Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
Wokół rezerwatów przyrody może być wyznaczona otulina.
Biorąc pod uwagę przedmiot ochrony lub charakter środowiska przyrodniczego podlegającego ochronie, wyróżnia się 9 typów rezerwatów przyrody:
- Florystyczne (np. Rezerwat „Cisowa Góra”)
- Faunistyczne (np. Rezerwat przyrody Jezioro Orłowo Małe - ochrona żółwia błotnego)
- Krajobrazowe (np. Rezerwat krajobrazowy „Źródła Rzeki Łyny”)
- Leśne (np. Rezerwat „Kretówki” - znajduje się tu 400 cisów)
- Wodne (np. Rezerwat wodny „Rzeka Drwęca”)
- Torfowiskowe (np. rezerwat przyrody „Torfowisko Mieleńskie”)
- Stepowe (np. Rezerwat przyrody „Góry Pieprzowe”)
- Słonoroślowe (np. Rezerwat przyrody „Ciechocinek”)
- Przyrody nieożywionej (np. Rezerwat „Skamieniałe miasto”)
Rezerwaty dzielimy na ścisłe (gdzie wykluczona jest ingerencja człowieka) i częściowe (dopuszcza się tu niektóre prace, np. zabiegi ochronne)
