Realizując politykę pieniężno-kredytową, bank centralny oddziałuje na inne banki w zakresie kreacji pieniądza bankowego i kredytu za pomocą następujących instrumentów:
określenie stopy obowiązkowych rezerw gotówkowych, jakie muszą utrzymywać banki w celu zapewnienia bieżących wypłat wynikających z wycofywania wkładów oraz ograniczenia ekspansji kredytowej
prowadzenie polityki refinansowania, w tym określanie wysokości stopy redyskontowej i lombardowej
prowadzenie operacji otwartego rynku, tj. kupna i sprzedaży papierów wartościowych
prowadzenie polityki złoto-dewizowej
bezpośrednie sterowanie kredytami
Stopa procentowa jest miernik przychodu, jaki przysługuje posiadaczowi kapitału z racji udostępnienia go innym.
Stopa procentowa płacona przez banki jest zróżnicowana zależnie od charakteru wkładu, długości okresu, na jaki jest on wniesiony oraz stopy przewidzianej inflacji.