Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Jak zapobiegać agresji u dzieci

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 1902 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Artykuł pt. Jak zapobiegać agresji u dzieci został skonstruowany z myślą, iż jego odbiorcami będą nauczyciele i rodzice dzieci w wieku szkolnym. Jego celem jest ukazanie nauczycielom i innym czytelnikom źródeł agresji tak, by móc rozumieć mechanizmy jej powstawania, jak również zapobiegać jej wystąpieniu u dzieci lub niwelować agresywne zachowania już w początkowych fazach ujawniania ich przez dzieci. Zapobiegłoby to narastaniu agresji u dzieci. Dzięki znajomości mechanizmów powstawania agresji rodzice i nauczyciele mogą tak kształtować różnego rodzaju wpływy społeczne, jakim poddane jest dziecko, aby uchronić je od agresji. Artykuł koncentruje się jednak głównie na określeniu sposobów oddziaływania na dziecko tak, by nie dopuścić do wytworzenia się u niego zachowań agresywnych, a u dziecka, które już ujawnia agresję w zachowaniu- by ją zlikwidować.

Warunkiem skutecznego zapobiegania agresji jest uwzględnienie mechanizmu jej powstania oraz dostosowanie odpowiednich środków wychowawczych. Warto poobserwować jakie sytuacje, jak często, jakie czynniki wywołują niepożądane zachowanie dziecka oraz - co dzieje przed wybuchem agresji, co robią wobec jego zachowania dorośli.

Przyczyn agresji można upatrywać w niezaspokojeniu potrzeb dziecka lub jako wynik udaremnienia jego działania i osiągnięcia zamierzonego celu z powodu pojawienia się różnego rodzaju przeszkód. Szczególnie ważne jest dla prawidłowego rozwoju dziecka zaspokojenie takich potrzeb, jak: miłości i bliskich więzi z drugim człowiekiem ( szczególnie z rodzicami), bezpieczeństwa, samodzielności oraz potrzeby uznania społecznego. Stąd też zachowania agresywne mogą być konsekwencją blokady potrzeby bezpieczeństwa, miłości i bliskich więzi z rodzicami spowodowanej ich oziębłością uczuciową, brakiem objawów zainteresowania się dzieckiem, serdeczności, nadmierną surowością oraz stosowaniem licznych kar fizycznych. Agresję może wywołać także blokada potrzeby uznania społecznego wynikająca z zbyt częstego upominania dziecka, wytykania mu różnych wad i braków, porównywania z innymi. Również niezaspokojenie potrzeby samodzielności, wywołana zbyt licznymi zakazami i nakazami pochodzącymi od dorosłych, nadmiernym ograniczaniem samodzielności dzieci może być czynnikiem wywołującym agresywne zachowania.

Agresywne zachowanie bywa także następstwem oddziaływania określonych modeli zachowania. Wystąpienie tego rodzaju agresji stanowi wynik czasem nawet niezamierzonego, mimowolnego naśladowania modeli agresywnego zachowania się, z którymi dziecko spotyka się w swym otoczeniu. Modelem takiego zachowania się mogą być rodzice, pozostali domownicy, rówieśnicy i inne ważne dla dziecka osoby.

Zachowanie agresywne może pojawić się u dziecka również jako narzędzie umożliwiające osiągnięcie celu. Poprzez agresję dziecko może zdobyć określone dobra (np. wymuszanie pieniędzy od młodszych kolegów z podwórka) lub zwrócić na siebie uwagę innych osób, co szczególnie częste jest w rodzinach, gdzie dziecko ma niezaspokojone potrzeby miłości i bliskości ze swoimi rodzicami.

Źródłem agresji mogą być także procesy chorobowe zachodzące w układzie nerwowym. Powodują one powstanie zaburzeń w zachowaniu przyjmujących formę zachowań agresywnych.

Zauważmy, iż niekonsekwencja, znaczna ilość osób wychowująca dziecko, przewaga kar przy niedostatku nagród, a także atmosfera cechująca się impulsywnością, nerwowością, brakiem ciepła i silnych więzi między rodzicami a dzieckiem sprzyja wystąpieniu agresji. W sytuacji, gdy kilka osób dorosłych wychowuje dziecko, wskazane jest, aby wszyscy byli zgodni co do metod i postaw wychowawczych i wspierali się nawzajem. Decydujący głos zawsze powinni mieć rodzice, a nie np. dziadkowie.

Często jednak agresję wywołuje nie pojedynczy czynnik, ale jest ona warunkowana wieloma czynnikami, których działanie nakłada się na siebie.

Aby skutecznie zapobiegać wystąpieniu agresji:

1. Potrzebne jest ustalenie systemu kar i nagród. Ważne jest, aby były nagrody! Kary są skuteczne tylko pod pewnymi warunkami:

  • atmosfera w rodzinie musi być ogólnie dobra,
  • konieczny jest silny związek emocjonalny między rodzicem a dzieckiem,
  • dziecko musi mieć zapewnione odpowiednie otoczenie dające poczucie bezpieczeństwa; inaczej będzie uczyć się agresji i przenosić ją na inne obiekty (osoby słabsze, zwierzęta, przedmioty),
  • Kara nie może fizyczna, nie powinna być zastosowana zbyt długo po nieakceptowanym zachowaniu dziecka, najlepiej jest, gdy połączymy ją z tłumaczeniem i rozmową. Zawsze jej siła musi być dostosowana do wagi przewinienia dziecka. Kara także nie może być związana z ośmieszaniem dziecka i odebraniem mu rodzicielskiej miłości.

    2. Dbajmy o to, by w domu panowała miła, bezpieczna, spokojna atmosfera. Dziecku potrzeba miłości, serdeczności, poczucia pewności, iż bez względu na to, jakim jest, co potrafi, nigdy nie zostanie przez rodziców odrzucone. Starajmy się więc pokazać mu, iż to konkretne formy zachowania nie są przez nas akceptowane, nigdy zaś samo dziecko. Oprócz wygaszania zachowań negatywnych ważne jest również wzmacnianie zachowań pozytywnych poprzez ich dostrzeganie i nagradzanie.

    3. Konflikty między rodzicami należy rozwiązywać wówczas, gdy dziecko nie jest tego obserwatorem. Kłótnie między rodzicami, awantury powodują u dziecka stan napięcia emocjonalnego, zagrożenie i lęk, a to jest źródłem agresywnego zachowania. Jeżeli jednak nie unikniemy konfrontacji z drugą osobą w obecności dziecka, starajmy się przedstawiać własny punkt widzenia z jednoczesnym poszanowaniem godności drugiego człowieka.

    4. Pamiętajmy o tym, że najważniejszymi osobami dla dziecka, które stanowią wzór, model do naśladowania są rodzice. Od nich, drogą obserwacji, dziecko uczy się zachowań społecznych, sposobów reagowania na trudności, rozwiązywania konfliktów, sposobów regulowania stosunków z drugą osobą. Ważne jest więc, aby rodzice poprzez własne zachowanie i właściwe postawy w sytuacjach, gdy doznają porażki, gdy rozwiązują konflikt z drugą osobą, pokazywali właściwe formy radzenia sobie z trudnościami.

    5. Agresywne dzieci potrzebują rodziców silnych, stanowczych, zdecydowanych, pewnych siebie, wiedzących co robić, a jednocześnie w swoim zachowaniu wystrzegających się wszelkich form agresji.

    6. Ważną rolę odgrywa kształcenie umiejętności poprawnego reagowania na sytuacje trudne. Wymaga to wytworzenia postaw sprzyjających wystąpieniu pozytywnych reakcji na przeszkodę w zaspokojeniu własnych potrzeb przejawiających się w umiejętności poszukiwania innych sposobów zaspokojenia zablokowanej potrzeby bez uciekania się do zachowań agresywnych, zwiększeniu wysiłków zmierzających do osiągnięcia zamierzonego celu, podejmowaniu właściwych form aktywności społecznej. Uczmy wyrażać złość za pomocą słów opisujących nasz stan wewnętrzny. Właściwym sposobem jest także uczenie symbolicznego wyrażania złości poprzez rysunek. Pomocne może być także czytanie baśni i opowiadanie historii, które dyskretnie uczą dziecko, jak radzić sobie z niechcianymi uczuciami. Przykładowe baśnie, które można polecić dziecku agresywnemu to na przykład: "Jaglana zupa", "Baba Jaga", "O czterech muzykantach z Bremy", "Żelazny Jan", "Sześciu zawsze sobie radę da", "Duch w butelce". Mieszczą się one w zbiorze "Baśnie braci Grimm".

    7. Innymi sposobami możliwymi do zaproponowania dziecku w celu wyrażenia złości są:

  • wszelkie formy ruchu: sport, taniec zabawy ruchowe i inne formy wysiłku fizycznego
  • śpiew, tworzenie czy słuchanie muzyki,
  • masaże,
  • "baraszkowanie" połączone z kontrolowanym siłowaniem się,
  • wyrażanie agresji w formie symbolicznego rysunku lub inne zabawy - np. "narysuj swoją złość", "bazgrolenie na papierze", "wrzuć do worka to, co cię złości", kontrolowane gniecenie i darcie papieru, krzyki z głową pod poduszką

    8. W zapobieganiu agresji naśladowczej istotne jest zabezpieczenie dzieci i młodzieży przed szkodliwym wpływem modeli agresywnego zachowania się. Obserwujmy więc jakimi programami, filmami interesują się nasze dzieci, w jakie gry komputerowe grają i czy wywołują one niekorzystne zmiany w zachowaniu się dzieci. Sceny agresywne powinny być odpowiednio komentowane przez rodziców w celu wytworzenia postaw i ocen moralnych przeciwdziałających agresywnemu zachowaniu. Równocześnie należy starać się zainteresować dzieci programami telewizyjnymi i książkami ukazującymi pozytywne modele postępowania. Powinny one zawierać przykłady osób nie wchodzących w konflikty z otoczeniem; aprobujące koleżeństwo, przyjaźń, wzajemną życzliwość, gotowość udzielania pomocy i opiekowania się słabszymi.

    9. Środkiem zapobiegającym agresji instrumentalnej może być wykazanie jej nieskuteczności. Uzyskuje się to uniemożliwiając osiąganie różnych celów za pośrednictwem agresywnego zachowania.

    10. Pokazujmy dzieciom, że ich zachowania agresywne nam się nie podobają. Wystarczającą karą dla dziecka za przejawianą przez nie agresję będzie odebranie im uwagi rodziców : wyrażenie swego niezadowolenia "Ja tego nie chcę widzieć... To mi się nie podoba... Nie mam ochoty patrzeć jak niszczysz swoją zabawkę" i odwrócenie się od dziecka przejawiającego agresję lub opuszczenie pomieszczenia. Podobnie można zachowywać się wówczas, gdy dziecko poprzez agresję chce wymusić na rodzicach swą wolę. W przypadku, kiedy dziecko, na przykład przeklina można powiedzieć coś w rodzaju: "Większość ludzi nie lubi wysłuchiwać niegrzecznych słów, ja także". Warto jednak równocześnie nagradzać zachowania pożądane poprzez danie dziecku sygnału, że je zauważamy i cenimy.

    11. Pamiętajmy, iż dziecko będzie mniej skłonne z rodzicami współpracować, kiedy w wypowiedziach rodziców znajdować się będą wyrażenia obrażające dzieci, ośmieszające, zawstydzające je. Również nieustanna krytyka, wytykanie dziecku jego błędów, wad i braku różnego rodzaju umiejętności może stanowić źródło zachowań agresywnych.

    12. Bardzo potrzebne dzieciom jest uwrażliwianie ich na potrzeby i uczucia innych, ćwiczenie przewidywania skutków własnego postępowania, np. na podstawie opowiadań, bajek, filmów, w zabawach tematycznych z zamianą ról.

    13. Interesujmy się światem dziecka: ich uczuciami, problemami, zainteresowaniami, przyjaźniami. Łatwiej będzie nam wtedy rozumieć dzieci, udzielić im pomocy, zanim dziecko sięgnie samo po sposoby radzenia sobie z określonymi problemami, których my nie akceptujemy.

    Aneta Buras-Walentowska
    Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Wyrzysku

  • Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

    X


    Zarejestruj się lub zaloguj,
    aby mieć pełny dostęp
    do serwisu edukacyjnego.




    www.szkolnictwo.pl

    e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
    - największy w Polsce katalog szkół
    - ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




    Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

    Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie