Scenariusz lekcji fizyki w gimnazjum. Uczniowie pracując w grupach badają właściwości ciał stałych.
Temat: BADAMY WŁAŚCIWOŚCI CIAŁ STAŁYCH. Cele: Uczeń wie:
- jakie właściwości mechaniczne wykazują ciała stałe,
- jak wyznaczyć objętość ciała o nieregularnym kształcie,
- co to jest izolator i przewodnik cieplny,
- co to jest izolator i przewodnik elektryczny,
- jakie właściwości optyczne mają rożne ciała stałe.
Uczeń potrafi:
- zaprezentować właściwości mechaniczne ciał stałych ( kształt, plastyczność, sprężystość, twardość itp.),
- dokonać pomiaru objętości ciała za pomocą cylindra miarowego,
- obliczyć objętość ciała stałego ( sześcianu, prostopadłościanu), dokonując potrzebnych pomiarów i ustalając jednostkę objętości,
- podać przykłady występowania w życiu codziennym przewodnikówi izolatorów cieplnych i elektrycznych,
- zbadać przewodnictwo cieplne i elektryczne ciał stałych.
Cele wychowawcze: Zwrócenie uwagi uczniom na:
- umiejętne i ostrożne obchodzenie się z przyrządami,
- ostrożne obchodzenie się z ogniem, prądem elektrycznym,
- znaczenie dokładności i staranności pomiaru.
Metody:
- pogadanka,
- burza mózgów,
- pokaz,
- praca w grupach
Środki dydaktyczne:
- ciała stałe ( plastelina, kreda, guma, sprężyna, drewno, styropian, i inne), klocki w kształcie sześcianu i prostopadłościanu, klucz, elementy obwodu elektrycznego (bateria, przewody, żaróweczka), pręty z różnych materiałów (przewodniki, izolatory), menzurki, palnik, podręcznik, rysunki.
PRZEBIEG LEKCJI: Część wstępna:
- Czynności organizacyjne.
- Pogadanka na temat występowania ciał w trzech stanach skupienia.
- Podanie tematu i celów lekcji
- Podział klasy na grupy.
Część realizacyjna:
- Praca uczniów w grupach według kart pracy.
- Prezentowanie przez grupy wyników swojej pracy.
- Demonstracja przewodnictwa cieplnego ciał stałych:
Do naczynia z ciepłą wodą wkładamy pręty wykonane z różnych materiałów, np. żelaza, miedzi, aluminium, szkła, drewna, plastiku z przyczepionymi na parafinę kulkami. Obserwujemy opadanie kulek. Polecamy uczniom kolejno dotknąć prętów.
- Wprowadzenie pojęcia przewodnik cieplny i elektryczny, izolator cieplny i elektryczny.
- Omówienie właściwości optycznych ciał stałych.
- Wyszukiwanie w życiu codziennym izolatorów i przewodników ciepła i elektryczności – burza mózgów.
Część podsumowująca:
- Podsumowanie poznanych właściwości cieczy.
- Zadanie pracy domowej.
- Jakie ławeczki umieszczone na świeżym powietrzu są przyjemniejsze do siedzenia, metalowe czy drewniane?
- Czy zmieni się poziom wody w menzurce, jeśli zamiast całego jabłka zanurzymy w wodzie jego połówki?
- Dlaczego włókno żarówki wykonane jest z metalu, a nie np. z gumy?
Karta pracy – Badamy właściwości ciał stałych. Podczas wykonywania doświadczeń pamiętaj o przepisach BHP Pomoce: Przedmioty w pudełku (kawałki drutu aluminiowego, żelaznego, miedzianego, kreda, plastelina, klocek drewniany, aluminiowy, gumka, i inne), menzurka z wodą, aluminiowy prostopadłościan, klucz, elementy obwodu elektrycznego (bateria, żaróweczka, przewody), grafit. Przebieg doświadczenia:
- Dotknij każdego z przygotowanych w pudełeczku przedmiotów, spróbuj, zgnieść, złamać. Weź gwóźdź i jego ostrym końcem zarysuj ich powierzchnie.
Zanotuj wyniki obserwacji:
- Do menzurki z wodą zanurz na nitce bryłkę plasteliny i odczytaj poziom wody. Następnie wyjmij bryłkę i zmień jej kształt. Ponownie zanurz w wodzie i odczytaj jej poziom.
Zanotuj wyniki obserwacji:
- Wyznacz objętość ciała:
- o regularnym kształcie, np. aluminiowego prostopadłościanu, korzystając ze wzoru V = a?b?c .
- o nieregularnym kształcie, np. klucza, korzystając z menzurki z wodą według wzoru:
V klucza = V wody + klucza – V wody Wnioski:
- Zbuduj obwód elektryczny według rysunku z książki. Przewody podłącz kolejno z różnymi ciałami stałymi ( plasteliną, drewnem, szkłem, gwoździem, drucikiem aluminiowym, miedzianym, grafitem z ołówka)
Wnioski: Opracowała: Elżbieta Jankowska |