Życie , takie jakie istnieje na Ziemi , opiera się na związkach chemicznych , w skład w których wchodzi wiele pierwiastków . Pierwiastki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów żywych są w biologii nazywane biogenami. Najważniejsze biogeny to węgiel , wodór , azot i tlen , wchodzące w skład białek , kwasów nukleinowych i wielu innych związków organicznych .

Kolejnymi kluczowymi pierwiastkami są fosfor , którego związki tworzą system energetyczny komórki oraz wchodzą w skład kwasów nukleinowych, i siarka , m.in. wchodząca w skład dwóch aminokwasów – cysteiny i metioniny . Mostki dwusiarczkowe w białkach, powstające z połączenia pary cystein wchodzących w ich skład, stabilizują przestrzenną konfigurację białek.

Pozostałe pierwiastki nie wchodzą w skład tak kluczowych związków, są jednak ważne dla wielu procesów życiowych . Ich ilość w organizmie człowieka jest niewielka, ale mają istotny wpływ na jego prawidłowy rozwój i funkcjonowanie.

Makroelementy

Mianem makroelementów (makrominerałów) określa się pierwiastki, których dobowe zapotrzebowanie w diecie człowieka przekracza 100 mg na dobę. Niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmów^[1].

Zalicza się do nich: fosfor , wapń , magnez , chlor , potas , sód , siarka , azot , wodór , tlen , węgiel ^[1].

Mikroelementy

Mikroelementy, mikroskładniki, pierwiastki śladowe – pierwiastki chemiczne występujące w bardzo małych (śladowych) ilościach w organizmach roślinnych i zwierzęcych . U ludzi zapotrzebowanie na te pierwiastki wynosi poniżej 100 mg na dobę^[1].

Niedobór lub nadmiar tych pierwiastków może prowadzić do zaburzeń fizjologicznych . Składniki mineralne są niezbędne w ustroju do celów budulcowych (szczególnie w tkance kostnej), wchodzą w skład: płynów ustrojowych, niektórych enzymów , związków wysokoenergetycznych itp. Wywierają również wpływ na regulację czynności narządowych i ogólnoustrojowych.

Do mikroelementów zalicza się: jod , żelazo , fluor , bor , kobalt , miedź , chrom , cynk , mangan , molibden , selen ^[1].

Ultraelementy

Trzecią grupą pierwiastków są ultraelementy, są to pierwiastki występujące w ilościach kilku μg na gram masy ciała. Zaliczamy do nich: rad , srebro , złoto , platyna . Są to aktywatory enzymów procesów metabolicznych .

Ważniejsze mikro- i makroelementy u ludzi i zwierząt

Pierwiastki, których nie wypisano prawdopodobnie nie są potrzebne organizmowi ludzkiemu, bądź są trujące. Fluorki są łatwo przyswajalne przez organizm w postaci soli.

Ważniejsze mikro- i makroelementy u roślin

Zobacz też

• pierwiastek organiczny

Bibliografia

Przypisy