Działalnośc świetlicy opiera się na zapewnieniu opieki uczniom przed i po zajęciach lekcyjnych. Stworzeniu warunków do wypoczynku, relaksu, rozwijania zainteresowań i uzdolnień. Prezentowany program "Zajęć plastycznych w świetlicy" ma na celu wpomaganie takich uzdolnień i zainteresowań poprzez wykorzystanie szeregu technik plastycznych jakimi uczniowie mogą posługiwać się tworząc swoje "dzieła".
Techniki plastyczne na zajęciach świetlicowych
Opracowała: mgr Małgorzata Korkosz wychowawca świetlicy
Szkoła Podstawowa im. Dzieci Zamojszczyzny w Zwierzyńcu
Zwierzyniec 2005r.
Charakterystyka programu
Program zajęć plastycznych został napisany z myślą o dzieciach biorących udział w zajęciach świetlicowych. Przeznaczony jest dla uczniów z różnych grup wiekowych, bez względu na wiadomości, umiejętności i poziom uzdolnień. Każde dziecko, biorące udział w zajęciach ma możliwość wypowiedzenia się na swój, własny sposób. Tworząc, angażuje wszystkie sfery osobowości. Zajęcia plastyczne wspomagają wszechstronny rozwój dziecka, kształtują wyobraźnię i myślenie twórcze. Działalność plastyczna rozwija i poszerza język dziecka, gdyż forma dzieła i jego treść stanowią związek dwóch języków: plastycznego i werbalnego. Proces twórczy i właściwie dobrane techniki stwarzają olbrzymią radość dziecku – twórcy, pobudzają kreatywność, niosą ze sobą dużo nowych doświadczeń i wrażeń, pomagają rozwiązywać problemy i podsuwają alternatywne sposoby wykonania.
Nabór do zespołu odbywa się w sposób dobrowolny. W zajęciach mogą brać udział dzieci ze wszystkich klas w szkole. Nauczyciel realizujący ten program powinien być otwarty, twórczy, operatywny, wyróżniający się umiejętnością współpracy i współdziałania z uczniami, rodzicami i innymi nauczycielami. Treści programowe mogą być wplecione podczas zajęć świetlicowych w ramach bloków tematycznych w połączeniu z godzinami zaplanowanymi jako cykl zajęć plastycznych.
Realizacja programu wymaga wcześniejszych przygotowań ze strony nauczyciela. Dotyczy to odpowiedniego wyposażenia zaplecza, wydzielenia kącika, w którym znalazłyby się przybory malarskie i różnego rodzaju materiały gromadzone przez dzieci i nauczyciela.
Wskazane byłoby, aby rodzice wyrazili chęć wspomagania działalności dzieci na zajęciach plastycznych w świetlicy. Nie wiąże się to z nakładami finansowymi. Chodzi o pomoc w gromadzeniu materiałów typu: włóczka, zasuszone zioła i liście, tektura, gąbka, styropian, gazety, sznurki, itp.
Wśród środków dydaktycznych powinny znaleźć się: reprodukcje dzieł malarskich, fachowa literatura z przykładami różnorodnych technik plastycznych.
Cele ogólne:
Wspomaganie dziecka w jego wszechstronnym rozwoju poprzez:
- Kształtowanie postawy świadomego twórcy i odtwórcy kultury.
- Rozbudzanie zainteresowań plastycznych.
- Wydobywanie i ukierunkowywanie emocji i uczuć.
- Wyrabianie postawy wrażliwego obserwatora życia codziennego i przyrody.
- Tworzenie warunków sprzyjających zorganizowanej aktywności ucznia.
Cele edukacyjne:
- Kształtowanie umiejętności posługiwania się różnymi technikami plastycznymi.
- Kształtowanie umiejętności wyrażania swoich przeżyć, nastrojów i emocji za pomocą wybranych technik plastycznych.
- Stwarzanie sytuacji, w których dziecko rozwija aktywność twórczą.
- Rozbudzanie wrażliwości estetycznej i zachęcanie do twórczej i odtwórczej ekspresji.
- Rozwijanie uzdolnień indywidualnych.
- Wdrażanie do właściwego planowania i organizowania działań.
Metody pracy z uczniami:
- metody twórczego rozwiązywania problemów,
- metody poszukujące,
- metody odtwórcze.
Realizując zajęcia plastyczne w świetlicy nauczyciel powinien zmierzać do wzajemnego wiązania metod poszukujących, podających i praktycznych.
Praca dziecka powinna opierać się też na metodach aktywizujących, czyli gromadzeniu potrzebnych materiałów, działaniu i doświadczeniu. Stosowanie powyższych metod pozwoli, by uczeń był:
- wyposażony w wiedzę o sztuce,
- ciekawy różnych technik plastycznych,
- otwarty, radosny i opanowany,
- odważny w wygłaszaniu sądów,
- odporny na niepowodzenia,
- chętny do podejmowania dodatkowych działań,
- szanujący pracę własną i innych.
Formy pracy:
- indywidualna – zróżnicowana,
- grupowa – jednolita, zróżnicowana,
- zbiorowa.
Materiał nauczania:
I. Wiadomości z zakresu sztuk plastycznych.
- Malarstwo, malarz, obraz, reprodukcja, portret, dzieło sztuki, krajobraz, martwa natura, oryginał, kopia.
- Rzeźba, rzeźbiarz, rzeźbiarstwo, płaskorzeźba, popiersie, pomnik.
- Architektura, architekt.
- Scenografia, dekoracja, rekwizyty, oświetlenie.
- Grafika, grafik.
Oczekiwane osiągnięcia ucznia:
- rozumie pojęcia: malarz, malarstwo, działo sztuki, oryginał, kopia, reprodukcja, rzeźba, rzeźbiarz, scenograf, scenografia, architektura.
Materiał nauczania:
II. Rodzaje działalności plastycznej.
- Malowanie farbami akwarelowymi i plakatowymi, plasteliną.
- Rysowanie patykami, kredkami, pisakami, świecą i tuszem
- Wydzieranie, wycinanie i wydrapywanie.
- Kompozycje różnorodnych materiałów (tworzywa sztuczne, materiały przyrodnicze).
- Lepienie z gliny, plasteliny, masy papierowej i solnej.
- Projektowanie form użytkowych.
- Poszukiwanie nowych (ciekawych) rozwiązań plastycznych.
Oczekiwane osiągnięcia ucznia:
- zna niektóre techniki malarskie i potrafi się nimi posługiwać,
- potrafi modelować w glinie, plastelinie,
- zna niektóre właściwości materiałów wykorzystywanych w pracach plastycznych,
- zna niektóre narzędzia wykorzystywane w pracach plastycznych i umie się nimi posługiwać,
- umie przygotować ogłoszenie, zaproszenie, plakat, laurkę, itp.,
- jest otwarty na innowacje plastyczne.
Materiał nauczania:
III. Obserwacja otaczającej rzeczywistości i doświadczenie.
- Wyróżnianie i nazywanie cech przedmiotów: kształt,
- wielkość,
- barwa (barwy podstawowe, pochodne, odcienie barw, barwy ciepłe i zimne),
- linia, faktura.
- Wyróżnianie części postaci ludzkiej, zwierzęcej i roślin.
- Zjawiska i wydarzenia realne i fantastyczne.
- Nastroje i stany uczuciowe inspirowane przez marzenia, sny, stany pogody, pory roku, utwory literackie.
- Oryginalność i pomysłowość.
- Rytm i symetria w pracach plastycznych.
- Wrażliwość na piękno, harmonię barw i kształtów.
Oczekiwane osiągnięcia ucznia:
- potrafi określić cechy przedmiotu: jego kształt, barwę, wielkość, fakturę,
- potrafi wyróżnić części postaci ludzkiej, zwierzęcej i roślin, nazywa ich kształty, proporcje i barwy,
- potrafi przedstawiać w formie plastycznej zjawiska fantastyczne i wydarzenia realne,
- potrafi przedstawiać różnymi środkami plastycznymi ciekawy układ kompozycyjny zachowując rytm i symetrię,
- w działalności twórczej przejawia oryginalność i pomysłowość, umie przedstawiać środkami plastycznymi emocje i nastroje,
- rozumie, akceptuje i toleruje inne wypowiedzi artystyczne.
Materiał nauczania:
IV. Dziecko "małym malarzem"
- Praca w zespole plastycznym – współdziałanie.
- Tworzenie "dzieła" plastycznego.
- Etapy przygotowania stanowiska pracy i wytworu plastycznego.
- Właściwa motywacja do pracy.
Oczekiwane osiągnięcia ucznia:
- umie pracować w zespole,
- rozumie potrzebę podziału pracy,
- kulturalnie prowadzi rozmowę z członkami grupy,
- zauważa pozytywne i negatywne cechy swojej pracy,
- chętnie podejmuje trud tworzenia,
- czuje się odpowiedzialny za końcowy efekt pracy,
- planuje kolejne etapy swojej pracy, wybiera spośród kilku najodpowiedniejszą technikę do realizacji "dzieła" plastycznego,
- umie uzasadnić swój wybór,
- porównuje wykonaną pracę z założonym planem,
- wierzy we własne możliwości twórcze, czuje się odpowiedzialny za efekt końcowy.
Materiał nauczania:
V. Uczeń gościem galerii.
- Wycieczka do najbliższej galerii lub na wystawę prac malarskich (Ośrodek Edukacyjno - Muzealny RPN, Zwierzyniecki Ośrodek Kultury i Rekreacji).
- Praca malarza – spotkanie z malarzem.
- Percepcja dzieł sztuki poprzez oglądanie oryginałów i reprodukcji.
Oczekiwane osiągnięcia ucznia:
- chętnie odwiedza galerie i wystawy malarskie w najbliższej okolicy,
- szuka sytuacji umożliwiających kontakt ze sztuką,
- umie kulturalnie zachować się w miejscach publicznych,
- chętnie poznaje pracę malarza, słucha jego wypowiedzi,
- umie sformułować pytanie i zadać je gościowi,
- przejawia wrażliwość na piękno dzieł malarskich, akceptuje i docenia wypowiedzi artystyczne malarzy.
Sposoby realizacji programu:
- opracowanie planu pracy, uwzględniającego indywidualny rozwój dziecka,
- przygotowanie cyklu zajęć,
- wystawy prac plastycznych,
- konfrontacje swoich umiejętności poprzez udział w konkursach szkolnych,
- prowadzenie gazetki ściennej z wyeksponowanymi pracami uczniów.
Ewaluacja programu:
Poprawnie przygotowany program wymaga także zbadania jego wartości, co wiąże się z jego skutecznością, a zatem również odpowiedzią na pytanie o realizację zamierzonych celów. Skuteczność odnosi się do stopnia w jakim zamierzony cel danego działania jest rzeczywiście osiągany w praktyce.
W praktyce rzadko osiąga się pełnię zamierzonych celów, ale badania ewaluacyjne pomogą wskazać w jakim stopniu zostały one osiągnięte. Ewaluacja będzie dokonywana przez obserwację, ocenę rodziców, rozmowy, udział w konkursach plastycznych.
Bibliografia:
- R. Gloton, C. Clero "Twórcza aktywność dziecka", WSiP Warszawa 1985r.
- "Życie szkoły", październik 1997r, str. 479.
Opracowała: mgr Małgorzata Korkosz
|
