Nacjonalizm to ideologia, która narodziła się w XIX wieku w krajach europejskich.
Giuseppe Mazzini
Twórcami ideologii nacjonalistycznej byli m.in. Giuseppe Mazzini (nacjonalizm włoski), Maurice Barres (nacjonalizm francuski), Teodor Herzl (nacjonalizm żydowski), Tomasz Masaryk (nacjonalizm czeski).
Po II wojnie światowej ideologia nacjonalistyczna zaczęła się rozwijać w wielu krajach Azji i Afryki (nacjonalizm afrykański i arabski) i przyczyniła się do procesu dekolonizacji.
Po 1989 roku w Europie nastąpiło odrodzenie ideologii nacjonalistycznych, zwłaszcza w byłych republikach ZSRR i państwach byłej Jugosławii.
Zgodnie z założeniem nacjonalizmu naród jest najwyższą wartością w życiu społecznym. Jest pojmowany nie tylko jako wspólnota kulturowo – dziejowa, ale także jako – duchowa i moralna, która ma swoje własne cele.