Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Księstwo Połockie

Księstwo Połockie

Księstwo Połockie
X wiek - 1307
Godło
Godło
Położenie
Język urzędowy ruski
Stolica Połock
Ostatnia głowa państwa książę Wsiesław Briaczysławicz
podbicie przez Wielkie Księstwo Litewskie 1307
Religia dominująca prawosławie
Mapa

Księstwo Połockie – pierwsze ruskie księstwo udzielne ze stolicą w Połocku , powstałe z wydzielenia z Rusi Kijowskiej w końcu X wieku . Istniało jako niezależny byt państwowy z przerwami do około 1394 roku.

Spis treści

Historia

Początki księstwa

Obejmujące swym zasięgiem zachodnią część ziem plemienia Krywiczów księstwo istnieć mogło już w IXw. kiedy to według Latopisu Nikonowskiego w 865 r. Połock został podporządkowany kijowskim Waregom , a później wraz z Kijowem przeszedł we władanie Rurykowiczów. W ramach Rusi Kijowskiej Księstwo Połockie posiadało pewną odrębność, co potwierdza oddzielny zapis o udziale drużyn połockich w wyprawach ruskich na Bizancjum w latach 907 i 911. W końcu Połock całkowicie oddziela się od Rusi - o czym świadczy pojawienie się pierwszego poświadczonego źródłowo - najprawdopodobniej nie mającego nic wspólnego z Rurykowiczami - księcia połockiego Ragwołoda , panującego w trzecim ćwierćwieczu X wieku. W sporze między synami księcia Światosława - Jaropełkiem a Włodzimierzem opowiedział się po stronie tego pierwszego. Ostatecznie sukces odniósł Włodzimierz, który zajął Połock, kazał zgładzić Rogwołoda i poślubił jego córkę Rognedę [1].

Później Włodzimierz osadził w Połocku małoletniego syna Izjasława , prawdopodobnie pod regencją matki Rognedy[2].

Usamodzielnienie się księstwa

Położenie Połocka w pobliżu dużych rzek sprzyjało handlowi, a ten - bogaceniu się miasta i wzrastaniu w potęgę. Izasław był już z pewnością księciem udzielnym , taki był też zamiar jego ojca. Jego syn Briaczysław mógł sobie już pozwolić na politykę agresywną - przyłączył ziemię między Dźwiną a Dzisną , gdzie wyrósł gród Braczysławl . Po nieudanej agresji na Nowogród Wielki w 1021 roku[3], przyszło Briaczysławowi do końca życia toczyć wojny z Jarosławem Mądrym . Rządy jego syna, Wsiesława przyniosły dalsze umocnienie pozycji księstwa.

Rozpad i upadek księstwa

Jeszcze za życia Wsiesława doszło do rozpadu księstwa i wydzielenia sześciu lub siedmiu udziałów[4]. Księciem na Połocku został najstarszy Dawid. Wyprawa Mścisława I Haralda w 1127 roku poskutkowała spustoszeniem księstwa; przerażeni Połocczanie wypędzili Dawida i osadzili na tronie jego brata Rogwołoda. W 1132 roku Wasyłko Światosławic, jeden z bratanków Dawida i Rogwołoda, odbił księstwo i odtąd rządził nim do śmierci[5]. Ta przyniosła jednak nowe walki o następstwo po nim, wmieszanie się sąsiednich księstw i dalsze osłabianie i nowe podziały księstwa. Ostatnim Rurykowiczem na tronie połockim został Briaczysław Wasyłkowic.

Podbój przez Wielkie Księstwo Litewskie

Być może Litwini sięgali po Połock już kilkadziesiąt lat wcześniej. Dopiero jednak w latach 40. XIII wieku udało im się jednak na dobre usadowić w Połocku. Córkę Briaczysława wydano za litewskiego księcia Towtiłłę i tym sposobem ten wstąpił na tron połocki, uznając przy tym zwierzchnictwo Mendoga . Kiedy ten go jednak tronu pozbawił, wybuchła między nimi wojna. Po jego skrytobójczej śmierci, na tron połocki wstąpił książę Gierden, a po jego śmierci tron udało się przejąć synowi Towtiłły, Konstantynowi. Nie mając potomstwa, ok. 1290 r. oddał księstwo pod zwierzchnictwo arcybiskupowi Rygi , w 1307 r. Księstwo Połockie znalazło się pod władzą Wielkiego Księstwa Litewskiego . Rządziło tam kilku książąt, aż do Andrzeja Olgierdowica . Ten wystąpił przeciw unii w Krewie , lecz został pobity i wzięty do niewoli. Księstwo zostało przemianowane w województwo połockie .

Udziały

Z Księstwa Połockiego wydzieliły się następujące Księstwa:

  • Księstwo Borysowskie
  • Księstwo Gorodneńskie
  • Księstwo Gorodcowskie
  • Księstwo Hercygskie
  • Księstwo Izjasławlskie
  • Księstwo Druckie
  • Księstwo Drucko-Podbereskie
  • Księstwo Kukiejnoskie
  • Księstwo Łagoskie
  • Księstwo Ługowskie
  • Księstwo Mińskie
  • Księstwo Streżebskie
  • Księstwo Witebskie

Książęta

Lista książąt połockich znajduje się w osobnym artykule .

Przypisy

  1. J. Bieniak, Rogwołod, pierwszy hist. ks. połocki, Słownik starożytności słowiańskich , t. 4, 1970, s. 525.
  2. J. Bieniak, Rognieda, Słownik dstarożytności słowiańskich, t. 4, 1970, s. 524.
  3. Powieść minionych lat , tłum. F. Sielicki, Wrocław – Warszawa – Kraków 1999, s. 114.
  4. Liczba synów Wsiesława jest dyskusyjna.
  5. W. Dworzaczek , Genealogia, tabl. 32.

Bibliografia

  • Bieniak J. , Rognieda, Słownik starożytności słowiańskich, t. 4, 1970, s. 523-524.
  • Bieniak J. Rogwołod, pierwszy hist. ks. połocki, Słownik starożytności słowiańskich, t. 4, 1970, s. 525.
  • Bieniak J., Rogwołod, ks. połocki (zm. 1127-1129), Słownik starożytności słowiańskich, t. 4, 1970, s. 525.
  • Dworzaczek W. , Genealogia, Warszawa 1959.
  • Powieść minionych lat, tłum. F. Sielicki, Wrocław – Warszawa – Kraków 1999.


Inne hasła zawierające informacje o "Księstwo Połockie":

Wittenberga ...

Szlezwik ...

Klemens Maria Hofbauer ...

1225 ...

1852 ...

Wyprawy krzyżowe ...

Bar ...

Wielkie Księstwo Moskiewskie ...

1136 ...

Austro-Węgry ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Księstwo Połockie":

11 LISTOPADA (plansza 1) ...

128. Czasy Napoleona (plansza 15) ...

119b Wojny XVII w. i ich konsekwencje (plansza 5) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie