Empiryzm (od gr. ἐμπειρία empeiría – doświadczenie) – stanowisko przyznające doświadczeniu dominującą lub wyłączną rolę w poznaniu, bywa przeciwstawiany aprioryzmowi i nazywany aposterioryzmem. Empiryzm teoriopoznawczy przeciwstawiany jest racjonalizmowi, uznaje bowiem doświadczenie za podstawowe lub jedyne źródło poznania wartościowego.
Można wyróżnić:
empiryzm metodologiczny, który głosi, że doświadczenie jest jedyną podstawą uznawania lub odrzucania zdań naukowych oraz że jedynymi poznawczo wartościowymi przesłankami w nauce są zdania protokolarne lub bazowe o konkretnych faktach;
empiryzm genetyczny, który głosi, że umysł ludzki jest pierwotnie pozbawiony treści poznawczych (umysł jako tabula rasa – "niezapisana tablica"), dopiero doświadczenie bezpośrednio lub pośrednio powoduje zapełnienie tej pustki sądami. Skrajną postacią empiryzmu genetycznego jest sensualizm, który głosi, że nie ma niczego w umyśle, czego nie było wpierw w zmysłach. Poglądem przeciwstawnym do empiryzmu genetycznego jest natywizm (teoria idei wrodzonych).
