Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Umuzykalnienie dzieci klas młodszych

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5002 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 
    Rodzi się zainteresowanie muzyką i motywacje do jej poznawania, kształci się zdolności muzyczne. W przypadku dzieci klas młodszych, bezpośrednie, aktywne przeżycie dynamiki, tempa, rytmu, artykulacji i przebiegu melodii, słowa lub całych fraz, stanowi według mnie czynnik rozwoju wrażliwości na zjawiska muzyczne, co prowadzi do uwrażliwienia estetycznego i emocjonalnego. Zatem ma podstawowe znaczenie dla rozwoju muzykalności.

"Umuzykalnienie dzieci klas młodszych przez udział w zajęciach rytmicznych"


    Analizując problem rozwoju i kształtowania muzykalności u dzieci, należy przedstawić strukturę zdolności muzycznych. Następnie określić znaczenie zajęć rytmicznych w procesie rozwijania muzykalności na przykładzie stosowanych form aktywności ruchowej.
    Według Tiepłowa (rosyjskiego psychologa) uzdolnienia muzyczne obejmują ogół właściwości niezbędnych do skutecznego zajmowania się muzyką (jej słuchania, tworzenia i wykonywania). Są to: inteligencja, wyobraźnia oraz niektóre cechy charakteru i osobowości. W uzdolnieniu tym wyróżnia też grupę zdolności specyficznie muzycznych, które nazywa muzykalnością. Muzykalność dzieli na emocjonalną i słuchową.
    W przypadku dzieci klas młodszych, sferą dominującą będzie muzykalność emocjonalna. Dopiero, gdy dziecko pozna pełną gamę odczuć, wrażeń związanych z percepcją muzyki, nauczy się samodzielnie i świadomie odczuwać muzykę, będzie mogło rozwijać muzykalność słuchową. Obydwa typy muzykalności współistnieją od pierwszego kontaktu z muzyką, zwracam jedynie uwagę na dominujący – u młodszych dzieci – czynnik emocjonalny, wyznaczając tym samym obszar działalności nauczyciela prowadzącego zajęcia muzyczne.
    Muzykalność według Tiepłowa określają następujące zdolności:

  • poczucie tonalne (emocjonalny lub percepcyjny składnik słuchu muzycznego)
  • zdolność do wyobrażeń słuchowych (reproduktywny składnik słuchu muzycznego)
  • poczucie rytmu muzycznego (zdolność do czynnego-ruchowego- przeżywania muzyki)
Ten ostatni wskaźnik stanowi podstawę moich rozważań.
    Młodszy wiek szkolny, to okres rozwoju szczególnie uwarunkowany przez aktywność ruchową dziecka. Natomiast ruch podporządkowany muzyce pełni w tym procesie specjalną rolę. Wprowadza do zajęć szkolnych element zabawy, odprężenia, zaspokaja tak żywą u dziecka potrzebę poruszania się – co wobec konieczności wielogodzinnego siedzenia w ławce szkolnej ma duże znaczenie. Ponadto, ekspresja ruchowa jest dla dziecka najłatwiejszą formą wypowiedzi, ta reakcja na muzykę jest formą komunikowania się z otoczeniem.
    Rytmika, polegająca na wykonywaniu ćwiczeń ciała zgodnie z poleceniem muzycznym (elementem wiodącym może być tempo, linia melodyczna, dynamika, wartości rytmiczne) stanowi połączenie muzyki z plastycznością ruchu, czyli transpozycję dźwięku na formy przestrzenne, gest. Podczas prowadzenia zajęć rytmicznych najwięcej klasie I zaobserwowałam, że najwięcej trudności sprawia dzieciom klas młodszych poczucie metryczne, dlatego, że nie wyczuwają one jeszcze mocnej części taktu. Bez najmniejszych trudności radzą sobie z interpretacją dynamiki, nastroju czy tempa, bawiąc się przy tym doskonale. Przy odpowiednim ukierunkowaniu przez prowadzącego, ekspresja ruchowa może stać się środkiem wypowiedzi dziecka.
    Rodzi się pytanie, jak ukierunkować ekspresję ruchową dziecka, by korzystnie wpływała na rozwój jego muzykalności?
    Można zaproponować dzieciom gotowe układy ruchowe zabaw, piosenek czy utworów instrumentalnych. Praca dzieci będzie miała wówczas charakter bardziej odtwórczy – rozwijając pamięć muzyczną, poczucie rytmu i wewnętrzną dyscyplinę niezbędną przy pracy zespołowej. W takim przypadku również rozwijamy muzykalność dziecka, zmienia się jedynie czynnik wiodący. To ważny etap w rozwijaniu poczucia rytmu, poznawania możliwości różnorodnej interpretacji ruchowej muzyki (i tej słuchanej i tej śpiewanej) – niezbędny przed przystąpieniem do samodzielnego tworzenia ilustracji muzycznej.
    W zależności od poziomu samodzielności i współpracy w obrębie danej grupy, należy zachęcać dzieci do indywidualnej, twórczej ekspresji ruchowej. Nie jest to zadanie proste, czasami dzieci obawiają się śmieszności, niektóre mają w sobie jakieś zahamowania w ujawnianiu swoich uczuć. Dlatego najlepszym sposobem zachęcania uczniów do spontanicznej ruchowej wypowiedzi będzie udział nauczyciela w zadaniach twórczych. Nauczyciel jako pierwszy może wyrazić poprzez ruch swoje wrażenia i odczucia inspirowane muzyką. Pokaże jak można wyzwolić się od stresów i jestem pewna, że znajdzie wśród uczniów wielu zwolenników. Prowadzenie zajęć ukierunkowanych na twórczość dziecka jest dla prowadzącego zadaniem nietypowym: nie naucza on, lecz organizuje i animuje działania dzieci. Nie ocenia a taktownie koryguje i nagradza pochwałą. Ponadto, musi być gotowy do twórczego myślenia, do zmiany toku zaplanowanych zajęć, jeśli tylko wyobraźnia uczniów będzie tego wymagać. Może się zdarzyć i tak, że po pewnym czasie dzieci chętniej będą uczestniczyły w tworzeniu ruchu swobodnego niż innych formach bardziej poddanych dyscyplinie. To sygnał dla prowadzącego, że grupa jest otwarta i może w pełni tworzyć układy bazujące na ekspresji dzieci i własnej. Że kończy się jego rola jako przewodnika, a zaczyna jako koordynatora.
    Błędem jest zbyt daleko idące otwarcie na ekspresję twórczą dziecka pozostawiające dzieciom absolutną swobodę w tworzeniu. Zauważyłam, że dzieci, prezentując własne propozycje ruchu do danego utworu, tworzą układów kroków, proponują określone ruchy, zapominając czasem o muzyce. Dlatego niezbędna jest życzliwa i konkretna pomoc w tym zakresie. Nauczyciel prowadzący zajęcia winien kroczyć z dzieckiem, towarzyszyć mu w procesie tworzenia. Wyobraźnia dziecka nie może pozostać pozostawiona sama sobie, bo po pewnym czasie dziecko się znudzi zajęciami, a proces rozwoju muzycznych wyobrażeń zostanie zatrzymany. Jeśli nie zostanie stworzona atmosfera swobodnej zabawy albo zadania twórcze nie będą dostosowane do możliwości uczniów, może nastąpić zahamowanie w ujawnieniu twórczych pomysłów.
    Improwizacja ruchowa może podlegać jakiejś dyscyplinie muzycznej, np. metrycznej lub rytmicznej. W przypadku dyscypliny metrycznej proponujemy dzieciom (dowolną, zależną od ich wyobraźni) zmianę pozycji ciała na każdy akcent metryczny. Wówczas na każde "raz" dzieci przybierają inną pozę. Improwizacja ruchowa rytmu będzie polegała na zastosowaniu jednego rodzaju ruchu (np. tylko ręce lub kroki) do określonej wartości rytmicznej. Z materiału rytmiczno-metrycznego można tworzyć całe ilustracje muzyczne, a nawet formy muzyczne. Określając dzieciom zasadę komponowania ruchu do różnych form muzycznych, można użyć jako tworzywa zarówno słów, jak i rytmu, melodii i barwy dźwięku. Można też zróżnicować każdą część, czyli myśl muzyczną poprzez różnorodność układów przestrzennych lub dobranych kroków. Daje to szeroką gamę możliwości.
    Celem takiego współdziałania nauczyciela i ucznia oraz zastosowanie różnych środków wyrazu – dźwięk, słowo, rym, rytm i inne – jest zachęta dzieci do działań twórczych. Działania te stanowią proces wartościowy, bowiem pobudzają aktywność i wyobraźnię, ogólną i muzyczną. Rodzi się zainteresowanie muzyką i motywacje do jej poznawania, kształci się zdolności muzyczne. W przypadku dzieci klas młodszych, bezpośrednie, aktywne przeżycie dynamiki, tempa, rytmu, artykulacji i przebiegu melodii, słowa lub całych fraz, stanowi według mnie czynnik rozwoju wrażliwości na zjawiska muzyczne, co prowadzi do uwrażliwienia estetycznego i emocjonalnego. Zatem ma podstawowe znaczenie dla rozwoju muzykalności. System takiej pracy z dzieckiem, łączy kształcenie słuchu z improwizacją ruchową i muzyczną w sposób najbardziej bliski dziecku, wpływając na harmonijny rozwój całej osobowości dziecka, łącznie z jego muzykalnością.

opracowała : mgr Małgorzata Sitkiewicz

Bibliografia:
    E. Lipska, M. Przychodzińska :"Drogi do muzyki"
    K. Manturzewska, H. Kotarska : "Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki"
    A. Dasiewicz- Tobiasz : "Rytmika w klasach I-III"

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie