Mamy już grudzień, pierwsze wywiadówki w szkołach za nami. Rodzice uczniów młodszych klas SP 1-3, często zaniepokojeni są uwagami i spostrzeżeniami nauczycieli.
W zeszytach nieczytelne pismo, dziecko ledwo duka czytanki, nie może zapamiętać prostych reguł ortograficznych, ma problemy z liczeniem.
To nie zawsze jest lenistwo, niechlujstwo czy złe chęci, to może być dysleksja.
Nie wpadajcie drodzy rodzice w panikę, ale też nie zasypujcie gruszek w popiele, nie zwlekajcie. Najlepiej umówić wizytę w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, gdzie dziecko zostanie poddane specjalnym testom a także badaniu psychologicznemu.
Co to jest dysleksja ?
Dysleksja to po prostu trudności w opanowaniu umiejętności czytania i pisania jakie rozpoznaje się dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Jest kilka postaci tych zaburzeń:
DYSLEKSJA, czyli trudności w czytaniu, częstokroć powiązane z trudnościami w pisaniu. Jeśli dziecko nie umie napisać liter, słów, które słyszy albo myli takie litery jak "p" z "b", "d" z "b", "p" z "d" myli litery i wyrazy o podobnym brzmieniu i zapisie np. pada-bada-poda. Może też czytać z pamięci np. wcześniej zasłyszną czytankę, albo zgadywać. To wszystko wiąże się z wolnym tempem czytania.
O dysleksji świadczyć może też przestawianie i opuszczanie liter albo sylab, przekręcanie końcówek wyrazów. Ogólnie dziecko dyslektyczne ma ogromną niechęć do czytania szczególnie na głos i nie rozumie tego co czyta, a więc nie opowie o treści opowiadania lub bajki.
DYSORTOGRAFIA czyli trudności w poprawnym pisaniu wyrazów, a szczególnie popełnianie błędów ortograficznych,
DYSGRAFIA czyli trudności w pisaniu, niski poziom graficzny pisma owe bazgroły, koślawe literki wychodzące poza linijki, pozaginane kartki, zaniedbany i brudny zeszyt (to nie zawsze oznaka niechlujstwa i lenistwa). Zwróćcie uwagę też na to jak dziecko trzyma długopis, ołówek, kredkę czy nie za bardzo ją ściska a może nacisk jest tak duży, że przebija kartkę na drugą stronę.
DYSKALKULIA czyli trudności w liczeniu, w prostych działaniach dodawaniu a szczególnie odejmowaniu.
Co jest przyczyną tych zaburzeń ?
Przyczyna dysleksji nie jest jednoznaczna. Może to być dziedziczność, mikrouszkodzenia lub niedokształcenie układu nerwowego w okresie płodowym, okołoporodowym, i pierwszych miesięcy życia. Również zaniedbania środowiskowe i dydaktyczne, które pogłębiają zaburzenie powodując nawarstwienie się tych trudności.
Przyczyna może wynikać z zaburzeń w przepływie informacji pomiędzy mózgiem a aparatem mowy, ręką, uchem co ma powiązanie z pamięcią wzrokową, słuchową i ruchową a także dominacją półkuli mózgu i orientacją przestrzenną.
Dzieci dyslektyczne w późniejszych latach nauki szkolnej mają trudności w nauce geografii ponieważ trudno im wyczuć stosunki przestrzenne na mapie, nie orientacją się w stronach świata, a w geometrii ponieważ nie dostrzegają różnic geometrycznych figur, kształtów, nie mają wyobraźni przestrzennej w przypadku brył. Mają kłopot ze zrozumieniem pojęć a jedynie przyswajają je słownie tzw. klepanie regułek, mają trudności w nauce języków obcych a szczególnie języka rosyjskiego z uwagi na inne litery � cyrlica. Z badań statystycznych wynika, że w Polsce około 10% społeczeństwa przejawia cechy dyslektyczne.
Jakie są formy pomocy dzieciom u których stwierdzono dysleksję ?
Dzieci takie objęte są pomocą zwana terapią pedagogiczną, która może być prowadzona w następujący sposób:
1. przy pomocy nauczyciela i pedagoga szkolnego i dostosowana jest indywidualnie do każdego ucznia. Uczeń taki jest inaczej oceniany , ma zwiększony czas na napisanie prac klasowych, sprawdzianów i kartkówek oraz odpowiedzi ustnych. W przypadku dysgrafii oceniana jest treść nie estetyka pisma a w przypadkach zapisu zupełnie nie do odszyfrowania wprowadzane jest pisanie na komputerze,
2. reedukacja w szkole czyli zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w grupach wg przygotowanego przez pedagoga korekcyjnego na podstawie diagnozy psychologicznej programu,
3. zajęcia w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej - zajęcia podobne jak w szkole ale indywidualne,
4. w większych szkołach podstawowych, gdzie ilość dzieci dyslektycznych jest większa powstają klasy terapeutyczne,
5. turnusy terapeutyczne organizowane przez szkoły i Polskie Towarzystwo Dysleksji.
Co możemy my rodzice zrobić dla naszych dzieci, aby urozmaicić im żmudne zajęcia korekcyjno-kompensacyjne. Jest na półkach księgarń i saloników prasowych duży wybór książek i czasopism dla dzieci a w nich pełno ciekawych zagadek, rebusów, wykreślanek, szarad itp. zabaw. Dla uatrakcyjnienia terapii w domu dziecko może pracować na materiale bezliterowym i tak mogą to być: łamigłówki, układanki, rozsypanki np. "Owoce", "Cztery pory roku", ZOO, układanki z klocków, domina obrazkowe i liczbowe, gry dydaktyczne i edukacyjne (Twist, Sguare, Scriba, Bingo-Lotto, itd.).
Na kilkunastu stronach internetowych portalów edukacyjnych można znaleźć również różne ciekawe gry i zabawy, które nie tylko pomogą dziecku korygować zaburzone funkcje ale również ćwiczyć będą umiejętność obsługi komputera oraz korzystania z internetu.
Myślę, że dobrym i praktycznym prezentem pod choinkę dla takiego dziecka będą takie właśnie gry, ale również program multimedialny o tematyce dyslektycznej takie jak: "Dyslektyk 2", "Spotkania z Klikiem" dostępne w Empikach w całym kraju.
Każde dziecko z grupy ryzyka dysleksji powinno być zbadane przez lekarza pediatrę, który wykluczy inne schorzenia mające wpływ na naukę szkolną np. wada wzroku, słuchu, zaburzenia neurologiczne, itp. Kompleksowa pomoc dziecku dyslektycznemu wymaga współpracy wielu specjalistów: lekarz, psychologa, pedagoga i terapeuty pedagogicznego. Dziecko pozostawione samo sobie bez wsparcia rodziców i specjalistów narażone jest na pogłębienie się już istniejących trudności szkolnych, które w efekcie prowadzą do zaburzeń nerwicowych takich jak np. agresja, fobie szkolne o których napiszę w następnych miesiącach.
Elżbieta Dumania
pedagog |
