Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno - pedagogicznej w praktyce szkolne

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 11663 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Opracowany materiał przygotowany został dla nauczycieli świetlic wrocławskich szkół podstawowych. Zajęcia przeprowadzone zostały w dniu 24.11.2005r. w SP nr 50 we Wrocławiu, obejmują częś teoretyczą i warsztatową. Przedstawiam tutaj teoretyczą częśc spotkania, która ma na celu przybliżenie metod i technik wykorzystywanych w praktyce, zapoznanie z ogólnymi zasadami obowiązującymi w socjoterapii oraz uświadomienie roli i zanaczenia prowadzącego . Bibliografia jest zbiorem materiałów i publikacji, z których korzystam podczas warsztatów.

Temat: Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno - pedagogicznej w praktyce szkolnej.

Jest wokół ciebie wielu dorosłych,
którzy nadal czekają na słowa,
jakie chcieli usłyszeć, gdy byli dziećmi.

Organizatorzy: nauczyciele świetlicy przy SP nr 50 we Wrocławiu
Prowadzący : mgr Agnieszka Żyłowska
Opracowanie: mgr Agnieszka Żyłowska
Data szkolenia: 24. 11. 2005r.

Cel główny warsztatów:

  • uświadomienie roli i znaczenia socjoterapii jako formy pomocy psychologiczno - pedagogicznej;
  • przedstawienie socjoterapeutycznego programu własnego: "Ręka w rękę przez szkolny świat."
  • aktywne uczestniczenie w zajęciach z wykorzystaniem technik i metod socjoterapii;
  • zapoznanie z ogólnymi zasadami obowiązującymi w socjoterapii, czyli:
  • rozumienie pojęcia socjoterapia;
  • poznanie metod i technik socjoterapeutycznych;
  • zapoznanie z zasadami jakich należy przestrzegać prowadząc zajęcia socjoterapeutyczne / osobowość prowadzącego/.

Gdy mówię "ja", to myślę o czymś
jedynym w swoim rodzaju, czego
nie można pomylić z niczym innym.

     Socjoterapia – to pojęcie, z którym coraz częściej spotykamy się omawiając rożne formy pomocy psychologiczno – pedagogicznej. Wydaje się, że stanowi ona doskonałe uzupełnienie oferowanej dotąd pomocy tj. psychoterapii, treningu interpersonalnego i psychoedukacji.
     "Socjoterapię zaliczamy do procesów psychokorekcyjnch, leczniczych, ukierunkowanych na eliminowanie lub na zmniejszenie poziomu zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży. Socjoterapia jest więc formą pomocy adresowaną do dzieci i młodych ludzi w okresie dorastania, borykających się z problemami osobistymi i trudnościami życiowymi." /K. Sawicka, Socjoterapia, Warszawa 1999, s.10/
     W obszarze oddziaływań socjoterapeutycznych pozostają dzieci z zaburzeniami zachowania, nadpobudliwością, agresją, zahamowaniem, niską samooceną, nieśmiałe, dzieci mające problemy szkolne wynikające z parcjalnych deficytów bądź z zaniedbania środowiska.
     Bardzo często u podłoża zaburzeń zachowania leżą właśnie czynniki środowiskowe. Wiele dzieci kierowanych na socjoterapię pochodzi z rodzin dysfunkcyjnych, gdzie zaburzona jest komunikacja pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny lub w rodzinach występuje problem uzależnienia, przestępczości czy niewydolności wychowawczej rodziców. Obecnie coraz częściej dochodzi jeszcze problem bezrobocia i trudności materialnych. Stąd działania socjoterapeutyczne należy zawsze rozpocząć od postawienia diagnozy, która ma polegać na rozpoznaniu trudności dziecka, analizie zaburzeń w jego relacjach ze światem. W tym celu można wykorzystać wywiady z rodzicami i nauczycielem dziecka, obserwacje sytuacji dziecka, w których dziecko najczęściej przeżywa trudności, testy zdań niedokończonych, testy projekcyjne jak np.: "Rysunek rodziny", "Dom, drzewo, człowiek".
     Zadaniem socjoterapii jest więc wspomaganie dzieci i młodzieży w rozwoju i pojmowaniu rzeczywistości poprzez realizację celów rozwojowych, edukacyjnych i terapeutycznych.
     Cele rozwojowe wiążą się ściśle z wiekiem uczestników zajęć, gdyż w każdej fazie życia dominują określone potrzeby, których zaspokojenie odgrywa istotną rolę w procesie rozwoju. Rozwijają również indywidualne zainteresowania i podejmują istotne dla określonej grupy wiekowej zagadnienia.
     Cele rozwojowe dotyczą głównie:

  • poznania samego siebie;
  • poznania swoich mocnych i słabych stron;
  • poznania swoich talentów, zdolności;
  • budowania poczucia własnej wartości;
  • doskonalenia umiejętności zachowań asertywnych;
  • kształtowania inteligencji emocjonalnej /rozpoznawanie, nazywanie emocji i uczuć/
  • doskonalenie informacji zwrotnych.

     Cele edukacyjne wspomagają proces nabywania wiedzy o samym sobie i o innych ludziach oraz proces rozumienia świata społecznego.

Cele edukacyjne dotyczą głównie:

  • uczenia stawiania granic, odmawiania;
  • przełamywania nieśmiałości;
  • uczenia radzenia sobie w sytuacjach stresowych;
  • uczenia nawiązywania kontaktów;
  • umiejętności wyrażania swoich uczuć;
  • umiejętności wytyczania celu;
  • umiejętności podejmowania samodzielnych decyzji i brania za nie odpowiedzialności;
  • wyszukiwania zainteresowań, własnych możliwości i predyspozycji;
  • uczenia tolerancji i akceptacji drugiego człowieka;
  • uczenia współpracy i współdziałania.

     Jednak istota socjoterapii polega głównie na realizacji celów terapeutycznych, czyli organizowaniu takich sytuacji społecznych podczas spotkań, które dostarczą uczestnikom zajęć doświadczeń korekcyjnych, przeciwstawnych doznanym urazom oraz sprzyjać będą odreagowaniu napięć emocjonalnych i posłużą uczeniu się nowych umiejętności społecznie aprobowanych.

Cele terapeutyczne dotyczą głównie:

  • odreagowania emocji;
  • rozwiązywania problemów, trudnych sytuacji;
  • lepszego zrozumienia ludzkich zachowań;
  • otrzymywania wsparcia od grupy;
  • przyjmowania i dawania informacji zwrotnych;
  • poznania i nazywania własnych emocji.

     Cały cykl spotkań socjoterapeutycznych podzielony jest głównie na trzy etapy pracy z grupą:

Pierwszy etap to okres powstawania grupy. Służy on poznaniu się uczestników, opracowaniu reguł i norm grupowych, tworzeniu atmosfery wyzwalającej pozytywne relacje interpersonalne. Dlatego też pierwsze spotkania koncentrują się wokół zabaw i ćwiczeń pozwalających na integrację grupy, budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa.

Drugi etap to właściwa praca z grupą. Polega na realizacji zaplanowanych celów terapeutycznych, edukacyjnych, rozwojowych.

Ostatni etap jest przygotowaniem do zakończenia wspólnej aktywności i spotkań w grupie, jest podsumowaniem nabytych umiejętności. To etap, w którym uczestnicy udzielają sobie pozytywnych wzmocnień w sferze uczuć, informacji zwrotnych podnoszących poczucie własnej wartości, obdarowują się "podarkami" /rysunki, laurki itp./

PODSUMOWANIE:
     Socjoterapia : Forma pomocy psychologiczno - pedagogicznej w praktyce szkolnej.
      Adresat : Dzieci i młodzież w okresie dorastania z problemami zaburzeń zachowania, utrudniającymi kontakty społeczne i będące przyczynąniepowodzeń szkolnych.
      Główny cel: Wzmocnienie osobowości poprzez realizacje celów rozwojowych, edukacyjnych i terapeutycznych. Głównym celem jest stworzenie dziecku doświadczeń korygujących jego sądy urazowe.
      Czynnik zmiany: Zmiana sądów poznawczych, czyli wprowadzenie doświadczeń korekcyjnych, odreagowanie emocjonalne, zmiana wzorców zachowań, czyli nabywanie nowych umiejętności.
Czego dotyczą zmiany: Zmiany sądów urazowych w czterech obszarach:

  1. Ja – ja
  2. Ja – zadanie
  3. Ja – rówieśnicy
  4. Ja – dorośli.

     Nie bez znaczenia jest osobowość prowadzącego. Jego rola polega na budowaniu atmosfery zaufania i zachęty do aktywnego udziału w zajęciach. Powinna zatem cechować go: życzliwość, cierpliwość, otwartość, jasność tłumaczenia ćwiczeń, empatia, konsekwencja i stanowczość, kiedy w grupie pojawiają się zachowania destrukcyjne.
     Oto kilka uwag dla prowadzącego:

  • Nie osadzaj i nie oceniaj wypowiedzi, co nie znaczy, że musisz się z nimi zgadzać;
  • Określaj swój stan emocjonalny i jego przyczyny. Bądź sobą, nie udawaj, jeśli się denerwujesz, powiedz o tym grupie;
  • Buduj atmosferę otwartości, zaufania i bezpieczeństwa;
  • Bądź stanowczy i konsekwentny. Dotrzymuj danego słowa zarówno w nagradzaniu jak i w egzekwowaniu sankcji;
  • Bądź wrażliwy i uważny, słuchaj z zainteresowaniem. Pokaż że zależy ci na grupie i na każdym dziecku oddzielnie;
  • Umiejętnie się komunikuj, stosując komunikaty "ja", parafrazy;
  • Bądź elastyczny, akceptuj i realizuj pomysły uczniów. Nic na siłę, jeśli grupa nie ma energii, nie zmuszaj do wysiłku, tylko znajdź przyczynę i zmień ćwiczenia;
  • Zauważaj i akcentuj pozytywne relacje i zachowania uczniów;
  • Śmiej się razem z dziećmi i stwarzaj okazje do żartów. Humor jest sprzymierzeńcem twoim i dzieci;
  • PAMIETAJ!!! Masz prawo do błędu. Tylko ci, co nic nie robią nie popełniają błędów. Błąd to nie klęska, tylko okazja do nauczenia się czegoś nowego i do unikania go w przyszłości.

     W socjoterapii stosuje się wiele metod i technik pracy. Do najczęściej wykorzystywanych należą: rundka w kręgu, "burza mózgów", uzupełnianie zdań, techniki plastyczne, śpiew i muzykowanie, psychogimnastyka, praca w parach lub małych grupach, gry i zabawy, inscenizacje i odgrywanie scenek /psychodrama/, relaksacja, wizualizacja.
     Stałym elementem zajęć jest krąg. Siedzenie w kręgu umożliwia wszystkim uczestnikom bezpośredni kontakt wzrokowy, sprzyja nawiązaniu kontaktu emocjonalnego, wyrównuje pozycje społeczne i zmniejsza dystans miedzy prowadzącym a uczestnikami. Należy pamiętać, że obowiązuje zasada dobrowolności uczestnictwa w zajęciach, w związku z tym zajęcia powinny być dla dzieci szczególnie atrakcyjne, aby czuły się na nich dobrze i chciały przychodzić na spotkania.
     "Burza mózgów" to technika aktywizująca grupę, wyzwalająca twórcze myślenie. Polega na zapisywaniu wszystkich pomysłów bez ich oceny, zwłaszcza ze strony prowadzącego. Daje szansę wypowiedzenia się każdemu, nawiązaniu i utrzymaniu kontaktu oraz zaangażowaniu się. Dla dziecka będzie ważne, że mogło się wypowiedzieć, że jego pomyśl też jest ważny, że się z nim liczą.
     Uzupełnianie zdań - dzieci dokańczają rozpoczęte przez prowadzącego zdanie. Daje to możliwość zaistnienia każdemu uczestnikowi, daje czas i uwagę grupy.
     Techniki plastyczne – rysunek i prace plastyczne są pozawerbalną, bezpieczną i uniwersalną formą wypowiedzi. Ułatwiają uczestnikom uzewnętrznienie rozmaitych stanów psychicznych i emocjonalnych, umożliwiają ich odreagowanie. Służą rozwojowi wyobraźni, budowaniu poczucia sprawstwa i wzmacnianiu poczucia własnej wartości. Stosuje się głównie takie techniki, które umożliwiają wypowiedzenie się każdemu. Odchodzi się od plastyki realistycznej na rzecz kolorystyki, abstrakcji, faktury z wykorzystaniem rożnych materiałów (nici, wełna, bibuła).
     Śpiew i muzykowanie – głównie dotyczy dzieci młodszych, ale równie chętnie i ochoczo odbierany jest przez starszych, należy tylko dobrać odpowiedni repertuar.
     Psychogimnastyka – to metoda psychoterapeutyczna, w której członkowie grupy wypowiadają się i komunikują w sposób niewerbalny. Stosuje się tu proste ruchy i gesty tematycznie umotywowane (chodzenie pod wiatr, naśladowanie innych w sposób lustrzany) elementy pantomimy. Ruch pobudza wyobraźnię, wyzwala ekspresję ruchową, działa oczyszczająco.
     Praca w parach lub w małych grupach – służy zbliżeniu się dzieci do siebie, tworzeniu bliskich relacji, uczeniu się komunikacji, współpracy i współdziałania. Ważne jest by członkowie grupy chcieli ze sobą być i wspólnie pracować. Oto, kilka sposobów podziału na mniejsze zespoły:

  • odliczanie: tradycyjne 1, 2, 3(...) i jedynki tworzą pierwszą grupę, dwójki – drugą itd.; odliczanie nietradycyjne: pory roku, dni tygodnia, owoce itp.;
  • zabawy z losowaniem karteczek z nawami zwierząt (dzieci szukają pary naśladując dane zwierze), nazwiska rodzin: mama Kowalska, tata Kowalski, synek Kowalski (rodzinka musi się odnaleźć);
  • szukanie się osób, które mają jakąś cechę wspólną, np.: ilość liter w imieniu, kolor oczu, wielkość dłoni itp.

     Gry i zabawy – urozmaicają, uatrakcyjniają zajęcia, ponieważ są naturalną spontaniczną działalnością dziecka w młodszym wieku szkolnym. Służą rozładowaniu napięcia, podnoszą energię do pracy, wyciszają, wprowadzają do tematu – powodują zaciekawienie, dają możliwość ćwiczenia umiejętności. Są nagrodą, integrują grupę z prowadzącym.
     Psychodrama - odgrywanie scenek na dany temat. Wykorzystuje się tu słowo, przestrzeń, ruch i mimikę. Technika ta stwarza możliwość wglądu w siebie, zrozumienia innych, odreagowania emocjonalnego i wyćwiczenia nowych sposobów zachowań.
     Relaksacja, wizualizacja – służy odprężeniu, odreagowaniu negatywnych emocji i napięć. Obniża wzmożoną pobudliwość psychoruchową. Może być realizowana poprzez:

  • masaż relaksacyjny;
  • trening autogenny (z teksem dopasowanym do możliwości poznawczych uczestników);
  • relaksacje przy odpowiednio dobranej muzyce;
  • bajki terapeutyczne.

      Na zajęciach socjoterapeutycznych wykorzystuje się szeroki wachlarz metod i technik pracy z dziećmi. Zajęcia odbywają się zgodnie z przygotowanym i opracowanym pod kątem danej grupy scenariuszem, obejmującym:

  • część wstępną - rundka rozpoczynająca: z czym przychodzisz?, czym chcesz się z nami podzielić?, na co masz ochotę?;
  • część zasadniczą – zabawy wprowadzające w klimat zajęć, gry i zabawy psychoedukacyjne (ruchowe i psychologiczne) zaplanowane zgodnie z tematem dnia, bądź zależne od chęci i możliwości uczestników;
  • podsumowanie – omówienie ćwiczeń przez grupę i prowadzących; rundka kończąca: z czym kończysz?, co dały Ci te zajęcia?, co było dla Ciebie łatwe, a co trudne?;

BIBLIOGRAFIA I PROPONOWANA LITERATURA:

  • J. Bąk, E. Wiewióra – Pyka, Bajkowe spotkania. Program zajęć wychowawczo – profilaktycznych dla uczniów szkoły podstawowej, Kraków 2001
  • P. Cooper, Sprawne porozumiewanie się, Warszawa 1994
  • I. Fleming, J. Fritz, Zabawy na uspokojenie, Warszawa 2001
  • K. Gajda, J. Kowalkowska, Program warsztatów dla osób prowadzących świetlice szkolne, w: Wspomaganie procesu wychowawczego programami profilaktyczno – edukacyjnymi, red. A. Bogdanko, Kraków 1999
  • U. Geisler, H. Viehoff, Ania się nudzi i inne opowiadania dla dzieci od 4 do 10 lat, Kielce 2003
  • J. Gruszka, Scenariusze godzin wychowawczych dla szkoły podstawowej, Gdańsk 2003
  • L. Grzesiuk, Spotkania, które leczą, Warszawa 1987
  • Instytut Psychiatrii i Neurologii, Zdrowiej i świadomiej żyć, Warszawa 1997
  • M. Jachimska, Grupa bawi się i pracuje, Wałbrzych 1984
  • M. Jachimska, Scenariusze lekcji wychowawczych, Wałbrzych 1997
  • D. W. Johnson, Podaj dłoń, Warszawa 1992
  • A. Kołodziejczyk, T. Kołodziejczyk, E. Czemierowska, Spójrz inaczej na agresję. Program zajęć wychowawczo – profilaktycznych dla klas I – III szkół podstawowych, Strachowice 1998
  • Materiały edukacyjne dla uczestników warsztatów, Muminki droga do dojrzałości, Wałbrzych 1994
  • E. Meyer – Glitza, Kiedy, Pani Złość przychodzi z wizytą, Kielce 2001
  • R. Portmann, Gry i zabawy przeciwko agresji, Kielce 1999
  • Program profilaktyczny dla młodzieży, Jak żyć z ludźmi. Umiejętności interpersonalne, Warszawa 1997
  • K. Sawicka (red.), Socjoterapia, Warszawa 1999
  • J. Strzemieczny, Zajęcia socjoterapeutyczne. Materiał szkoleniowy dla osób pracujących z dziećmi ze środowisk zagrożonych alkoholizmem, Warszawa 1988
  • J. Strzemieczny, Program zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1993
  • K. W. Vopel, Poradnik dla prowadzących grupy, Kielce1999
  • K. W. Vopel, Gry i zabawy interakcyjne, Kielce 1999

Agnieszka Żyłowska

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie