Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Porozumiewanie się między ludźmi

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 7167 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Komunikacja jedno i dwukierunkowa.


Codzienne życie niesie ze sobą potrzebę nawiązywania kontaktów osobistych. Dzieje się to za pośrednictwem rozmowy.
Rozmowa jest pierwszym kontaktem nauczyciela z rodzicami. Dzięki niej możemy wyjaśnić nieporozumienia, nawiązać współpracę, przełamać niechęć. Każdy z nas jest przede wszystkim istotą, która pragnie porozumiewać się z innymi- nawiązywać kontakty. Dla podkreślenia znaczenia tego podstawowego dla człowieka faktu wprowadza się często określenie homo comunicans.
Niezbędnym warunkiem życia społecznego i indywidualnego jest więc porozumiewanie się. Dzięki nawiązywaniu kontaktów możliwa jest egzystencja w świecie, czyli współdziałanie ludzi, jak również zaspokajanie indywidualnych potrzeb.
Porozumiewanie się między ludźmi tworzy również wzory i modele procesów zachodzących wewnątrz jednostek.
Myślenie i analizowanie, ocenianie i spostrzeganie oraz rozumienie świata i samego siebie wywodzą się z kontaktów międzyludzkich.
Psychologia społeczna wyjaśnia, że porozumiewanie się jest swoistym układem interakcji, jaka zachodzi między co najmniej dwiema osobami. Każda z nich jest zarazem nadawcą i odbiorcą określonych przekazów(sygnałów). Nadawane przekazy mogą mieć postać bądź werbalną, bądź niewerbalną. W pierwszym przypadku są to słowa mówione lub pisane, w drugim mimika twarzy, gestykulacja rąk, tonacja lub barwa głosu, dotyk, a nawet sposób ubierania się i makijaż. Każdy z tych sygnałów(komunikatów) jest nośnikiem ściśle określonych informacji. W zależności od rodzaju przekazywania sobie komunikatów mówi się o komunikacji werbalnej (językowej) i niewerbalnej.
W zastosowaniu form oddziaływań werbalnych i doraźnych wyraźną przewagę ma na ogół komunikacja językowa. Natomiast w przypadku form z zastosowaniem ekspresji niewerbalnej dominuje raczej komunikacja niewerbalna. Poza tym nie należy zapominać, że każdemu niemal przekazowi słownemu towarzyszy przekaz bezsłowny, stanowiący ważny punkt odniesienia w rozumieniu lub interpretowaniu odbieranych od nadawcy komunikatów werbalnych.
Niebagatelną rolę w procesie porozumiewania się odgrywają żywione wzajemne uczucia sympatii, antypatii, lub obojętności, okazywane sobie życzliwe lub nieprzychylne postawy i oczekiwania, a także dobre lub złe samopoczucie osób komunikujących się ze sobą. Słowem każda z tych osób występuje zazwyczaj nie jako zwykły nadawca i odbiorca przekazów werbalnych, lecz jako cały człowiek, tj. ze swymi zaletami i wadami, przyzwyczajeniami i nawykami, doświadczeniami i przeżyciami itp. Toteż każdy niemal komunikat werbalny zawiera treści uboczne, niezamierzone, wzbogacone lub zubożone wspomnianym kontekstem sytuacyjnym (można tu zaliczyć również poziom kultury nadawcy i odbiorcy, różne okoliczności i warunki).
Tak więc w procesie porozumiewania się nadawca nie zawsze uświadamia sobie to wszystko, co naprawdę przekazuje swemu odbiorcy. W wyniku tego bywa niejednokrotnie rozczarowany sposobem reagowania przez odbiorcę na przekazywany mu komunikat.
Komunikowanie jest zazwyczaj procesem bardziej złożonym, niż może się to wydawać. Przecież oprócz nakładania się komunikatów werbalnych i niewerbalnych oraz kontekstu sytuacyjnego składają się nań takie czynniki, jak zakodowanie własnych przekazów, wytwarzanie przekazów, przyjęcie przekazów od nadawcy oraz ich rozkodowanie.
„Zbiór zachowań i przyporządkowanych im znaczeń nazywamy kodem. Najczęściej używanym kodem w komunikowaniu się ludzi jest język. Przełożenie wiadomości na sygnały, czyli kodowanie, polega na doborze kodu, w jakim ma zostać wyrażona wiadomość. Nadawca podejmuje decyzję, czy wiadomość ma być przekazana werbalnie, czy też za pomocą gestów lub głosu. Następnie wybiera sygnały, jakie mają być nośnikiem tej treści. Możliwości wyborów w tym zakresie ściśle wyznaczone są przez to, jakie kody zna nadawca i jakimi najłatwiej mu się posługiwać. Nie mniej ważne jest też uwzględnienie innych jeszcze czynników, takich jak: treść wiadomości czy możliwości rozmówcy. Sygnałem może być nie tylko określona wypowiedź człowieka, lecz także zachowanie przez niego milczenia. Sygnałem są nie tylko słowa, lecz także ton głosu, fakt czy słowa wypowiadane są szeptem lub krzykiem itp. Bogatym źródłem jest tzw. „ język ciała”, czyli- zachowania niewerbalne.
Do tej kategorii zalicza się m.in.:
• dystans fizyczny, jaki zachowują rozmówcy,
• postawa ciała,
• patrzenie rozmówcy w oczy,
• wygląd zewnętrzny- ubranie, makijaż,
• drżenie rąk, czerwienienie się, itp.”(Grzesiuk, Trzebińska, 1978)

Na podstawie tych przykładów można stwierdzić, że sygnałem może być każde zachowanie człowieka, bez względu na to czy było zamierzone, czy też niezamierzone.
W związku z tym można wyróżnić następujące rodzaje sygnałów (-Elsner, Ekiert-Grabowska, Kożusznik, 1995,):
• przekazywane celowo przez ich nadawcę, adresowane do określonego odbiorcy,
• dostrzeżone przez odbiorcę sygnały, które nadawca przekazuje w sposób niezamierzony.
W czasie rozmowy ludzie przekazują sobie nawzajem obydwa rodzaje sygnałów. Zostaną one prawidłowo odebrane, jeżeli w sposób aktywny rozmówca będzie koncentrował uwagę na nadawcy. W przypadku zniekształceń w odbiorze człowiek przystępujący do odtworzenia wiadomości od początku dysponuje nierzetelnymi danymi, które utrudniają mu uzyskane porozumienia z rozmówcą.
W komunikowaniu mamy do czynienia z filtrami. Zakodowana wiadomość musi „przebić się” przez „filtr”, mogący powodować zakłócenia, zanim odbiorca odkoduje wiadomość.
„Występują trzy typy filtrów: uwagi, emocji oraz słowne.
Do filtrów uwagi należy zaliczyć także zakłócenia zewnętrzne jak;
• hałas(np. rozmowa innych osób, dzwoniący telefon, muzyka),
• przerywanie komunikowania się (np. przez inne osoby),
• czas(rozmawianie z kimś, komu bardzo się spieszy
• niekorzystne warunki otoczenia(np. zbyt gorące lub zbyt zimne pomieszczenie, słabe oświetlenie).
Filtry emocji właściwie znane są tylko nadawcy oraz odbiorcy; można za nie uznać:
• uprzedzenie(np. brak akceptacji danej osoby),
• status (np. inaczej mówi się do osoby zajmującej niższe, a inaczej do osoby zajmującej wyższe stanowisko w hierarchii organizacyjnej),
• doświadczenie( np. jeśli w przeszłości komunikowanie z osobą wiązało się z nieprzyjemnym doświadczeniem, będziemy ostrożni przy następnej okazji),
• przyjmowanie założenia( np. zakładanie z góry, jaka będzie wiadomość i w związku z tym nieuważne jej słuchanie),
• wartości i przekonania( np. dotyczące moralności, religii, polityki; jeśli wiadomość jest z nimi związana, mamy tendencję do zniekształcania jej).
Kolejnym rodzajem filtrów są filtry słowne; mogą one spowodować, że nie będziemy odbierać wiadomości od osoby, która je stosuje. Chodzi zwłaszcza o:
• krytykowanie (np. stwierdzenie: „to było złe rozwiązanie”)
• moralizowanie (np. wypowiedź: „nie powinieneś tego
w ogóle robić”),
• rozkazywanie (np. „chcę to mieć koniecznie do jutra”),
• groźba (np. „jeśli tego do jutra nie zrobisz, będziesz miał poważne kłopoty”),
• akceptowane są jedynie te rady, które są zgodne z przyjętymi przez daną osobę rozwiązaniami, wówczas uzyskujemy warunkową zgodę( np. „tak, ale...),
• argumenty logiczne ( zbyt trudno się z nimi spierać, można je jednak odrzucić),
• uspakajanie np. pocieszenie: „nie przejmuj się, wszystko będzie dobrze”),
• zmiana tematu np. częste stwierdzenia: „ tak jest, ale jak przedtem mówiłam...”)
• żargon (jeśli odbiorca nie ma żargonu nadawcy, nie będzie słuchał tego, co się do niego mówi).
Z przytoczonych przykładów wynika, że filtrów jest wiele i że mogą być różnorodne. W związku z tym dobra komunikacja będzie występowała dopiero wtedy, gdy przekazywanie wiadomości jest dwustronne. Nadawca informacji powinien dać odbiorcy okazję do sprzężenia zwrotnego, tj. do zadawania pytań i formułowania komentarzy,w celu wyjaśnienia istoty przekazanej wiadomości.
Ten typ komunikacji trwa dłużej, ale daje lepsze rezultaty. Osoby występujące w tej komunikacji będą w pełni usatysfakcjonowane.
Takiego porozumiewania nauczyciele muszą się po prostu nauczyć.

Aktywne słuchanie.


W procesie komunikowania ważną rolę odgrywa aktywne słuchanie. Bez niego nie ma dobrego komunikowania się. Słuchanie jest przejawem troski i życzliwości. Wszyscy nauczyciele i rodzice są wyposażeni w umiejętność słuchania. Robią to codziennie. Jak to, co słyszymy, niekoniecznie musi być tym , co ktoś chce do nas powiedzieć.
Aktywne słuchanie sprawia, że pokazujemy naszemu rozmówcy, iż nie tylko go słuchamy, lecz również go rozumiemy.
Należałoby się zastanowić: czym różni się słyszenie od słuchania? Dobrze ujął to Wright (1995r.) „Słyszenie jest biernym procesem, w którym człowiek jest w dużej mierze skoncentrowany na sobie. Słuchanie jest aktywnym zdobywaniem pewnych treści lub informacji dla własnych celów. Jest też troszczeniem się i wczuwaniem w położenie osoby mówiącej. Słyszenie oznacza , że podczas rozmowy jesteśmy skoncentrowani na tym, co dzieje się w nas samych, słuchanie natomiast, iż staramy się zrozumieć to, co dzieje się w drugim człowieku, w jego uczuciach. Robimy to ze względu na niego samego, a nie ze względu na siebie.”
Efektywne słuchanie nie jest łatwe. Wymaga bowiem świadomego wysiłku, aby zwracać uwagę na to, co słyszymy. Zwracanie uwagi na to, co ktoś mówi, dowodzi, że go cenimy, że poświęcamy mu swój cenny czas.
W trakcie wypowiedzi naszego rozmówcy nie powinniśmy myśleć o tym, co odpowiemy, gdy skończy mówić. Powinniśmy również zaakceptować to, co mówi lub jak to mówi. Akceptacja nie oznacza, że musimy zgadzać się z treścią tego, co zostało powiedziane. Oznacza raczej, iż rozumiemy, że to co nasz rozmówca mówi jest wyrazem tego, co czuje.
Każdy dobry słuchacz posiada m.in. umiejętność:: ( Elsner ,1995r.)
 skupienia się
 koncentrowania się na osobie mówiącej
 odzwierciedlania (mówienie partnerowi, jakie – naszym zdaniem –są jego odczucia)
 parafrazowania (ujmowania za pośrednictwem innych słów tego, co ktoś powiedział, sprawdzając przy tym, czy dobrze usłyszeliśmy)

Słuchanie nie będzie aktywne, gdy będą występowały następujące elementy:

1. Przerywanie komuś.
2. Przeładowanie informacji.
3. Brak czasu na słuchanie.
4. Zmęczenie fizyczne.
5. Wybiórcze słuchanie.


Jak więc widać z powyższych rozważań aktywne słuchanie zakłada współdziałanie z rozmówcą, dostarczając mu zarazem dowodu, iż w rzeczywistości go zrozumieliśmy. Nauczyciel w czasie rozmów z rodzicami musi pamiętać o zasadach komunikacji dwukierunkowej, jak również o zasadach aktywnego słuchania. Wtedy oboje (nauczyciel i rodzic) będą w pełni usatysfakcjonowani.


Opracowała: mgr Dorota Ślęzak
nauczyciel nauczania zintegrowanego
SP nr 10
im. K. Makuszyńskiego
w Olkuszu

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie