Artykuł jest scenariuszem lekcji biologii dla klasy II gimnazjum, poświęconym naczyniom krwionośnym. Polecam zaprezentowaną formę zajęć, gdyż rozwija ona u uczniów szereg umiejętności i angażuje ich w aktywne zdobywanie wiedzy.
arkusze papieru, kredki, kolorowe flamastry, mikroskopy, preparaty mikroskopowe naczyń krwionośnych, koperty z rysunkami schematycznymi przekroju poprzecznego i podłużnego naczyń krwionośnych, podręcznik, sieć Internet.
Przebieg lekcji:
I. Faza wstępna. (10min.)
1. Sprawdzenie wiadomości z poprzedniej lekcji.
2. Nawiązanie do nowej lekcji, bez podania tematu. Temat lekcji odgadują uczniowie.
3. Przypomnienie uczniom, na czym polega sposób pracy metodą mapy pojęciowej.
II. Faza główna: (25 min.)
1. Podział uczniów na 3 zespoły. Każdy zespół ma przygotować prezentację jednego z naczyń krwionośnych w formie tzw. mapy pojęciowej:
- zespół 1 – TĘTNICE
- zespół 2 – ŻYŁY
- zespół 3 – NACZYNIA WŁOSOWATE
Ø Podczas pracy uczniowie mogą korzystać z własnych wiadomości, obserwacji mikroskopowych oraz informacji z podręcznika, Internetu (należy tak zorganizować zajęcia, aby umożliwić uczniom dostęp do sieci Internet).
Ø Nauczyciel pomaga uczniom w wykonywaniu pracy, udziela wskazówek.
2. Prezentacja wykonanych prac przez liderów poszczególnych grup.
3. Dokonanie porównania poszczególnych rodzajów naczyń krwionośnych – sporządzenie notatki:
Tętnice, żyły i naczynia włosowate różnią się:
- grubością i stopniem elastyczności ścian,
- wielkością ciśnienia przepływającej krwi,
- występowaniem zastawek,
- pełnioną funkcją.
III. Faza podsumowująca: (10min)
1. Wykonanie przez zespoły pomiaru tętna w spoczynku i po dziesięciu przysiadach u 3 uczniów. Sformułowanie i zapisanie wniosku na podstawie analizy uzyskanych wyników: Tętno zdrowego człowieka w spoczynku wynosi ok. 70 uderzeń na minutę, po wysiłku – wzrasta.
3. Ocena pracy uczniów.
4. Praca domowa:
A/ Zaprojektuj i wypełnij tabelę dotyczącą budowy i roli poznanych naczyń krwionośnych.
B/ Jakie są skutki nieprawidłowej pracy zastawek występujących w żyłach?
Opracowała:
Janina Nowicka – Publiczne Gimnazjum im. Narodów Zjednoczonej Europy w Bielicach.