Twórcze działanie jest najlepszym i niekiedy jedynym sposobem zaspokajania coraz to nowych potrzeb człowieka. Dlatego od przedszkola i klas początkowych szkoły trzeba wdrażać wychowanków do chętnego i odważnego podejmowania problemów, które rozbudzają twórczą lub badawczą postawę, pozwalają im osiągnąć coś dla siebie nowego i zarazem pożytecznego." ***
Nauczanie rozwijające twórczą aktywność jest nastawione na realizację celów wychowania umysłowego i kształtowanie intelektualnej postawy twórczej oraz pobudzanie działań twórczych poprzez preferowanie w procesie uczenia się otwartych zadań problemowych, angażujących myślenie uczniów.
Aby dzieci polubiły uczenie się, muszą mieć dostęp do twórczych materiałów.
Czynniki podwyższające twórczość:
- dostarczaj dzieciom materiałów rozwijających wyobraźnię;
- dostarczaj materiałów, które wzbogacają obrazowość języka;
- zostawiaj dziecku czas na myślenie i marzenia na jawie;
- zachęcaj dziecko do utrwalania swoich pomysłów;
- nadawaj dziecięcym wytworom skończoną formę;
- akceptuj u dzieci naturalną skłonność do odmiennego spojrzenia na rzeczy;
- zachęcaj dzieci do bawienia się słowem;
- treść nic nie znaczy, jeśli nic z nią się nie robi;
- wszyscy mamy wyobraźnię i wszyscy możemy ją rozwijać;
Ludzie uczą się interakcji z otoczeniem, aktywnie konstruując własną wiedzę oraz wykorzystując wiedzę już posiadaną. Bardzo popularnym określeniem myślenia o edukacji opartej na twórczej, poznawczej aktywności dziecka, na wychodzeniu od jego wiedzy i przekonań- jest konstruktywizm.
Nurt ten jest oparty na dwóch podstawowych założeniach:
- wiedza jest aktywnie konstruowana przez podmiot poznający;
- dochodzenie do wiedzy jest procesem adaptacyjnym, w którym następuje stopniowa umysłowa organizacja badanego i doświadczanego świata.
POSTAWA TWÓRCZA- to umiejętność dostrzegania i rozwiązywania problemów, reagowanie na problemy w formie dziwienia się, stawiania pytań, podejmowania działania, to niekonwencjonalne myślenie i działanie wsparte wyobraźnią i zaangażowaniem emocjonalnym.
Dla dzieci istotny jest sam proces tworzenia i działania niż jego rezultaty.
W edukacji ukierunkowanej na twórczość:
- nauczyciel zachęca do aktywności w różnych obszarach, stosuje aktywizujące metody, eksponuje stale efekty pracy uczniów;
- wywołuje zainteresowanie, motywację do podejmowania nowych wyzwań edukacyjnych, nagradza twórcze myślenie;
- zachęca do współpracy, buduje zgrany zespół klasowy, rozwija mocne strony ucznia;
- kładzie nacisk na zrozumienie, ma jasny i czytelny dla wszystkich system oceniania, jest też oceniany przez uczniów;
- na zajęciach jest luźna atmosfera, wzajemne uczenie się od siebie, jest dwustronna komunikacja.
Zajęcia twórcze mają związek z wychowaniem i aktywnością uczniów. Dzieci uczą się współpracy, rozwiązują problemy w sposób niestereotypowy, pomagają w określeniu ich mocnych stron. Pozwalają słabszym uczniom być twórczymi na równi z innymi.
ĆWICZENIA WPROWADZAJĄCE DZIECI W ZAJĘCIA KU TWÓRCZOŚCI:
- Śpiewający temat- zaśpiewanie tematu zadań.
- Skojarzenia- co przychodzi wam do głowy, gdy powiem...
- Wymyśl jak najwięcej...
- Blefinicje- wymyślanie dziwnych definicji do nieprawdopodobnych określeń.
- Co by było gdyby...
- Niezwykłe zastosowanie zwykłych przedmiotów.
TRZY PODSTAWOWE KROKI W ORGANIZOWANIU ZAJĘĆ OPARTYCH NA DZIECIĘCEJ OBSERWACJI I EKSPERYMENTOWANIU:
- Ujawnianie i aktywizowanie posiadanej już przez dzieci wiedzy oraz umiejętności.
- Konstruowanie nowych znaczeń.
- Zestawienie uzyskanych wyników.
CZYNNIKI MYŚLENIA TWÓRCZEGO:
- płynność myślenia (wytwarzanie wielu pomysłów);
- giętkość myślenia (wytwarzanie nieoczekiwanych pomysłów);
- wrażliwość na problemy i zdolność formułowania pytań.
Opracowała Bożena-Janina Teresiak nauczycielka kształcenia zintegrowanego SP nr 2 w Hajnówce.
* Jerzy KUJAWIŃSKI- "Rozwijanie aktywności twórczej uczniów klas początkowych" Warszawa 1996 |
