Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Monografia zakładu poprawczego

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 5995 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 
MONOGRAFIA ZAKŁADU POPRAWCZEGO
W MROZACH



WSTĘP

Od grudnia 1972 r. miejscowość Mrozy wzbogaciła się przez otwarcie nowej placówki użyteczności publicznej w oddanym do użytku kompleksie budynków Domu Poprawczego.
Do chwili obecnej ośrodek ten obrósł już w bogatą historię, którą upamiętnić postanowili trzej autorzy: - dyrektor Zakładu – mgr Bogdan Reska oraz pracownicy pedagogiczni: - mgr Krystyna Sak i mgr Marek Rudka.
Już obecnie okazuje się, że trzeba sięgać do pamięci pracowników i korzystać ze wspomnień osób, które pozostawiły ślad po swojej działalności. Odnosi się to przede wszystkim do mgr Andrzeja Łukowskiego, którego praca magisterska dostarczyła wiele materiału z I fazy działalności Zakładu w Otwocku Wielkim, kiedy to w 1952 r. z Oryszewa przywieziono pierwsze wychowanki.
Od tej pory Zakład był wielokrotnie reorganizowany i do chwili obecnej może służyć jako przykład przeobrażeń następujących w naszym kraju. W roku 1953 Zakład Poprawczy dla dziewcząt przemianowano na Zakład Poprawczy dla chłopców, a w 1955 r. ponownie nastąpiła zmiana na zakład dla dziewcząt. Otwock był siedzibą tej placówki do 1971/ 72 r., a od listopada jako Zakład Poprawczy dla dziewcząt w Mrozach już kontynuował swą pracę. Skończył się w ten sposób okres trudnych warunków pracy wychowawczej, ponieważ Mrozy zapewniały w swych nowych obiektach dużo większe możliwości działania. Przeniesienie do Mrozów zamknęło prawie dwudziestoletni okres otwocki i rozpoczęło następny, trwający do chwili obecnej.
II dwudziestolecie można scharakteryzować jako okres dynamicznego rozwoju, poszukiwania jak najbardziej efektywnych form pracy.

HISTORIA ZAKŁADU POPRAWCZEGO W MROZACH.

Obecny Zakład Poprawczy w Mrozach należy do najstarszych w kraju, ponieważ powstał w latach 1953-1971. Początki jego sięgają, 1952 r. kiedy z Oryszewa przywieziono do Otwocka Wielkiego pierwsze wychowanki. W 1953 r. zakład poprawczy dla dziewcząt stał się zakładem poprawczym dla chłopców, by w 1955 r. być znowu zakładem poprawczym dla dziewcząt. Szkołę i warsztaty szkolne zorganizowano w pałacu Bielińskich, a w budynku zbudowanym przez Szkołę Melioracyjną – internat. Do 1959 r. zakładem kierowała Maria Jęczykowska, a po niej stanowisko to objął E. Gurmaczyński. W latach 1961- 63 prowadzeniem zakładu zajmował się F. Przywara, a w latach 1963 –67 Joanna Milejska. Od marca 1967 r. dyrektorem zakładu został S. Ciecierski. Od września 1968 r. funkcję kierownika szkoły obejmuje Marian Witczak. Po odejściu dyr. Ciecierskiego kilka miesięcy zastępuje go T. Michalak. Pracą internatu kieruje Genowefa Dudek, a warsztatami J. Lewandowska.
Rok szkolny 1972/73 rozpoczął zakład pod nazwą „Zakład Poprawczy dla Dziewcząt w Mrozach z tymczasową siedzibą w Otwocku”. Od listopada zaczęła się przeprowadzka i od dnia 20 grudnia 1972. zakład poprawczy w Otwocku Wielkim przestał istnieć a powstała nowa placówka w nowym obiekcie, który miał zapewnić doskonalsze i wygodniejsze warunki pracy wychowawczej.
Przeprowadzka do Mrozów staje się niezwykle ważnym wydarzeniem w życiu zakładu. Nowe warunki, korzystniejsze od dotychczasowych, skłaniały do przemyśleń, dążenia do stosowania nowych metod wychowawczych sprzyjających procesowi resocjalizacji. Rozpoczęło się gorączkowe wręcz poszukiwanie nowych dróg, planom działania nadawano nowy charakter, nasycano je nową treścią.


Zaplecze lokalowe.
Według dokumentacji technicznej zakład miał służyć 200 wychowankom i obejmował odpowiednie pomieszczenia, takie jak: budynek główny, schroniska, szkoły, warsztaty, salę gimnastyczną, urządzenia sportowo-rekreacyjne jak kort tenisowy, boiska do piłki ręcznej i siatkowej, bieżnię żużlową 60 m, skocznie, tor przeszkód w lesie zakładu.
Szkoła posiadała 5 klasopracowni przedmiotowych, pokój dyrektora i pokój nauczycielski, salę gimnastyczną z zapleczem, magazynek sprzętu sportowego, szatnię, natryski.
Warsztaty szkoleniowo- produkcyjne obejmowały 20 pomieszczeń; a mianowicie: warsztat krawiecki z trzema zapleczami, podobnie jak i bieliźniarski, warsztat zabawkarski, 2 krojownie, salę telewizyjną, magazyn, pokój kierownika warsztatów, 2 toalety, pokój biurowy. Ilość stanowisk pracy w warsztacie krawieckim wynosiła 28, w bieliźniarskim i zabawkarskim 27. Warsztaty posiadały 42 maszyny do szycia o.
Zespól mieszkalny internatu obejmował 104 pomieszczenia, w tym 48 sypialni, 8 świetlic, 8 pokoi wychowawców, 8 zespołów sanitarnych, 8 pomieszczeń do czyszczenia i przepierek, 8 magazynów grup oraz 16 szatni nocnych. Każda z 8 grup miała 6 sypialni, 1 świetlicę, 1 pokój wychowawcy, 1 zespół sanitarny, 1 pomieszczenie gospodarcze, 1 magazynek, 2 szatnie nocne. Sypialnie przeznaczone były dla 4-5 osób.
Ponadto zakład posiadał takie elementy lokalowe jak :
· Zespół służby zdrowia : 2 izby chorych, 1 zespół sanitarny, 1 izolatka zakaźna, 2 gabinety lekarskie, 1 pokój zabiegowy i 1 zespół sanitarny dla personelu.
· Zespół obserwacyjno-rozdzielczy: 1 pokój psychologa, 1 izba rozdzielcza, zespół sanitarny wspólny z izbą chorych.
· Pomieszczenia socjalno-gospodarcze, przy czym zespół kuchni z jadalnią zlokalizowany jest na parterze budynku głównego i posiada standardowe wyposażenia.
· Zespół pralni z zapleczem zlokalizowany w piwnicach.
· 9 pomieszczeń ogólnego przeznaczenia; w tym 1 gabinet dyrektora, 1 sekretariat, 1 pokój kierownika internatu, 1 pokój kierownika gospodarczego, 4 pokoje biurowe, dyżurka strażnika i 1 pokój odwiedzin.
Zakład posiadał przyzakładowe gospodarstwo rolne o pow. 2 ha oraz magazyny.
W zakładzie działał od 1978 r. Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny zlokalizowany w budynku schroniska i zajmował 8 pomieszczeń.

Działania wychowawcze zakładu.
Pod koniec lat siedemdziesiątych nauczyciele i wychowawcy wspólnie z wychowankami prognozowali ich dalszy los. Przygotowanie zawodowe traktowano jako jeden z głównych elementów resocjalizacji i brano je również pod uwagę przy organizowaniu praktyk zawodowych. Uczono dziewczęta szacunku do pracy, wyrabiano w nich nawyki kultury życia codziennego, używania zwrotów grzecznościowych itp. Zwracano także uwagę na indywidualizację oddziaływań resocjalizacyjnych przez systematyczny kontakt z wychowankami w celu zlikwidowania ich poczucia zagubienia i osamotnienia oraz wytworzenia więzi społecznej pomiędzy pracownikami a wychowankami. Starano się wyrabiać motywację do nauki i właściwego wykonywania pracy z podziałem na czynności. Działania pedagogiczne poparte były ścisłą opieką służby medycznej i psychologicznej zakładu. Powołano do życia zespoły wyrównawcze dla rozwijania zainteresowań i zamiłowania wychowanek. Pracę ułatwiało przyjęcie zasady, że ci sami wychowawcy prowadzili wychowankę od momentu jej przyjęcia do zakładu aż do chwili jego opuszczenia. Dużo uwagi poświęcano współpracy ze środowiskiem rodzinnym. Starano się nawiązać możliwie szeroki z nim kontakt zarówno dla pozyskania współpracy w procesie resocjalizacji, jak i po to, aby przygotować je do powrotu do domu. W wielu przypadkach pracownicy pedagogiczni odwiedzali miejsca zamieszkania wychowanek dla lepszego poznania ich rodzinnego środowiska, a gdy rodzice nie wykazywali zainteresowania kierowano do nich stosowne pisma.

Szkolenie wychowanek oparte było na programach szkoły podstawowej dla pracujących, szkoły podstawowej specjalnej, szkoły zawodowej specjalnej oraz na kierunkach specjalizacyjnych zawodowych obejmujących:
1. Krawiectwo damskie lekkie
2. Bieliźniarstwo
3. Zabawki miękkie
4. Dziewiarstwo
W planie pracy szkoła i warsztaty pracowały na 2 zmiany, przy czym stosowano podział na wychowanki z normą intelektualną oraz na wychowanki upośledzone w stopniu lekkim.


Obsada kadrowa.
Od 1967 r. zwiększa się ilość ludzi w kadrze z przygotowaniem i wieloletnią praktyką, a od 1971 r. doskonalenie pracowników podnoszących swoje kwalifikacje na wyższych uczelniach staje się niemal powszechne.
Częściej przeprowadzano hospitację zajęć, konsultacje z dyrektorem zakładu, brano szeroki udział w konferencjach przedmiotowych i rejonowych, szkoleniach Rady Pedagogicznej. Prowadzono wymianę doświadczeń z podobnymi placówkami dla podniesienia skuteczności oddziaływań resocjalizacyjnych.
W latach 80-tych wykształcenie personelu pedagogicznego i wychowawczego wyraźnie się podniosło. Dominuje liczba nauczycieli i wychowawców z wykształceniem wyższym magisterskim o specjalności dla niedostosowanych społecznie.
Zmniejszenie kadry w 1981 r. było spowodowane zmianą profilu placówki.
W roku szkolnym 1983/84 obejmowała 47 osób, a w roku szkolnym 1984/85 – 44. Personel administracyjno-pomocniczy i sanitarny liczył 39 osób.
Wykształcenie wyższe magisterskie w 1983/84 r. posiadały 23 osoby tj. 49% kadry , a w roku 1984/85 – 26 osób tj. 59% kadry. Wszyscy nauczyciele w Szkole Podstawowej Specjalnej i ZSZ Specjalnej mięli przygotowanie pedagogiczne. Po zmianie profilu placówki z normy na specjalną wprowadzono samokształceniowe kursy metodyczne dla opanowania zasad prawidłowej pracy dydaktyczno-wychowawczej z dziewczętami upośledzonymi w stopniu lekkim. Podobnie dokształcali się nauczyciele zawodu i wychowawcy internatu.
Do zakładu poprawczego w Mrozach od 1971 r. kadra pedagogiczna kierowana była przez Wojewódzki Sąd w Warszawie, a od 1976 r. przez Wojewódzki Sąd w Siedlcach. Ilość pracowników w zakładzie uzależniona była od ilości etatów utworzonych i zatwierdzonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości. W latach 1971 – 1980 było ogółem kadry pedagogicznej 94 osoby. Przeważały kobiety, tak w kadrze pedagogicznej jak i w administracyjno-pomocniczej.
Wykształcenie kadry pedagogicznej podnosiło się z roku na rok. Zmieniło się w tym zakresie bardzo wiele. Andrzej Łukowski w swej pracy magisterskiej o zakładzie poprawczym w Otwocku stwierdza, że „(...) w latach 1953-55 większość wychowawców i nauczycieli legitymowała się wykształceniem podstawowym.” Poprawa nastąpiła w latach 60-tych, kiedy naborem zajęło się Min. Spraw. Pod koniec 1961 r. wymieniono prawie połowę kadry, a w latach 1961-63 zaczęli się pojawiać ludzie z wykształceniem średnim i ponad średnim. W ramach dokształcania przygotowywano referaty z zakresu psychopatologii, pedagogiki leczniczej, kryminologii, psychiatrii, a obok nich organizowano wzajemną hospitację lekcji i zajęć pozalekcyjnych. W roku 1965/66 nawiązywano już kontakty z wyższymi uczelniami i ludźmi nauki, którzy przyjeżdżali z referatami i odczytami.
Od roku 1967 zwiększa się ilość ludzi w kadrze z przygotowaniem i wieloletnią praktyką, a od 1971 r. doskonalenie pedagogiczne pracowników podnoszących swoje kwalifikacje na wyższych uczelniach staje się niemal powszechne.
Częściej przeprowadzano hospitację zajęć, konsultacje z dyrektorem Zakładu, brano szeroki udział w konferencjach przedmiotowych i rejonowych, szkoleniach Rady Pedagogicznej. Prowadzono wymianę doświadczeń z podobnymi placówkami dla podniesienia skuteczności oddziaływania resocjalizacyjnego.
W latach 80 –tych wykształcenie personelu pedagogicznego i wychowawczego wyraźnie podniosło się. Zarysowuje się dominacja liczby nauczycieli i wychowawców z wyższym wykształceniem magisterskim o specjalności dla niedostosowanych społecznie.
Zmniejszenie kadry w 1981 r. było spowodowane zmianą profilu placówki.
W roku szkolnym 1983/84 kadra obejmowała 47 osób, a w roku szkolnym 1984/85 – 44 osoby. Personel administracyjno-pomocniczy i sanitarny liczył 39 osób.
Wykształcenie wyższe magisterskie w 1983/84 posiadały 23 osoby tj. 49 % kadry, a w roku 1984/85 – 26 osób tj. 59 % kadry.
Wszyscy nauczyciele w Szkole Podstawowej Specjalnej i ZSZ Specjalnej mięli przygotowanie pedagogiczne. Po zmianie profilu placówki z normy na specjalną wprowadzono samokształceniowe kursy metodyczne dla opanowania zasad prawidłowej pracy dydaktyczno-wychowawczej z dziewczętami upośledzonymi w stopniu lekkim. Podobnie dokształcali się nauczyciele zawodu i wychowawcy internatu.






Działalność placówki.

Dziesięciolecie Zakładu Poprawczego w Mrozach obejmujące okres od roku 1971 do 1981 to okres dynamicznego rozwoju.
Wyraźne polepszenie warunków bytowych wychowanek i pracowników były zachętą do efektywnej pracy. Rozpoczął się nowy etap niosący ożywienie w każdej dziedzinie zakładu. Włączenie wychowanek w życie gminy poprzez pracę społeczna na jej rzecz , pomoc rolniczą w pracach żniwnych, wykopkowych, kontakty sportowe i kulturalne z miejscowymi szkołami sprawiły, że początkowo odczuwana rezerwa wobec dziewcząt zanikała, a nawet przerodziła się w sympatię. Corocznie organizowano obozy letnie połączone z pracą zarobkową na terenie Stacji Hodowli Roślin Ogrodniczych w Gdańsku –Sobieszewie. Szkoła corocznie wzbogacała się w pomoce dydaktyczne, a wizytówką jej stała się pracownia historyczna, izba pamięci, której inicjatorem był Stanisław Szepietowski, zastępca dyrektora do 1978 roku.
Warsztaty szkolne unowocześniły swoje wyposażenie techniczne, poszukiwały nowych rozwiązań. Prowadziły naukę krawiectwa lekkiego na poziomie szkoły zawodowej i szkolenie rzemieślnicze w zakresie bieliźniarstwa; uruchomiono zabawkarstwo jako kierunek szkolenia.
W roku 1978 następuje zmiana dyrektora. Długoletni i zasłużony dyrektor Marian Witczak obejmuje Schronisko dla Nieletnich w Warszawie na Okęciu, a jego dotychczasowy zastępca Stanisław Szepietowski zostaje jego następcą do chwili, kiedy 01 12. 1980 r. przekazuje to stanowisko w ręce mgr Jerzego Łozińskiego.
W tym czasie zostaje utworzona w Zakładzie filia Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego.
Zakład stopniowo przechodził z normy intelektualnej na Zakład Specjalny dla upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. Średnio w ciągu 9 lat , tj. 1972/73 – 1980/81 w kl. VIII i II kl. Szkoły zawodowej było 53 absolwentki, z których ukończyło szkołę 47, a nie ukończyło – 5 .

Obok szkół przygotowaniem do pracy zajmowały się warsztaty, stanowiące jeden z podstawowych elementów procesu resocjalizacyjnego, dające szansę szybszej adaptacji wychowanek w społeczeństwie. W skład brygad warsztatowych wchodziły dziewczęta zarówno ze szkoły podstawowej jak i zawodowej. Pracowały one w następujących specjalnościach :
- bieliźniarstwo ( w okresie dwóch lat )
- ogrodnictwo rolne ( przysposobienie zawodowe w okresie dwóch lat , w kontakcie z Instytutem Ogrodnictwa w Sinołęce )
- zabawkarstwo miękkie ( przysposobienie zawodowe w okresie 1 roku )
- kucharz zbiorowego żywienia ( przysposobienie zawodowe w okresie dwóch lat – praca w kuchni zakładowej )
Obok szkolenia w warsztatach szkolnych wychowanki odbywały szkolenia przyfabryczne w Zakładach Drobiarskich w Siedlcach, Zakładach Chemicznych „ Libella” w Kałuszynie, Zakładach Zabawkarskich „Miś” w Siedlcach. W roku szkolnym 1975/76 przeprowadzono praktyczną naukę zawodu w zakresie dziewiarstwa, trwającą dwa lata.
Zajęcia w warsztatach miały charakter szkolenia produkcyjnego polegającego na doskonaleniu umiejętności zdobytych uprzednio z zakresu szycia. W oparciu o jasny, konkretny instruktaż nauczyciela z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych i ćwiczeń metodycznych, modeli – dziewczęta uczyły się właściwej atmosfery pracy, samokontroli, wiary we własne siły i możliwości.

Niezwykle doniosłą rolę w resocjalizacji odgrywa internat, którego podstawowym terenem działalności jest grupa wychowawcza. Grupę tę tworzyły dziewczęta tej samej klasy, a wychowawcy tych grup zobowiązani zostali do opieki nad wychowanką od momentu jej przybycia do opuszczenia przez nią Zakładu.
Internat na ogół pracował od godz. 6.30 do 8.00 i od 17.00 do 22.00, a w nocy od 22.00 do 6.30 pracowały strażniczki i dyżurny wychowawca.
Rozkład zajęć dziennych uwzględniał czynności związane z kształtowaniem nawyków sanitarno-higienicznych, utrwalaniem wiadomości szkolnych, brania udziału w zajęciach pozalekcyjnych, w kołach zainteresowań itp. Przestrzeganie ustalonego rytmu dnia podnosiło dyscyplinę, uczyło obowiązkowości i korzystnie wpływało na zdrowie psychiczne wychowanek. Ważnym zadaniem internatu jest kształtowanie wśród dziewcząt prospołecznych zainteresowań oraz organizacja wolnego czasu.
Działało 9 kół zainteresowań, w których dziewczęta mogły znaleźć zaspokojenie potrzeb intelektualnych. Internat także dawał możliwość nauczenia się niezbędnych czynności porządkowo-gospodarczych, jak np. sprzątanie. Każda z grup miała pomoce naukowe do odrabiania lekcji. Rozmowa, zachęta, pochwała, wyróżnienie, rozmowy z rodzicami, zastosowanie różnorodnych form w pracy jak apele, udział w pracy kół zainteresowań, wyrównywanie braków w nauce szkolnej, konkursy, inscenizacje przeczytanych książek, wieczory dyskusyjne na tematy młodzieżowe w oparciu o lekturę. W latach 80 –tych duża ilość zajęć pozalekcyjnych dotyczyła kultury żywego słowa, wzbogacania słownictwa, poprawnej wymowy i podnoszenia kultury osobistej. Zajęcia ogólnozakładowe polegały najczęściej na przygotowaniu imprez rocznicowych, wieczorków tematycznych, wyjazdów do teatru, rozgrywek sportowych, zabaw tanecznych, zbiórek harcerskich. W czasie zajęć internatowych organizowano konkursy plastyczne, układanie bukietów jesiennych, konkursy recytatorskie i inne. Uznanie znalazły zajęcia o charakterze sportowym, dekoracyjnym, gry i zabawy, zajęcia muzyczne i literackie. Dużym powodzeniem cieszyła się telewizja, oglądana od godz. 19.30 do 21.30, tzn. dziennik telewizyjny i nadawany po nim film. Wiele zwolenników pozyskała sobie bardzo dobrze działająca biblioteka, propagująca czytelnictwo przez organizowanie konkursów czytelniczych, zainteresowanie czasopismami takimi jak: „Jestem”, „Filipinka”, "Kobieta i Życie", "Magazyn Rodzinny". Co miesiąc organizowano wystawy pod hasłem, "Co czytać?", oraz udostępniano wychowankom encyklopedie i słowniki.
Wobec wychowanków stosowany był system nagród i kar zgodny z Tymczasowym Regulaminem Zakładów Poprawczych z dnia 19.11.1951 r. Największą wagę przywiązywały wychowanki do tych nagród i kar, które miały wpływ na otrzymanie przepustki lub urlopu. Do cenionych nagród należała pochwała z wpisaniem do akt, pochwała na apelu, list pochwalny do sądu, list pochwalny do rodziców, udzielenie przepustki, nagroda pieniężna.
Kary zaś stanowiły:
- Izolatka
- Nagana na apelu
- Nagana z wpisaniem do akt
- Wstrzymanie praw wychowanka
- Wstrzymanie urlopu
- Wstrzymanie rzeczy prywatnych
- Wstrzymanie przepustek
- Wstrzymanie wyjścia z grupy
- Upomnienie
- Ograniczenie korespondencji
- Wstrzymanie oglądania telewizji
Dla przykładu można podać, że w latach 1982/83 i 1984/85 średnio udzielono 61 kar, a 97 nagród. Wszyscy pracownicy Zakładu mięli prawo i obowiązek składania do dyrektora wniosków o udzielenie nagrody lub kary. Wniosek taki odnotowywano w Księdze Nagród i Kar. Suma pozytywnych raportów sprzyjała wcześniejszemu , warunkowemu zwolnieniu z Zakładu na mocy art.74 lub 75 KK. Dbano przy tym o dobre i systematyczne prowadzenie zeszytów łącznikowych, do których wpisywano zachowanie dziewcząt podczas zajęć szkolnych, warsztatowych, internatu ; co pozwalało na obiektywną ocenę pozytywnego lub negatywnego zachowania i stosowanie właściwej nagrody lub kary. Nagrody lub kary porządkowe, tj. zwrócenie uwagi, drobna nagana lub pochwała nie były w zasadzie odnotowywane, aby nie mąciły swobodnej, rodzinnej atmosfery życia Zakładu. Najczęściej stosowanymi karami były nagany na apelu z wpisaniem do akt, najrzadziej – izolatka.
Mechanizm prowadzący do warunkowego zwolnienia z Zakładu opierał się na Tymczasowym Regulaminie Zakładów Poprawczych. Na mocy art. 74 wychowankę mogła zwolnić Dyrekcja Zakładu, a na mocy art.75 KK zwalniał ją Sąd w oparciu o wniosek Zakładu.
W praktyce Zakład Poprawczy w Mrozach wychowankę uznaną za zresocjalizowaną zwalniał Zakład, początkowo na okres próbny ( od 1 roku do 3 lat), a po pozytywnym „sprawdzeniu się „ w środowisku otwartym Zakład składał Sądowi wniosek o zwolnienie z art.75 KK, tj. na stałe. Zakład jednocześnie ustalał wychowawcę sprawującego nadzór nad wychowanką i prosił sąd o ustanowienie kuratora, aby opiekował się wychowanką w miejscu jej pobytu. Dla przykładu można podać, że w roku 1980 na podst. art.75 KK sąd zwolnił z Zakładu 26 dziewcząt. Zakład zwalniając wychowanki wyposażał je w pościel, odzież, pomagał w uzyskaniu pracy. W latach 1971 – 1981 Zakład opuściło 279 dziewcząt, z których 261 udało się do domu rodzinnego.




ZMIANY W CELACH I ZAŁOŻENIACH ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU.


W 1982 r. Zakład Poprawczy w Mrozach został oficjalnie zakwalifikowany jako Zakład Specjalny dla dziewcząt upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim.
Lekki niedorozwój umysłowy oznacza wiek na granicy 12 lat , a wiek zaradności życiowej 17 lat. W Zakładzie prowadzono nadal te same kierunki szkolenia w ramach Zasadniczej Szkoły Zawodowej Specjalnej i Podstawowej Szkoły Specjalnej. Zniesiono natomiast Szkołę Podstawową dla Pracujących i ZSZ.
Dyrektorem był nadal mgr J.Łoziński. Mała ilość wychowanek w Zakładzie sprawiła , że utworzono Państwowy Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy dla dziewcząt niedostosowanych społecznie i upośledzonych w stopniu lekkim. Podstawą tej umowy było porozumienie z Prezesem Sądu Wojewódzkiego w Siedlcach zawarte w dniu 10.11.1983 r.
Zakład nadal pozostał specjalną placówką wychowawczą czynną przez cały rok w oparciu o programy nauczania młodzieży upośledzonej w stopniu lekkim w Podstawowej Szkole Specjalnej i Zasadniczej Szkole Zawodowej Specjalnej.
Zadania i organizacja pracy w poszczególnych działach Zakładu, tj. szkoły, warsztatów i internatu dostosowane zostały do możliwości psychofizycznych i percepcyjnych wychowanek. W związku z tym liczba wychowanek w grupach wychowawczych i w klasach szkolnych wynosiła 8 – 12 dziewcząt, a w warsztatach szkolnych – 6 dziewcząt. W dalszym ciągu w rozkładzie zajęć dążono do wyrównywania braków szkolnych, poszerzenie wiedzy ogólnej, zdobywanie umiejętności zawodowych oraz podstawowych z zakresu kultury. Zasadniczym celem resocjalizacji pozostało nadal kształtowanie osobowości wychowanek. Szczególną uwagę zwracano na funkcje dydaktyczno-wychowawcze szkoły, elastyczność form i metod dostosowanych do możliwości dziewcząt upośledzonych.
Praktyczną naukę zawodu oparto o pracę szkoły zawodowej i warsztatów szkolnych. Prowadzono bardzo starannie praktyki w zakładach poza Zakładem, aby przybliżyć wychowanki do pracy przeciętnego uspołecznionego zakładu krawieckiego. Zapoznawano wychowanki z przepisami bhp oraz obsługą maszyn do szycia. Dziewczęta otrzymywały wynagrodzenie za pracę produkcyjną. Zakładano, że każda wychowanka powinna zdobyć zawód lub przyuczyć się do jego wykonania. Dążono do usprawnienia niezaburzonych funkcji psychicznych i fizycznych i dostosowano program nauczania do poziomu i możliwości poznawczych wychowanek. Wakacje i ferie szkolne wykorzystywano na douczanie wychowanek szczególnie zaniedbanych, a nawet pomagano im w ukończeniu dwóch klas w jednym roku szkolnym.
Zajęcia w internacie prowadzono w grupach wychowawczych, zespołach zainteresowań i grupach terapeutycznych. Nadal internat zapewniał opiekę i nadzór w czasie wolnym od nauki i pracy, stwarzał odpowiednie warunki bytowe, zapewniał rekreację i wypoczynek, zajęcia sportowe, wychowanie estetyczne, pozytywny stosunek do pracy, wyrabianie nawyków kultury życia codziennego, troskę o zdrowie. Dużą troską otaczano wychowanki z dewiacjami psychicznymi. Dla nich stworzono zespoły terapeutyczne ( psycholog, pedagog).
Wdrażano dziewczęta do prac społecznie-użytecznych dbając o wykorzenienie bezproduktywnego spędzania wolnego czasu i wdrożenie ich do pożytecznego spędzania każdej wolnej chwili. Rozwijano także wzajemną życzliwość, gotowość niesienia pomocy, przeprowadzano akcje profilaktyczne dotyczące szkodliwości palenia tytoniu, picia alkoholu, troski o higienę osobistą itp. Największym powodzeniem wśród dziewcząt cieszyły się koła żywego słowa, muzyczne, plastyczne, kulinarne, sportowe i turystyczne.
W latach 80-tych wyraźnie podnosi się poziom wykształcenia personelu pedagogicznego. Dominują nauczyciele i wychowawcy z wyższym wykształceniem magisterskim o specjalności dla niedostosowanych społecznie.
W roku 1981 nastąpiło zmniejszenie kadry pedagogicznej placówki w związku ze zmianą profilu placówki. Dla porównania można przytoczyć, iż w roku szkolnym 1983/84 personel liczył 47 osób, a w roku 1984/85 – 44 osoby oraz 39 osób pracowało jako personel administracyjno-pomocniczy i sanitarny. Wśród kadry pedagogicznej wykształcenie wyższe magisterskie wynosiło w roku szkolnym 1983/84 - 49% ( 23 osoby) , a w następnym roku – 59% ( 26 osób).Po zmianie profilu z normy na specjalną prowadzono na radach pedagogicznych kursy metodyczne dokształcające do pracy rewalidacyjnej z dziewczętami upośledzonymi umysłowo. Główne kierunki pracy resocjalizacyjnej pozostały nadal te same, co w latach poprzednich.

W okresie od 1982 do 1985 internat pracował w godzinach 6.30 do 8.00 i od 16.30 do 21.30 , a grupy internatu tworzyły dziewczęta danej klasy. Początkowo działało ich 4, a następnie po przybyciu większej ilości liczba wzrosła do 7 w 1985 r., przy czym grupa liczyła 8-12 wychowanek. Założenia wychowawcze odnotowywane były w dziennikach poszczególnych grup. Prowadzono je według tygodniowych założeń wychowawczych i realizacji planu. Dla przykładu można podać :
„ Rok szkolny 1984/85, grupa VII , czerwiec 3-9.
1. Właściwy stosunek do pracy – włączenie wychowanek do prac związanych z przydziałem ubrań, bielizny, środków czystości, troskę o estetykę pomieszczeń, staranne przygotowywanie się do lekcji.
2. Stosunki międzyludzkie – kultura osobista, właściwe zachowanie się we wzajemnej relacji z innymi wychowankami oraz z wychowawcami.
3. Sport- zajęcia przygotowawcze do Dnia Sportu.
4. Czas wolny – spacery, oglądanie telewizji, hafty, słuchanie radia.
Każdy z kolejnych dni tygodnia jako I punkt od godziny 6.30 do 8.00 uwzględniał przygotowanie do zajęć szkolnych.
II punkt od godziny 16.30 do 22.00 uwzględniał apel, odrabianie lekcji, porządkowanie pomieszczeń, sprzątanie, zajęcia z książką, indywidualną pomoc wychowankom, czytanie książek, prasy, dyskusja nad filmem itp. Czynności.

Zajęcia pozalekcyjne prowadzone były w godzinach od 19.45 do 20.30 jako zajęcia pierwsze w grupach. W ramach tych zajęć przygotowywano imprezy ogólnozakładowe jak rocznice, występy artystyczne, konkursy i inne zajęcia.
W czasie zajęć ogólnozakładowych uczestniczono w spotkaniach z Estradą, Filharmonią Narodową, w zawodach sportowych, dyskotekach, małych formach teatralnych. Na wojewódzkim konkursie „ Małych form teatralnych „ w Siedlcach wychowanki zajęły I miejsce. Z kół zainteresowań ogromną popularnością cieszyła się drużyna harcerska "Nieprzetartego szlaku".
Po odejściu wychowanek z normą nastąpiła trzyletnia przerwa, po której w latach 1982 – 85 wznowiono działalność.
Podobnie jak poprzednio działała biblioteka zakładu kontynuująca dotychczasowe formy pracy jak konkursy czytelnicze i wystawy książek.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 07.05.1983 r. nakładało na zakład obowiązek włączenia wychowanek do aktywnego udziału w zajęciach organizowanych w Zakładzie i w środowisku społecznym oraz zapewnienie im całodziennej opieki wychowawczej. W miarę potrzeby umożliwiono im dokonywanie zakupów żywności, ubrań, obuwia, bielizny czy pokrywano wydatki na cele kulturalno-oświatowe i sportowe. Miały także bezpłatną opiekę lekarską i leczenie. Umożliwiono im utrzymywanie kontaktu z rodziną z tym, że korespondencja wysyłana i otrzymywana była kontrolowana.
Opuszczając Zakład dziewczęta miały ukończoną szkołę podstawową specjalną i zawodową specjalną, dobre przygotowanie zawodowe w kierunkach takich jak: bieliźniarstwo, zabawkarstwo miękkie, dziewiarstwo i haft artystyczny.

W latach 1982 – 85 ogólna ilość wychowanek zwalnianych warunkowo w trybie art. 90, 86,87 u.p.n. obniżyła się do 16 czyli 16,3 % w roku 1985 , przy czym w tym okresie zwolniono 24 wychowanki. W tym samym okresie było 5 ucieczek, które przypadły na miesiące: maj i lipiec, a nie było ich w styczniu, czerwcu, sierpniu i wrześniu.
Praca resocjalizacyjna jest procesem wciąż doskonalącym się i wymagającym stałej troski. Gdy zastanowimy się nad nowymi przepisami w sprawie organizacji i zasad pobytu nieletnich w zakładzie poprawczym z dnia 07.05.1983 r. widzimy nowe tendencje zgodne ze zmianami wynikającymi ze współczesnych osiągnięć nauki. Zauważyć je można już w czasie przyjmowania wychowanek do zakładu, kiedy podkreśla się potrzebę okazania im życzliwości i zainteresowania oraz zapoznanie ich z obowiązkami i uprawnieniami. W nowych przepisach nie ogranicza się odwiedzin rodziny wychowanka dopiero po jego miesięcznym pobycie w zakładzie. Więcej uwagi poświęca się też opiece zdrowotnej i postpenitencjarnej. Na uwagę zasługuje zobowiązanie dyrekcji do zatrudnienia w placówce pedagoga i psychologa, chociaż w większości zakładów etaty te były obsadzane. Nie przewiduje się także używania wobec wychowanka przymusu fizycznego, lecz stosownie wobec zagrożenia umieszczenie go w izolatce na czas nie dłuższy niż 24 godziny, co wymaga zawiadomienia przez dyrekcję zakładu prezesa Sądu Wojewódzkiego.



Na przykładzie tej placówki łatwo można zauważyć przemiany zachodzące w oddziaływaniach wychowawczych kadry pedagogicznej i jej praca może stanowić bogate źródło obserwacji efektywności podejmowanych działań. Starano się doskonalić oddziaływania już wprowadzone i kontynuowano je oraz wprowadzać nowe. W tym celu kadra wciąż podnosiła swoje kwalifikacje zawodowe, aby jak najintensywniej wpływać na osobowość wychowanek i ich uspołecznienie. Za miarę skuteczności pracy uważać można wzrost liczby dziewcząt zasługujących na warunkowe zwolnienie. W ciągu I okresu od 1971 r. do 1981 r. zwolniono 1029 dziewcząt, a w drugim znacznie krótszym, bo obejmującym tylko 4 lata od 1982 r. do 1985 r. – 98. Świadczy to o prawidłowości pracy i budzi optymizm i wiarę w skuteczność pracy resocjalizacyjnej, która powinna być kontynuowana w warunkach wolnościowych.
Na wyniki w pracy resocjalizacyjnej złożyła się działalność wielu ludzi. Nie można pominąć tu roli dyrektorów Zakładu.
Pierwszym z nich po przniesieniu placówki z Otwocka do Mrozów był dyrektor MARIAN WITCZAK, zasłużony pracownik, który od roku 1978 został dyrektorem Schroniska dla Nieletnich i Zakładu Poprawczego w Warszawa- Okęcie.
W roku 1978 następcą jego został STANISŁAW SZEPIETOWSKI, uzdolniony plastycznie, co znalazło swoje odbicie w wystroju pomieszczeń.
Pod koniec 1980 r. obowiązki jego przejął JERZY ŁOZIŃSKI, który specjalną troską otoczył akcję letnią oraz podjął szereg prac gospodarczych jak: ocieplenie Domu Nauczyciela. Położenie terakoty itp.
W roku 1989 kierownictwo Zakładu objęła ELŻBIETA TARAS – ZWIERZ. Zorganizowała ona ogólnozakładową spartakiadę sportową, w ramach nawiązywania współpracy z innymi placówkami.
Od roku 1992 dyrektorem Zakładu został MAREK RUDKA. Na okres ten przypadła reorganizacja Zakładu, która wynikła z wycofania się Ministerstwa Edukacji Narodowej z prowadzenia Państwowego Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego. Odejście czterech grup wychowanek skłoniło Ministerstwo do utworzenia Młodzieżowego Ośrodka Adaptacji Społecznej o charakterze koedukacyjnym. W tym czasie wprowadzono system punktowy w wychowaniu, który znacznie poprawił jakość pracy resocjalizacyjnej. Podjęto wówczas decyzję o przeznaczeniu jednego pawilonu na Centrum Doskonalenia Kadr Ministerstwa Sprawiedliwości. Koncepcję działalności tej placówki opracowała Emilia Rudka we współpracy z prof. Lesławem Pytką. Przeprowadzono wówczas szereg prac remontowo-adaptacyjnych: stworzono siłownię, wymieniono części stolarki okiennej itp. Utrzymywano ścisły kontakt z uczelniami w kraju i za granicą.
W roku 1997 dyrektorem został KRZYSZTOF KUCHARSKI, który kontynuował pracę poprzedniego dyrektora i wzmocnił kontakty z Wyższą Szkołą Pedagogiczno-Rolniczą w Siedlcach. Efekty współpracy zostały przedstawione przez psychologa Irenę Kucharską w piśmie „ Opieka –Wychowanie- Terapia „.
Kolejnym dyrektorem został MAREK PATUSZYŃSKI, który swoje obowiązki pełnił od 1998 r. do 2000 r.
W 2000 r. w drodze konkursu powołany został BOGDAN RESKA, który kieruje placówką do chwili obecnej.

Trudno nie podkreślić ogromu pracy całej kadry pedagogicznej oraz zaangażowania pracowników obsługi i administracji.
W chwili obecnej Zakład jest w stanie rozruchu po przeprowadzonym remoncie i docelowo liczyć będzie 5 grup wychowawczych. Jest to placówka resocjalizacyjno-rewalidacyjna dla chłopców upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim.

Bogdan Reska, Marek Rudka, Krystyna Sak

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie