Zabawa to najkorzystniejsza forma pracy z dzieckiem nadpobudliwym, gdyż angażuje wszystkie zmysły.Jest też bardzo ważna dla każdego dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, zwłaszcza zabawa z rodzicami. Dlatego temat ten przedstawiłam na zebraniu z rodzicami.
ZABAWA JAKO FORMA PRACY Z DZIECKIEM NADPOBUDLIWYM .
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej objawia się :
- problemami z utrzymaniem uwagi ;
- problemami z kontrolą impulsywności ;
- nadmierną ruchliwością .
Takie problemy ma wiele dzieci, zwłaszcza w wieku przedszkolnym.
O zespole nadpobudliwości psychoruchowej mówimy tylko wtedy , gdy objawy te są niewspółmierne do wieku i poziomu rozwoju dziecka, a także stają się źródłem wyraźnych niepowodzeń w domu i szkole, niekorzystnie wpływają na życie rodzinne, naukę i rozwój dziecka.
Zaburzenia uwagi przejawiają się krótkim czasem skupienia uwagi, trudnościami w koncentracji, nieumiejętnością wybrania tego, na czym w danym momencie należy się skupić oraz bardzo łatwym rozpraszaniem się pod wpływem zewnętrznych bodźców.
Problemy z impulsywnością i kontrolą zachowań oznaczają wykonywanie przez dziecko czynności bez przewidywania, jakie mogą być następstwa. Rozpoczynanie wykonywania zadania bez całkowitego zrozumienia instrukcji.
Nadruchliwość jest to nadmierna ruchliwość dziecka, nie połączona z wykonywaniem zadania
Nadpobudliwość jest cechą człowieka, która ujawnia się w rozmaitych sytuacjach, może się znacznie nasilić pod wpływem stresu, w dużej klasie, a także przy problemach rodzinnych . Objawy mogą być nasilone w czasie podejmowania wysiłku umysłowego lub konieczności zachowania ciągłej uwagi Natomiast mogą być niewielkie lub zupełnie nieobecne w nowej , interesującej sytuacji, a także w czasie indywidualnego kontaktu z dorosłym.
Objawy nadpobudliwości w wieku przedszkolnym : nadruchliwość, impulsywność, agresja wobec innych dzieci. Trudno powiedzieć , które z tych dzieci będą nadal nadruchliwe w szkole.
Pracę z dzieckiem nadpobudliwym trzeba zacząć od jego akceptacji i przyjęcia , że może nigdy nie będzie idealnym dzieckiem lub uczniem i dostosowania wymagań do możliwości dziecka.
Podstawową formą aktywności dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym , jest zabawa. W czasie zabawy dzieci zdobywają różne umiejętności, uczą się rozwiązywać problemy . Jest to najkorzystniejsza forma pracy z dzieckiem nadpobudliwym, gdyż angażuje wszystkie zmysły . Jest też bardzo ważna dla wszystkich dzieci. Zwłaszcza zabawa dziecka w wieku przedszkolnym z rodzicami, gdy jeszcze mamy dobry kontakt z nim i możemy podtrzymywać więź.
Cele zabawy :
- zaspokojenie potrzeby ruchu;
- uczy przestrzegania ustalonych reguł;
- rozwija spostrzegawczość, pamięć, koncentrację uwagi;
- doskonali umiejętność porównywania, grupowania przedmiotów;
- wzbogaca słownik dziecka ;
- rozluźnia, zmniejsza napięcie psychiczne;
- wprowadza radosny nastrój;
- likwiduje niepokój, lęk.
Jest niezliczona ilość zabaw, które znamy z dzieciństwa , z telewizji z innych środków przekazu, możemy je wymyślać sami.
Do zabawy z dzieckiem możemy wykorzystać każdą sytuację i różnego rodzaju przedmioty, nie tylko zabawki. Oto kilka przykładów takich zabaw.
- W czasie gdy prowadzimy dziecko do szkoły lub wracamy do domu możemy np. szukać po drodze przedmiotów, których nazwa rozpoczyna się określoną głoską, szukamy określonych liter czy wyrazów na mijanych napisach. Kto odnajdzie więcej?
- Zabawa "Co się zmieniło ?"- do przeprowadzenia w domu w różnych wersjach . Przygotowujemy różne przedmioty ( np. książka, klocek, zabawka, przybory szkolne itp.). Ustawiamy rekwizyty, omawiamy ich nazwy , prosimy o zapamiętanie kolejności. Potem dziecko odwraca się, zgodnie z umową zmieniamy ustawienie lub zabieramy jeden przedmiot. Zadaniem dziecka jest powiedzieć "co się zmieniło?" Następnie zamieniamy się rolami.
- "Podawanie przedmiotu" – dowolna zabawka np. pluszowa maskotka może być podawana w różny sposób , jakby była: bardzo ciężka, gorąca , krucha, lekka, o nieprzyjemnym zapachu. Zabawa ta wprowadzi radosny nastrój, rozluźni, pobudzi wyobraźnię
- Układanie puzzli jest dla dzieci wciąż atrakcyjne, urzeczywistnia ich dążenie do utworzenia sensownej całości, znalezienia brakujących elementów i ich uporządkowania. Puzzle można wykonać z różnego rodzaju zdjęć, rysunków obrazków. Zabawa sprzyja ćwiczeniu umiejętności rozpoznawania należących do siebie części po ich szczegółach, dostrzegania związków między pojedynczymi elementami.
- Relaksacyjne opowiadanie wymyślonych bajek. Wymyślamy takie bajki w których dziecko jest bohaterem i czuje się w nich bardzo dobrze. Może to być przy cichej spokojnej muzyce.
Ważne są zabawy w gronie rodziny, dzieci zdobywają wtedy pozytywne doświadczenia (nie tylko siedzą przed komputerem czy telewizorem), odnoszą sukcesy, są zadowolone bo potrafią sprostać wielu zadaniom i czują, że są wśród akceptujących i kochających ich ludzi.
Należy pamiętać, że zabawa ma wprowadzać dobry nastrój, należy ją rozpocząć w odpowiednim momencie i dostosować do potrzeb i możliwości dziecka aby brało w niej chętnie udział.
LITERATURA
- "Zespół nadpobudliwości psychoruchowej u dzieci" w: Wychowanie w przedszkolu. 2004 nr 3
- S. Boraniecki, Gry i zabawy na każdą okazję, Warszawa 1979, IW CRZZ.
- I. Zgrychowa Zabawy na słońce i deszcz, Warszawa 1985, WSiP.
- I. Flemming Zabawy na chwilkę, Kielce 1999. Jedność.
Opracowała: Danuta Pirogowicz
