywny kontakt z przesyconymi przemocą filmami prowadzi do stopniowego odwrażliwiania odbiorcy, zanika odraza i przerażenie na widok scen ociekających krwią, maleje współczucie dla ofiary, rodzi się przyzwolenie na obecność agresji. Jeśli weźmiemy pod uwagę, jak niestabilny emocjonalnie potrafi być organizm w okresie dzieciństwa i dojrzewania, można liczyć się z tym, że częste i systematyczne oglądanie brutalnych scen zwiększa ryzyko naśladowania zachowań agresywnych w życiu codziennym.
Drugi aspekt problemu to obrazy erotyczne lub prawie pornograficzne, które przez to, że jest ich bardzo dużo, już u maluchów powodują ekscytację seksualną. O dzieciach w młodszym wieku szkolnym pisano dawniej w podręcznikach psychologii, że są w okresie latencji, czyli pewnego uśpienia zainteresowań seksualnych. Dzięki temu miały one ułatwiony rozwój intelektualny, rozpoczęcie myślenia teoretycznego i abstrakcyjnego występowało u nich wcześniej. Teraz natomiast ma miejsce przedwcześnie, zupełnie niczemu nie służące, zainteresowanie seksem, które wypiera inne zainteresowania. To jest ogromnie niebezpieczne. Chodzi po prostu o to, że pojemność psychiczna dzieci jest w pewien sposób ograniczona. Jeżeli interesują się seksem, to nie interesują się tym, co jest normalne w tym wieku, potrzebne i konieczne dla rozwoju.
Trzecia sfera negatywnych oddziaływań telewizji dotyczy bardzo dziś popularnych programów z gatunku reality show. Relacjonują one na żywo ludzkie zachowania jedynie „ku uciesze”, zupełnie bez jakiejkolwiek fabuły, poruszają dosłownie wszystkie tematy – nic już nie jest święte. Są to bardzo niebezpieczne programy, ponieważ łamią wszelkie tabu. W młodych osobach mogą one rozwijać przekonanie, że w życiu nie trzeba przestrzegać żadnych norm moralnych i obyczajowych, wszystko można robić bez zahamowań, o wszystkim można mówić wprost, bez ogródek. Bez wątpienia programy te uczą chamstwa, bezczelności, tupetu i arogancji. O stosowaniu wulgaryzmów już lepiej nie mówić! Mówiąc o oddziaływaniach telewizji warto też wspomnieć o reklamach, które mają na celu doprowadzenie do zmiany nastawienia odbiorcy wobec konkretnego przedmiotu czy usługi, czyli takiej zmiany jego postaw, która uczyniłaby dany produkt przedmiotem pożądania. Twórcy reklam wykorzystują w tym celu specjalne techniki, m.in. chwytliwe nazwy, piosenki, slogany, plansze z wykresami faworyzującymi dany przedmiot lub jego skojarzenia z czymś innym, np. odpoczynkiem czy przygodą. Aby zaświadczyć o dobrej jakości produktu w reklamach występują znane osoby, autorytety, aktorzy czy „zwykli” ludzie. Działa tu też tzw. instynkt stada – technika sprawiająca, że czujemy, iż powinniśmy używać danej rzeczy, ponieważ wszyscy jej używają. Przekazywane treści reklam szczególnie sugestywnie oddziałują na psychikę dzieci. Zadaniem nauczycieli i rodziców jest zatem uczenie ich podstawowych technik reklamy, aby były bardziej świadome wpływu, jakie na nie wywierają.
Wpływ telewizji na dzieci i młodzież uzewnętrznia się również poprzez sposób korzystania z niej. Oglądanie programów telewizyjnych nie wymaga żadnego wysiłku, nawet wychodzenia z domu. Jest bardzo łatwym, lecz biernym sposobem spędzania czasu wolnego, co może prowadzić do niedostatecznej aktywności fizycznej. U młodego pokolenia objawia się to m.in. wadami postawy. Poza tym może powodować problemy psychiczne wynikające z uzależnienia. Wszystko to sprzyja lenistwu umysłowemu oraz obniżeniu sprawności myślenia abstrakcyjnego.
Ważny jest również czas spędzany przed ekranem telewizora oraz sposób selekcji oglądanych programów, który jest w dużym stopniu zdeterminowany zachowaniem najbliższego otoczenia. Na opiekunach dzieci spoczywa obowiązek kontroli tego, co one oglądają. Jeżeli rodzice nie ustalają swym pociechom reguł korzystania z telewizji, nie oglądają jej razem z nimi ani nie rozmawiają o oglądanych programach, prawdopodobieństwo ulegania dzieci wzorcom prezentowanym w telewizji jest bardzo duże. A ma to ogromny wpływ na ich obecne zachowanie i na to, jakimi ludźmi będą w przyszłości.
Całkowity brak kontaktu z telewizją też nie jest korzystny – może wyobcować dziecko z grona rówieśników. Częstym tematem ich rozmów są bowiem programy telewizyjne. Sporadyczne zasiadanie w domu przed ekranem może mieć pozytywny wpływ. Możliwość korzystania z telewizji dowartościowuje dzieci i młodzież, daje poczucie uczestniczenia w tym, co dzieje się w kraju i na świecie. Stwierdzono na podstawie badań, że oglądanie programów prospołecznych prowadzić może do wzrostu takich zachowań, jak: pomaganie innym, współdziałanie, opiekowanie się. Wiele filmów rodzi pozytywne uczucia, sprawia, że lepiej rozumie się problemy niepełnosprawnych, chorych, upośledzonych, samotnych... Programy dostosowane do wieku i poziomu dziecka mogą wpływać na sposoby wartościowania zjawisk, postawy, zainteresowania, styl życia, wzorce zachowania. Mogą też poszerzać zakres wiedzy. Istnieje przecież wiele cennych programów edukacyjnych.

KOMPUTEROWE ROZRYWKI
Również praca z komputerem może być bardzo ciekawa i kształcąca, jednak należy korzystać z niego w sposób rozsądny i świadomy. Jest wiele multimedialnych programów komputerowych – edukacyjnych i rozrywkowych – odpowiednich dla dzieci i młodzieży. Puzzle i układanki ćwiczą spostrzegawczość, programy graficzne pobudzają twórcze myślenie. Godne polecenia są programy wspomagające naukę języków obcych, przyrody, historii, ortografii, matematyki, a także tradycyjne gry w wersji komputerowej: tenis, piłka nożna czy szachy.
Z obserwacji wynika jednak, że ulubionym zajęciem dzieci i młodzieży są gry komputerowe. Część z nich trafia do ich rąk w formie prezentu od dorosłych! Niestety, rodzice często w natłoku codziennych zajęć nie interesują się grami komputerowymi, z których korzystają ich pociechy, pozostawiają je sam na sam z komputerem przez wiele godzin dziennie. Jest to dla nich wygodne, ale dla młodego użytkownika może stać się niebezpieczne, jeśli powtarza się często. Niewłaściwie wykorzystywany komputer może stać się groźną zabawką. Często jest porównywany do „maszyny narkotycznej”.
Wirtualna rzeczywistość pochłania czasem do tego stopnia, że po kilku godzinach spędzonych przy komputerze gracz wprowadza się w stan niezwykłego podniecenia i niepokoju. Przygody bohaterów mają miejsce w labiryntach, tunelach, lochach, zburzonych miastach, pełnych dziwnych i nierzeczywistych postaci. Działa to na młodego człowieka przygnębiająco. Sprawia, że dostrzega on tylko złe strony otaczającego świata lub wyrabia sobie pogląd, iż tak właśnie świat powinien wyglądać. W grach obowiązuje prosta zasada: albo ja ciebie zabiję, albo ty mnie. Zabijając, nie tylko nie ponosi się konsekwencji, lecz jest się nagradzanym. Młodzież wychowywana jest więc w kulcie siły i okrucieństwa, uczy się negatywnych zachowań, zacierają się u niej granice między dobrem a złem.
Niektórzy dorośli wprowadzają zakazy. Jednak często wywołuje to odwrotny efekt. Jak wiadomo wszystkim, zakazany owoc smakuje jeszcze bardziej. Dziecko skosztuje zapewne tego owocu u kolegi lub koleżanki. W tej sytuacji słusznym wyjściem wydają się częste rozmowy, dobrze uargumentowane, wykazujące destruktywny wpływ niektórych gier na rozwój.
Oby nie było na takie działania już za późno! Młodzi ludzie nie zdają sobie do końca sprawy, że świat, w którym żyją, różni się od przedstawionego im w grach świata fantazji. Zdziwieni są efektami swoich działań. Przecież w grze było inaczej! Uderzona osoba wstawała i szła dalej, nie miała żadnych obrażeń. Niejednokrotnie rzeczywistość okazuje się inna, czasem dramatyczna.
Zagrożeniem, ale i wielką szansą jest też sieć Internet. Praktycznie każdy może stworzyć i umieścić na darmowych kontach serwisów informacyjnych swoją stronę, gdzie zamieścić może wszystko – od pozdrowień dla znajomych do pornografii i haseł faszystowskich. Przeciętny użytkownik komputera podłączonego do sieci, a więc również dziecko, jest w stanie docierać do różnych treści, nawet tych niepożądanych.
W kontroli niepełnoletnich mają pomóc różnorodne programy blokujące zakazane treści, ale tak naprawdę tylko rodzice i opiekunowie mogą uchronić swe dzieci przed niewłaściwymi wiadomościami.
Problem nie polega na istnieniu komputerów i Internetu, ale na właściwym z nich korzystaniu. Obcując z komputerem i poruszając się po Internecie, dzieci doskonalą swoje umiejętności korzystania z informacji i przetwarzania jej. Jest to pozytywny aspekt, bo przecież w dzisiejszym świecie bez znajomości obsługi komputera nikt nie ma startu. Jaki wpływ będzie miała informatyka na rosnące obecnie pokolenie, dowiemy się najwcześniej za dziesięć lat. Można mieć nadzieję, że nie będzie negatywny. Wiele zależy od tego, czy będziemy w stanie właściwie tę szansę wykorzystać.

ZAKOŃCZENIE
Z mediami musimy nauczyć się żyć, spożytkowując to, co najlepsze. Tę wiedzę powinniśmy już od wczesnego dzieciństwa przekazywać najmłodszym.
Kształcenie pozytywnych postaw wobec środków masowego przekazu to wspólne zadanie dla rodziców, opiekunów i nauczycieli.
U dzieci i młodzieży należy kształtować co najmniej trzy postawy w wychowaniu do mass mediów. Są to:
1. Postawa krytyczna wobec mediów.
Na tę postawę wskazują takie symptomy, jak: brak naiwności i bezmyślności w stosunku do mass mediów, znajomość ich mechanizmów, dystans szczególnie do treści sensacyjnych, dostrzeżenie braku wiarygodności i stosowania manipulacji, dzielenie się krytycznymi uwagami dotyczącymi środków masowego przekazu.
2. Postawa selektywności w stosunku do mass mediów.
Dotyczy przede wszystkim dokonywania wyboru według własnej woli, odbiorowi towarzyszy dystans wobec narzucanych propozycji.
3. Postawa twórczej aktywności.
Dla osób prezentujących tę postawę kontakt z mediami nie jest zdolny zaspokoić ich potrzeby twórczej, która charakteryzuje się niezależnością od mediów.
Współczesny świat wraz z dobrodziejstwami techniki niesie zagrożenia, o których nie śniło się nawet filozofom. Nowinki najszybciej przyswajają dzieci. Jak wielki będzie wpływ telewizji, komputera i Internetu na ich przyszłość zależy od odpowiedzialności dorosłych i czy będzie negatywny, okaże się za kilkanaście lat. Nie powinniśmy jednak biernie czekać. Nie zastępujmy życia rodzinnego oglądaniem telewizji, rozmów z dziećmi surtowaniem po Internecie, wspólnych obiadów – hamburgerami. Nasze dzieci jeszcze bardziej od cudów techniki potrzebują miłości rodziców, dobrej atmosfery ogniska domowego – przecież to możemy im dać bez ryzyka.

BIBLIOGRAFIA
1. Braun-Gałkowska M., Wpływ telewizyjnych obrazów przemocy na psychikę dzieci, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1995, nr 6.
2. Frasunkiewicz D., Rodzina i telewizja, „Wychowawca” 1997, nr 6.
3. Grzegorski Z. G., Ja, dziecko i telewizja, [W:] Poradnik dla rodziców i wychowawców, Poznań 2000.
4. Kirwil L., Wpływ telewizji na dzieci i młodzież, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 1995, nr 6.
5. Matej A., Wpływ telewizji na psychikę dzieci i młodzieży, „Echo” 2001, nr 1.
6. Mrozowski M., Między manipulacją a poznaniem, [W:] Człowiek w świecie mass mediów, Warszawa 1991.
7. Raczkowska J., Wychowanie wobec ekspansji multimediów, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze 1995, nr 10.
8. Stępień A., Przyjaciel czy wróg?, „Głos Nauczyciela” 2002, nr 10.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie