Propozycja rozwiązania korelacji międzyprzedmiotowej w bloku humanistycznym.
Przedmioty: język polski, historia, wiedza o kulturze, lekcje wychowawcze, języki nowożytne (angielski, niemiecki), religia, elementy wiedzy o filozofii, wiedza o społeczeństwie.
Rozumienie funkcji, jakie spełniają instytucje przeznaczone do krzewienia kultury (muzea, archiwa, biblioteki) i nauka (archeologia, historia);
Rozumienie, czym jest dziedzictwo kulturowe i co oznacza przynależność człowieka do różnych wspólnot;
Rozumienie związków między kulturą polską a europejską;
Rozumienie związków między kulturą a etyką;
Znajomość różnych typów słowników i encyklopedii (w tym elektronicznych);
Dostrzeganie kulturotwórczej roli Biblii;
Formułowanie sądów na temat zagrożeń, jakie niesie telewizja i manipulacja w mediach, umiejętność odczytywania perswazji w danych tekstach literackich oraz publicystycznych i religijnych XX wieku;
Porównanie sakralnego i niesakralnego sposobu istnienia kultury, odróżnianie kultury wysokiej od niskiej, porządkowanie zjawisk kulturowych wg ich przynależności do danej kultury;
Umiejętne posługiwanie się argumentami w dyskusji na dany temat (np: rola i powinności sztuki współczesnej, rola artysty w świecie, związki między przemianami świadomości ludzi a zmianami w sposobie komunikacji);
Ocena i interpretowanie postępowania bohaterów literackich oraz historycznych, z odniesieniem do rzeczywistości (postrzeganie aspektów wychowawczych w dziełach kultury oraz wydarzeniach historycznych, wpływ postaci czy wydarzeń historycznych, np: Napoleona lub Wiosny Ludów, na rozwój świadomości Polski i Polaków, znaczenie zaborów i komunizmu dla kultury polskiej);
Dyskutowanie na temat megalomanii narodowej ("Polaków portret własny") i innych przywar obecnych w dziełach kultury oraz widocznych w wydarzeniach historycznych, udział w dyskusjach na temat patriotyzmu, argumentowanie z przywołaniem kontekstu historycznego;
Dostrzeganie związków między mitami a reklamą oraz wpływu reklamy na nasze życie, rozumienie korzyści i zagrożeń płynących z rozprzestrzeniania się kultury masowej;
Odczytywanie dzieł sztuki jako kompilacji sztuki, kultury i filozofii, porównywanie realizacji tych samych tematów w różnych epokach i tekstach kultury;
Znajomość uwarunkowań historycznych oraz cech charakterystycznych dla poszczególnych okresów w sztuce (np: znajomość cech stylu gotyckiego i romańskiego, odczytanie na tym tle katedry średniowiecznej, rozumienie założeń naturalizmu, realizmu, impresjonizmu, rokoka, secesji, dekadencji, ekspresjonizmu, dadaizmu, kubizmu, groteski, karykatury);
Analizowanie kulturowych ujęć wybranych motywów w sztuce (np: cierpienie i matka bolejąca po stracie dziecka - Pieta M.Anioła, Stabat Mater G.Rossiniego czy K.Pendereckiego, polska poezja średniowieczna);
Znajomość przemian zachodzących w teatrze na przestrzeni dziejów (rola obrzędów liturgicznych dla rozwoju teatru w antyku i średniowieczu, przemiany w konstrukcji teatru, współpraca różnych dziedzin sztuki, awangarda XX wieku: T.Kantor, J.Grotowski, A.Hanuszkiewicz, nazwiska wielkich reformatorów: R.Wagner, E.G.Craig, A.Appia, K.Stanisławski);
Dostrzeganie roli, jaką odgrywały dawne uniwersytety w rozwoju kultury (na tym tle rozumienie znaczenia Uniwersytetu Jagiellońskiego i późniejszej Szkoły Głównej);
Znajomość historii książki (zagadnienia związane z przekładem i edytorstwem) i jej roli w kulturze, znajomość historii pisma (pismo obrazkowe, hieroglify, pismo klinowe, emotikony) oraz znaczenie ewolucji kultury od oralnej do pisanej, ze stopniowym powrotem do kultury obrazkowej (SMS, MMS);
Dostrzeganie aktualności zasad dobrego wychowania, odczytywanie ubioru jako komunikatu;
Znajomość kontekstów filozoficznych potrzebnych do interpretacji tekstów literackich i historycznych (Arystoteles, Platon, stoicy, epikureizm, franciszkanizm, tomizm, augustynizm, irenizm, scholastyka, machiawellizm, Pascal, Kartezjusz, encyklopedyści, krąg filozofów niemieckich (Schlegel, Herder, Hegel), Shopenhauer, Nietzsche, Bergson, egzystencjaliści (Camus, Sartre), Kant, Jan Paweł II i ruch ekumeniczny);
Umiejętność sporządzenia podstawowych pism użytkowych (CV, podanie, list, druki urzędowe);
Znajomość i rozumienie miejsca, jakie zajmuje język polski w rodzinie języków słowiańskich, rozumienie wpływów wywieranych na polski i ich znaczenia dla ewolucji polszczyzny (łacina, niemiecki, czeski, angielski, francuski, włoski, rosyjski), istota walki z rusyfikacją i germanizacją;
Rozumienie faktu, że język jest jednym ze źródeł kultury, znajomość elementów historii języka i najważniejszych zabytków języka polskiego;
Korzystanie z różnych źródeł pozyskiwania informacji (korzystanie z księgozbioru Książnicy Pomorskiej, różne typy katalogów, droga elektroniczna);
Dostrzeganie różnic między językiem mówionym a pisanym oraz językiem komunikatu internetowego, znajomość teorii komunikacji i różnych funkcji języka;
Charakteryzowanie wybranych bohaterów literackich / historycznych i grup społecznych, dostrzeganie w konkretnych utworach tła socjologicznego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na pojawiającą się od XIX wieku "kwestię kobiecą";
Rozważanie religijnego i kulturowego znaczenia grobu oraz cmentarza (piramida, kurhan, Grób Pański, rytuał grzebania zmarłych, najważniejsze cmentarze polskie i obce);
Rozumienie pojęć: korespondencja nauk / sztuk, kontekst historyczny / filozoficzny / religijny / społeczny / polityczny, nawiązanie;
Dostrzeganie podobieństw i różnic między wsią a miastem XIX wieku oraz XIX-wiecznym Paryżem a Warszawą tego okresu, dostrzeganie specyfiki Krakowa i Zakopanego w rozwoju kultury polskiej XIX i XX wieku;
Wpływ teorii Freuda i Junga na sztukę XIX i XX wieku;
Uświadomienie związku pomiędzy demokracją a wolnością słowa i wpływu kapitalizmu na rozwój kultury polskiej;
Rozumienie postępu technologicznego i jego wpływu na przemiany zachodzące w człowieku;
Pogłębianie wiadomości o kwestii żydowskiej w Polsce od XIX wieku, dostrzeganie złożoności stosunków polsko-żydowskich;
Dostrzeganie miejsca "obcego" w kulturze polskiej, rozumienie problemu izolacji, wynikającego z nieznajomości �obcej� kultury, rozumienie zagrożeń wynikających z nietolerancji, przesądów i stereotypów;
Pogłębianie wiadomości o stosunkach polsko-niemieckich i polsko-rosyjskich od XIX wieku, dostrzeganie złożoności relacji w stosunkach sąsiedzkich;
Dostrzeganie i rozumienie problematyki dotyczącej narodzin inteligencji i mieszczaństwa w społeczeństwie polskim, zrozumienie przyczyn niechęci między inteligencją a ludem, przyczyny postawy inteligencji wobec sprawy narodowej;
Obcowanie z filmami dokumentalnymi i adaptacjami dramatów oraz literatury zaliczanej do klasyki polskiej i obcej (np: Wajda, Zanussi, Has, Hoffman);
Uświadomienie zależności człowieka od natury, koncepcja czasu i przestrzeni (czas liturgiczny a linearny, miejsca święte i nieświęte, małe ojczyzny);
Dostrzeganie i rozumienie przemian politycznych oraz narodzin nowej świadomości społecznej (robotnicy, komunizm, socjalizm, zagrożenia wynikające z pojawienia się totalitaryzmu);
Uczestnictwo w kulturze (wyjścia / wyjazdy do muzeów lub wycieczki edukacyjne, np: do Londynu, Berlina, Krakowa; wyjścia na przedstawienia teatralne i operowe lub ciekawe projekcje filmowe);
Umiejętność wypowiadania się w mowie i piśmie na tematy istotne dla młodego pokolenia współczesnych Polaków.
Anna Kondracka-Zielińska
I Liceum Ogólnokształcące
im. M. Skłodowskiej-Curie w Szczecinie |
