Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Województwo

Województwo

Podział administracyjny Polski (stan na 1 stycznia 2010 )

Województwo – jednostka podziału administracyjnego wyższego stopnia w Polsce , od 1990 r. jednostka zasadniczego podziału terytorialnego dla administracji rządowej, od 1999 r. także jednostka samorządu terytorialnego .

Podział kraju na województwa ma swoje korzenie w okresie rozbicia dzielnicowego , stąd ich zróżnicowanie pod względem wielkości w czasach I Rzeczypospolitej . Pierwsze województwa powstawały na przełomie XIV i XV w. Pietrwotnie były to samodzielne zgromadzenia wojskowe na określonych terenach Polski, którymi zarządzali wyznaczani przez władcę wojewodowie - od: wodzić woje.

Status województwa reguluje w Polsce ustawa o samorządzie województwa z dnia 5 czerwca 1998 ( Dz. U. z 1998 r. Nr 91, poz. 576 , tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z pózn. zm).

Spis treści

Liczba województw

(w Księstwie Warszawskim w miejsce województw wprowadzono departamenty )

(w Królestwie Polskim w latach 1837 - 1915 w miejsce województw wprowadzono gubernie )

Stan aktualny – 16 województw

Herby województw
Herb województwa dolnośląskiego.

Herb województwa dolnośląskiego .
Herb województwa kujawsko-pomorskiego.

Herb województwa kujawsko-pomorskiego .
Herb województwa lubelskiego.

Herb województwa lubelskiego .
Herb województwa lubuskiego.

Herb województwa lubuskiego .
Herb województwa łódzkiego.

Herb województwa łódzkiego .
Herb województwa małopolskiego.

Herb województwa małopolskiego .
Herb województwa mazowieckiego.

Herb województwa mazowieckiego .
Herb województwa opolskiego.

Herb województwa opolskiego .
Herb województwa podkarpackiego.

Herb województwa podkarpackiego .
Herb województwa podlaskiego.

Herb województwa podlaskiego .

Herb województwa pomorskiego
Herb województwa śląskiego

Herb województwa śląskiego
Herb województwa świętokrzyskiego

Herb województwa świętokrzyskiego
Herb województwa warmińsko-mazurskiego

Herb województwa warmińsko-mazurskiego
Herb województwa wielkopolskiego

Herb województwa wielkopolskiego
Herb województwa zachodniopomorskiego

Herb województwa zachodniopomorskiego
 
Flagi województw
Flaga województwa dolnośląskiego.

Flaga województwa dolnośląskiego .
Flaga województwa kujawsko-pomorskiego.

Flaga województwa kujawsko-pomorskiego .
Flaga województwa lubelskiego.

Flaga województwa lubelskiego .
Flaga województwa lubuskiego.

Flaga województwa lubuskiego .
Flaga województwa łódzkiego.

Flaga województwa łódzkiego .
Flaga województwa małopolskiego.

Flaga województwa małopolskiego .
Flaga województwa mazowieckiego.

Flaga województwa mazowieckiego .
Flaga województwa opolskiego.

Flaga województwa opolskiego .
Flaga województwa podkarpackiego.

Flaga województwa podkarpackiego .
Flaga województwa podlaskiego.

Flaga województwa podlaskiego .
Flaga województwa pomorskiego

Flaga województwa pomorskiego
Flaga województwa śląskiego

Flaga województwa śląskiego
Flaga województwa świętokrzyskiego

Flaga województwa świętokrzyskiego
Flaga województwa warmińsko-mazurskiego

Flaga województwa warmińsko-mazurskiego
Flaga województwa wielkopolskiego

Flaga województwa wielkopolskiego
Flaga województwa zachodniopomorskiego

Flaga województwa zachodniopomorskiego
 

Reforma administracyjna , która weszła w życie 1 stycznia 1999 , ustanowiła 16 nowych województw. Celem tej reformy było utworzenie większych regionów , które mogłyby konkurować z innymi regionami po wstąpieniu do Unii Europejskiej (zobacz: NUTS ). Dotychczasowe województwa były zbyt małe, by efektywnie wykorzystywać środki finansowe i zarządzać terytorium województwa.

Wprowadzeniu nowego podziału na województwa towarzyszyły liczne dyskusje. Niektóre projekty zakładały utworzenie mniejszej liczby województw (najczęściej mówiło się o 12 nowych województwach). Nieco mniej zwolenników miały projekty utworzenia 25 województw lub pozostawienia dotychczasowego podziału na 49 województw. Liczne protesty społeczne, m.in. w Opolu czy Kielcach , doprowadziły do utworzenia większej liczby jednostek. Natomiast w dwóch województwach zdecydowano się na rozdzielenie siedzib wojewodów i sejmików województw .

Od 1999 pojawiają się opinie postulujące utworzenie jeszcze trzech województw: województwa staropolskiego , województwa środkowopolskiego , województwa środkowopomorskiego oraz wyłączenia Warszawy z województwa mazowieckiego .

Podział na województwa od 1999 r.

kod tablicarejestracyjna województwomiasto
wojewódzkie
powierzchnia
km²
ludność
(1 I 2010)
02D dolnośląskie Wrocław 19 946,742 876 627
04C kujawsko-pomorskie Bydgoszcz ¹
Toruń ²
17 971,342 069 083
06L lubelskie Lublin 25 122,492 157 202
08F lubuskie Gorzów Wielkopolski ¹
Zielona Góra ²
13 987,881 010 047
10E łódzkie Łódź 18 218,952 541 832
12K małopolskie Kraków 15 182,793 298 270
14W mazowieckie Warszawa 35 558,475 222 167
16O opolskie Opole 9 411,871 031 097
18R podkarpackie Rzeszów 17 845,732 101 732
20B podlaskie Białystok 20 187,021 189 731
22G pomorskie Gdańsk 18 310,342 230 099
24S śląskie Katowice 12 333,094 640 725
26T świętokrzyskie Kielce 11 710,501 270 120
28N warmińsko-mazurskie Olsztyn 24 173,471 427 118
30P wielkopolskie Poznań 29 826,513 408 281
32Z zachodniopomorskie Szczecin 22 892,481 693 198
(¹) – siedziba wojewody, (²) – siedziba sejmiku wojewódzkiego i urzędu marszałkowskiego

Województwa w przeszłości

Pierwsze województwa w Polsce

ProwincjaL.p.WojewództwoZiemia
(na której się znajdowało)
Okres istnieniaWojewodowieMiasto wojewódzkieWspółczesne województwo
(w przybliżeniu)
Wielkopolska 1.
poznańskie
poznańska,
wschowska
1314 - 1793 wojewodowie Poznań wielkopolskie
2.
kaliskie
kaliska 1314 - 1793 wojewodowie Kalisz wielkopolskie
3.
sieradzkie
sieradzka ,
wieluńska
1339 - 1795 wojewodowie Sieradz łódzkie
4. łęczyckie łęczycka 1339 - 1793 wojewodowie Łęczyca łódzkie
5.
brzeskie
kujawska XIV w. - 1793 wojewodowie Brześć Kujawski kujawsko-pomorskie
6.
gniewkowskie
kujawska ,
dobrzyńska
XIV w. - XV w. wojewodowie Gniewkowo kujawsko-pomorskie
Małopolska 7.
krakowskie
krakowska 1308 - 1795 wojewodowie Kraków małopolskie
8.
sandomierskie
sandomierska ,
radomska
1308 - 1795 wojewodowie Sandomierz świętokrzyskie

Województwa w okresie I Rzeczypospolitej

Województwa Królestwa Polskiego (do 1816 – departamenty) 1815 - 1837

Podział administracyjny Królestwa Polskiego w 1907 r.

Od 1837 Królestwo Polskie dzieliło się na gubernie

Województwa w okresie międzywojennym (1918-1939)

Podział administracyjny II RP w 1930 r.

2 sierpnia 1919 uchwałą sejm podzielił terytorium byłego Królestwa Polskiego na 5 województw, a dla Warszawy przewidział odrębną jednostkę administracyjną:

W ciągu następnych kilku lat dodano kolejnych 10 województw z ziem pozostałych zaborów:

15 lipca 1920 roku utworzono nowe autonomiczne województwo powstałe na terenach odłączonych od Niemiec

Województwa z podziałem na powiaty – zobacz podział administracyjny II RP .

Podział na województwa w okresie międzywojennym
(stan na 1 kwietnia 1939 )
tab.rej.
od 1937
województwo
miasto wydzielone
miasto
wojewódzkie
powierzchnia
w tys. km² (1930)
ludność
w tys. (1931)
00-19miasto Warszawa Warszawa0,141179,5
20-24 białostockie Białystok 26,01263,3
25-29 kieleckie Kielce 22,22671,0
30-34 krakowskie Kraków 17,62300,1
35-39 lubelskie Lublin 26,62116,2
40-44 lwowskie Lwów 28,43126,3
45-49 łódzkie Łódź 20,42650,1
50-54 nowogródzkie Nowogródek 23,01057,2
55-59 poleskie Brześć 36,71132,2
60-64 pomorskie Toruń 25,71884,4
65-69 poznańskie Poznań 28,12339,6
70-74 stanisławowskie Stanisławów 16,91480,3
75-79 ? śląskie Katowice 5,11533,5
80-84 tarnopolskie Tarnopol 16,51600,4
85-89 warszawskie Warszawa 31,72460,9
90-94 wileńskie Wilno 29,01276,0
95-99 wołyńskie Łuck 35,72085,6

Województwa w latach 1944-1975

Podział administracyjny w 1946 r.
Podział administracyjny w 1957 r.
Podział administracyjny w 1968 r.

Zmiany terytorium Polski po II wojnie światowej wymusiły reorganizację podziału administracyjnego kraju. W 22 sierpnia 1944 na mocy Dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 r. o trybie powołania władz administracji ogólnej I-ej i II-ej instancji ( Dz. U. z 1944 r. Nr 2, poz. 8 ) przywrócono przedwojenny podział administracyjny Polski. Ponieważ granice kraju nie były jeszcze ustalone, a jego część znajdowała się nadal pod okupacją, nie można mówić o faktycznej liczbie istniejących wówczas województw.

1 kwietnia 1945 z województwa kieleckiego przeniesiono do województwa krakowskiego powiat miechowski , 7 kwietnia 1945 powołano województwo gdańskie, w którego skład wszedł obszar Wolnego Miasta Gdańska i 6 powiatów województwa pomorskiego (gdyński, kartuski, morski, starogardzki, kościerski i tczewski). 7 maja 1945 anulowano autonomię województwa śląskiego. 9 sierpnia fragment województwa lwowskiego włączono do województwa lubelskiego, a 18 sierpnia 1945 utworzono województwo rzeszowskie z pozostałej w Polsce części województwa lwowskiego i 4 powiatów województwa krakowskiego (dębicki, gorlicki, jasielski i mielecki) oraz zmieniono granice województw: śląskiego, krakowskiego, kieleckiego, białostockiego i warszawskiego (powiaty będziński i zawierciański przeniesiono z województwa kieleckiego do śląskiego, olkuski z kieleckiego do krakowskiego oraz łomżyński z warszawskiego do białostockiego). Dodatkowo z województwa łódzkiego wydzielono miasto Łódź, które stało się miastem na prawach województwa.

Tereny włączone do Polski początkowo znajdowały się pod radziecką administracją wojskową, a 14 marca 1945, jeszcze przed zajęciem wszystkich tych terenów, utworzono na nich 4 okręgi administracyjne nie posiadające statusu województw: Okręg I (Śląsk Opolski), Okręg II (Dolny Śląsk), Okręg III (Pomorze Zachodnie), Okręg IV (Mazurski) [1] . Dopiero 28 czerwca 1946 (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych., Dz. U. z 1946 r. Nr 28, poz. 177 ) obszar Ziem Odzyskanych włączono do zasadniczego podziału kraju tworząc na nim trzy nowe województwa (olsztyńskie, szczecińskie i wrocławskie) oraz część ziem włączając do województw: białostockiego, gdańskiego, poznańskiego i śląskiego.

Od 28 czerwca 1946 Polska dzieliła się na 14 województw oraz 2 miasta wydzielone :

W 1950 r. dokonano kilku zmian w podziale administracyjnym. Zmiany te dotyczyły tak zwanych Ziem Odzyskanych . Trzy istniejące już województwa podzielono, wydzielając tym samym trzy nowe jednostki terytorialne: województwo koszalińskie (z województwa szczecińskiego), województwo zielonogórskie (z województwa poznańskiego) i województwo opolskie (z województwa śląskiego, które zmieniło nazwę na województwo katowickie (w latach 1953 - 1956 województwo stalinogrodzkie ). Owe zmiany nie ograniczały się jednak tylko do utworzenia nowych województw, skorygowano także granice już istniejących. Natomiast w 1957 roku wydzielone zostały 3 kolejne miasta: Kraków , Poznań i Wrocław .

Podział na województwa i miasta wydzielone w latach 1945-1975
tabrej
od 1956
województwomiasto
wojewódzkie
powierzchnia
km² (1965)
ludność (1965)
A białostockie Białystok 23 1361 160 400
B bydgoskie Bydgoszcz 20 7941 837 100
G gdańskie Gdańsk 10 9841 352 800
S katowickie ( 1953 - 1956 stalinogrodzkie ) Katowice ( 1953 - 1956 Stalinogród )9 5183 524 300
C kieleckie Kielce 19 4981 899 100
E koszalińskie ¹ Koszalin 17 974755 100
K krakowskie Kraków 15 3502 127 600
L lubelskie Lublin 24 8291 900 500
F łódzkie Łódź 17 0641 665 200
O olsztyńskie Olsztyn 20 994956 600
H opolskie ¹ Opole 9 5061 009 200
P poznańskie Poznań 26 7232 126 300
R rzeszowskie Rzeszów 18 6581 692 800
M szczecińskie Szczecin 12 677847 600
T warszawskie Warszawa 29 3692 453 000
X wrocławskie Wrocław 18 8271 967 000
Z zielonogórskie ¹ Zielona Góra 14 514847 200
tabrej
od 1956
miasto wydzielonepowierzchnia
km² (1965)
ludność
(1965)
I Łódź 214744 100
W Warszawa 4461 252 600
K Kraków ²230520 100
P Poznań ²220438 200
X Wrocław ²225474 200
¹ – nowe województwa utworzone w 1950;
² – miasta wydzielone w 1957, nie otrzymały odrębnych liter w tablicach rejestracyjnych

Województwa w latach 1975 - 1998

W latach 1975 - 1998 istniał podział na 49 województw. Niekiedy miastami wojewódzkimi były miasta poniżej 50 tys. mieszkańców. Podział ten był krytykowany zwłaszcza pod koniec lat 80. i 90. Małe województwa, które miały przyczyniać się do rozwoju obszarów peryferyjnych i nowych siedzib województw, w rzeczywistości nie funkcjonowały zbyt dobrze. Krytykowano także zlikwidowanie powiatów , które zostały podzielone niekiedy nawet pomiędzy 3-4 województwa. By usprawnić ten podział powołano dodatkowe struktury przestrzenne: makrorejony oraz rejony .

Podział na województwa w latach 1975-1998
województwomiasto
wojewódzkie
powierzchnia
km² (1998)
ludność
(1980)
miastagminy
bialskopodlaskie Biała Podlaska 5 348286 400635
białostockie Białystok 10 055641 1001749
bielskie Bielsko-Biała 3 704829 9001847
bydgoskie Bydgoszcz 10 3491 036 0002755
chełmskie Chełm 3 865230 900425
ciechanowskie Ciechanów 6 362405 400945
częstochowskie Częstochowa 6 182747 9001749
elbląskie Elbląg 6 103441 5001537
gdańskie Gdańsk 7 3941 333 8001943
gorzowskie Gorzów  Wielkopolski 8 484455 4002138
jeleniogórskie Jelenia Góra 4 378492 6002428
kaliskie Kalisz 6 512668 0002053
katowickie Katowice 6 6503 733 9004346
kieleckie Kielce 9 2111 068 7001769
konińskie Konin 5 139441 2001843
koszalińskie Koszalin 8 470462 2001735
krakowskie Kraków 3 2541 167 5001038
krośnieńskie Krosno 5 702448 2001237
legnickie Legnica 4 037458 9001131
leszczyńskie Leszno 4 254357 6001928
lubelskie Lublin 6 793935 2001662
łomżyńskie Łomża 6 684325 8001239
łódzkie Łódź 15231 127 800811
nowosądeckie Nowy Sącz 5 576628 8001441
olsztyńskie Olsztyn 12 327681 4002148
opolskie Opole 8 535975 0002961
ostrołęckie Ostrołęka 6 498371 400938
pilskie Piła 8 205437 1002435
piotrkowskie Piotrków Trybunalski 6 266604 2001051
płockie Płock 5 117496 100944
poznańskie Poznań 8 1511 237 8003357
przemyskie Przemyśl 4 437380 000935
radomskie Radom 7 295702 3001561
rzeszowskie Rzeszów 4 397648 9001341
siedleckie Siedlce 8 499616 3001266
sieradzkie Sieradz 4 869392 300940
skierniewickie Skierniewice 3 959396 900836
słupskie Słupsk 7 453369 8001131
suwalskie Suwałki 10 490422 6001442
szczecińskie Szczecin 9 981897 9002950
tarnobrzeskie Tarnobrzeg 6 283556 3001446
tarnowskie Tarnów 4 151607 000941
toruńskie Toruń 5 348610 8001341
wałbrzyskie Wałbrzych 4 168716 1003130
warszawskie Warszawa 3 7882 319 1002732
włocławskie Włocławek 4 402413 4001430
wrocławskie Wrocław 6 2871 076 2001633
zamojskie Zamość 6 980472 100547
zielonogórskie Zielona Góra 8 868609 2002650

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Województwo":

Pęcice ...

Uznam UznamProwincja Niż Środkowoeuropejski Podprowincja Pobrzeża Południowobałtyckie Makroregion Pobrzeże Szczecińskie Mezoregion Uznam i Wolin Mikroregion(y)UznamZajmowanejednostkiadministracyjne Polska : Województwo zachodniopomorskie : powiat grodzki Świnoujście Niemcy : Meklemburgia-Pomorze Przednie : powiat Ostvorpommern UznamZdjęcie satelitarne wyspyZdjęcie satelitarne wyspy Kontynent Europa Państwo   Niemcy   Polska Akwen Morze Bałtyckie Powierzchnia 445 km² Mapa ...

Czerwińsk Czerwińsk - wieś w powiecie starogardzkim, Województwo pomorskie Czerwińsk nad Wisłą - wieś w powiecie płońskim, Województwo mazowieckie ...

Strzebielino ...

Insurekcja kościuszkowska polskiemu o zwycięstwie pod Racławicami. 6 kwietnia 1794 Kościuszko założył obóz pod Bosutowem , Województwo ruskie przystąpiło do powstania. 7 kwietnia 1794 miało miejsce wprowadzenie do Krakowa ...

Borowice (województwo dolnośląskie) ...

Ścięgny ...

Miłków (województwo dolnośląskie) ...

Podgórzyn (województwo dolnośląskie) ...

Kowary ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Województwo":

01 Znaki drogowe - znaki uzupełniające (plansza 3) br> F3 – Granica obszaru administracyjnego Znak z napisami „Województwo, „powiat” lub „gmina i umieszczonymi nazwami, informuje o wjeździe odpowiednio ...

Struktura i rozmieszczenie produkcji rolnej (plansza 19) indyki 802 6370 ferma kurza Największy udział w produkcji drobiu ma Województwo wielkopolskie - 29098,5 tyś sztuk. Najmniejszy warmińsko-mazurskie - 2686,9 tyś sztuk. ...

222. Warunki życia w Polsce (plansza 9) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie