Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Dlaczego dzieci nie lubią matematyki ?

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 3305 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Matematyka jest nauką, która towarzyszy człowiekowi od urodzenia. Już w wieku poniemowlęcym każda mama uczy swoje dziecko pokazywać liczby na paluszkach, w wieku przedszkolnym dzieci uwielbiają zajęcia z edukacji matematycznej i nie sprawiają im one żadnych kłopotów. Co zatem powoduje, że w szkole około 80% dzieci i młodzieży nie lubi matematyki, a u wielu uczniów przedmiot ten budzi ogromny strach.

Zważywszy na ogromną skalę tego problemu należy zwrócić uwagę na istotne przyczyny powstania tego zjawiska.

Pojęcie uczenia się jest procesem bardzo szerokim, który określa się jako stałą zmianę w naszej wiedzy i posiadanych umiejętnościach. Ponieważ najwięcej człowiek uczy się w dzieciństwie, dzięki intensywnemu rozwojowi układu nerwowego oraz w wyniku zdobywania wciąż nowych doświadczeń, dziecko rozpoczynające szósty rok życia wchodzi w fazę wszechstronnego rozwoju wszystkich funkcji i umiejętności, niezbędnych w procesie uczenia się. Stąd też w wychowaniu i nauczaniu dziecka w tym wieku zwraca się szczególną uwagę na systematyczne i harmonijne oddziaływania, aby mogło osiągnąć dobry start w szkole.

W okresie rozpoczęcia nauki szkolnej, zachowanie dziecka cechuje duże zainteresowanie otaczającym światem oraz zaradność praktyczna. Jednakże każdy człowiek rozwija się w sposób indywidualny i odmienny, który zależny jest od wielu czynników natury biologicznej i środowiskowej. Dlatego dla nauczyciela ważne winne być informacje: kim jest jego uczeń i czy stosowane środki oraz wymagania są dostosowane do zróżnicowanych możliwości uczniów. Nie zapewnienie jednakowego startu w nauce szkolnej oraz optymalnych warunków każdemu dziecku może prowadzić do trudności w uczeniu się.

Ale jak to się dzieje, że dziecko, które zapowiadało się na dobrego ucznia zaczyna mieć problemy z nauką i dotyczą one różnych przedmiotów nauczania. Co jest przyczyną, że najczęściej kłopot sprawia dzieciom uczenie się matematyki. Bardzo często bywa tak, że pilny uczeń, systematycznie uczęszczający na lekcje zaczyna mieć problemy z matematyką, a nowe partie materiału powodują zwiększający się strach i stawianymi do rozwiązania zadaniami a w konsekwencji przed nauczycielem.

Problem ten dotyczy obecnie wielu dzieci na całym świecie, a zaniedbywany w klasach początkowych prowadzić może do rozległych niepowodzeń w dalszych latach nauki i sprzyjać rozwojowi negatywnych postaw wobec szkoły.

Ponieważ na podstawowych umiejętnościach arytmetycznych opiera się nauka innych przedmiotów m. in. fizyki, chemii czy geografii, nieopanowanie podstaw matematyki może doprowadzić do dyskwalifikacji dziecka, dlatego tak ważnym jest, aby znaleźć przyczyny utrudniające nauczanie tego właśnie przedmiotu.

  • Jedną z przyczyn niepowodzeń jest brak dojrzałości do uczenia się matematyki. Wyróżnić tu należy odpowiedni poziom operacyjnego rozumowania, świadomość w jaki sposób należy liczyć poprawnie przedmioty, stosunkowo wysoki poziom odporności emocjonalnej na sytuacje trudne oraz należytą sprawność manualną, precyzję spostrzegania i koordynację wzrokowo-ruchową.

    Dzieci, które nie osiągnęły dojrzałości natrafiają na duże trudności. Nie rozumieją pojęcia liczby naturalnej, nie umieją dodawać i odejmować. Są nieodporne na sytuacje trudne, które zawsze towarzyszą zadaniom matematycznym. Według badań, które przeprowadziła prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, dzieci, które rozpoczęły naukę bez osiągnięcia dojrzałości na trudności w uczeniu się matematyki napotykają już w klasie pierwszej.

    Dlatego należy stosować metody aktywizujące, które pozwolą dziecku na zdobywanie nowych doświadczeń poprzez autodziałanie.

  • Inną przyczyną są trudności tkwiące w samej matematyce. Matematyka jest przedmiotem trudnym, który wymaga systematycznego uczenia się, opuszczenie fragmentu prowadzi do luk w umiejętnościach co w konsekwencji powoduje brak rozumienia pojęć.

    Również nie zawsze wiedza przekazywana jest w sposób zrozumiały dla ucznia, zdarza się, że nauczyciel przekazuje treści w sposób encyklopedyczny i nie wdraża uczniów do aktywnego uczestnictwa na lekcji. Nie rozumiejąc przeczytanych przez nauczyciela twierdzeń uczniowie nie potrafią zastosować ich w zadaniu, co prowadzi do biernego udziału w lekcji.

  • Podobnie trudności w uczeniu się matematyki, mogą wynikać z warunków szkolnych. Duża liczebność klas nie pozwala na indywidualizowanie nauczania a pomoce naukowe są wciąż przestarzałe. Nieekonomiczne wykorzystywanie czasu na lekcji powoduje obciążenie ucznia pracą domową, samodzielnie przez niego niewykonalną. Uczniowie poprzez brak odpowiednich metod i form organizacyjnych nie potrafią korzystać z podręcznika i z matematycznego tekstu. Złe oddziaływanie nauczyciela nie pozwala na rozwinięcie samokontroli w trakcie rozwiązywania zadań. Przekazywanie gotowej wiedzy zamiast organizowania zajęć pozwalających zdobywać doświadczenia przyczynia się do regresu ich myślenia. Nawet zajęcia korekcyjno-kompensacyjne nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, bowiem są prowadzone takimi samymi metodami jak podczas lekcji. Rezultatem takich oddziaływań jest "wykucie" na pamięć definicji i twierdzeń, które są zbędnym bagażem i nie rozwijają matematycznego myślenia.
  • Przyczyną niepowodzeń może być wysoki przeskok dzielący klasy początkowe od programu matematyki w klasach starszych powodujący, że uczniowie zdolni w klasie trzeciej, załamują się w klasach następnych, ponieważ pojawiają się w nauczaniu elementy rozumowania formalnego a to oznacza, że problemy mają ci uczniowie, którzy nie osiągnęli odpowiedniej dojrzałości intelektualnej.
  • Nie bez wpływu pozostaje również poziom środowiska rodzinnego, stosunek rodziców do obowiązków szkolnych dziecka, jego stan zdrowia. Złe warunki materialne, których następstwem są niedożywienie, ciasnota mieszkaniowa, nadmiar obowiązków dzieci i ich ograniczona działalność. Nie bez znaczenia jest również struktura rodziny i poziom kulturalny rodziców, ponieważ panujące konflikty i napięcia uczuciowe powodują nie sprzyjają prawidłowemu oddziaływaniu na dziecko.
  • Warto zwrócić uwagę na społeczne przyczyny niepowodzenia w nauce matematyki. Brak dostatecznej opieki nad dzieckiem, obojętny stosunek do jego obowiązków szkolnych uniemożliwiają powodzenia w nauce szkolnej, co w efekcie może doprowadzić do powstania antyspołecznej postawy. Również duże znaczenie mają błędy wychowawcze zwłaszcza nadopiekuńczość. Wyręczanie dzieci w obowiązkach, brak jakichkolwiek wymagań w stosunku do nich sprawić mogą, że dzieci nie będą potrafiły przeciwstawić się trudnościom i wymaganiom szkolnym. Zaś nadmiar kar i obowiązków ograniczają samodzielność dzieci, które stają się lękliwe i zagrożone. To powoduje, że kiedy przystępują do uczenia się wzrasta w nich poczucie zagrożenia oraz pojawiają się paraliżujące procesy psychiczne, uniemożliwiające tym samym wykonywanie zadań.
  • Znaczny wpływ na niepowodzenia ma również współpraca nauczycieli z domem rodzinnym ucznia, którą można określić na podstawie częstotliwości kontaktów rodziców z nauczycielami.

    Znajomość dziecka, jego stan zdrowia pozwolić może na zrozumienie przyczyn jego trudności, które przy częstych infekcjach będą się nasilać. Wykonywanie zadań uniemożliwić mogą również zaburzenia funkcji wzrokowych i słuchowych, jak i opóźnienia rozwoju ruchowego i obniżenie sprawności manualnej.

  • Również istotna jako przyczyna jest często występująca u uczniów nadpobudliwość lub zahamowanie. U dziecka z nadpobudliwością powoduje ona pochopność i pobieżność myślenia oraz dekoncentrację uwagi. Tacy uczniowie zamiast skupić się na zadaniu ciągle myślą jak uniknąć zagrożenia ze strony nauczyciela. Podobnie jest u uczniów zahamowanych. Pomimo podejmowania przez nich inicjatywy zwolnione tempo procesów poznawczych utrudnia zrozumienie zadania. Dziecko takie najczęściej oczekuje pomocy a brak samodzielności powoduje, że uczeń staje się bezradny. Narastające braki w wiadomościach stwarzają coraz to nowe trudności i prowadzą do niezrozumienia coraz to nowych partii materiału.
  • Niekorzystny wpływ ma również zaburzona koncentracja uwagi, która powoduje, że czynność wykonywanych zadań jest niedokładna i chaotyczna. Takie samo znaczenie ma funkcjonowanie pamięci. Treści nie utrwalone i nie zrozumiane zostają zapamiętane mechanicznie co nie wpływa korzystnie na postępy w nauce.

    Omawiając przyczyny niepowodzeń w uczeniu się matematyki uwagę należy zwrócić na stronę emocjonalną uczniów, która ma podstawowe znaczenie ponieważ negatywne reakcje emocjonalne dziecka są skutkiem pierwszych niepowodzeń i zarazem główną przyczyną dalszych. Konsekwencje tego mogą być różne. Jedni uczniowie pomimo lęku przed matematyką potrafią funkcjonować, u innych następuje silna blokada uniemożliwiająca również naukę z innych przedmiotów.

    Również brak czynników motywacyjnych może powodować nasilanie się trudności. Niskie wyniki nauczania nie będą odpowiednimi bodźcami do podejmowania działań a wręcz staną się przeszkodą i czynnikiem hamującym.

    Jeżeli dziecko ciągle ponosi porażki, nigdy nie będzie lubiło tego przedmiotu, a jego niepowodzenie mogą sprzyjać rozwojowi negatywnej postawy wobec nauczycieli, szkoły, ono samo zaś będzie szukało innych rozwiązań nie zawsze społecznie akceptowanych.

    Nie ma idealnego sposobu nauczania matematyki, lecz poprzez cierpliwe i stanowcze prowadzenie lekcji można rozwinąć orientację w przedmiocie. Zdaniem K.Konarzewskiego nie można dokładnie sprecyzować przyczyn niepowodzeń w uczeniu się matematyki, ale ani dobrze opracowany program, ani dobre metody oddziaływania nie pozwolą zapobiec trudnościom jeżeli nie będzie się rozsądnie kierować rozwojem psychicznym dziecka.

    Skłonna jestem przytoczyć za prof. H.Morozem to, że w przezwyciężaniu niepowodzeń istotna jest szczegółowa diagnoza. Im wcześniej zostanie ona opracowana, tym łatwiej i szybciej możemy pomóc uczniowi w przezwyciężaniu własnych trudności. Ponieważ u każdego ucznia zestaw przyczyn i uwarunkowań powstałych niepowodzeń jest inny, stąd w każdym przypadku proces ich przezwyciężania musi być organizowany indywidualnie, przy życzliwej pomocy nauczycieli uczących pozostałych przedmiotów w tej klasie oraz rodziców. Tylko wtedy istnieje szansa skuteczności zastosowanej terapii.

    Wskazując na różnorodność przyczyn niepowodzeń należy dodać, że występują one kompleksowo. Niekiedy kilka czynników jest tak silnie ze sobą powiązanych, że ich rozgraniczenie jest niemożliwe. Jednakże przez stworzenie korzystnych warunków dla rozwoju dziecka, można zlikwidować niesprzyjające właściwości tak, aby każde dziecko miało jednakowe szanse. Dlatego musi nastąpić współpraca przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych: lekarzy, psychologów, pedagogów.

    Literatura:

  • Fiedler M. - Matematyka już w przedszkolu W-wa 1978 WSiP
  • Gruszczyk-Kolczyńska E. - Dlaczego dzieci nie potrafią uczyć się matematyki W-wa 1989 IWZZ
  • Gruszczyk-Kolczyńska E. - Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki W-wa 1994 WSiP
  • Konopnicki J. - Powodzenia i niepowodzenia szkolne W-wa 1996 PZWS
  • Moroz H. - Kształtowanie pojęć matematycznych dzieci w wieku przedszkolnym W-wa 1982 WSiP
  • Spionek H. - Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych W-wa 1970 PZWS

    Jolanta Janicka

  • Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

    X


    Zarejestruj się lub zaloguj,
    aby mieć pełny dostęp
    do serwisu edukacyjnego.




    www.szkolnictwo.pl

    e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
    - największy w Polsce katalog szkół
    - ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




    Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

    Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




    Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie