Cechą charakterystyczną metody jest rozwijanie przez ruch świadomości własnego ciała, usprawnienie ruchowe, rozwój świadomości przestrzeni i umiejętności działania w niej oraz dzielenie jej z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi kontaktu. Zajęcia odbywają się indywidualnie bądź grupowo i trwają około 30 minut. Partnerami dziecka bywają często jego rodzice. Dzieci nie są przymuszane do uczestnictwa w zajęciach. W metodzie wyróżnia się cztery grupy ćwiczeń:
· ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała,
· ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu,
· ćwiczenia ułatwiające nawiązywanie kontaktu i współpracy z partnerem i grupą,
· ćwiczenia twórcze.
Metoda W. Sherborne zalecana jest dzieciom o zaburzonym schemacie ciała. W proponowanych ćwiczeniach dochodzi do integracji własnego ciała i jego poznania (ważne tu jest wyczucie centralnej części ciała tj. brzucha i tułowia). Poczucie bliskości ćwiczących partnerów ułatwia akceptację niedoskonałej cielesności dziecka. Ćwiczenia dają poczucie bezpieczeństwa oraz zaufanie do siebie i innych. Wykonywane w grupie budują więzi grupowe i interpersonalne. Zajęcia prowadzone metodą W.Sherborne stanowią element doskonałej zabawy, dają odprężenie i są ważnym czynnikiem w rozładowaniu napięć.
Przykłady ćwiczeń.
1. Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała:
a) wyczuwanie brzucha, pleców, pośladków
· leżenie na plecach,
· leżenie na brzuchu,
· ślizganie się w kółko na brzuchu, to samo na plecach,
· siedząc — przyciąganie kolejno nóg ( ręce oparte wzdłuż boków),
· siedząc: kręcenie się w kółko na pośladkach, przewrót na plecy,
· siedząc: przyciąganie kolan, chowanie głowy, rozprostowywanie się do pozycji leżącej,
· czołganie się na brzuchu do przodu, z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nóg,
· czołganie się na plecach do przodu z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nóg,
b) wyczuwanie nóg i rąk
· podciąganie kolan do siadu skulnego,
· pchanie kolan do siadu prostego (pokonując opór ),
· w siadzie prostym — rozcieranie i poklepywanie kolan,
· maszerowanie i bieganie z wysokim podnoszeniem kolan
· chodzenie, bieganie na „ sztywnych" nogach,
· chodzenie, bieganie na „miękkich" nogach,
· dotykanie palcami stóp podłogi,
· uderzanie o podłogę piętami,
· uderzanie o podłogę całą stopą( szybko i wolno),
· dotykanie łokciami kolan,
· dotykanie prawym łokciem lewego kolana i odwrotnie
c) wyczuwanie twarzy - siedzenie w kole
· wytrzeszczanie oczu ( „duże oczy" ) i mrużenie oczu,
· zabawne miny
d) wyczuwanie własnego ciała
· leżenie na plecach,
· turlanie się ( mięśnie naprężone i rozluźnione ),
· leżenie z rękami wzdłuż ciała (napinanie i rozluźnianie mięśni)
2. Ćwiczenia pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu.
a) Ćwiczenia indywidualne
Leżenie na plecach lub brzuchu ( mięśnie rozluźnione). Często stosowane jako odpoczynek po trudnych ćwiczeniach, odprężenie po napięciach wewnętrznych, jako swego rodzaju wycofanie się z ćwiczeń powodujących u niektórych wzrost niepokoju. Jeżeli ktoś jest przestraszony, powinien mieć możliwość wycofania się na krótką chwilę (bez zupełnego wyłączania się z zajęć). Wszystkie ćwiczenia dotyczące wyczuwania brzucha, pleców, pośladków, całego ciała, sprawiają, iż zaczynamy czuć się spokojniej i bezpieczniej w otoczeniu.
b) Ćwiczenia w parach
Jedna osoba robi mostek, a druga obchodzi ją na czworakach, przechodzi przez, pod, nad.
c) Ćwiczenia w parach
Grupa tworzy „tunel"- reszta czołga się pod tunelem na plecach
lub brzuchu.
Ćwiczenia te pozwalają nauczyć się współpracy w grupie, współdziałania z innymi.
3.Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy z partnerem grupą.
a) ćwiczenia „z" w parach ( partner „aktywny" i partner „bierny" )
· pozycja siedząca: ćwiczący siedzi opierając się plecami o partnera( nogi ugięte w kolanach), pchanie plecami partnera, pokonywanie jego oporu,
· pozycja jak wyżej - kładzenie się na przemian plecami na partnera z unoszeniem bioder
· pozycja stojąca (tyłem ): ćwiczący delikatnie kładzie się na plecach partnera, a ten stara się częściowo przyjąć ten ciężar,
· pozycja stojąca ( tyłem ): całkowite przyjęcie ciężaru, tak aby współćwiczący mógł oderwać nogi od podłoża. Jest to ćwiczenie dość trudne, wymagające szczególnej ostrożności i często asekuracji ze strony terapeuty,
· ciągnięcie za kostki ćwiczącego, leżącego na brzuchu lub na plecach,
· kołysanie: pozycja siedząca, tworzenie „fotelika" dla ćwiczącego „pasywnego" i obejmowanie go łagodnie kołysząc do przodu
· kołysanie w różnych kierunkach: obejmujemy jedną ręką partnera, a drugą opieramy z tyłu na podłogę. „Opiekujący się" musi cały swój ciężar przenieść na rękę opartą z tyłu,
· przyjęcie całego ciężaru ciała partnera: ćwiczący „aktywny" w klęku podpartym, „pasywny" kładzie się dowolnie ( na plecach lub brzuchu ), „aktywny" porusza się po sali w różnych kierunkach,
· prowadzenie „ślepca": ćwiczący zamyka oczy i jest oprowadzany (jest to ćwiczenie trudniejsze, niż się wydaje-wymaga zaufania do „przewodnika" oraz zdecydowania i pewności siebie osoby aktywnej),
· próby utrzymania równowagi i ciężaru ciała: ćwiczący leżąc na plecach, podtrzymuje za ręce współćwiczącego leżącego na brzuchu na jego goleniach,
· ćwiczący leżąc na plecach, podtrzymuje za ręce współćwiczącego leżącego na jego stopach.1
Terapia metodą Weroniki Sherborne wpływa pozytywnie na rozwój psychomotoryczny dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim. Wpływ ten jest obserwowalny w zakresie rozwoju:
· poznawczego (znajomość własnego ciała, kreatywność, łatwość tworzenia własnych pomysłów w zabawie, zdolności koncentrowania uwagi na zadaniach),
· emocjonalnego (łagodzenie zaburzeń i napięć emocjonalnych, rozwijanie uczuć wyższych),
· społecznego (rozwijanie inicjatywy i aktywności przejawianej w zabawie, poczucie pewności siebie, łatwość wchodzenia w interakcje z dorosłymi i rówieśnikami, intensyfikacja pozytywnych reakcji w stosunku do partnera w czasie zabawy), ruchowego (usprawnianie i aktywizowanie).
Dzieciom, którym brak zaufania i wiary do siebie oraz do otoczenia terapia ruchowa stwarza warunki do zmniejszenia lub pozbycia się swoich zahamowań. Metoda ta pozwala pobudzić dzieci zahamowane emocjonalnie i społecznie poprzez budowanie pozytywnych związków. Wszystkim dzieciom stwarza sposobność do porozumienia się ze sobą samym i z otoczeniem.
Źródło:
Bogdanowicz M., Kisiel B., Przesmycka M. Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa 1994.
Opracowała: Teresa Bohusz |
